610 ROCZNICA BITWY POD GRUNWALDEM

610 ROCZNICA BITWY POD GRUNWALDEM

 10 lat temu wyruszyłem na okrągłą rocznicę 600- lecia bitwy pod Grunwaldem. [1] Pamiętny dzień był dosyć długi na tą rocznicę licznie przybyli turyści, co stworzyło dość poważne problemy z dotarciem na pola, gdzie miała się odbyć tradycyjna rekonstrukcja największej bitwy średniowiecznej Europy.

15 lipca 1410 roku, [2] to ważna data dla Polsko – Litewskiego oręża pod dowództwem króla Polski Władysława II Jagiełły i wielkiego księcia Litewskiego Witolda, który stanął przeciwko siłom zakonu krzyżackiego, a wspomaganego przez rycerstwo zachodnioeuropejskie pod dowództwem wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena. Bitwa ta choć była pogromem sił krzyżackich to nie doprowadziła do całkowitego zniszczenia zakonu i zdobycia stolicy Malborka. [3] Oręż marszu wojsk króla Jagiełły, który dotarł 22 lipca 1410 roku był powolny co pozwoliło umocnić swoją obronę. Ostateczna bitwa zwycięstwa rycerstwa Polskiego była pod Koronowem i podpisaniem I pokoju Toruńskiego. [4] Wielu z nas oglądało „Krzyżaków” [5]– ten film ukazuje Zakon Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie to jeden z trzech największych zakonów rycerskich, dawnych czasów, które powstały w czasie pierwszych wypraw krzyżowych. Zrozumienie historii i działalności zakonu pokazane jest w filmowym dokumencie. 

Ale zatrzymajmy się już na samej bitwie na polach Grunwaldu kronikarze tamtych czasów dość dokładnie opisali bitwę to między inny tzw. „Kronika konfliktu” z łacińskiego Cronica conflictus Wladislai regis Poloniae cum Cruciferis anno Christi 1410, [6] czy Kronika Historiae Polonicae spisana przez Jana Długosza i tak przeczytamy że:[7]

Bitwa rozpoczęła się około 9 rano. Naprzeciw wojsk wielkiego mistrza – ...a dzieliła ich nawzajem od siebie odległość jednej strzały – stały ukryte w lasach armie sprzymierzonych. Długie wyczekiwanie w pełnym słońcu sprowokowało wielkiego mistrza do wysłania emisariuszy z prowokacyjnym podarunkiem: dwoma nagimi mieczami. W manuskrypcie  autor tak opisuje ten fakt:

„Wielki mistrz pruski Ulryk posyła tobie i twojemu bratu... dwa miecze, ku pomocy, byś z nim i z jego wojskiem mniej się ociągał i odważniej, niż to okazujesz, walczył, a także żebyś dalej się nie chował i, pozostając w lasach i gajach, nie odwlekał walki. Niedługo potem całe wojsko królewskie zaśpiewało donośnym głosem ojczystą pieśń Bogurodzicę, a potem wznosząc kopie rzuciło się do walki. Aby w ferworze walki można było rozpoznać się na polu bitwy, ustalono hasła, które brzmiały: Kraków, Wilno.”

Jakże istotne jest zaznaczenie późniejszej tworzonej historii oręża Polskiego na dalsze pokolenia Pod sztandarami Maryi i Boga które wywodzą się ze średniowiecza  kiedy to nie milknący śpiew Bogurodzica [8] wyznaczał zwycięstwo. W staropolskim języku usłyszymy słowa Bogurodzicy tak:

 „Bogv rodzicza dzewicza bogem slawena maria

U twego syna gospodzina matko swolena maria

Siszczi nam spwczi nam Kyrieleyson

Twego dzela krzcziczela boszicze Uslisz glosi

naplen misli czlowecze Slisz modlitwo yosz

nosimi A dacz raczi gegosz prosimi a naswecze

zbozni pobith posziwocze raski przebith kyrieleyson.”

Najbardziej znaną formą tekstu Bogurodzicy to pochodząca ze statutów Jana Łaskiego z 1506 roku i obejmuje 15 zwrotek:

„Bogarodzica dziewica, Bogiem sławiona Maryja,

U twego syna Gospodzina matko zwolona, Maryja!

Zyszczy nam, spuści nam.

Kyrieleison.

