Uroczystość
Wszystkich Świętych
1 listopada
Kościół katolicki obchodzi uroczystość Wszystkich Świętych[1].
Dzień ten kojarzy się dla wielu ze zniczem, z grobem bliskich osób, z
cmentarzem, dla innych z wiązanką kwiatów, jeszcze dla innych z modlitwą i pamięcią
o tych, którzy wyprzedzili nas w drodze do wieczności. Nie mniej jednak w tym
dniu udajemy się z całymi rodzinami na cmentarz i nawiedzamy groby naszych
bliskich, przyjaciół, rodziców, krewnych, znajomych, stawiając kwiaty,
zapalając ten "płomyk nadziei", wierząc, że już cieszą się oni chwałą
w domu Ojca Niebieskiego. Kościół w tym dniu oddaje cześć tym wszystkim, którzy
już weszli do chwały niebieskiej, a wiernym pielgrzymującym jeszcze na ziemi
wskazuje drogę, która ma zaprowadzić ich do świętości. Przypomina nam również
prawdę o naszej wspólnocie ze Świętymi, którzy otaczają nas opieką.
Kształtowanie
się uroczystości
W początkach
chrześcijaństwa, w obawie przed bałwochwalstwem, nie oddawano czci nikomu ze
stworzeń, ani ludziom, ani aniołom. Oddawano cześć jedynie Bogu w Trójcy
Świętej Jedynemu. W Nowym Testamencie zauważamy pochwałę jaką sam Pan Jezus
daje świętemu Janowi Chrzcicielowi, cześć z jaką wyraża się święty Paweł w
listach do Rzymian i Hebrajczyków o Abrahamie i Melchizedeku [2].
Najpierw przedmiotem kultu stała się Najświętsza Maryja Panna, jako Matka Syna
Bożego. Zaczęto wznosić kościoły ku Jej czci, Kościół zaczął ustanawiać święta
i układał modlitwy oraz pieśni o Matce Bożej. W tym samym czasie zauważamy też
kult świętego Michała Archanioła. Krwawe
prześladowania Kościoła w I wieku [3]
rozbudziły także kult męczenników. Dzień ich zgonu uważano za dzień ich narodzin
dla nieba. Dlatego już od V wieku kult prywatny przerodził się w urzędowy,
powszechny. 13 maja 608 roku papież Bonifacy IV [4],
rzymską świątynie pogańską, ku czci zwłaszcza nieznanych bóstw (Panteon),
poświęcił Matce Bożej i świętym męczennikom. W VIII wieku papież Grzegorz III w kościele świętego Piotra [5]
otworzył kaplicę poświęconą Wszystkim Świętym, nie tylko męczennikom. W Anglii
pojawiło się święto Wszystkich Świętych w połowie VIII wieku obchodzone 1 listopada [6].
Święto poprzedzone było wigilią, a od XV wieku otrzymało także oktawę. Reforma
z 1955 roku [7]
usunęła wigilię i oktawę. Natomiast papież Jan XI [8]
w 935 roku ustanowił osobne święto ku czci Wszystkich Świętych, wyznaczając je
na dzień 1 listopada. Tak więc uroczystość Wszystkich Świętych ma już ponad
tysiącletnią tradycję i przypomina nam przede wszystkim tych Świętych Pańskich
"z każdego narodu i wszystkich pokoleń, ludów i języków" (por. Ap 7,
9), którzy nie mają swoich osobnych wspomnień w roku liturgicznym. W ciągu
wieków Kościół ubogacił kult świętych. Stawiał im posągi, malował ich obrazy,
budował ku ich czci świątynie (np. kościół Sióstr Benedyktynek pod wezwaniem
Wszystkich Świętych w Drohiczynie) i ołtarze, ułożył szereg modlitw i pieśni
religijnych ku ich czci, jak też ułożył teksty liturgiczne do Mszy świętej i
kapłańskich pacierzy - Liturgii Godzin. Kult
Świętych pomnaża cześć Pana Boga. Świętych Pańskich czcimy ze względu na Pana
Boga, którego oni "reprezentują". Tak więc nie bezpośrednio, lecz
pośrednio przez nich kierujemy kult ku Panu Bogu. Kościół oddaje cześć świętym
w różnym stopniu. I tak na pierwszym miejscu stawia Najświętszą Maryję Pannę,
następnie świętych: Józefa i Jana Chrzciciela, dalej Apostołów, wśród których
Święci Piotr i Paweł mają uprzywilejowane miejsce. Najwięcej jest świętych
lokalnych, którzy odbierają szczególną cześć: w zakonie, w narodzie, w państwie
czy w diecezji, gdzie się wsławili męczeństwem za wiarę lub niezwykłą cnotą.
[1] Uroczystość
Wszystkich świętych – 1 listopad
[2] święty Paweł w listach do Rzymian i
Hebrajczyków o Abrahamie i Melchizedeku- mówi
o świętym Janie Chrzcicielu
[3] I wiek –krwawe
prześladowania chrześcijan
[4] 13 maj 608 rok papież Bonifacy IV – wpisuje
kult męczenników do obchodów kościelnych poświęcając Matce Bożej i świętych
męczenników –rzymską świątynię (panteon)
[5] VIII wiek-
papież Grzegorz III w kościele świętego Piotra –otwiera kaplicę Wszystkich Świętych .
[6] 1 listopada od
połowy XVIII wieku było poprzedzone wigilią ,XV wiek –jako oktawę
[7] 1955 – reforma
–znosi wigilię i oktawę wszystkich świętych
[8] Papież Jan XI
-935 roku ustanawia święto ku czci Wszystkich Świętych na 1 Listopad
