SZLAKIEM AUSTRIACKIM – SALZBURG PAŁAC I OGRODY MIRABELL

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – SALZBURG

PAŁAC I OGRODY MIRABELL

Wędrując od starego centrum Salzburga (Altstadt) [1] przechodząc przez most Makartsteg lub Staatsbrücke[2] na drugą stronę rzeki, na prawym brzegu Salzach, [3] zobaczymy kilka ciekawych zabytków związanych z Mozartem, czy zabytków sztuki sakralnej, tam też odkryjemy ciekawy pałac Mirabell.

Spacerując Makartplatz dotrzemy do kamienicy Mozart –Wohnhaus [4]–domu Mozarta, gdzie w latach 1773-87 mieszkał Wolfgang Amadeusz Mozart. Dziś jest tam małe muzeum, które zostało zrekonstruowane po II wojnie światowej. Zwróćmy jeszcze uwagę na północno-wschodnią część Makartplatz, tam znajduje się świątynia pod wezwaniem świętej Trójcy. [5] Kościół ten został zaprojektowany przez Johanna Bernharda Fischera Von Erlacha [6] gdy wracał z Rzymu. Idąc już od świątyni świętej Trójcy (Dreifaltigkeitskirche) ulicą Rainerstraße dotrzemy do placu Mirabell (Mirabelplatz). Po lewej stronie wznosi się pałac (Schloss Mirabell). Po prawej stronie ulicy zobaczymy kościół Świętego Andrzeja (Andräkirche).

Dlaczego pałac nosi nazwę Mirabell ? [7]

Pochodzenie tejże nazwy wywodzi się z języka Włoskiego to imię żeńskie składa się z 2 słów: mirabile - „godna podziwu“ i bella - „piękna“. Zatrzymajmy się już w pałacu Mirabell i ogrodach.

W plenerowej scenerii ogrodów dla fotografów też ślubnych, to raj do zrobienia pięknych krajobrazów. Historia pałacu Mirabell i ogrodów zaczyna się w 1606 roku, kiedy to książe arcybiskup Wolf Dietrich von Raitenau [8] postanawia na przedmieściach Salzburga wybudować pałac przyjemności dla siebie i swojej kochanki Salome Alt córki kupca Salzburskiego. Budynek miał powstać w sześć miesięcy i był odwzorowaniem modeli Włoskich i Francuskich, początkowo nosił nazwę Zamek Altenau. Arcybiskup Raitenau został aresztowany na zamku Hohensalzburg w 1612 roku. I tak pałac przejmuje jego następca Mark Sittich von Hohenems, który wypędził Salome Alt i jej rodzinę. Wtedy też Mark Sittich nadaje pałacowi swoją obecną nazwę Mirabell. Później zamek otrzymuje nową formę w bogatym stylu barokowym w latach 1721–1727, na podstawie planów Johanna Lukasa von Hildebrandta. Prawie sto lat później 1 czerwca 1815 roku w pałacu urodził się późniejszy król Grecji Otto. Dzisiejsza forma architektoniczna to neoklasyczna i pochodzi z 1818 roku. Pałac został zakupiony przez miasto Salzburg w 1866 roku. Niewątpliwie w pałacu najważniejszą częścią jest barokowa sala marmurowa, dawniej służyła arcybiskupom za salę bankietową. Dziś tam odbywają się koncerty muzyki klasycznej, śluby, oraz uroczystości przyznawania odznaczeń państwowych.

W drugiej połowie XVIII wieku występował w niej wicekapelmistrz Leopold Mozart oraz dwójka jego „cudownych dzieci”, Wolfgang Amadeusz i Nannerl. Dziś uchodzi ona za jedną z najpiękniejszych sal ślubów na świecie. Do sali na pierwszym piętrze prowadzą schody Aniołów z baraszkującymi na balustradach aniołkami, stworzone przez Raphaela Donnera. [9] W pałacu odbył się ślub 3 czerwca 1944 roku Margarete Berta Gretl Braun, siostry Evy Braun, która wyszła za mąż za SS-Gruppenführera Hermanna Fegeleina. Zwróćmy jeszcze uwagę na parterze na posadzkę kamienną, która odwzorowuje miasto Salzburg.