Twego syna Krciciela zbożny czas,

Usłysz głosy, napełni myśli człowiecze.

Słysz modlitwę, jenże cię prosimy.

O o, dać raczy, jegoż prosimy:

Daj na świecie zbożny pobyt,

Po żywocie rajski przebyt.

Kyrieleison.

Narodził się nas dla syn boży.

W to wierzy, człowiecze zbożny,

Iż przez trud Bog swoj lud

Odjął diabłu strożą (…)”

Dziś możemy zauważyć jak ważną rolę odegrała Matka Boża i zrozumieć słowa, które są napisane na sztandarach oręża Polskiego :

„Bóg, Honor, Ojczyzna”. [9]

możemy jeszcze spotkać też:

„Bóg, Maryja, Honor, Ojczyzna”

Dziś kiedy to już minęła kolejna 610 rocznica bitwy pod Grunwaldem dla całej Europy powinna dać pewną zadumę nad losem współczesnej Europy aby nie dzieliła.

JZ [10]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] 600 lecie -Bitwy pod Grunwaldem - 15 lipiec 2010 roku.

Grunwald Z litewskiego Griunvaldas, historycznie to: Žalgiris; z Białoruskiego: Грунвальд, z Niemieckiego. Grünfelde –to wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald.

[2] 15 lipiec 1410 roku bitwa na polach Grunwaldu stoczona przez Zakon Krzyżacki, a Armią Polsko –Litewską pod dowództwem króla Władysława II Jagiełły

[3] Malbork- dawna stolica zakonu Krzyżackiego 22 lipca 1410 armia króla Jagiełły dotarła pod zamek w Malborku ale go nie zdobyła.

[4] I pokój Toruński traktat pokojowy podpisany 1 lutego 1411 na wiślanej wyspie Kępa Bazarowa w Toruniu, między Polską i Litwą a Krzyżakami, kończący wielką wojnę z lat 1409–1411.

[5] Krzyżacy - film dokumentalny o zakonie Szpitalnym Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego.

[6] „Kronika konfliktu” z łacińskiego Cronica conflictus Wladislai regis Poloniae cum Cruciferis anno Christi 1410 – to opis bitwy pod Grunwaldem.

[7] Kronika Historiae Polonicae - Jana Długosza i manuskrypcie Banderia Prutenorum w których znajdziemy batalię wojenną, oraz opis i obrazy zdobytych flag Krzyżackich z pod Grunwaldu.

[8] Bogurodzica – najstarsza polska pieśń religijna i najstarszy zachowany polski tekst poetycki wraz z melodią. Utwór powstał w średniowieczu, na przełomie XIII i XIV wieku. Pierwszy zapis tekstu pochodzi z 1407 roku i jest tylko małym fragmentem. Kolejny tekst pochodzi z 1408 roku i odnajdziemy go w zbiorze łacińskich kazań przygotowanych przez Macieja z Grochowa, wikariusza w Kcyni koło Gniezna. W 1506 roku tekst pieśni został dołączony do Statutów Jana Łaskiego Na przestrzeni wieków XIV–XVIII Bogurodzica pełniła także rolę hymnu państwowego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zwróćmy jeszcze uwagę że tekst jak i pieśń w tradycji kościelnej był przypisany okresowi Bożego narodzenia, co w swej formie oddają słowa modlitewnego wstawiennictwa. Dziś jest śpiewana jako pieśń patriotyczna.

[9] „Bóg, Honor, Ojczyzna” – motto oręża Polskiego i pojawiające się na sztandarach wojskowych i kościelnych.

[10] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

ŚWIĘTY WOJCIECH - PATRON POLSKI

ŚWIĘTY WOJCIECH

Kim był święty Wojciech? [1]

W tym roku uroczystość świętego Wojciecha została przeniesiona na 30 kwietnia ze względu na okres świąt Wielkanocnych.

Wspomnienie świętego Wojciecha przypada 23 kwietnia.


Msza ku czci świętego Wojciecha - 
katedra Gnieźnienska 23 kwiecień 2018 roku 

Święty Wojciech to patron jednego i niepodzielnego Kościoła, patron Polski, archidiecezji Gnieźnieńskiej i Gniezna.

