SZLAKIEM AUSTRIACKIM – SALZBURG PAŁAC I OGRODY MIRABELL

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – SALZBURG

PAŁAC I OGRODY MIRABELL

Wędrując od starego centrum Salzburga (Altstadt) [1] przechodząc przez most Makartsteg lub Staatsbrücke[2] na drugą stronę rzeki, na prawym brzegu Salzach, [3] zobaczymy kilka ciekawych zabytków związanych z Mozartem, czy zabytków sztuki sakralnej, tam też odkryjemy ciekawy pałac Mirabell.

Spacerując Makartplatz dotrzemy do kamienicy Mozart –Wohnhaus [4]–domu Mozarta, gdzie w latach 1773-87 mieszkał Wolfgang Amadeusz Mozart. Dziś jest tam małe muzeum, które zostało zrekonstruowane po II wojnie światowej. Zwróćmy jeszcze uwagę na północno-wschodnią część Makartplatz, tam znajduje się świątynia pod wezwaniem świętej Trójcy. [5] Kościół ten został zaprojektowany przez Johanna Bernharda Fischera Von Erlacha [6] gdy wracał z Rzymu. Idąc już od świątyni świętej Trójcy (Dreifaltigkeitskirche) ulicą Rainerstraße dotrzemy do placu Mirabell (Mirabelplatz). Po lewej stronie wznosi się pałac (Schloss Mirabell). Po prawej stronie ulicy zobaczymy kościół Świętego Andrzeja (Andräkirche).

Dlaczego pałac nosi nazwę Mirabell ? [7]

Pochodzenie tejże nazwy wywodzi się z języka Włoskiego to imię żeńskie składa się z 2 słów: mirabile - „godna podziwu“ i bella - „piękna“. Zatrzymajmy się już w pałacu Mirabell i ogrodach.

W plenerowej scenerii ogrodów dla fotografów też ślubnych, to raj do zrobienia pięknych krajobrazów. Historia pałacu Mirabell i ogrodów zaczyna się w 1606 roku, kiedy to książe arcybiskup Wolf Dietrich von Raitenau [8] postanawia na przedmieściach Salzburga wybudować pałac przyjemności dla siebie i swojej kochanki Salome Alt córki kupca Salzburskiego. Budynek miał powstać w sześć miesięcy i był odwzorowaniem modeli Włoskich i Francuskich, początkowo nosił nazwę Zamek Altenau. Arcybiskup Raitenau został aresztowany na zamku Hohensalzburg w 1612 roku. I tak pałac przejmuje jego następca Mark Sittich von Hohenems, który wypędził Salome Alt i jej rodzinę. Wtedy też Mark Sittich nadaje pałacowi swoją obecną nazwę Mirabell. Później zamek otrzymuje nową formę w bogatym stylu barokowym w latach 1721–1727, na podstawie planów Johanna Lukasa von Hildebrandta. Prawie sto lat później 1 czerwca 1815 roku w pałacu urodził się późniejszy król Grecji Otto. Dzisiejsza forma architektoniczna to neoklasyczna i pochodzi z 1818 roku. Pałac został zakupiony przez miasto Salzburg w 1866 roku. Niewątpliwie w pałacu najważniejszą częścią jest barokowa sala marmurowa, dawniej służyła arcybiskupom za salę bankietową. Dziś tam odbywają się koncerty muzyki klasycznej, śluby, oraz uroczystości przyznawania odznaczeń państwowych.

W drugiej połowie XVIII wieku występował w niej wicekapelmistrz Leopold Mozart oraz dwójka jego „cudownych dzieci”, Wolfgang Amadeusz i Nannerl. Dziś uchodzi ona za jedną z najpiękniejszych sal ślubów na świecie. Do sali na pierwszym piętrze prowadzą schody Aniołów z baraszkującymi na balustradach aniołkami, stworzone przez Raphaela Donnera. [9] W pałacu odbył się ślub 3 czerwca 1944 roku Margarete Berta Gretl Braun, siostry Evy Braun, która wyszła za mąż za SS-Gruppenführera Hermanna Fegeleina. Zwróćmy jeszcze uwagę na parterze na posadzkę kamienną, która odwzorowuje miasto Salzburg.

W tonacji muzyki klasycznej przejdźmy już do ogrodów.[10] Urok ogrodów to inicjatywa arcybiskupa Johanna Ernsta von Thuna. [11]  Forma ogrodów pochodzi z 1690 roku w wpisuje się w styl barokowy. Gdy będziemy patrzeli od strony pałacu to dostrzeżemy barokową katedrę i średniowieczną twierdzę. Niewątpliwie najpopularniejszy motyw fotograficzny w Salzburgu! Unoszący się zapach roślinności i posągów romańskich [12] o tematyce mitologicznej to pochodzące z 1730 roku. Spacerując ścieżkami oczy dostrzegą okrągłą fontannę [13] otoczoną czterema marmurowymi figurami,: Aeneas, Hercules, Paris i Pluto, które uosabiają cztery żywioły: ogień, wodę, ziemię i powietrze.

