HISTORIA RÓŻAŃCA ŚWIĘTEGO
Od
wieków chrześcijanie[1] próbowali odpowiedzieć na wezwanie świętego Pawła [2] do nieustannej modlitwy.
Jednym ze sposobów było powtarzanie różnych modlitw. Pierwszą i najstarszą
modlitwą chrześcijan jest modlitwa, której nauczył sam Jezus - „Ojcze nasz”. [3] Dlatego też pierwsze reguły zakonne
zobowiązywały mnichów do wielokrotnego powtarzania właśnie tej modlitwy. Na
przykład reguła benedyktyńska [4] jeszcze w XI wieku
nakazywała braciom zakonnym codziennie odmawiać 150 razy „Ojcze nasz” na wzór
kapłańskiego oficjum złożonego ze 150 psalmów. Od pierwszych wieków
chrześcijaństwa odczuwano także potrzebę proszenia o wstawiennictwo Najświętszą Maryję Pannę.[5] Dlatego w XII wieku
utrwalił się w Kościele zwyczaj odmawiania pozdrowienia, którym w scenie
zwiastowania Anioł przywitał Maryję. Z czasem dodano do nich słowa
wypowiedziane przez świętą Elżbietę w czasie nawiedzenia. Obecna forma „Zdrowaś
Maryjo” [6] ostatecznie ukształtowała
się w XV wieku. Zatwierdził ją Pius V
[7]w 1566 roku. Z czasem do
modlitwy „Ojcze nasz” zaczęto dodawać „Zdrowaś Maryjo”. I tak te dwie modlitwy
dały początek różańcowi.
Wieniec z róż
Za
ojca Różańca świętego uważa się świętego
Dominika[8],
któremu miała się objawić Matka Najświętsza i przykazać rozpowszechnianie tej
modlitwy na całym świecie. Nie był to jednak Różaniec w dzisiejszej formie. Różaniec
stał się dla święty Dominika skuteczną bronią w walce z herezją albingensów. Legenda głosi, że to właśnie w czasie
jednej z jego wypraw, w trakcie której zwalczał tę herezję, zrodziła się
modlitwa różańcowa. Pomimo postów i modlitw posługa świętego Dominika nie
przynosiła owoców. Wówczas objawiła się Matka Boża i poleciła Dominikowi , by
nie tylko głosił kazania, lecz by połączył je z odmawianiem tzw. Psałterza
Maryi, czyli 150 Zdrowaś Maryjo i 15 Ojcze nasz. Od tej pory święty Dominik
przeplatał swoje nauki modlitwą różańcową, w której rozważał wraz ze
słuchaczami treści zawarte w głoszonych naukach. Nazwa Różańca wywodzi się ze
średniowiecza. W ówczesnej mentalności świat stworzony traktowano jako księgę o
Panu Bogu, a w przyrodzie dopatrywano się rzeczywistości duchowych. Szczególną
rolę pełniły kwiaty, symbolizowały one różne cechy. Często też ofiarowywano
kwiaty Bogu i ukochanym osobom. Modlitwy traktowane były jako duchowe kwiaty[9]. I dlatego odmawianie
różańca porównywano z dawaniem Matce Bożej róż. Stąd modlitwę tę nazwano
wieńcem z róż, czyli różańcem. Ostateczny kształt modlitwy różańcowej ustalił
się w XV dzięki dominikaninowi
Alamusowi a la Roche [10](1428-1475). On ustalił
liczbę 150 „Zdrowaś Maryjo” na wzór 150 psalmów, które podzielił na dziesiątki
poprzeplatane modlitwą „Ojcze nasz”. Dla rozpowszechniania tej modlitwy założył
pierwsze bractwo różańcowe. Dzięki zakonowi dominikańskiemu modlitwa różańcowa
już w XV wieku stała się znana w całym Kościele.
Modlitwa Kościoła
Modlitwa różańcowa bardzo szybko zyskała aprobatę
Kościoła i była traktowana jako oręż przeciw wrogom wiary. Jednym z przykładów
skuteczności tej modlitwy była zwycięska
bitwa morska pod Lepanto [11]w 1571 roku. Szesnastowieczna
Europa była zagrożona napaścią muzułmanów. Od VII wieku, kiedy kalif Oman zdobył Jerozolimę i
Ziemia Święta przestała należeć do chrześcijan, islam dążył do narzucenia siłą
swojej religii światu. W VIII w. muzułmanie, po opanowaniu Afryki Północnej,
zajęli Hiszpanię. Przez krótki czas inwazja Mahometan była powstrzymywana przez
wyprawy krzyżowe. W XVI wieku imperium muzułmańskie wybudowało ogromną flotę,
planowało bowiem zająć chrześcijańskie porty śródziemnomorskie i ruszyć na
podbój Rzymu, a potem Europy. Wtedy papież
Pius V, dominikanin i gorący propagator różańca, wezwał wszystkich
katolików do modlitwy różańcowej. 7
października 1571 roku w okolicach Lepanto miała miejsce decydująca
bitwa morska, w której starły się ze sobą flota chrześcijańska i turecka.
Zacięta walka trwała wiele godzin, a o zwycięstwie Świętej Ligii przesądziła
nieoczekiwana zmiana pogody — wiatr uniemożliwił manewry wojskom tureckim. Zwycięska
bitwa zatrzymała inwazję muzułmanów na Europę. W dowód wdzięczności Wenecjanie nowo wybudowanej
kaplicy dziękczynnej napisali: „Non virtus, non arma, non duces, sed
Mariae Rosiae victores nos fecit”, „Nie odwaga, nie broń, nie dowódcy, ale
Maria różańcowa dała nam zwycięstwo”. Pius V, świadom, komu
zawdzięcza cudowne ocalenie Europy, uczynił dzień 7 października świętem Matki
Bożej Różańcowej. W encyklice
napisał: „Pragniemy szczególnie, aby nigdy nie zostało zapomniane wspomnienie
wielkiego zwycięstwa uzyskanego od Boga przez zasługi i wstawiennictwo
Najświętszej Maryi Panny w dniu 7 października 1571 r., odniesione w walce przeciw
Turkom, nieprzyjaciołom wiary katolickiej”. Papież Klemens XI [12] po zwycięstwie
odniesionym nad Turkami pod Belgradem, w 1716 roku, rozszerzył święto Matki
Bożej Różańcowej na cały Kościół. W roku 1885 papież Leon XIII [13] polecił odmawiać Różaniec
przez cały październik i wprowadził do Litanii Loretańskiej wezwanie „Królowo
różańca świętego módl się za nami”. Do rozpropagowania Różańca przyczyniła się
też sama Maryja. W swoich objawienia w Lourdes, Fatimie i w polskim
Gietrzwałdzie wzywała do modlitwy różańcowej.
[1] Chrześcijanie ,
kościół
[2] Święty Paweł
[3] Modlitwa pańska „Ojcze
Nasz ”
[4] Reguła Benedyktyńska
[5] Wstawiennictwo
Najświętszej Maryi Panny
[6] „ Zdrowaś Maryjo ”
forma modlitwy ukształtowanej w XV wieku
[7] Papież Pius V
zatwierdza modlitwę zdrowa Maryjo w 1566 roku
[8] Święty Dominik Guzman,
objawienia Matki Bożej , Ojciec Różańca
[9] Duchowe kwiaty
-jako modlitwa dawania matce Bożej róż
[10] Alamusowi a la
Roche -założyciel pierwszej wspólnoty która odmawia różaniec
[11] Bitwa pod Lepando-
7 październik 1571rok , jest to też święto Matki Bożej Różańcowej zatwierdzone
przez papieża Piusa V
[12] Papież Klemens XI
po zwycięstwie nad Turkami w Belgradzie 1716 roku rozszerza święto na cały
kościół
[13] Papież Leon
XIII w 1885 roku poleca
odmawiane Różańca przez cały październik i dodał do Litanii
Loretańskiej ,,Królowo różańca świętego módl się za nami’’
