Wystawa biblii

WYSTAWA BIBLII

Co wiemy o biblii i dlaczego jest najbardziej poczytalną księgą na świecie?

W Zabrzu[1] można było zobaczyć jedyną taką wystawę opowiadającą o dziejach słowa natchnionego -czyli biblii Wystawa sięga początków powstania tekstów do czasów dzisiejszych. Pomysłodawcą i współtwórcą wystawy jest Dariusz Czyszczon[2]. Historia odkrywania śladów zapisu tekstu biblijnego rozpoczyna się nad Morzem Martwym w miejscowości Qumran[3]. To tam osiedliła się pewna grupa społeczna w II wieku przed naszą erą , która zbierała i przepisywała teksty zwojów biblijnych. Beduiński pasterz Muhammada ed-Diba [4] po 18 stuleciach odnalazł w grocie w glinianym dzbanku pierwszy tekst, a była nią księga Izajasza. Zwój księgi Izajasza był w skórze i pisany był pismem starohebrajskim, jest to rękopis spisany na pergaminie pochodzący z około 125 roku przed naszą erą. Ciekawostką jest to że zwój ten składa z 17 arkuszy pergaminu o łącznej długość 734 centymetrów i szerokości do 28 centymetrów . Zawiera wszystkie 66 rozdziały biblijnej Księgi Izajasza spisanych w 54 kolumnach po 31 linijek na kolumnę i do około 50 liter na linijkę. Tekst czyta się od prawej do lewej i od góry do dołu. Skryb to osoba, która nanosiła słowo natchnione na pergamin litery od prawej do lewej, tu można podać informację że słowa były bez samogłosek i znaków interpunkcyjnych. Warto tu zaznaczyć że rękodzieła z Qumran to manuskrypty w 60 % jest zgodne z tekstami Masoreckimi z IX wieku naszej ery. Niewielka część około 5 % są zgodne z tekstem Septuaginty, które były spisane III wieku przed naszą erą, a 30 % to teksty wywodzące się z wspólnoty Qumranu. Badania archeologiczne i publikację zwojów przygotował francuski Dominikanin Roland de Vaux [5] inicjator i wydawca Biblii Jerozolimskiej Wśród badaczy i uczestników wykopalisk archeologicznych był też Polak ksiądz Józef Tadeusz Milik[6]. Rękodzieła z Morza Martwego Qumranu przygotowują badaczy do powstania tak zwanego: Kodeksu z Aleppo [7] i jest najważniejszym rękopisem Starego Testamentu z tekstem masoreckim. Przez wiele wieków stanowił punkt odniesienia jako najdokładniejszy tekst Biblii Hebrajskiej. Kodeks z Aleppo pochodzi z miejscowości Aleppo w Syrii , gdzie była synagoga, a powstał 920 roku naszej ery i był związany z osobą skryby Shlomo ben Buya i był skopiowany już z spółgłoskami, a Aaron ben Mosze ben Aszer w 930 roku dodał samogłoski akcenty i masorę (zbiór ustalonych reguł). Tak po krótce można omówić historię początków powstawania biblii. Sięgając do słowa natchnionego, to możemy wyróżnić na rękodzieła przed naszą erą są to[8]: dekalog -1300 – 1400 p.n.e., Tora to Pięcioksiąg Mojżeszowy – 1400 p.n.e. Septuaginta – przekład rękodzieł tłumaczenia na Grecki to okres około 285 p.n.e. i rękopisy po czasach Chrystusowych to Wulgata to okres 400 n.e. i jest to przekład tłumaczenia Łacińskiego zwana Biblią Hieronima. Kolejny okres to 1380 rok to powstanie biblii angielskiej rozpoczynającą proces reformacji , rękopis pochodził od Jana Wiklifa (Wiklife) i 1525 rok to tłumaczenie Tyndale- to kolejna angielska wersja. Warto tu wspomnieć o pierwszej drukowanej biblii zwanej Biblią Gutenberga, a był to przekład łaciński Hieronima. Polskie[9] przekłady biblii możemy podzielić na: Biblię Brzeską, Leopolity, Wujka, Gdańska i Nieświeska. Najbardziej znaną jest biblia Wujka , która została zatwierdzona dekretem Soboru Trydenckiego[10] w 1546 roku i była oficjalną biblią kościoła Rzymskokatolickiego w Polsce do ogłoszenia współczesnej biblii Tysiąclecia [11] w 1965 roku przez Prymasa Stefana Wyszyńskiego. Zachęcam do odwiedzenia wystawy o biblii , która będzie w Bielsku Białej, ale i sięgnięcia starego testamentu.

Jacek Źróbek

https://plus.google.com/u/0/events/cg1bspb7qvncaina3ttisq2eshc

---

[1] Wystawa Biblii – Zabrze, Sienkiewicza 30

[2] Pomysłodawca -Dariusz Czyszczon

[3] Rękodzieła z Qumran 200 p.n.e.

[4] Odnalezienie księgi Izajasza przez pustelnika Muhammada ed-Diba w grocie

[5] Badacz rękopisów z Qumran , Francuz Dominikanin Roland de Vaux

[6] Badacz rękopisów z Qumran Polak ksiądz Józef Tadeusz Milik

[7] Kodeks Aleppo – Syria –920rok skryb Shlomo ben Buya

[8] Podział rękodzieł 1300-1400p.n.e. Do 285 p.n.e. Oraz 400n.e.Do czasów współczesnych

[9] Polskie przekłady biblii

[10] Sobór Trydencki

[11] Biblia Tysiąclecia , 1965 , Prymas Stefan Wyszyński