SZLAKIEM KUJAWSKO – POMORSKIM BYDGOSZCZ BYDGOSKIE SANKTUARIA I KOŚCIOŁY

SZLAKIEM KUJAWSKO – POMORSKIM BYDGOSZCZ

BYDGOSKIE SANKTUARIA I KOŚCIOŁY

Na Polskim podróżniczym szlaku województwa Kujawsko- Pomorskiego [1] jednym z miast jest Bydgoszcz. [2]

8 miasto w Polsce co do wielkości i ilości mieszkańców.

Ale zatrzymajmy się na Bydgoskich sanktuariach i kościoła.

Historia diecezji Bydgoskiej [3] jest dość krótka, bo w 2004 roku papież Jan Paweł II tworzy diecezję Bydgoską w ramach metropolii Gnieźnieńskiej. Ale tradycje kultu religijnego [4] sięgają połowy XIII wieku, kiedy to przy grodzie Bydgoskim zbudowano kościół pw. Świętego Idziego. [5] Kościół znajdował się przy ulicy Bernardyńskiej. I był najstarszą świątynią Bydgoszczy, który pochodził z przedkolacyjnego okresu miasta lat 1030-1346. Dzisiejsze opracowania naukowe określają o czasie powstania na połowę XIII wieku przez założoną fundację Kazimierza Kujawskiego - on też przyłączył Bydgoszcz do Kujaw w 1238 roku, wyodrębniając dzielnice i powołując miejscowego kasztelana. Świątynia była filialną - ksiądz dojeżdżał konno z kościoła parafialnego pw. Świętej Marii Magdaleny [6] w Wyszogrodzie. Pierwotnie był drewniany, końcowa wersja architektoniczna przebudowana w II połowie XIII wieku uzyskała styl murowany gotycki. Gdy w 1330 roku Wyszogród został zniszczony wtedy kościół stał się świątynią parafialną. Kolejny okres to XV-XVII wieku i świątynia świętego Idziego nazywana jest matką kościołów Bydgoskich. Ciekawą historię świątynia odnotowuje na wiosnę 1425 roku, kiedy to w obecności króla Władysława Jagiełły,(zobacz też)  Bydgoscy rajcy złożyli przysięgę wierności władcy. Świątynia została wydzierżawiona na składnicę, a potem 2 lipca 1879 roku sprzedana i rozebrana. Dziś tam znajduje się droga. Na obecnym terytorium miasta znajdował się również kościół świętej Marii Magdaleny w Wyszogrodzie wzmiankowany w 1198 roku, to jedna z najstarszych świątyń parafialnych na terenie regionu.
 Jak mówi legenda w Wyszogrodzie przybył święty Wojciech [7] (zobacz też) 
w 997 roku i jest to zaznaczone w dokumentach kościelnych z XVI wieku. Podczas wizytacji kościelnej przez biskupa Hieronima Rozdrażewskiego w 1588 roku odkryto, że święty Wojciech wraz z Gaudentym i mnichem Boguszem w drodze do Prus zatrzymał się 977 roku przez kilka dni w Wyszogrodzie u miejscowego komesa i poświęcił tam niewielką wybudowaną kaplicę, oraz nauczał, odprawił eucharystię i chrzcił.

W Bydgoszczy możemy nawiedzić cztery Sanktuaria i są to:[8]

1)-Sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości (zobacz też modlitwę) to katedra Bydgoska, w której obiektem kultu jest słynący łaskami, gotycki obraz Matki Bożej zwany Madonną Bydgoską. Fundatorem gotyckiego obrazu Matki Bożej jest starosta Bydgoski Jan Kościelecki i król Kazimierz Jagiellończyk i było to wotum za zakończoną wojnę trzynastoletnią. Został ufundowany w 1466 roku. Wizerunek był dwukrotnie koronowany: w 1966 roku przez prymasa Stefana Wyszyńskiego w obecności arcybiskupa Karola Wojtyły późniejszego papieża i w 1999 roku przez papieża Jana Pawła II.

2)- Sanktuarium Nowych Męczenników to kościół wybudowany z inicjatywy prymasa Stefana Wyszyńskiego, w którym to ostatnią swą Mszę świętą przed zamordowaniem przez oficerów SB 19 października 1984 roku odprawił ksiądz Jerzy Popiełuszko.(zobacz też)

Prymas Stefan Wyszyński (zobacz też) wypowiedział słowa, świątynię nazwał:

„ Znakiem zwycięstwa sprawiedliwości Stwórcy”

Sanktuarium utworzono 7 czerwca 2000 roku i było to na apel papieża, wyartykułowany rok wcześniej podczas papieskiej Eucharystii w Bydgoszczy. Sanktuarium upamiętnia męczeńską historię Polski, związaną z Ewangelią Jezusa Chrystusa. W kaplicy papieskiej złożono pamiątki po obecności Jana Pawła II w Bydgoszczy.

3)-Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej to szensztackie Sanktuarium Zawierzenia, zbudowane jako dar Roku Jubileuszowego 2000, poświęcone 16 czerwca 2001 roku. Znajduje się na Bydgoskim osiedlu Piaski, zgodnie z założeniami Ruchu Szensztackiego – w niezurbanizowanym otoczeniu, malowniczym krajobrazowo, sprzyjającym wyciszeniu, modlitwie i refleksji.

4)-Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska Golgota XX wieku to sanktuarium martyrologiczne. Znajduje się w dzielnicy Fordon u wrót Doliny Śmierci to miejsca kaźni hitlerowskich. Powstało 7 października 2008 roku w odpowiedzi na apel papieża, który podczas eucharystii na lotnisku w Bydgoszczy 7 czerwca 1999 r. Ważnym elementem sanktuarium jest Droga krzyżowa wykonana w formie Kalwarii w Dolinie Śmierci i na okolicznych wzgórzach. Od 2001 roku wystawiane są tu Misteria Męki Pańskiej.

Do najważniejszych rzymskokatolickich kościołów w Bydgoszczy należą przede wszystkim Katedra oraz Bazylika Mniejsza. Gdy będziemy spacerowali po Bydgoszczy odkryjemy zabytkowe kościoły w stylu gotyckim, neogotyckim i neobarokowym: [9]

Kościoły gotyckie:

Katedra Bydgoska tzw. Fara, pw. Świętych Marcina i Mikołaja wybudowana w latach 1466-1502,

kościół Garnizonowy NMP Królowej Pokoju powstał w latach 1552-1557,

kościół Klarysek Wniebowzięcia NMP wybudowany w latach 1582-1645,

tu warto zwrócić uwagę z wieży codziennie o 9, 12, 15 i 18 rozlega się Hejnał Bydgoszczy.

Kościoły neogotyckie:

Świętego Piotra i Pawła powstanie w latach 1872-1876,

Świętego Jana Ewangelisty powstanie w latach 1877-1879,

Świętego Andrzeja Boboli powstanie w latach 1903 dawna fara Ewangelicka,

Miłosierdzia Bożego powstanie w latach 1905,

Świętego Józefa Rzemieślnika powstanie w latach 1905,

Matki Bożej Królowej Polski powstanie w latach 1910-1911,

Kościoły neobarokowe:

Świętego Mikołaja powstanie w latach 1927-1930, prezbiterium z XVII wieku, Najświętszego Serca Pana Jezusa powstanie w latach 1910-1913,

Świętej Trójcy powstanie w latach 1911-1913, Świętego Wojciecha powstanie w latach 1912-1913.

Inne kościoły o architekturze historyzującej:

Bazylika świętego Wincentego à Paulo, zbudowana w latach 1925–1937, największy Bydgoski kościół, jeden z większych w Polsce, jako jedyny zbudowany w stylu wzorowanym na Panteonie Rzymskim,

Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika powstanie w latach 1923-1925, Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy powstanie w latach 1926-1928.

