SZLAKIEM NIEMIECKIM - RATYZBONA MOST KAMIENNY

SZLAKIEM NIEMIECKIM - RATYZBONA

MOST KAMIENNY

Jednym z najstarszych miast Niemiec [1] na Bawarskiej ziemi jest Ratyzbona [2] – (Regensburg) leżąca nad Dunajem. Historia sięga czasów Rzymskich w 90 roku naszej Ery wybudowano fort. Potem w 179 roku istniała warownia Castra Regina – czyli obóz Regina założony przez III legion w czasie panowania cesarza Marka Aureliusza. W okresie średniowiecza miasto umożliwiło szybki rozwój gospodarczy kupcom co w XII i XIII wieku było najbogatszym miastem Niemiec. Tak też średniowieczna potęga miasta jest bogata w architekturę romańską i gotycką. To właśnie most kamienny i katedra są symbolami Ratyzbony. Spacerując już bulwarami rzeki Dunaju dotrzemy do perełki średniowiecznego majstersztyku sztuki architektonicznej - kamiennego mostu [3] (Steinerne Brücke) wybudowanego w latach 1135 - 1146 był to jedyny most na Dunaju pomiędzy Ulm a Wiedniem. 

Budowniczowie mostu zainspirowani byli konstrukcją rzymskiego mostu Trajana [4] – dzisiejszym mieście Drobeta – Turnu Severin [5] leżącym w Rumunii. Przyjrzymy się konstrukcji mostu liczy sobie 16 (dziś 14) przęseł o rozpiętości 10,55 metra i szerokości filarów 5,85 do 7,40 metra. Długość mostu 336 metrów i szerokość 8 metrów. Pierwsze przęsło i filar zabudowano od strony południowej w latach 1616-200 Same filary znajdują się podkładach z pni dębowych na żwirowym dnie Dunaju. Aby woda nie wypłukiwała zostały stworzone sztuczne wysepki tworząc przewężenia, co daje półmetrową różnicę w stanie wody pomiędzy odcinkiem Dunaju za mostem a przed mostem.
 Gdy przypatrzymy się z mostu na rzekę to zauważymy że tworzy się tam silny prąd. Często nazywany Ratyzbońskim wirem [6] - „Regensburg Danube Strudel”. Pierwotnie most posiadał 3 wieże. [7] 

RATYZBONA (REGENSBURG)
 ŚREDNIOWIECZNY MOST KAMIENNY Z XII WIEKU
  NA GRAFICE WIDAĆ  TRZY WIEŻE 

Wieża południowa spoczywa na pierwszym filarze. Wieża środkowa istniała na 4 filarze od północy i Czarna wieża istniała na północnym końcu mostu po lewej stronie Obertrom. Z filaru 10 jest zejście mostowe, które prowadzi do Górnego Wörhd czyli Wyspy Dunaju, który obejmuje łuki 9 i 10. Dziś zobaczymy tak zwaną bramę prowadzącą do starego miasta od strony południowej tam też znajdowała się administracja opłat za most, co dokumentuje pieczęcią, której najstarszy przykład pochodzi z 1307 roku. Idąc od starego miasta w stronę bramy zobaczymy wieżę i budynki. 

WIEŻA POŁUDNIOWA
 OD LEWEJ STRONY DAWNY MAGAZYN SOLI
DZIŚ TAM JEST INFORMACJA TURYSTYCZNA 

Wieża południowa została zbudowana około 1300 roku; obok stała kaplica świętej Małgorzaty. 

W połowie XVI wieku przekształcono je w więzienie dla dłużników, a wieża nazywana była wieżą Długów - Schuldturm. Wieża środkowa została zbudowana około 1200 roku. Wieża południowa, jak i środkowa zostały zniszczone przez pożar w czasie wojny trzydziestoletniej, gdy miasto przejęli Szwedzi. Zostały one odbudowane w 1648 roku. Zegar został dodany do wieży południowej. Ostatecznie środkowa wieża została rozebrana w 1784 roku. Wieża północna twz Czarna Wieża została prawdopodobnie zbudowana w drugiej połowie XII wieku, w związku z samym mostem. Według przekazów most był silnie ufortyfikowany w latach 1383–1429 i był to most zwodzony. Kaplica została usunięta i zastąpiona bramą w 1829 roku. Zanim przejdziemy mostem przez bramę zwróćmy jeszcze na dwa budynki – jeden to dawny magazyn soli, a drugi budynek na wschód od wieży to dawna stołówka dla budowniczych mostu. Dziś tam znajduje się słynna restauracja [8] (Regensburg Sausage Kitchen) serwująca Ratyzbońskie kiełbasy. Ciekawostką jest to że restauracja ponoć jest najstarszą w świecie. W 1135 roku wzniesiono budynek jako biuro konstrukcyjne kamiennego mostu w Ratyzbonie. Gdy most został ukończony w 1146 roku. Budynek stał się restauracją o nazwie „Garkueche auf dem Kranchen” czyli „piekarnia przy dźwigu”, znajdowała się w pobliżu ówczesnego portu rzecznego. Północny kraniec mostu to dawniej granica między księstwem Bawarii a Wolnym Cesarskim Miastem w Ratyzbonie. W najwyższym punkcie mostu powyżej 7 łuku znajduje się kamienna rzeźba o nazwie Bruckmandl [9] lub Brückenmännchen to nagi młody mężczyzna osłaniający oczy jedną ręką i napisem „ Schuck wie heiß ” to nawiązanie do gorącego lata kiedy to budowa mostu została rozpoczęta. Często mieszkańcy podkreślają że symbolizuje wolności miasta i jego emancypację spod kontroli biskupa oraz reprezentuje budowniczego mostu, a także inną postać na katedrze reprezentującą budowniczego katedry. Pierwotnie siedział na dachu młyna, a teraz siedzi na samym moście na dachu miniaturowego budynku poboru opłat. Obecna wersja to trzecia. Oryginał zastąpiono w 1579 roku. Kopia obecnej statuy została wzniesiona 23 kwietnia 1854 roku. A oryginalna statua z 1579 roku, która straciła nogi i ręce podczas walk w 1809 roku, znajduje się w Muzeum Historycznym w Ratyzbonie. Dawniej na moście był krucyfiks, został usunięty w 1694 roku. Spacerując mostem zwróćmy jeszcze na inne rzeźby: pełne posągi cesarza Fryderyka II stojącego na zamaskowanej głowie z rogami barana i pierwotnie na rozebranej obecnie północnej wieży; obecna statua to replika z 1930 roku. Filip z Szwabii i jego małżonka Królowa Irena i płaskorzeźby, w tym różne bronie, głowy, które pochodzą z oryginalnego producenta i Rebuilders później w średniowieczu to  jaszczurka, bazyliszek, łasica, lew walczący z dwoma kogutami i leżącym psem. Pierwotnie na środkowej wieży znajdowała się maska apotropeiczna i rzymska rzeźba skrzydlatego lwa. Koguty i pies są związane z legendą o budowie mostu; alternatywnie Bruckmandl, bazyliszek, pies, trzy głowy i zagubiony „mały kamień w wielkim kamieniu”, który znajdował się w podłodze chaty strażnika obok środkowej wieży, interpretowano jako: Symbolika chrześcijańska wskazująca, że most był dziełem szkoły architektów duchownych.

Po krótkim spacerze średniowiecznym moście kamiennym zatrzymajmy się jeszcze przy figurze mężczyzny i posłuchajmy legendy jaka przekazywana jest: [10]

Budowniczy mostu i budowniczy katedry założyli się kto jako pierwszy skończy. Kiedy budowanie katedry miało przebiegać szybciej niż budowanie mostu, budowniczy mostu zawarł pakt z diabłem. Diabeł pomógłby mu w zamian za pierwsze trzy dusze, które przekroczą most. Diabeł pomógł zgodnie z żądaniem, a most został ukończony jako pierwszy. Ale mądrość budowniczych mostu dała się we znaki diabłu i wysłał najpierw przez most koguta, kurę i psa. A posąg ma sugerować upadającego człowieka w katedrze, który reprezentuje mistrza rzucającego się w reakcji. Rozwścieczony diabeł próbował zniszczyć most, ale mu się nie udało. W rzeczywistości most był już ukończony, gdy budowę katedry rozpoczęto w 1273 roku. Gdy przyglądniemy posągowi od strony północnej to mężczyzna patrzy na katedrę. W noc sylwestrową most kamienny jest zamknięty.

