SZLAKIEM AUSTRYJACKIM SALZBURG ŚWIĄTECZNY STILLE NACHT - CICHA NOC

SZLAKIEM AUSTRYJACKIM SALZBURG ŚWIĄTECZNY

STILLE NACHT - CICHA NOC

Świąteczne Bożonarodzeniowe podróże zaprowadziły mnie na Austriacką[1] ziemię do Landu Salzburg. [2] Położone w pobliżu granicy z Niemcami w Alpach nad rzeką Salzach. Region Salzburski słynie z doskonałej bazy turystycznej sportów zimowych i słynnego festiwalu Mozarta. Pierwszymi osadnikami byli Celtowie. Samo miasto zostało założone przez świętego Ruperta [3] biskupa Salzburga w 696 roku. Zakłada tam klasztor świętego Piotra, dzisiejsza katedra. W katedrze możemy zobaczyć chrzcielnicę, przy której był poświęcony Amadeusz Mozart [4] późniejszy organista katedralny.

Jaką tajemnicę kryje Salburg?

Niewątpliwie muzyczne dziedzictwo rodziny Mozarta rozsławiło Austrię. Ale czy wiemy jeszcze o najbardziej znanej kolędzie na świecie, którą jest „Cicha noc” – że powstała w krainie Salzburskiej. Tradycję śpiewania kolęd [5] została zaczerpnięta z Włoch i sięga czasów świętego Franciszka z Asyżu, który jako pierwszy ułożył, oraz była śpiewana przy szopce. Najstarsza zachowana Polska kolęda pochodzi z 1424 roku i rozpoczyna od słów „Zdrow bądź, krolu anjelski.” [6] Tworzenie pieśni kolędniczych w Polsce rozwinęło się w XVII i XVIII wieku, wtedy to powstała kolęda:

„ W żłobie leży” – autorstwa księdza Piotra Skargi.

„Bóg się rodzi”- którą napisał Franciszek Karpiński. Warto tu zwrócić uwagę że wcześniejsze kolędnicze pieśni były tłumaczone z łaciny i przywędrowały od braci Czeskich. W dorobku kulturowym Polskiej tradycji kolędniczej to ponad 500 kolęd i pastorałek. Dziedzictwo gatunku kolęd Polskich zostało wydane w 1843 jako zbiór „Pastorałki i kolędy z melodiami czyli piosnki wesołe ludu w czasie świąt Bożego Narodzenia po domach śpiewane” – autorem publikacji był ksiądz Michał Mioduszewski. U sąsiadów z zachodu, czyli Niemców [7] kolędnicze śpiewanie jest dość długie. Trzeba dodać że występuje jako w tradycji Katolickiej i Protestanckiej z najstarszych to „In dulci jubilo” – XIV wiek.

Z Protestanckich możemy usłyszeć : „Vom Himmel hoch” (Jam z niebios zszedł) -XVI wieku autorem tekstu z 1534 roku jest sam Marcin Luter. Bogatą kolekcję kolęd posiada kościół Angielski. Ale przejdźmy już do Austrii i kolędy „Cicha Noc”. Autorem „Stille Nacht” [8] jest Joseph Mohr wikary działający w Mariapfarr w regionie Lungau to południowo-wschodnia część landu Salzburg, który w 1816 roku napisał tekst.

W 1817 roku Joseph Mohr [9] zostaje przeniesiony do nowej powstałej parafii świętego Mikołaja w Oberndorf bei Salzburg tam też proponuje organiście Franzowi Gruberowi napisanie muzyki do swojego wiersza. 24 grudnia 1818 roku w czasie pasterki w parafii świętego Mikołaja została zaśpiewana i doczekała się premiery.

 Mohr śpiewał partię tenorową i grał na gitarze, Gruber zaś wykonywał partię basową. Kompozycja była napisana na 2 głosy solowe z towarzyszeniem chóru i gitary.

1. Stille Nacht! Heilige Nacht! [10]

Alles schläft; einsam wacht

Nur das traute heilige Paar.

Holder Knab im lockigten Haar,

Schlafe in himmlischer Ruh!

Schlafe in himmlischer Ruh!

2. Stille Nacht! Heilige Nacht!

Gottes Sohn! O wie lacht

Lieb´ aus deinem göttlichen Mund,

Da schlägt uns die rettende Stund´.

Jesus in deiner Geburt!

Jesus in deiner Geburt!