W Bydgoszczy znajduje się wiele kościołów wybudowanych w latach powojennych XX stulecia. Najstarszym patronem Bydgoszczy i Fordonu jest święty Mikołaj. [10] Drugim patronem miasta jest od 1502 święty Marcin. Patronką Bydgoszczy od początku XVI wieku jest Matka Boża w słynącym z urody i łask wizerunku z kościoła farnego.

W Grodzie Bydgoskim są też Prawosławni i Ewangelicy.

Warto tu jeszcze wspomnieć o działających organizacjach kościelnych, które od 38 lat organizują Tydzień Kultury Chrześcijańskiej (zobacz też) to między innymi: Archikonfraternia Literacka dom Bydgoski, bractwo więzienne Samarytania, Kub Inteligencji Katolickiej w Bydgoszczy.

JZ [11]

---

[1] Województwo Kujawsko –Pomorskie

[2] Bydgoszcz –miasto w województwie Kujawsko – Pomorskim , lokowane na prawie Magdeburskim 19 kwietnia 1346 roku przez Kazimierza III Wielkiego

[3] Diecezja Bydgoska –w 24 lutego 2004 roku potwierdzona bullą przez papieża Jana Pawła II wyodrębniona z metropolii Gnieźnieńskiej. 25 marca 2004 w uroczystość Zwiastowania Pańskiego weszła w życie. Decyzja ta była przeprowadzonej reformy administracyjnej Kościoła w Polsce z 25 marca 1992 roku zawartej w bulli: Totus Tuus Poloniae populus.

[4] Kult religijny w grodzie Bydgoskim sięga XIII wieku i był katolicki.

[5] Kościół Świętego Idziego -najstarsza świątynia Bydgoszczy prawdopodobnie miała powstań około XI wieku, ale badania archeologiczne mówią że w XIII wieku był już murowaną świątynią. Koniec pierwszej świątyni to 2 lipiec 1879 roku po sprzedaży rozebrano. Dziś tam znajduje się tam droga.

[6] Kościół Świętej Marii Magdaleny w Wyszogrodzie wzmianki o świątyni pochodzą z 1198 roku i była najstarszą świątynią w tym regionie.

[7] Święty Wojciech – w 977 roku przybył do Wyszogrodu i poświęcił nowo wybudowaną kapliczkę w której odprawił mszę świętą nauczał i chrzcił.

[8] Sanktuaria Bydgoskie: Sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości, Sanktuarium Nowych Męczenników, Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej, Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska Golgota XX wieku.

[9] Zabytkowe kościoły Bydgoszczy w stylach architektonicznych : gotyckim, neogotyckim, neobaroku i okresu powojennego XX wieku

[10] Patroni Bydgoszczy i Fordonu to święty Mikołaj i święty Marcin.

[11] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

26 sierpnia - Matki Bożej Częstochowskiej

26 sierpnia - Matki Bożej Częstochowskiej

Uroczystość NMP Częstochowskiej[1], obchodzona 26 sierpnia, ściśle związana jest z sanktuarium maryjnym w Częstochowie, w którym od końca XIV wieku otaczany jest wielką czcią obraz Bożej Rodzicielki[2]. Pochodzenie obrazu, osnute legendami, pozostaje dotąd niewyjaśnione. Prawdopodobnie pochodzi ze wschodu i stanowi typ ikony Panagia Hodegetria, czyli „Najświętsza Przewodniczka”. [3] Jasnogórski wizerunek Maryi bardzo przypomina bizantyjską ikonę z końca X wieku, znajdującą się w rzymskiej Bazylice Matki Bożej Większej.

 Obraz Matki Bożej do Częstochowy sprowadził Władysław Opolczyk[4], książę Opolski, syn Bolesława II księcia Opolskiego, z zamku w Bełżcu gdzie cieszył się szczególnym kultem wiernych i umieścił w ufundowanym przez siebie klasztorze, do którego sprowadził z Węgier ojców paulinów. Obraz bardzo szybko zasłynął cudami. W roku 1429 król Władysław Jagiełło [5] w liście do papieża Marcina V pisał o tym miejscu, że na Jasnej Górze koło Częstochowy dzieją się często tajemnice licznych cudów. 
Jasna Góra powoli stawała się głównym ośrodkiem kultu maryjnego w całej Polsce i zarazem duchową stolicą naszej Ojczyzny.