W tonacji muzyki klasycznej przejdźmy już do ogrodów.[10] Urok ogrodów to inicjatywa arcybiskupa Johanna Ernsta von Thuna. [11]  Forma ogrodów pochodzi z 1690 roku w wpisuje się w styl barokowy. Gdy będziemy patrzeli od strony pałacu to dostrzeżemy barokową katedrę i średniowieczną twierdzę. Niewątpliwie najpopularniejszy motyw fotograficzny w Salzburgu! Unoszący się zapach roślinności i posągów romańskich [12] o tematyce mitologicznej to pochodzące z 1730 roku. Spacerując ścieżkami oczy dostrzegą okrągłą fontannę [13] otoczoną czterema marmurowymi figurami,: Aeneas, Hercules, Paris i Pluto, które uosabiają cztery żywioły: ogień, wodę, ziemię i powietrze.

Aeneas niesie ojca Anchisesa z płonącej Troi to ogień.

Hercules udusił giganta Antäusa to żywioł powietrza.

Paris okrada Helenę to symbol wody

Pluton porywa Proserpinę to symbol ziemi.

Fontanna z basenem znajduje się w centrum ogrodu i pochodzi z 1690 roku. Jest dziełem rzeźbiarza Ottavio Mosto. [14] Zwróćmy uwagę jeszcze na ogród Karłów [15] kiedyś liczył sobie 28 rzeźb wykonanych z białego marmuru. To pierwowzór dzisiejszych „ogrodów krasnali”, pierwszym takim w Europie. Ogród Różany przy południowej elewacji pałacu zdobią piękne różane rabaty. W 1725 roku dodano oranżerię. Możemy jeszcze podziwiać fontannę z Pegazem [16] to dzieło Kaspara Grasa [17] z Innsbrucka z XVII wieku, postawiona została w tym miejscu w 1913 roku. Ciekawostka obiektu z pegazem - ta fontanna posłużyła do nakręcenia scen, [18] której Maria tańczy z dziećmi wokół fontanny z pegazem śpiewając piosenkę „Do -Re - Mi”. 

Na zakończenie chór rodzinny ustawia się na schodach u stóp Wzgórza Różanego i intonuje melodię. Niech ta chwila trwa…

JZ [19]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/salzburg-swiateczny

PODRÓŻNICY POLECAJĄ SPRAWDZONĄ BAZĘ NOCLEGOWĄ

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Altstadt –historyczny stare centrum miasta Salzburg znajdujące się na lewym brzegu rzeki Salzach.

[2] Staatsbrücke jest jednym z trzech głównych mostów nad Salzach w Salzburgu i łączy Ratusz z Platzl - Linzer Gasse - Altstadt prawy brzeg Salzach.

[3] Salzach – rzeka w Austrii i Niemczech, prawy dopływ Innu przepływająca przez Salzburg

[4] Mozart –Wohnhaus- Dom Mozarta Kamienica w której w latach 1773 - 87 mieszkała rodzina Mozarta. W czasie II wojny światowej kamienica została zbombardowana.

Po wojnie mieszkańcy odbudowali kamienicę, tam też powstało małe muzeum Mozarta.

[5] Dreifaltigkeitskirche - kościół Świętej Trójcy zaprojektowany przez Johanna Bernharda Fischera Von Erlacha Świątynia wraz z przyległym seminarium zostały zamówione przez księcia arcybiskupa Johanna Ernst von Thun. Lata budowy to 1694- 1702. Na portalu zewnętrznym znajdziemy herb arcybiskupa Erstna von Thuna i powiązany herb kraju związkowego Salzburga. Świątynia wykonana jest w stylu barokowym.

[6] Johann Bernhard Fischer Von Erlach - urodzony 20 lipca 1656 roku w Graz zmarł 5 kwietnia 1723 roku w Wiedniu, to Austriacki architekt rzeźbiarz, historyk architektury. Czołowy przedstawiciel stylu barokowego jego dzieła to: w Salzburgu kościół świętej Trójcy i kolegiata – kościół uniwersytecki. W Wiedniu to pałac Schonbrunn, kościół świętego Karola. W Mariazell to ołtarz główny bazyliki. W Pradze to pałac Clam – Gallas.

[7] Znaczenie słowa Mirabell.

[8] Wolf Dietrich von Raitenau urodzony 26 marca 1559 w Lochau zmarł 16 styczna 1617roku w twierdzy Hohensalzburg, to Austriacki duchowny arcybiskup Salzburga od 1587 do 1612 roku.

[9] Raphael Donner - Georg Rafael Donner to urodzony 24 maja 1693 w Esslig w Wiedniu rzeźbiarz Austriacki. Zmarł 15 lutego 1741 roku w Wiedniu. Rzeźbiarz schodów Aniołów. (Donnersteig) 13 listopada 2002 roku została wydana złota moneta pamiątkowa Euro, na której awersie znajduje się portret Donnera na tle Pałacu Dolnego Belwederu.

[10] Ogrody Mirabell - Mirabellgarten

[11] Johann Ernst Reichsgraf von Thun- urodzony 3 czerwca 1643 roku w Pradze, zmarł 20 kwietnia 1709 w Salzburgu. 30 czerwca 1687roku został mianowany arcybiskupem Salzburga. Miejscem  pochówku to katedra w Salzburgu. Swoją wolą oddał swój mózg do kaplicy uniwersyteckiej, jego wnętrzności zdeponowano w przyszpitalnym kościele, a serce pochowało w jego ulubionym Kościele Świętej Trójcy.

[12] Posągi romańskie.

[13] Okrągła fontanna w centralnym punkcie ogrodu przedstawiająca 4 żywioły

[14] Ottavio Mosto urodzony 1659 w Padwie, zmarł 12 maja 1701w Pradze to Włoski rzeźbiarz barokowy, który pracował w Salzburgu i Pradze. Był jednym z pierwszych, który wniósł do środowiska Czeskiego radykalne barokowe wpływy twórczości Giana Lorenza Berniniego. W ogrodach pałacu Mirabell  zobaczymy rzeźby alegoria pór roku to cztery marmurowe posągi znajdujące się na balustradzie po południowej stronie parku. Różne pory roku uosabiają rzymskie boginie: Flora to bogini kwiatów i wiosen wiosna, Ceres to bogini zbiorów i zboża. Lato, Pomona to bogini owoców, jesień, Kamizelka to bogini domowego kominka i jego ognia, zima. Rzeźby mają zakrzywione nagie ciała w kształcie litery S (ukryta jest tylko bogini Vesta) pełne kształtów, okrągłe głowy z małymi twarzami, uproszczona draperia, szczegółowe detale.  Alegoria żywiołów to cztery marmurowe rzeźby z mitologii greckiej znajdujące się po wschodniej i zachodniej stronie centralnej części. W Salzburgu jeszcze zobaczymy jego dzieło w kaplicy Thun – katedra Mariacka i dekoracja wnętrz kościoła św. Erharta

[15] Ogród Karłów

[16] Fontanna z pegazem to XVII wieczne  dzieło Kaspara Grasa z Innsbrucka

[17] Kasper Gras z Innsbrucka Caspar Gras urodził się w 1585 roku w Mergentheim , zmarł 3 grudnia 1674 rok to Austriacki rzeźbiarz w Schwaz

[18] Film pt „ The Sound of Music ” piosenka „Do –Re-Mi” to scena była kręcone w ogrodzie Mirabell przy fontannie z pegazem. Film to prawdziwa historia Marii von Trapp „ The Sound of Music ” 2 marca 1965 roku w Rivoli w teatrze Nowego Jorku odbyła się premiera. Światowy sukces adaptacji filmowej to dzieło Roberta Earl Wise (Wise'a)

[19] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

SZLAKIEM AUSTRYJACKIM SALZBURG ŚWIĄTECZNY STILLE NACHT - CICHA NOC

SZLAKIEM AUSTRYJACKIM SALZBURG ŚWIĄTECZNY

STILLE NACHT - CICHA NOC

Świąteczne Bożonarodzeniowe podróże zaprowadziły mnie na Austriacką[1] ziemię do Landu Salzburg. [2] Położone w pobliżu granicy z Niemcami w Alpach nad rzeką Salzach. Region Salzburski słynie z doskonałej bazy turystycznej sportów zimowych i słynnego festiwalu Mozarta. Pierwszymi osadnikami byli Celtowie. Samo miasto zostało założone przez świętego Ruperta [3] biskupa Salzburga w 696 roku. Zakłada tam klasztor świętego Piotra, dzisiejsza katedra. W katedrze możemy zobaczyć chrzcielnicę, przy której był poświęcony Amadeusz Mozart [4] późniejszy organista katedralny.

Jaką tajemnicę kryje Salburg?

Niewątpliwie muzyczne dziedzictwo rodziny Mozarta rozsławiło Austrię. Ale czy wiemy jeszcze o najbardziej znanej kolędzie na świecie, którą jest „Cicha noc” – że powstała w krainie Salzburskiej. Tradycję śpiewania kolęd [5] została zaczerpnięta z Włoch i sięga czasów świętego Franciszka z Asyżu, który jako pierwszy ułożył, oraz była śpiewana przy szopce. Najstarsza zachowana Polska kolęda pochodzi z 1424 roku i rozpoczyna od słów „Zdrow bądź, krolu anjelski.” [6] Tworzenie pieśni kolędniczych w Polsce rozwinęło się w XVII i XVIII wieku, wtedy to powstała kolęda:

„ W żłobie leży” – autorstwa księdza Piotra Skargi.

„Bóg się rodzi”- którą napisał Franciszek Karpiński. Warto tu zwrócić uwagę że wcześniejsze kolędnicze pieśni były tłumaczone z łaciny i przywędrowały od braci Czeskich. W dorobku kulturowym Polskiej tradycji kolędniczej to ponad 500 kolęd i pastorałek. Dziedzictwo gatunku kolęd Polskich zostało wydane w 1843 jako zbiór „Pastorałki i kolędy z melodiami czyli piosnki wesołe ludu w czasie świąt Bożego Narodzenia po domach śpiewane” – autorem publikacji był ksiądz Michał Mioduszewski. U sąsiadów z zachodu, czyli Niemców [7] kolędnicze śpiewanie jest dość długie. Trzeba dodać że występuje jako w tradycji Katolickiej i Protestanckiej z najstarszych to „In dulci jubilo” – XIV wiek.

Z Protestanckich możemy usłyszeć : „Vom Himmel hoch” (Jam z niebios zszedł) -XVI wieku autorem tekstu z 1534 roku jest sam Marcin Luter. Bogatą kolekcję kolęd posiada kościół Angielski. Ale przejdźmy już do Austrii i kolędy „Cicha Noc”. Autorem „Stille Nacht” [8] jest Joseph Mohr wikary działający w Mariapfarr w regionie Lungau to południowo-wschodnia część landu Salzburg, który w 1816 roku napisał tekst.

W 1817 roku Joseph Mohr [9] zostaje przeniesiony do nowej powstałej parafii świętego Mikołaja w Oberndorf bei Salzburg tam też proponuje organiście Franzowi Gruberowi napisanie muzyki do swojego wiersza. 24 grudnia 1818 roku w czasie pasterki w parafii świętego Mikołaja została zaśpiewana i doczekała się premiery.

 Mohr śpiewał partię tenorową i grał na gitarze, Gruber zaś wykonywał partię basową. Kompozycja była napisana na 2 głosy solowe z towarzyszeniem chóru i gitary.

1. Stille Nacht! Heilige Nacht! [10]

Alles schläft; einsam wacht

Nur das traute heilige Paar.

Holder Knab im lockigten Haar,

Schlafe in himmlischer Ruh!

Schlafe in himmlischer Ruh!

2. Stille Nacht! Heilige Nacht!

Gottes Sohn! O wie lacht

Lieb´ aus deinem göttlichen Mund,

Da schlägt uns die rettende Stund´.

Jesus in deiner Geburt!

Jesus in deiner Geburt!

3. Stille Nacht! Heilige Nacht!

Die der Welt Heil gebracht,

Aus des Himmels goldenen Höhn

Uns der Gnaden Fülle läßt seh´n

Jesum in Menschengestalt,

Jesum in Menschengestalt

4. Stille Nacht! Heilige Nacht!

Wo sich heut alle Macht

Väterlicher Liebe ergoß

Und als Bruder huldvoll umschloß

Jesus die Völker der Welt,

Jesus die Völker der Welt.

5. Stille Nacht! Heilige Nacht!

Lange schon uns bedacht,

Als der Herr vom Grimme befreit,

In der Väter urgrauer Zeit

Aller Welt Schonung verhieß,

Aller Welt Schonung verhieß.

6. Stille Nacht! Heilige Nacht!

Hirten erst kundgemacht

Durch der Engel Alleluja,

Tönt es laut bei Ferne und Nah:

Jesus der Retter ist da!

Jesus der Retter ist da!

Sam organista nie przywiązywał szczególnego znaczenia do tej kolędy uważając ją za „prostą kompozycję”. Sama kolęda wkrótce była znana w całej okolicy Salzburga najstarsze notatki pochodzą z 1822 roku. Królewska kapela dworska w Berlinie pisze list o twórcę tego dzieła.

30 grudnia 1854 roku Franz Gruber [11] opisał okoliczności powstania utworu „Silent Night! Holy Night!” w „Authentische Veranlassung”. W 1866 roku- to aż 50 lat musiało upłynąć, aby ojczystym Salzburgu kolęda została zaliczona do kanonu oficjalnych pieśni kościelnych. Dziś kolęda „Stille Nacht” czyli „Cicha Noc ”została przetłumaczona na ponad 300 różnych języków i dialektów i jest najczęściej śpiewaną kolędą w okresie Bożego Narodzenia.

JZ [12]

DO GALERII FOTOGRAFII

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Austria –Kraj w środkowej Europie.

[2] Salzburg –miasto statutowe Austrii, stolica  regiony Salzburskiego.

[3] Święty Rupert Rupert z Salzburga- Ruprecht, Hrodperht, Hrodpreht, Roudbertus, Rudbertus, Robert- święty kościoła katolickiego i wschodnio-ortodoksyjnego urodzony prawdopodobnie 650 w Wormacji, zmarł prawdopodobnie 27 marca 718 tamże-, biskup misyjny Nadrenii, pierwszy biskup Salzburga w Austrii i patron regionu Salzburgland.

[4] Wolfgang Amadeus Mozart urodzony 27 stycznia 1756roku w Salzburgu, zmarł 5 grudnia 1791roku w Wiedniu – Austriacki kompozytor i wirtuoz gry na instrumentach klawiszowych, którego twórczość związana była głównie z Wiedniem. Był siódmym dzieckiem niemieckiego kompozytora Leopolda Mozarta oraz Anny Marii z domu Pertl. Na chrzcie nadano mu imiona Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus

[5] Kolędy – Pieśni i pastorałki okresu Bożonarodzeniowego

[6] „Zdrow bądź, krolu anjelski.”- pierwsza kolęda Polska z 1424 roku Pod koniec XIX wieku odnalazł ją Aleksander Brückner w rękopisie Biblioteki Załuskich w Petersburgu, pochodzącym z biblioteki wikariuszy Wiślickich. Tekst zapisany został w kazaniu 1424 Jana Szczekny, magistra Praskiego, późniejszego mnicha cysterskiego i spowiednika królowej Jadwigi.

[7] Tradycja śpiewania kolęd u Niemców.

[8] „Stille Nacht”- czyli „Cicha Noc” Pieśń kolędnicza autorstwa wikarego Josepha Mohr z 1816 roku melodię stworzył organista Franz Gruber 24 grudnia 1818 roku na pasterce w kościele świętego Mikołaja w Oberndorf bei Salzburg kolęda miała swoją premierę.

[9] Joseph Mohr-urodzony 11 grudnia 1792roku w Salzburgu, zmarł 4 grudnia 1848 roku w Wagrain to Austriacki ksiądz, autor słów najpopularniejszej kolędy na świecie "Cicha noc".

[10] Oryginalny tekst kolędy „ Stille Nacht ”

[11] Franz Xaver Gruber – Urodzony 25 listopada 1787roku w Hochburg-Ach, zmarł 7 czerwca 1863 roku w Hallein – Austriacki nauczyciel w szkole podstawowej i organista w kościele w Arnsdorfie. Był kantorem w kościele świętego Mikołaja w sąsiedniej wsi Oberndorf. W późniejszych latach przeniósł się do Hallein.

[12] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.