Aeneas niesie ojca Anchisesa z płonącej Troi to ogień.

Hercules udusił giganta Antäusa to żywioł powietrza.

Paris okrada Helenę to symbol wody

Pluton porywa Proserpinę to symbol ziemi.

Fontanna z basenem znajduje się w centrum ogrodu i pochodzi z 1690 roku. Jest dziełem rzeźbiarza Ottavio Mosto. [14] Zwróćmy uwagę jeszcze na ogród Karłów [15] kiedyś liczył sobie 28 rzeźb wykonanych z białego marmuru. To pierwowzór dzisiejszych „ogrodów krasnali”, pierwszym takim w Europie. Ogród Różany przy południowej elewacji pałacu zdobią piękne różane rabaty. W 1725 roku dodano oranżerię. Możemy jeszcze podziwiać fontannę z Pegazem [16] to dzieło Kaspara Grasa [17] z Innsbrucka z XVII wieku, postawiona została w tym miejscu w 1913 roku. Ciekawostka obiektu z pegazem - ta fontanna posłużyła do nakręcenia scen, [18] której Maria tańczy z dziećmi wokół fontanny z pegazem śpiewając piosenkę „Do -Re - Mi”. 

Na zakończenie chór rodzinny ustawia się na schodach u stóp Wzgórza Różanego i intonuje melodię. Niech ta chwila trwa…

JZ [19]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/salzburg-swiateczny

PODRÓŻNICY POLECAJĄ SPRAWDZONĄ BAZĘ NOCLEGOWĄ

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Altstadt –historyczny stare centrum miasta Salzburg znajdujące się na lewym brzegu rzeki Salzach.

[2] Staatsbrücke jest jednym z trzech głównych mostów nad Salzach w Salzburgu i łączy Ratusz z Platzl - Linzer Gasse - Altstadt prawy brzeg Salzach.

[3] Salzach – rzeka w Austrii i Niemczech, prawy dopływ Innu przepływająca przez Salzburg

[4] Mozart –Wohnhaus- Dom Mozarta Kamienica w której w latach 1773 - 87 mieszkała rodzina Mozarta. W czasie II wojny światowej kamienica została zbombardowana.

Po wojnie mieszkańcy odbudowali kamienicę, tam też powstało małe muzeum Mozarta.

[5] Dreifaltigkeitskirche - kościół Świętej Trójcy zaprojektowany przez Johanna Bernharda Fischera Von Erlacha Świątynia wraz z przyległym seminarium zostały zamówione przez księcia arcybiskupa Johanna Ernst von Thun. Lata budowy to 1694- 1702. Na portalu zewnętrznym znajdziemy herb arcybiskupa Erstna von Thuna i powiązany herb kraju związkowego Salzburga. Świątynia wykonana jest w stylu barokowym.

[6] Johann Bernhard Fischer Von Erlach - urodzony 20 lipca 1656 roku w Graz zmarł 5 kwietnia 1723 roku w Wiedniu, to Austriacki architekt rzeźbiarz, historyk architektury. Czołowy przedstawiciel stylu barokowego jego dzieła to: w Salzburgu kościół świętej Trójcy i kolegiata – kościół uniwersytecki. W Wiedniu to pałac Schonbrunn, kościół świętego Karola. W Mariazell to ołtarz główny bazyliki. W Pradze to pałac Clam – Gallas.

[7] Znaczenie słowa Mirabell.

[8] Wolf Dietrich von Raitenau urodzony 26 marca 1559 w Lochau zmarł 16 styczna 1617roku w twierdzy Hohensalzburg, to Austriacki duchowny arcybiskup Salzburga od 1587 do 1612 roku.

[9] Raphael Donner - Georg Rafael Donner to urodzony 24 maja 1693 w Esslig w Wiedniu rzeźbiarz Austriacki. Zmarł 15 lutego 1741 roku w Wiedniu. Rzeźbiarz schodów Aniołów. (Donnersteig) 13 listopada 2002 roku została wydana złota moneta pamiątkowa Euro, na której awersie znajduje się portret Donnera na tle Pałacu Dolnego Belwederu.

[10] Ogrody Mirabell - Mirabellgarten

[11] Johann Ernst Reichsgraf von Thun- urodzony 3 czerwca 1643 roku w Pradze, zmarł 20 kwietnia 1709 w Salzburgu. 30 czerwca 1687roku został mianowany arcybiskupem Salzburga. Miejscem  pochówku to katedra w Salzburgu. Swoją wolą oddał swój mózg do kaplicy uniwersyteckiej, jego wnętrzności zdeponowano w przyszpitalnym kościele, a serce pochowało w jego ulubionym Kościele Świętej Trójcy.

[12] Posągi romańskie.

[13] Okrągła fontanna w centralnym punkcie ogrodu przedstawiająca 4 żywioły

[14] Ottavio Mosto urodzony 1659 w Padwie, zmarł 12 maja 1701w Pradze to Włoski rzeźbiarz barokowy, który pracował w Salzburgu i Pradze. Był jednym z pierwszych, który wniósł do środowiska Czeskiego radykalne barokowe wpływy twórczości Giana Lorenza Berniniego. W ogrodach pałacu Mirabell  zobaczymy rzeźby alegoria pór roku to cztery marmurowe posągi znajdujące się na balustradzie po południowej stronie parku. Różne pory roku uosabiają rzymskie boginie: Flora to bogini kwiatów i wiosen wiosna, Ceres to bogini zbiorów i zboża. Lato, Pomona to bogini owoców, jesień, Kamizelka to bogini domowego kominka i jego ognia, zima. Rzeźby mają zakrzywione nagie ciała w kształcie litery S (ukryta jest tylko bogini Vesta) pełne kształtów, okrągłe głowy z małymi twarzami, uproszczona draperia, szczegółowe detale.  Alegoria żywiołów to cztery marmurowe rzeźby z mitologii greckiej znajdujące się po wschodniej i zachodniej stronie centralnej części. W Salzburgu jeszcze zobaczymy jego dzieło w kaplicy Thun – katedra Mariacka i dekoracja wnętrz kościoła św. Erharta

[15] Ogród Karłów

[16] Fontanna z pegazem to XVII wieczne  dzieło Kaspara Grasa z Innsbrucka

[17] Kasper Gras z Innsbrucka Caspar Gras urodził się w 1585 roku w Mergentheim , zmarł 3 grudnia 1674 rok to Austriacki rzeźbiarz w Schwaz

[18] Film pt „ The Sound of Music ” piosenka „Do –Re-Mi” to scena była kręcone w ogrodzie Mirabell przy fontannie z pegazem. Film to prawdziwa historia Marii von Trapp „ The Sound of Music ” 2 marca 1965 roku w Rivoli w teatrze Nowego Jorku odbyła się premiera. Światowy sukces adaptacji filmowej to dzieło Roberta Earl Wise (Wise'a)

[19] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

MODLITWA DO ŚWIĘTEJ ANNY RODZICÓW I DZIADKÓW

MODLITWA DO ŚWIĘTEJ ANNY

RODZICÓW I DZIADKÓW

Święta Anno, [1]

matko Maryi Dziewicy i babciu Pana Jezusa:

Ty wspólnie ze świętym Joachimem

wychowałaś swoją córkę w oczekiwaniu na Mesjasza

i nauczyłaś ją odpowiadać z gotowością na każdy znak Boga, przygotowując ją w ten sposób

na przyjęcie łaski macierzyństwa Syna Bożego.

Pomóż także nam być dobrymi  rodzicami i dziadkami,

zatroskanymi o to,

by nasze dzieci i wnuki,

odkryły, jak bardzo Bóg je miłuje

i nauczyły się gorliwie odpowiadać na Boże powołanie.

Święta Anno,

błogosław i chroń nasze rodziny.

Amen.

---

[1] Modlitwa do świętej Anny – rodziców i dziadków - odmawiana w sanktuarium  w Świętej Annie  koło Przyrowa

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – SALZBURG MUZYCZNE DZIEDZICTWO - JOSEPH WÖLFL

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – SALZBURG

MUZYCZNE DZIEDZICTWO - JOSEPH WÖLFL

Muzyczne dziedzictwo Salzburga [1] i Austrii to niewątpliwie zawdzięczamy pokoleniu Mozarta. Ale zatrzymajmy się na innej postaci

Kim był Joseph Wölfl?[2]

Spacerując starym miastem możemy odkryć dawnych mieszkańców Salzburga. Jednym z postaci był Joseph Johann Baptist Woelfl to Joseph Wölfl. Zmierzając w stronę twierdzy Hohensalzburg znajdziemy tablicę pamiątkową i tam przeczytamy:[3]

„AN DIESER STELLE STAND DAS HAUS

IN DEM AM 24 DEZEMBER 1773

DER KOMPONIST UND KLAVIERVIIRTUOSE

JOSEPH WOELFL

(1773- 1812)

GEBOREN WURNE

ANLÄSSLICH DES 200 TODESTAGES AM 21 MAI 2012

GESTIFTET VON

STIEGLBRAUEREI ZU SALZBURG

PRIVATBRAUEREI”

SALZBURG - TABLICA PAMIĄTKOWA UFUNDOWANA
W 200 ROCZNICĘ ŚMIERCI JOSEPHA WOELFLA  21 MAJA 2012 ROKU
 PRZEZ PRYWATNY BROWAR  STIEGLABRAUEREI 

Co znaczy:

W tym miejscu stał dom w którym

urodził się kompozytor i pianista

24 grudnia 1773 Joseph Woelfl

1772 1812 roku

z okazji rocznicy śmierci 21 maja2012 roku

została ufundowana tablica pamiątkowa

przez browar Różany

 w Salzburgu jako prywatny browar.

Jak dowiedzieliśmy się z tablicy Joserf Woelf w młodości mieszkał w Salzburgu przy Festungsgasse przy kolejce i tam też się urodził 24 grudnia 1773 roku. Trzeba też dodać że kamienica była w posiadaniu brata Josepha Haydna i Michaela. Dziś tam znajduje się dolna stacja kolejki fortecznej prowadzącej do zamku. Swoje muzyczne wykształcenie pobierał u Leopolda Mozarta i Michaela Haydna. [4] Jako siedmiolatek wystąpił publicznie grając na skrzypcach. Rodzinne miasto opuszcza w 1790 roku zatrzymując się w Wiedniu. Tam też nawiązuje kontakt z Wolfgangiem Mozartem. Źródła podają że Joseph Woelfl był bardzo wysoki i też posiadał ogromną rozpiętość palców do umożliwiło mu doskonałą łatwości w graniu na klawiszach. Pierwsze kompozycje operetkowe pojawiły się w 1795 roku i była to opera Der Höllenberg. [5] Chociaż muzyczna kariera oddawała umiejętności to jego rówieśnik i rywal Beethoven w pojedynku na fortepian w domu hrabiego Wetzlara w 1799 roku został pokonany. Tak też Joseph Woelfl postanawia wyjechać do Paryża [6] gdzie w latach 1801-1805 koncertuje i komponuje. W tym czasie napisał i wykonał koncert na fortepian nr 1 op. 20 ton G-dur -ok. 1802–1803 roku. Opera - Romans L'Amour 1804 rok. Ostatnim akcentem była podróż do Anglii, [7]gdzie zadomowił się tam. Tam też cieszył się uznaniem Anglików. Swój pierwszy koncert w Londynie odbył 27 maja 1805 roku. W 1808 roku publikuje swoją Sonatę opus 41 ,którą zatytułował Non Plus Utra została przedrukowana jako z tytułem Plus Ultra. Joseph Woelfl zmarł na Great Marylebone Street w Londynie 21 maja 1812 roku.

Czy dzieła Josepha Woelfa są znane w dzisiejszych czasach?

Dziś już nie usłyszymy w operach koncertów tego artysty. Ale znalazły się na płytach CD wykonanych przez pianistę Jona Nakamatsu w 2003 roku. Były to cztery sonaty fortepianowe op. 25 i op. 33.W 2006 roku Niemiecki pianista Yorck Kronenberg nagrał koncerty fortepianowe Woelfl 1, 5 i 6. Melomanii na pewno znają kilka dzieł tego artysty. Można też posłuchać na You tube.

Dzieła wirtuoza i kompozytora możemy podzielić na: [8] Koncerty fortepianowy

Koncert fortepianowy nr 2 op. 26 ,nr 3 op. 32 F-dur, nr 4 op. 36 G-dur „Spokój” -opublikowany ok. 1808 roku, nr 5 op. 43 C-dur „Wielki koncert wojskowy” -to 1799 rok, nr 6 op. 49 D-dur „Kukułka” -opublikowany 1809 roku. Symfonie to:  Symfonia g-moll op. 40. ” Dedykowane Luigi Cherubini .Symfonia C-dur op. 41. ” Dedykowane Johannowi Peterowi Salomonowi. Kwartety smyczkowe to:

3 kwartety smyczkowe op. 4 poświęcone Leopoldowi Staudingerowi

Kwartety smyczkowe op. 5, 6 kwartetów smyczkowych op. 10. Dedykowany hrabiemu Moritzowi Fries. 3 kwartety smyczkowe op. 30. Dedykowane Panu Bassi Guaicie. Sześć kwartetów smyczkowych op.51 .