JZ [11]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/ratyzbona

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Niemcy - państwo federacyjne położone w zachodniej i środkowej Europie. Składa się z 16 krajów związkowych – landów.

[2] Ratyzbona – Regensburg, starszy angielski: Ratisbon, Austriacko-Bawarski: Rengschburg lub Rengschburch - miasto w południowo-wschodnich Niemczech, u zbiegu Dunaju, Rzeki Naab i Regen. Ratyzbona, jest czwartym co do wielkości miastem w Bawarii po Monachium , Norymberdze i Augsburgu. Średniowieczne centrum miasta jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO . Pierwszymi osadnikami pochodzą z okresu epoki kamienia łupanego i byli to Celtowie

[3] Kamienny most - Steinerne Brücke w Ratyzbonie – most średniowieczny powstał w XII wieku w latach 1350-1146. Konstrukcja to 16 przęseł i filarów wykonanych w kształcie łuków – Most jest nazywany też jako łukowy. Most ma dziś 308,71 m długości. Łącznie z lekko zwisającymi chodnikami, ich szerokość wynosi od 7,51 do 7,60 m. Szerokość wynosi 18 cm dla ścian balustrady o wysokości 93 cm, 1,15 m dla chodników dwustronnych i 4,85 do 4,94 m dla chodnika wyłożonego dużymi kamieniami. Masywne filary stanowią 93,55 m łącznej długości. Łącznie z lądowaniami na Mittleren Wöhrd i Stadthof oraz ostatnimi półkolistymi łukami w szpicy, które nie są już decydujące o odprowadzaniu wody, przyczółki mają szerokość 186,21 m. Szerokość przepływu między kanałami wynosi obecnie 122,50 m, a 209,60 m nad kanałami.

[4] Most Trajana - Rumuński: Podul lui Traian, nazywany też Mostem Apollodorusa nad Dunajem, to Rzymskim segmentowym mostem łukowym. Pierwszym mostem zbudowanym nad dolnym Dunajem i jednym z największych osiągnięć w architekturze Rzymskiej. Działał tylko przez kilka dziesięcioleci, przez ponad 1000 lat był najdłuższym mostem łukowym zarówno pod względem całkowitej, jak i rozpiętości. Most został zbudowany w zaledwie trzy lata 103–105 ne Na polecenie cesarza Trajana przez Greckiego architekta Apollodorusa z Damaszku przed jego drugą wojną dakijską, aby umożliwić wojskom Rzymskim przekroczenie rzeki.

Most był uważany za najodważniejszą pracę w świecie Rzymskim. Most został zbudowany na 20 filarach kamiennych bloków, miał 1135 m długości, 14,55 m szerokości i 18,60 m wysokości. Każda głowica mostu miała własny portalowy pomnik, którego szczątki nadal można oglądać po obu stronach Dunaju.

[5] Drobeta-Turnu Severin - Rumuński wymowa: Drobeta Turnu Severin. Łaciński: Drobeta. Węgierski: Szörényvár, Szörénytornya. Miasto w okręg mehedinţi, Oltenia, Rumunia, na lewym brzegu Dunaju, poniżej Żelaznych Wrót- wąwóz na Dunaju pomiędzy Serbią a Rumunią.

[6] Ratyzboński wir- Regensburg Danube Strudel.

[7] Pierwotnie most posiadał 3 wieże od strony południowej to wejście do miasta. Wieża środkowa i Czarna wieża znajdowała się na północnym krańcu mostu. Dziś jest tylko wieża południowa w XVI wieku była więzieniem dla dłużników.

[8] Budynek początkowo służył do projektowania mostu i stołówka dla robotników. Gdy ukończono most powstała tam pierwsza na świecie restauracja ze słynnymi Ratyzbońskimi kiełbaskami „Garkueche auf dem Kranchen”.

[9] Bruckmandl- posąg, rzeźba mężczyzny patrzącego na katedrę człowiek mostu, pochodzący z 1854 roku, znajduje się powyżej Łuku 7, najwyższego punktu mostu. Rzeźby męskich głów: powyżej środka ósmego filaru głowa męska wystaje z mostu po stronie przeciwnej.

[10] Legendy o moście i budową.

[11] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.