3. Stille Nacht! Heilige Nacht!

Die der Welt Heil gebracht,

Aus des Himmels goldenen Höhn

Uns der Gnaden Fülle läßt seh´n

Jesum in Menschengestalt,

Jesum in Menschengestalt

4. Stille Nacht! Heilige Nacht!

Wo sich heut alle Macht

Väterlicher Liebe ergoß

Und als Bruder huldvoll umschloß

Jesus die Völker der Welt,

Jesus die Völker der Welt.

5. Stille Nacht! Heilige Nacht!

Lange schon uns bedacht,

Als der Herr vom Grimme befreit,

In der Väter urgrauer Zeit

Aller Welt Schonung verhieß,

Aller Welt Schonung verhieß.

6. Stille Nacht! Heilige Nacht!

Hirten erst kundgemacht

Durch der Engel Alleluja,

Tönt es laut bei Ferne und Nah:

Jesus der Retter ist da!

Jesus der Retter ist da!

Sam organista nie przywiązywał szczególnego znaczenia do tej kolędy uważając ją za „prostą kompozycję”. Sama kolęda wkrótce była znana w całej okolicy Salzburga najstarsze notatki pochodzą z 1822 roku. Królewska kapela dworska w Berlinie pisze list o twórcę tego dzieła.

30 grudnia 1854 roku Franz Gruber [11] opisał okoliczności powstania utworu „Silent Night! Holy Night!” w „Authentische Veranlassung”. W 1866 roku- to aż 50 lat musiało upłynąć, aby ojczystym Salzburgu kolęda została zaliczona do kanonu oficjalnych pieśni kościelnych. Dziś kolęda „Stille Nacht” czyli „Cicha Noc ”została przetłumaczona na ponad 300 różnych języków i dialektów i jest najczęściej śpiewaną kolędą w okresie Bożego Narodzenia.

JZ [12]

DO GALERII FOTOGRAFII

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Austria –Kraj w środkowej Europie.

[2] Salzburg –miasto statutowe Austrii, stolica  regiony Salzburskiego.

[3] Święty Rupert Rupert z Salzburga- Ruprecht, Hrodperht, Hrodpreht, Roudbertus, Rudbertus, Robert- święty kościoła katolickiego i wschodnio-ortodoksyjnego urodzony prawdopodobnie 650 w Wormacji, zmarł prawdopodobnie 27 marca 718 tamże-, biskup misyjny Nadrenii, pierwszy biskup Salzburga w Austrii i patron regionu Salzburgland.

[4] Wolfgang Amadeus Mozart urodzony 27 stycznia 1756roku w Salzburgu, zmarł 5 grudnia 1791roku w Wiedniu – Austriacki kompozytor i wirtuoz gry na instrumentach klawiszowych, którego twórczość związana była głównie z Wiedniem. Był siódmym dzieckiem niemieckiego kompozytora Leopolda Mozarta oraz Anny Marii z domu Pertl. Na chrzcie nadano mu imiona Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus

[5] Kolędy – Pieśni i pastorałki okresu Bożonarodzeniowego

[6] „Zdrow bądź, krolu anjelski.”- pierwsza kolęda Polska z 1424 roku Pod koniec XIX wieku odnalazł ją Aleksander Brückner w rękopisie Biblioteki Załuskich w Petersburgu, pochodzącym z biblioteki wikariuszy Wiślickich. Tekst zapisany został w kazaniu 1424 Jana Szczekny, magistra Praskiego, późniejszego mnicha cysterskiego i spowiednika królowej Jadwigi.

[7] Tradycja śpiewania kolęd u Niemców.

[8] „Stille Nacht”- czyli „Cicha Noc” Pieśń kolędnicza autorstwa wikarego Josepha Mohr z 1816 roku melodię stworzył organista Franz Gruber 24 grudnia 1818 roku na pasterce w kościele świętego Mikołaja w Oberndorf bei Salzburg kolęda miała swoją premierę.

[9] Joseph Mohr-urodzony 11 grudnia 1792roku w Salzburgu, zmarł 4 grudnia 1848 roku w Wagrain to Austriacki ksiądz, autor słów najpopularniejszej kolędy na świecie "Cicha noc".

[10] Oryginalny tekst kolędy „ Stille Nacht ”

[11] Franz Xaver Gruber – Urodzony 25 listopada 1787roku w Hochburg-Ach, zmarł 7 czerwca 1863 roku w Hallein – Austriacki nauczyciel w szkole podstawowej i organista w kościele w Arnsdorfie. Był kantorem w kościele świętego Mikołaja w sąsiedniej wsi Oberndorf. W późniejszych latach przeniósł się do Hallein.

[12] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.