SZLAKIEM
ZABYTKÓW TECHNIKI – GLIWICE
ŚLUZA
ŁABĘDY - SZLAK KANAŁU GLIWICKIEGO
Na
wodnym szlaku kanału Gliwickiego [1]
zobaczymy 6 budowli hydrotechniczny nazywanych śluzami wodnymi.[2]
Jakie znaczenie mają te budowle ?
Hydrotechniczne budowle wznoszone są na rzekach, jeziorach
do pokonywania różnic poziomu wody przez jednostki pływające.
Historia śluz jest dość stara, sięga czasów starożytnych
w Azji, a Europie średniowiecza. Pierwsza śluza została wynaleziona w Chinach w
984 roku przez Qiano Weiyue [3] w prowincji Huainan. Wcześniej
były to pochylnie. Łodzie wciągano w górę za pomocą lin naciąganych na
kabestanach obracanych przez woły.
Qiao zbudował konstrukcję
z dwojgiem wrót przykrytym zadaszeniem. Wynalazek szybko się rozpowszechnił umożliwiając
transport i przebudowę w XI wieku kanału Magicznego. [4] Pierwsza znana śluza
komorowa w Europie pochodzi z 1373 roku. [5] W Polsce znajdziemy aż 108
śluz wodnych.[6]
Jedna z najciekawszych to śluza sucha [7] na kanale Ostródzko –Elbląskim
i uznany jest za zabytek techniki. Sam kanał był budowany w latach 1844-1860.Wróćmy
już do kanału Gliwickiego.
Wypływając z Marini Gliwickiej pierwszą śluzą jest Śluza
Łabędy. [8]
Śluza Łabędy to jedna z 6 śluz Kanału gliwickiego znajdująca się na 38
kilometrze. Śluza ta jest dwukomorowa bliźniacza i przystosowana jest do
śluzowania oszczędnego.
Sam kanał jest zamykany zasuwą płaską, a głowice śluzy górne i dolne wykonane są jako konstrukcja żelbetonowa. Ściany wanny komór są kotwione Brusami laseronowymi.
A sam stopień wodny spiętrzenia wody wynosi 4, 20 metra
.W czasie śluzowania zużycie wynosi 3900m³. I trwa niedługo.
JZ [9]
DO
GALERI FOTOGRAFII
Podróżnicy
polecają sprawdzoną bazę noclegową
[1] Dawny kanał
Kłodnicki - to droga wodna łącząca Zabrze – Kędzierzyn –Koźle z niemieckiego
Klodnitz – Kanal. Zbudowana w latach 1792 – 1892.
W
zamyśle było uregulowanie rzeki Kłodnicy jako drogi wodnej. 12 lutego 1788 roku
hrabia Karl Georg von Hoym ówczesny minister przedstawia projekt inspektorowi
Gesche specjaliście od transportu wodnego. Warto tu dodać że aby upamiętnić
budowę kanału połączenie Gliwic z morzem Bałtyckim na rynku Gliwickim zobaczymy
przy ratuszu fontannę Neptuna autorstwa Johannesa Nitschego. Ostatecznie kanał
Kłodnicki został zasypany, a w jego miejsce powstał kanał Gliwicki wybudowany w
latach 1935-1939.
[2] Śluza wodna z Niemieckiego
to Schleuse , Z łacińskiego to sclusa exclusa, co w znaczeniu ma wykluczać,
wstrzymywać lub nie dopuszczać. Śluzy to budowle hydrotechniczne budowane na
kanałach żeglugowych rzek jezior. Mają za zadanie pokonywać różnicę poziomu wody
przez statki barki .
[3] Qiano Weiyue
pierwszy wynalazł i wybudował śluzę tzw.: komorową w 984 roku w Chinach i
znajdowała się na rzece Zachodniej w dzisiejszej prowincji Huainan. Konstrukcja
ta miała długość 76,2 metra i umożliwiała pokonanie różnicy poziomów od 1,22do
1,50 metra .
[4] Kanał Magiczny –
zwany też Lingqu to pierwszy żeglugowy
kanał na świecie Mieszczący się w regionie Guangxi w Chinach . Kanał ten był budowany
na rozkaz pierwszego Cesarza Chin w 219- 214 roku przed naszą erą.
[5] 1373 rok pierwsza
śluza wodna w Europie .
[6] W Polsce mamy 108
czynnych śluz wodnych.
[7] Jedyna w Polsce zabytkowa
śluza sucha znajduje się na kanale Ostródzko-Elbląskim
[8] Śluza Łabędy to
dwukomorowa śluza wodna znajdująca się
na 38 kilometrze kanału Gliwickiego i jest z zasuwą płaską.
[9] Jacek Źróbek
–Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, -
udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej,
miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka
Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co
tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie
Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.
Autor
kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę
istnienia.
W
działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska –
współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych
inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości
państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe,
północne , zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz