ŚWIĘTY WOJCIECH - PATRON POLSKI

ŚWIĘTY WOJCIECH

Kim był święty Wojciech? [1]

W tym roku uroczystość świętego Wojciecha została przeniesiona na 30 kwietnia ze względu na okres świąt Wielkanocnych.

Wspomnienie świętego Wojciecha przypada 23 kwietnia.


Msza ku czci świętego Wojciecha - 
katedra Gnieźnienska 23 kwiecień 2018 roku 

Święty Wojciech to patron jednego i niepodzielnego Kościoła, patron Polski, archidiecezji Gnieźnieńskiej i Gniezna.

 Wojciech urodził się w 956 roku w czeskich Libicach. Był szóstym dzieckiem książęcej pary Sławnika i Strzyżysławy.[2]

 Od dziecka przeznaczony do stanu duchownego w wieku 27 lat został mianowany biskupem Pragi. [3] Do swojej biskupiej stolicy wszedł boso.

W posłudze był gorliwy i bezkompromisowym.

 Nie troszczył się o siebie, większą część dóbr biskupich przeznaczał na ubogich, zaopatrując ich potrzeby, odwiedzając ich i pilnie słuchając. Odwiedzał też wiezienia, a przede wszystkim targi niewolników Praga leżała na szlaku ze wschodu na zachód i stąd dostarczano niewolników do krajów islamskich. Jedno wydarzenie miało odbyć się podczas pewnej nocy w śnie , w którym usłyszał skargę Chrystusa:

„Oto ja jestem znowu sprzedany, a ty śpisz?”

Taką scenę odkryjemy z jednej z kwater Drzwi Gnieźnieńskich.

Święty Wojciech nawoływał też usilnie do przemiany życia i porzucenia złych obyczajów zarówno możnych, jak i duchowieństwo.

Niezrozumiany i skonfliktowany z nimi wyjechał wraz ze swoim bratem przyrodnim Radzymem do Rzymu. Tam razem z nim wstąpił do klasztoru benedyktynów na Awentynie, posługując wśród braci zakonnych jako najmniejszy z nich. Po nakazanym przez papieża powrocie do Pragi i ponownym konflikcie z diecezjanami zdecydował się na wyjazd na misje.

W drodze na północ do pogańskiego plemienia Prusów

Wojciech gościł w Gnieźnie u księcia Bolesława Chrobrego, [4] a następnie w Gdańsku ,gdzie nauczał i chrzcił. Towarzyszył mu Radzym Gaudenty i subdiakon Benedykt Bogusza , który znał język plemienia Prusów[5] i mógł

służyć za tłumacza. W czasie pobytu na jednej z wysp nadbrzeżnych doszło do spotkania z pruskimi rybakami, którzy próbowali się z nimi porozumieć. Gdy misjonarze nie potrafili powiedzieć nic zrozumiałego jeden z Prusów uderzył Wojciecha wiosłem w plecy.17 kwietnia na wiecu jednej z osad Pruskich Wojciech  za pomocą tłumacza wygłosił swoje świadectwo i omówił zasady chrześcijaństwa:[6]

„Z pochodzenia jestem Słowianinem.

Nazywam się Adalbert, z powołania zakonnik; niegdyś wyświęcony na biskupa, teraz z obowiązku jestem waszym apostołem.

Przyczyną naszej [tu] podróży jest wasze zbawienie,

abyście – porzuciwszy głuche i nieme bałwany – uznali Stwórcę naszego,

który jest jedynym Bogiem i poza którym nie ma innego boga; abyście, wierząc w imię Jego,

 mieli życie i zasłużyli na zażywanie w nagrodę niebiańskich rozkoszy w wiecznych przybytkach.”

 Prusowie nie chcieli nawrócenia. Rankiem 23 kwietnia 997 roku po Mszy świętej odprawionej przez Wojciecha. Prusowie otoczyli misjonarzy.

Zaczęto bić Wojciecha ubranego jeszcze w szaty liturgiczne i zawleczono go na pobliski pagórek. Tam pogański kapłan – Sisco [7] zadał mu pierwszy śmiertelny cios.

 Potem 6 włóczni przebiło jego ciało. Odcięto mu głowę i wbito ją na żerdź.

Przy martwym ciele pozostawiono straż. W chwili zgonu Wojciech miał 41 lat. Głowę z pala zdjął potajemnie i przewiózł do Gniezna nieznany Pomorzanin. Radzyma i Boguszę po pewnym czasie wypuszczono, aby przekazali Bolesławowi Chrobremu propozycje wykupienia ciała męczennika. Według tradycji książę uczynił to za tyle złota, ile ono ważyło, a następnie złożył je w Gnieźnie, w kościele zbudowanym na Wzgórzu Lecha. Dwa lata później, w 999 roku papież Sylwester II [8] wyniósł Wojciecha na ołtarze, a w roku następnym do Gniezna

pielgrzymował cesarz niemiecki Otton III, [9] który ogłosił

papieską decyzję o erygowaniu pierwszej polskiej archidiecezji

metropolii ze stolicą w Gnieźnie. [10] (Zobacz też) Dziś ta wielka postać chociaż za życia nie dostąpiła uznania jest dla Polaków świadectwem prawdy o zmartwychwstałym Jezusie Chrystusie.

Niech patron Polski uczy nas oddania w prawdzie Bogu i ubóstwa jakie on sam prowadził.

Niech modlitwa za wstawiennictwem świętego Wojciecha wyznacza 
nasze życie :[11]

Boże,

Ty umocniłeś nasz naród w wymawianiu Twego imienia przez nauczanie i chwalebne męczeństwo świętego Wojciecha,

 spraw, prosimy, aby ten, który na ziemi głosił naszym przodkom wiarę, wstawiał się za nami w niebie.

Boże,

 który uwieńczyłeś wiarę świętego Wojciecha i obdarzyłeś Kościół gnieźnieński jego ciałem;

spraw, prosimy, abyśmy ciągle postępując w wierze i miłości, zasłużyli na udział w radości nieba.

Panie,

niech modlitwa, którą jako wyraz dziecięcego oddania ofiarujemy Twojemu Majestatowi ku czci św. Wojciecha, męczennika i biskupa,

 uczyni nas godnymi wiecznego szczęścia,

które on osiągnął, przelawszy krew dla Ciebie.

Święty Wojciechu,

 patronie naszej Ojczyzny i Gnieźnieńskiej katedry !

Użyźniłeś siejbę słowa Bożego krwią swoją,

a w sercach naszych zaszczepiłeś miłość do Bogarodzicy.

 Bądź nam nadal przewodnikiem do nieba i uproś nam u Boga potrzebny hart ducha,

abyśmy z Twoją pomocą mężnie wyznawali swą wiarę i przez nią otrzymali nagrodę wieczną.

Przez Chrystusa Pana naszego.

AMEN.

Zatrzymując się w katedrze Gnieźnieńskiej [12] w duchowej zadumie przyjrzyj się ołtarzowi i relikwiom świętego Wojciecha ,który wyznaczył nam drogę do korzeni chrześcijaństwa, ale i budowy struktur kościoła i wiary Ojczyzny.

JZ [13]

---

[1] Święty Wojciech-  Wojciech Sławnikowic Czeski . Vojtěch Slavníkovec, niemiecki Adalbert; urodzony około 956 w Libicach, zmarł 23 kwietnia 997 w Świętym Gaju w okolicach Pasłęka lub Tenkit, Tenkitten, obecnie Letnoje; inne źródła podają pruski Chollin to czeski duchowny katolicki, biskup praski, benedyktyn, misjonarz, męczennik, święty Kościoła katolickiego, apostoł Prusów, patron Polski , Gniezna

[2] Ród możny Sławników i Strzeżysławy – czeski rodzinna– pochodząca z Libica – Wojciech był ich 6 synem

[3] Święty Wojciech – biskup Pragi  3 kwietnia 983  zostaje powołany na biskupa w 989 roku po wyjedzie do Rzymu  zrzeka się biskupstwa Pragi

[4] Bolesław Chrobry - urodzony 967, zmarł.17 czerwca 1025 to władca Polski z dynastii Piastów, pierwszy koronowany król Polski od 1025, w latach 1003–1004 także książę Czech jako Bolesław IV, książę Polski od 992. Syn Mieszka I i Dobrawy

[5] Prusy – premie dzisiaj na ziemiach Niemieckich wcześniej to osady  znajdujące się na Pomorzu i Warmii

[6] Słowa świętego Wojciecha wypowiedziane 17 kwietnia na wiecu na Warmii do Prusaków

[7] Sisco – pruski kapłan który zamordował Wojciecha

[8] Papież Sylwester II- Gerbert z Aurilliac urodzony około 945 w Owernii zmarł 12 maja 1003 w Rzymie to matematyk, filozof. Pontyfikat od2 kwietnia 999 do 12 maja 1003 roku Ciekawostką jest że Sylwester był pierwszą osobą z Francji obejmującą urząd papieski.

[9] Cesarz Otton III to urodzony około czerwca/lipca 980 roku w Kleve zmarł 23 lub 24 stycznia 1002 roku w Falerii, Władca niemiecki z dynastii Ludolfigów. Od 983 roku król Niemiec, a od 996 roku Cesarz Rzymski.

[10] Gniezno – Małe miasto w województwie Wielkopolskim. Pierwsza stolica Polski ,oraz stolica Prymasów, miasto świętego Wojciecha. Ciekawostka mówi według legendarnego wywodu nazwa miasta pochodzi od słowa „ gniazdo” oraz „gnieździć się”

[11] Modlitwa wstawiennicza do Świętego Wojciecha

[12] Katedra Gnieżnieńska – Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętego Wojciecha powstanie 970 rok jako rotunda przedromańska, gotycki kościół powstanie 1390 roku od 1419 roku świątyni zostaje nadany tytuł katedry prymasowskiej .W 1931roku papież Pius XI nadaje katedrze tytuł Bazyliki mniejszej.

3 czerwca 1979 roku archikatedrę odwiedził papież Jan Paweł II. 14 kwietnia 1916 roku katedra była miejscem uroczystości jubileuszu 1050 rocznicy chrztu Polski w której uczestniczył cały Episkopat Polski z legatem papieskim, oraz najwyższe władze państwowe z prezydentem Andrzejem Dudą. Wśród uczestników była też Archikonfraternia Literacka z Mysłowic ze swoim sztandarem .

[13] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne , zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

MIESZAŃCY MIKOŁOWA PRZYGOTOWUJĄ SIĘ DO KORONACJI MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ 5 SIERPNIA 2018 ROKU.

MIESZAŃCY MIKOŁOWA PRZYGOTOWUJĄ SIĘ DO KORONACJI MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ 

5 SIERPNIA 2018 ROKU.

Koronacja Matki Bożej Mikołowskiej [1] to dla mieszkańców niewątpliwie wielkie wydarzenie.

Jakie znaczenie ma koronacja Matki Bożej?

Zwyczaj koronacji Matki Bożej to podkreślenie godności i autentyczności kultu. Po soborze Watykańskim II [2] koronowanie wizerunków madonny należy do kompetencji komisji kultu bożego i dyscypliny sakramentów.

Warto tu zwrócić uwagę że koronuje się tylko obrazy lub rzeźby Matki Bożej. Gdy obraz przedstawia Matkę i dzieciątko to korony otrzymuje Matka i dzieciątko.

Jak mieszkańcy Mikołowa [3] przygotowują się do koronacji Matki Bożej? Historia Mikołowa to jedna z najstarszych miast Górnego Śląska sięgająca czasów księcia Opolskiego Kazimierza władcy ziemi Pszczyńskiej. 

Pierwsza wzmianka o Mikołowie pochodzi z 1222 roku. 

Gdybyśmy szukali w archiwach Wrocławia i Pszczyny o Mikołowie, to odkryjemy że pierwszy kościół powstał w XII wieku jako kościół Świętego Mikołaja. [4] Kolejnym kościołem wybudowanym w latach 1260-1270 jest kościół pod wezwaniem świętego Wojciecha biskupa i męczennika [5] - dzisiejsza bazylika.

 Budowla jest w stylu gotyckim i wyróżnia się w tle miasta gdyż jest potężna. Tu warto zwrócić uwagę przez powstanie osiedla przy kościele przyczynia się to do dobrej inwestycji –i wkrótce zostają przekazane prawa z kościoła Świętego Mikołaja na rzecz Kościoła Świętego Wojciecha, a kościół Świętego Mikołaja do końca XVIII wieku był kościołem filialnym.

 Na ziemi Pszczyńskiej w drugiej połowie XVI wieku panuje Luteranizm, [6] wtedy to ziemię nabywa Karol Promnitz [7] wprowadzając przymusowy Luteranizm. W 1630 roku do Mikołowa przybywa proboszcz katolicki, ksiądz Tomasz Aleksander Czarniecki [8]- brat hetmana Stefana Czarnieckiego, natomiast kościół filialny pod wezwaniem świętego Mikołaja katolicy odzyskują w roku 1654.

Sam kościół jako kamienny pojawia się dopiero 1598 roku [9] wcześniej mógł być drewniany. W latach sześćdziesiątych wieku XX do świętego Wojciecha dołączono Matkę Bożą Śnieżną [10] i odtąd stary Kościół nosi dwa wezwania. 

Mikołowianie zaś czczą Maryję w tym wizerunku, jako Matkę Bożą Mikołowską. W latach sześćdziesiątych wieku XX do świętego Wojciecha dołączono Matkę Bożą Śnieżną i odtąd Stary Kościół nosi dwa wezwania. Mikołowianie zaś czczą Maryję w tym wizerunku, jako Matkę Bożą Mikołowską. Kopia wizerunku Matki Bożej - Salus Populi Romani została przywieziona z Rzymu i znajduje bocznym ołtarzu starego Kościoła.

 Wtedy to rozpoczyna się kult matki Bożej w Mikołowskiej parafii.

 Same przygotowania do koronacji wizerunku obrazu madonny z dzieciątkiem rozpoczęły się 5 października 2016 przez peregrynację [11] kopii obrazu Matki Bożej Mikołowskiej i Jej Syna w rodzinach. 

W każdą środę jest odprawiane nabożeństwo do Matki Bożej Mikołowskiej oraz Msza święta za rodziny które przyjęły wizerunek madonny z dzieciątkiem. Świadectwem kultu Matki Bożej jest założona księga intencji, próśb i podziękowań do Matki Bożej Mikołowskiej, składana przez rodziny i parafian. Jedną z inicjatyw był konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży dekanatu mikołowskiego 

„Jasna Góra wpisana w dzieje Narodu Polskiego.

 300 rocznica koronacji Cudownego Obrazu Matki Bożej.”

- co ma znaczenie do Kultu Maryjnego. 

W następnym roku od 5 listopada 2017 roku do lipca 2018 roku mieszkańcy modlą się nowenną przed koronacją Matki Bożej Mikołowskiej, a odmawianą przez Siostry Miłosierdzia świętego Karola Boromeusza w Mikołowie.

W miesięczniku „Adalbertus” poświęca się cykl artykułów dotyczącej koronacji Matki Bożej Mikołowskiej. 

Cały rok duszpasterski szczególnie był poświęcony Matce Bożej jako temat: Salus Populi Nicopolensis, Matka Boża Śnieżna, Matka Miłosierdzia, Matka Boża Mikołowska. 

Czas oczekiwania czyli tzw. Rorate – to też jednym z tematów Maryjnych było ukazanie Matki jako „Płaszcz Matki Bożej”, „Krzyż na skroni”, „Gwiazda”, i „Słowo Boże”. Okres Bożego Narodzenia w Mikołowskiej parafii to kolędowanie dla Matki Bożej Mikołowskiej i przegląd kolęd, pastorałek w wykonaniu dzieci i młodzieży. Na zakończenie roku kalendarzowego 2017, księża zawierzyli wszystkie rodziny Matce Bożej Mikołowskiej. 

Okres Wielkiego Postu był poświęcony Matce Bożej Bolesnej. W śpiewie muzyki odbył się festiwal międzynarodowy ,jako Mikołowskie Dni Muzyki, a tematem było: „Piękno dla Matki Bożej.

 Zwieńczenie przygotowań będzie pontyfikalna Msza Święta z aktem koronacji Matki Bożej Mikołowskiej, [12] która odbędzie się w niedzielę 5 sierpnia 2018 roku, o godzinnie 10.30. 

Na zakończenie dnia odbędzie się koncert galowy, o godzinie 18.45 przez orkiestra symfoniczną pod patronatem władz samorządowych i rektora Akademii Muzycznej w Katowicach. 

Na Śląsku mało jest obrazów Matki Bożej które posiadają korony. 

Niewątpliwie obraz Piekarski to dla pątników ze Śląska kolebka kultu Maryjnego ,a sama koronacja była w 15 sierpnia 1925 roku przez nuncjusza papieskiego Wawrzyńca Lauri, a korony podarował i poświęcił papież Pius XI.

JZ 

---

[1] Koronacja  Matki Bożej Mikołowskiej 5 sierpień 2018 Mikołów bazylika Świętego Wojciecha

[2] Sobór Watykański II – Określił jak koronować obrazy Matki Bożej

[3] Mikołów – miasto na prawach powiatu znajduje się na Śląsku w południowej części Pierwsza wzmianka pochodzi z 1222 roku wydanym przez księcia opolskiego Kazimierza I dla biskupa wrocławskiego Wawrzyńca, gdzie jako świadek wymieniony jest hrabia Andrzej, kasztelan z Mikołowa (oryg. comes Andreas, castellanus de Miculow)

[4] Kościół Świętego Mikołaja – pierwszy kościół  na  ziemi Mikołowskiej ( Pszczyńskiej) powstanie XII wiek

[5] Kościół świętego Wojciecha biskupa i męczennika – dzisiejsza bazylika wybudowany w latach 1260-1270 , 1266 - 1 marca pierwsza wzmianka o kościele św. Wojciecha w Mikołowie - biskup krakowski Paweł przebywający w Sławkowie nadał kościołowi św. Wojciecha w Mikołowie dziesięciny ze wsi Przeczyce, Toporowice i Targoszyce. Mikołów należał w tych czasach do dekanatu Sławkowskiego.

[6] Luteranizm – to ruch reformatorski jako protestantyzm – nazwa pochodzi od Marcina Lutra który 1517 zawiesił na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze 95 tez

[7] Karol Promnitz- pochodzi z Dolnośląskiego rodu  szlacheckiego w 1559 otrzymuje tytuł  barona Czeskiego

[8] ksiądz Tomasz Aleksander Czarniecki- proboszcz parafii Świętego Wojciecha w Mikołowie 1630 rok

[9] 1598 - pierwsza  wzmianka o kościele Wojciecha jako murowanym

[10] Matka Boża Śnieżna- Najświętsza Maryja Panna Śnieżna, włoski- Salus Populi Romani co znaczy Ocalenie Ludu Rzymskiego — wizerunek świętej Maryi znajduje się w Bazylice Matki Bożej Większej -Santa Maria Maggiore w Rzymie, pierwszej w Europie i największej rzymskiej świątyni pod wezwaniem Matki Bożej.

[11] Peregrynacja kopi Matki Bożej Mikołowskie – 5 październik 2016  - peregrynacja – to w kościele katolickim jest uroczystym przenoszeniem relikwii obrazów lub przedmiotów kultu religijnego

[12] Msza Pontyfikalna i dokonanie aktu koronacji Matki Bożej Mikołowskiej - 5 sierpień 2018 o godzinie 10:30 w bazylice Świętego Wojciecha  Mikołów, uroczystość poprzedzi procesyjne wniesienie obrazu.

PIEŚŃ DO MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ

PIEŚŃ DO MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ

1. Mikołowska Matko, Maryjo [1]

Przewodniczko w wierze, Jutrzenko.

Pokornie plan Boży przyjęłaś,

jako pewną drogę zbawienia.

Ref. Z radością przed Tobą klękamy,

żywe wotum serca składamy.

Broń naszą parafię od niewiary

wspieraj dobre czyny, zamiary.

2. Poprzez obraz piękny, Maryjo,

czcimy ciebie samą, Dziewico.

Od wielu pokoleń tu czuwasz,

czynić co Syn każe polecasz.

Ref. Z radością przed Tobą klękamy,

żywe wotum serca składamy.

Broń naszą parafie od niewiary

wspieraj dobre czyny, zamiary.

3. Panno słuchająca, Maryjo,

modlitw nie odtrącasz, Nadziejo.

A pragnienia nasze najskrytsze,

przedstaw Jezusowi, On Życiem.

Ref. Z radością przed Tobą klękamy,

żywe wotum serca składamy.

Broń naszą parafie od niewiary,

wspieraj dobre czyny, zamiary.

4. Zadziwiona pięknością słowa,

które w Tobie Ciałem się stało

Promieniejesz w Duchu Najświętszym

wiarą, zaufaniem mocniejszym.

Ref. Z radością przed Tobą klękamy,

żywe wotum serca składamy.

Broń naszą parafie od niewiary,

wspieraj dobre czyny, zamiary.

---

[1]  Pieśń do Matki Bożej Mikołowskiej – przygotowana  na koronację Matki Mikołowskiej -5 sierpień 2018

Modlitwa za wstawiennictwem św Wojciecha -Patrona Polski

Modlitwa za wstawiennictwem św. Wojciecha

Modlitwa za wstawiennictwem św. Wojciecha[1]

                                        Prosimy Cię, Panie, niech święty Wojciech[2];                                       

 biskup i męczennik, wyjedna nam miłosierdzie Twoje,

abyśmy otrzymali grzechów odpuszczenie i upragnione łaski.
Święty Wojciechu, patronie naszej Ojczyzny!

Użyźniłeś siejbę słowa Bożego krwią swoją,

 a w sercach naszych zaszczepiłeś miłość do Bogurodzicy.

 Bądź nam nadal przewodnikiem do nieba i uproś nam u Boga potrzebny hart ducha,

abyśmy za twoją pomocą mężnie wyznawali swą wiarę i przez nią otrzymali nagrodę wieczną.

Przez Chrystusa, Pana naszego.

Amen.

---

[1] Modlitwa wstawiennicza do św. Wojciecha

[2] Święty Wojciech – Patron Polski, Biskup pierwszy męczennik

Chrzest ,Święty Wojciech X zjezdzie Gnieźnieńskim

Co tak ważne jest dla Polski w 1050 rocznicę Chrztu


Co tak ważne jest dla Polski w 1050 rocznicę Chrztu

Co tak ważne jest dla Polski i Polaka w 1050 rocznicę Chrztu .Jaką rolę odegrał książę Mieszko I [1]i święty Wojciech[2] w tworzeniu zrębów Państwa Polskiego [3] i czy był potrzeby chrzest?

Współczesna Europa coraz częściej zapomina na jakich wartościach się uczyła?

 Czy czeka nas zagłada za propagowanie kultury śmierci [4] jak to można zobaczyć w Belgi, Francji czy innych krajach Europy.

 Jakie zadanie stoi dla współczesnego Polaka, aby obronić wartości chrześcijańskie? [5]

Zatrzymaj się na chwilę w Gnieźnie i wstąp do Muzeum Początków Państwa Polskiego[6], odkryj dlaczego wracanie do korzeni jest tak ważne. Dlaczego święci Polscy, zawsze uczyli czym jest Ojczyzna, Bóg i chrzest.

Święty Jan Paweł II [7] mówił o przodkach, zatrzymaj się w zadumie i sięgnij do swojego chrztu to odkryjesz że chrzest to nadzieja w Bogu.

Jacek Źróbek

---

[1] Chrzest Polski – 966 rok książę Mieszko I

[2] Święty Wojciech -Gniezno -katedra

[3] Początki Państwa Polskiego

[4] Kultura śmierci upadek Europy -Belgia Francja Niemcy (eutanazja, aborcja)

[5] Bóg honor Ojczyzna -jak bronić

[6] Muzeum początków Państwa Polskiego – Gniezno Wystawa https://youtu.be/-KxEeZo4_tQ

[7] Święty Jan Paweł II -korzenie chrześcijaństwa (tryptyk Rzymski)