Opery to: Romanza z Opery Das schöne Milchmädchen

Der Höllenberg, Libretto E. Schikaneder, Das schöne Milchmädchen, oder ,Der Guckkasten to 1797 rok, Der Kopf ohne Mann to 1798 rok, Liebe macht kurzen Prozess, oder Heirat auf gewisse Art wystawiana w 1798 roku, Das trojanische Pferd to1799 rok, Fernando, ou Les maures -1805

JZ [9]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/salzburg-swiateczny

PODRÓŻNICY POLECAJĄ SPRAWDZONĄ BAZĘ NOCLEGOWĄ

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Salzburg – Czeskie: Salcburk – Solonhrad, Polski: Solnygród – to miasto leżące w Austrii Położone w pobliżu granicy z Niemcami w Alpach, nad rzeką Salzach.

[2] Joseph Johann Baptist Woelfl pisownia niemiecka :Joseph Wölfl urodził się 24 grudnia 1773 roku w Salzburgu – zmarł 21 maja 1812 roku Great Marylebone Street w Londynie Anglia. Austriacki kompozytor i pianista.

[3] Tablica pamiątkowa Josepfa Woelfla znajdująca się w Salzburgu przy kamienicy której się urodził ufundowana 200 rocznicę śmierci kompozytora i pianisty 21 maja 2012 roku

[4] Nauczyciele kompozytora byli to Leopold Mozart i Michael Haydn.

[5] opera Der Höllenberg- pierwsza kompozycja Woelfa ukazała w 1795 roku

[6] Osiedlenie w Paryżu lata 1801-1805.

[7] Anglia - Joseph Woelf wyjeżdża do Londynu, tam też się osiedla i 27 maja 1805 roku dalej pierwszy koncert.

[8] Dzieła artysty składają się na koncert fortepianowe, symfonie, opery, kwartety smyczkowe i inne.

[9] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

Kłodzko kavosh

Życie bez radości.... święty Franciszek Ksawery

MODLITWA KU CZCI ŚWIĘTEGO FRANCISZKA KSAWEREGO

MODLITWA KU CZCI ŚWIĘTEGO FRANCISZKA KSAWEREGO

Boże,[1]

Ty przez misjonarką działalność świętego Franciszka Ksawerego pociągnąłeś do świata Ewangelii liczne narody,

daj wszystkim wiernym tę samą gorliwość w rozszerzaniu wiary,

aby na całej ziemi Kościół święty cieszył się z nowych wyznawców.

Przez Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, naszego Pana i Boga,

który z Tobą żyje i Króluje w jedności Ducha Świętego

 przez wszystkie wieki wieków.

Amen.

---

[1] Modlitwa ku czci świętego Franciszka Ksawerego

SZLAKIEM DOLNOŚLĄSKIM – KŁODZKO MOST GOTYCKI NA MŁYNÓWCE

SZLAKIEM DOLNOŚLĄSKIM – KŁODZKO

MOST GOTYCKI NA MŁYNÓWCE

Wędrówki dalekie i bliskie poprowadziły mnie na Dolny Śląsk [1] do ziemi Kłodzkiej jednego z najbardziej znanego miasta Kłodzka. [2] Niewątpliwie dla turystów i podróżników będzie zobaczenie fortyfikacji twierdzy Kłodzko. [3]

Fortyfikacja powstała w XVII i XVIII wieku wcześniej były to obwarowania jako gród forteczny. Pierwsze wzmianki o istnieniu grodu pochodzą z relacji Kosmali [4] z 981 roku. W XII i XIII wieku góra forteczna została przebudowana i w miejsce drewnianej warowni, która została zdobyta i spalona przez Czeskiego księcia Sobiesława I [5] w 1114 rok powstał zamek. Chociaż twierdza stanowi ważny punkt dla gości, których co roku odwiedza ponad ćwierć miliona turystów, to na mnie nie zrobiło wielkiego wrażenia. Urokiem twierdzy może być doskonała panorama na miasto i góry.

Co warto zwiedzić w Kłodzku?

Spacerując uliczkami centrum miasta zauważymy że ma ładną architekturę to: [6] Ratusz z końca XIX wieku, z renesansową wieżą i renesansowe i barokowe kamienice z XVI – XVIII wieku.

Zwróćmy uwagę też na ciekawą architekturę sakralną to: [7]

Późnogotycki kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, rozpoczęty przez joannitów w 1344 roku, ukończony w początku XVI wieku: wyposażenie wnętrza barokowe – ołtarz główny z lat 1727–1729 Tausch, ambona z 1717 roku- Klahr, gotycka XIV-wieczna figura Madonny z czyżykiem. Barokowy zespół klasztorny Franciszkański: kościół Matki Boskiej Różańcowej powstanie 1628–1631 i klasztor. Kościół świętego Jerzego i świętego Wojciecha, dawniej Chrystusa Króla. Pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z 1275 roku W XIV wieku założono klasztor Joannitów, który spłonął w 1469/1470 roku. Budowę obecnego kościoła w stylu barokowym rozpoczęli w 1643 roku Bernardyni, w prezbiterium znajduje się pozostałość sklepienia gotyckiego. Nad kościołem góruje wieża dobudowana w 1760 roku. Inne zabytki to dzisiejsze muzeum ziemi Kłodzkiej mieszczące się w budynku dawnego konwiktu Jezuickiego. Gotycki most na Młynówce z lat około 1280–1390 z barokowymi figurami, stylistycznie powiązany z mostem Karola w Pradze. Zatrzymajmy się już na kamiennym moście. Każdy turysta często się gdzieś zatrzymuje. Przechodząc z żelazny most [8] na wyspie piasek zatrzymałem się w hoteliku „Przy żelaznym Moście ” [9] w bliskości gotyckiego kamiennego mostu i kościoła Matki Boskiej Różańcowej i klasztoru Franciszkańskiego. [10] Przyjrzyjmy się mostowi. [11] Patrząc od strony np. zachodniej most jest niewielki, bo tylko 52,20 m długości i 4 metry szerokości ,posiada 4 przęsła z konstrukcją łukową wymurowaną z piaskowcowych ciosanych klińców Zabytkowy most łączy wyspę piasek wcześniej było to tzw. podgrodzie ze stary miastem i górą forteczną z twierdzą. Koryto rzeki to dzisiejszy kanał Młynówka [12] prawdopodobnie powstał w średniowieczu po zachodniej stronie Nysy Kłodzkiej jako sztuczna fosa mająca chronić gród.

KŁODZKO - KANAŁ  MŁYNÓWKA 
WIDOK  NA STAREM MIASTO OD WYSPY PIASEK

 W późniejszym czasie był tam młyn wodny. Dziś most tej jest zamknięty do ruchu kołowego. Zwróćmy uwagę jak kiedyś budowano mosty były wykonane na zaprawie z białek jaj kurzych wapnia i piasku. Czas powstania między 1376 a 1390 rokiem wcześniej mógł być tam most drewniany. Ciekawostką gotyckiego mostu jest to że przypomina słynny most Karola [13] w Pradze z 1357 roku (wcześniejszy zniszczony przez powódź pochodził z 1342 roku) ale też most w Kłodzku może być starszy od Praskiego. Co miało być napisane przy rzeźbie Ukrzyżowanie, że z 1281 roku zbudowano. W przeszłości mosty w Europie na krańcach posiadały bramy, czy wieże obronne [14] – ( np. most w Ratyzbonie ). Kłodzki most posiadał na końcach bramę górną i dolną. Górną bramę mostową wybudowano w końcu XIII wieku. Później była wielokrotnie przebudowywana, w końcowym etapie z trzypiętrowej budowli obronnej o czterospadowym dachu, stała się kamienicą mieszkalną. Czy górna brama służyła do obrony, a może tam pobierano opłaty mostowe ? Tego nie wiemy. Drugi koniec mostu zamknięty był dolną bramą, którą wzniesiono przed 1469 rokiem. Dalsza historia mostu to przebudowa w XVII i XVIII wieku wtedy dobudowano balustradę, ceglaną nadbudowę filarów. Zauważmy że bramy dopiero rozebrano w latach 1903–1904. Na początku XX wieku na moście zamontowano stylowe lampy. Obiekt został wpisany do zabytków 25 listopada 1949 roku. [15] Pospacerujmy już mostem. Na kamiennych balustradach zobaczymy bogato zdobione  rzeźby świętych i krzyżami. [16] Posiada dwa przyczółki i trzy filary. Dwie skrajne węższe arkady mają kształt ostrołukowy. Zwróćmy na filar środkowy. Most powyżej cokołu ma sześć żeber, na których spoczywa płaski pomost w kształcie niepełnej gwiazdy, tam miała powstać kapliczka ostatecznie nie powstała. W dolnych częściach filarów są izbice przeciwlodowe, a w górnych wykusze. Na filarach zobaczymy sześć figur i są to: Trójca Święta i Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny. Święty Jan Nepomucen bardzo popularny święty w regionie, często święty też jest ustawiany nad rzekami Ukrzyżowanie, Święty Franciszek Ksawery patron chroniący od chorób, Pieta i świętego Wacława. Przyjrzyjmy się rzeźbom. Najstarszą rzeźbą  jest Pieta z XVII wieku oraz rzeźba przedstawiająca Chrystusa na krzyżu z postacią Marii Magdaleny u jego stóp. Jak często się to odnosi do architektury że most jest porównywany do Mostu Karola w Pradze. Często też nazywamy go „mostem Wita Stwosza”, lub „mostem świętego Jana” od nazwy ulicy. Następne barokowe figury powstały 100 lat później w XVIII wieku i były ufundowane przez hojnych właścicieli majątków rycerskich i bogatych mieszczan Kłodzkich. I tak spacerują do strony wschodniej idą w kierunku starówki zobaczymy:

Posąg przedstawiający świętego Franciszka Ksawerego [17] patrona Kłodzka.(modlitwa tutaj) Rzeźba została ufundowana w 1714 roku przez miasto. I mało być jako wotum z powodu zarazy. Gdy przyjrzymy się to oczy dostrzegą że pod figurą świętego usytuowane są postacie trzech chorych i Indianina trzymającego tarczę z herbem Kłodzka. Poniżej świętego, na wzniesieniu znajduje się wstęga z chronogramem, mówiąca o datach trwania epidemii: 1713–1714. Tam przeczytamy w języku łacińskim:

DeLeCto Iterata In LVe Magno serVatorI StatVaM In LapIDeponIt Vrbs gLaCensIs

Co znaczy:

Nawiedzone wielką zarazą miasto Kłodzko postawiło posąg kamienny wybranemu wybawcy

Rzeźba była z piaskowca nie utrzymała się. Ostatecznie dzisiaj zobaczymy kopię z 1920 roku wykonaną przez rzeźbiarza Brunona Tschötschla.

Idąc dalej zobaczymy:

Ukrzyżowanie Chrystusa – to grupa dwóch rzeźb przedstawiających ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa, oraz stojącą obok świętą Marię Magdalenę. Pierwotnie był tam drewniany krzyż. 5 października 1734 roku ustawiono kamienną rzeźbę. Została wykonana  na zlecenie i koszt hrabiego Johanna Hieronymusa von Herbersteina lub jego żony. U podnóża znajduje się herb fundatora i widnieje data: MDCCXXXIV. Poniżej był napis w języku niemieckim dziś już nieczytelny, który mówił:[18]

„Anno 1281 ist die Brücke gebautet,

anno 1701 den 22 August ist selbe erneuert Wordem”

co się tłumaczy:

„W roku 1281 most ten zbudowano,

w roku 1701, 22 sierpnia, odnowiono”

Następna rzeźba przedstawia - Trójcę Świętą koronującą Marię [19]-rzeźba ta jest dość pompatyczna. Ten późnobarokowy posąg ma wiele drobnych detali, co wydaje się być za duże do postumentu. Została ufundowana w 1714 roku przez barona Franza Ferdinanda von Fitschena, ówczesnego właściciela Gorzuchowa i wiązała się z tragedią rodzinną. Na cokole zobaczymy herb fundatora.

Od strony zachodniej wędrując ku miastu po lewej stronie zobaczymy posągi:

Figurę Świętego Wacława Czeskiego księcia z dynastii Przemyślidów w zbroi z chorągwią w ręce. Dalej oczy dostrzegą:

Pietà [20] czyli figura przedstawiająca Matkę Boską Bolesną z ciałem Chrystusa. Jak już wcześniej wspomniałem pierwotnie miała tam być kaplica, w związku z tym, że do jej budowy nigdy nie doszło, ustawiono w tym miejscu rzeźbę, które przetrwało do dnia dzisiejszego. Fundatorami tej najstarszej rzeźby byli: hrabia Johann Georg von Götzen, starosta Kłodzki i jego żona Maria Elżbieta. U spodu pomnika znajdują się herby ich obojga tam też znajduje się dzisiejszy napis:

J. G. Graf von Götzen, Landeshauptmann zu Glatz. M. E. Gräfin von Götzen geb. Gräfin von Hoditz. 1655

w oryginale:

I.G. Graff vn Gotzen Landeshauptman zu Glatz. M.E. Gravin v. Gotzen G. Gravin v. Hodiz.

Przyjrzyjmy się tej ciekawej formie artystycznej. To dzieło dojrzało baroku i posiada średniowieczność surowość. Sam posąg gubi się w innych postawionych posągach. Kolejny posąg przedstawia postać świętego Jana Nepomucena . Statua była ufundowana przez hrabiego Johanna Ernst von Götzen. Na postumencie zobaczymy herby fundatora oraz jego małżonki, Franciszki z rodu książąt Liechtensteinów-Kastelkornów z Telcza. Krótki spacer po moście ma swój urok. W dalszą część wyruszmy już do starego rynku poszukać innych perełek, które warto zobaczyć. Zajrzeć jeszcze do kawiarni „Kavosh” [21] aby pokosztować ciepłych malin z sernikiem.

Gdy już żołądek się zaspokoi wyruszmy dalej na dawny szlak bursztynowy.

JZ [22]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/klodzko-gotycki-most-kamienny

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Dolny Śląsk – to kraina Śląska znajdująca się południowo –zachodniej Polsce nad środkową Odrą. Ziemia ta jest związana z plemieniem Ślężan skupiskiem mieszkańców była góra Ślęża –koło Wrocławia. Stolicą Dolnego Śląska jest Wrocław

[2] Kłodzko tuż po wojnie Kładzko. Łaciński: Glacium, Glacensis urbs, Glocium, Niemiecki: Glatz, dial. Glooz, Czeski: Kladsko. Miasto znajduje się na Dolny Śląsku w południowo – wschodniej części kotliny Kłodzkiej, u podnóża gór Bardzkich. Przez Kłodzko przepływa rzeka Nysa Kłodzka.  Herb Kłodzka nadany przez Przemysława Ottokara II w 2 połowie XIII wieku. Kłodzko po raz pierwszy pojawiło się na kartach historii w 981 roku i było Łacińską nazwą Castellum Kladsko. Pochodzenie Kłodzka w dawnym czasie powstało od słowa kłoda. Tak też można powiedzieć o słowie kładka jako nazwy kłód przerzucanych przez rzekę.

[3] Twierdza Kłodzko – Niemiecki: Festung Glatz – pierwotnie na górze znajdował się gród potem zamek z kaplicą świętego Wacława i Marcina. W 1349 roku na górę zamkową Augustiane na zaproszenie arcybiskupa Praskiego Arnoszta z Pardubic który tam ufundował klasztor i kolegiatę. Tam też miałby powstać w skryptorium „Psałterz Floriański” zwany też „Psałterzem Jadwigi” dziś znajduje się w Krakowie na Wawelu. Ale dzisiejsze badania nie potwierdzają że powstał w Kłodzku. XVII wiek to okres którym powstaje warownia obronna.

[4] Kosmasa – Czeski kronikarz i kanonik z Prag urodzony ok. 1045 roku zmarł 21 października 1125 roku. Autor kroniki łacińskiej Chronica Boëmorum. W naszej literaturze Polskiej wymieniana jest jako kronika Czechów.

[5] Książę Sobiesław I Czeski: Soběslav I to książę Czech z dynastii Przemyślidów. Urodzony około 1086 a 87 roku zmarł 14 lutego 1140 w Hostinném.

[6] Zabytki Kłodzka.

[7] Zabytki architektury sakralnej.

[8] Żelazny most – znajduje się blisko dworca PKP i autobusowego i jest dojściem do wyspy Piasek.

[9] „ Przy żelaznym moście” – mały hotelik z restauracją.

[10] Kościół i klasztor Franciszkański.

[11] Gotycki kamienny most niemiecki Brücktorbrücke , Steinerne Brücke z 1390 roku długość to 52,20 metra szerokość to 4 metry z 4 przęsłami Wykonany w stylu łukowym.

[12] Kanał Młynówka -sztuczny ciek wodny pierwotnie to sztuczna fosa, która chroniła gród tworzący kanał rzeki Nysy Kłodzkiej.

[13] Most Karola w Pradze. Wcześniej był zwany mostem świętej Judyty, który został zniszczony przez powód. Władca Karol odbudował

[14] Mostowe wieże obronne lub bramy w dawnych czasach jako obronne i też służyły do poboru opłat za przejazd.

[15] Kamienny most w Kłodzku – został wpisany do zabytków 25 listopada 1949 roku

[16] Bogate rzeźby świętych i Krucyfiks (Krzyż) - na moście znajduje się 6 posągów barokowych najstarsza to Pieta pochodzi z XVII wieku. Późniejsze rzeźby pochodzą z XVIII wieku.

[17] Posąg Świętego Franciszka Ksawerego - Patrona Kłodzka to wotum z powodu epidemii.

[18] Napis w języku Niemieckim o powstaniu mostu i odnowieniu.

[19] Rzeźba Trójcy świętej koronująca Maryję - fundator Franz Ferdinand von Fitschen z 1714 roku.

[20] Pieta najstarsza rzeźba ufundowana przez hrabiego Johanna Georga von Götzen w 1655 roku.

[21] „Kavosh” –kawiarnia przy ulicy kościelnej 5.

[22] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.