Obraz przedstawia Maryję z Dzieciątkiem Jezus na ręku. W 1430 roku miał miejsce napad na klasztor i częściowe uszkodzenie obrazu. Jakby na przekór wydarzenie to przyczyniło się do rozwoju kultu Matki Bożej z Częstochowy, zwanej także „Czarną Madonną”. Z czasem klasztor na Jasnej Górze stał się twierdzą obronną stawiającą czoło najazdowi szwedzkiemu w 1655 roku[6].Najazd na klasztor nastąpił już po wybudowaniu umocnień zewnętrznych w tym wałów, co w zasadniczy sposób wpłynęło na skuteczną obronę. Obrona klasztoru lotem błyskawicy rozeszła się po całym kraju i jak później opisywał Henryk Sienkiewicz[7], duch tego zwycięstwa pozwolił uwierzyć narodowi w ostateczne zwycięstwo.

Zwycięska obrona Jasnej Góry sprawiła, że sanktuarium to zdobyło sławę w całej Polsce.

W roku 1717 biskup Szembek [8] dokonał pierwsze koronacji obrazu koronami papieskimi. Po wielu staraniach paulinów papież Pius X [9] w roku 1904 ustanowił dla sanktuarium specjalne święto Matki Bożej Częstochowskiej na 24 sierpnia.

 Papież ten podarował także korony, którymi powtórnie ukoronowano obraz w 1910 roku. Następnie papież Pius XI[10], w roku 1931 ustalił obchód święta na 26 sierpnia. Cztery lata później zatwierdzono specjalne teksty liturgiczne przeznaczone na święto Matki Bożej Częstochowskiej. Od 1956 roku [11]święto obchodzone jest w całej Polsce.

Teksty liturgiczne wysławiają opiekę Matki Bożej nad Polską i porównują twierdzę jasnogórską z Syjonem, siedzibą Arki przymierza w Starym Testamencie. Obecność i wstawiennictwo Maryi zobowiązuje naród do walki w obronie wiary, czyli do dawania świadectwa posłuszeństwa i wierności Bogu i Ewangelii. Kościół w Polsce prosi w liturgicznej modlitwie o uwolnienie od wszelkiego zła i niebezpieczeństwa oraz o opiekę nad wszystkimi jego dobrymi dziełami. Maryja jest dla naszego narodu Matką i Królową i dlatego uciekamy się do Niej we wszystkich naszych potrzebach i szukamy Jej pośrednictwa i wstawiennictwa.

--------------------------------------------------------------------------------------------------
zobacz też: modlitwa do Matki Bożej Częstochowskiej 

---

[1] 26 sierpień – uroczystość Najświętszej Maryi Panny –Częstochowskiej ( Jasnogórska )

[2] Obraz Matki Rodzicielki –pochodzi z XIV

[3] ,,Najświętsza przewodniczka”- ikona Panagia Hodegetria

[4] Książę Opolski – Władysław Opolczyk  -sprowadza obraz

[5] Król Władysław Jagiełło – pisze do Papieża Marcina V  w 1429 o cudach Jasnogórskich

[6] Najazd Szwedzki  na klasztor w Jasnej Górze 1655 rok

[7] Hendryk Sienkiewicz –Polski pisarz

[8] 1717 rok – pierwsza koronacja obrazu koronami papieskimi dokonana przez biskupa Szembeka

[9] Papież Pius X ustanawia święto Matki Bożej Częstochowskiej  na  24 sierpień i daje korony. Koronacji  dokonano w 1910 roku  

[10] Papież Pius XI  ustanawia i zmienia  na 26 sierpnia było to w 1931 roku

[11]  W 1956 roku święto Matki Bożej Częstochowskiej obchodzone jest w całej Polsce