 Wojciech urodził się w 956 roku w czeskich Libicach. Był szóstym dzieckiem książęcej pary Sławnika i Strzyżysławy.[2]

 Od dziecka przeznaczony do stanu duchownego w wieku 27 lat został mianowany biskupem Pragi. [3] Do swojej biskupiej stolicy wszedł boso.

W posłudze był gorliwy i bezkompromisowym.

 Nie troszczył się o siebie, większą część dóbr biskupich przeznaczał na ubogich, zaopatrując ich potrzeby, odwiedzając ich i pilnie słuchając. Odwiedzał też wiezienia, a przede wszystkim targi niewolników Praga leżała na szlaku ze wschodu na zachód i stąd dostarczano niewolników do krajów islamskich. Jedno wydarzenie miało odbyć się podczas pewnej nocy w śnie , w którym usłyszał skargę Chrystusa:

„Oto ja jestem znowu sprzedany, a ty śpisz?”

Taką scenę odkryjemy z jednej z kwater Drzwi Gnieźnieńskich.

Święty Wojciech nawoływał też usilnie do przemiany życia i porzucenia złych obyczajów zarówno możnych, jak i duchowieństwo.

Niezrozumiany i skonfliktowany z nimi wyjechał wraz ze swoim bratem przyrodnim Radzymem do Rzymu. Tam razem z nim wstąpił do klasztoru benedyktynów na Awentynie, posługując wśród braci zakonnych jako najmniejszy z nich. Po nakazanym przez papieża powrocie do Pragi i ponownym konflikcie z diecezjanami zdecydował się na wyjazd na misje.

W drodze na północ do pogańskiego plemienia Prusów

Wojciech gościł w Gnieźnie u księcia Bolesława Chrobrego, [4] a następnie w Gdańsku ,gdzie nauczał i chrzcił. Towarzyszył mu Radzym Gaudenty i subdiakon Benedykt Bogusza , który znał język plemienia Prusów[5] i mógł

służyć za tłumacza. W czasie pobytu na jednej z wysp nadbrzeżnych doszło do spotkania z pruskimi rybakami, którzy próbowali się z nimi porozumieć. Gdy misjonarze nie potrafili powiedzieć nic zrozumiałego jeden z Prusów uderzył Wojciecha wiosłem w plecy.17 kwietnia na wiecu jednej z osad Pruskich Wojciech  za pomocą tłumacza wygłosił swoje świadectwo i omówił zasady chrześcijaństwa:[6]

„Z pochodzenia jestem Słowianinem.

Nazywam się Adalbert, z powołania zakonnik; niegdyś wyświęcony na biskupa, teraz z obowiązku jestem waszym apostołem.

Przyczyną naszej [tu] podróży jest wasze zbawienie,

abyście – porzuciwszy głuche i nieme bałwany – uznali Stwórcę naszego,

który jest jedynym Bogiem i poza którym nie ma innego boga; abyście, wierząc w imię Jego,

 mieli życie i zasłużyli na zażywanie w nagrodę niebiańskich rozkoszy w wiecznych przybytkach.”

 Prusowie nie chcieli nawrócenia. Rankiem 23 kwietnia 997 roku po Mszy świętej odprawionej przez Wojciecha. Prusowie otoczyli misjonarzy.

Zaczęto bić Wojciecha ubranego jeszcze w szaty liturgiczne i zawleczono go na pobliski pagórek. Tam pogański kapłan – Sisco [7] zadał mu pierwszy śmiertelny cios.

 Potem 6 włóczni przebiło jego ciało. Odcięto mu głowę i wbito ją na żerdź.

Przy martwym ciele pozostawiono straż. W chwili zgonu Wojciech miał 41 lat. Głowę z pala zdjął potajemnie i przewiózł do Gniezna nieznany Pomorzanin. Radzyma i Boguszę po pewnym czasie wypuszczono, aby przekazali Bolesławowi Chrobremu propozycje wykupienia ciała męczennika. Według tradycji książę uczynił to za tyle złota, ile ono ważyło, a następnie złożył je w Gnieźnie, w kościele zbudowanym na Wzgórzu Lecha. Dwa lata później, w 999 roku papież Sylwester II [8] wyniósł Wojciecha na ołtarze, a w roku następnym do Gniezna

pielgrzymował cesarz niemiecki Otton III, [9] który ogłosił

papieską decyzję o erygowaniu pierwszej polskiej archidiecezji

metropolii ze stolicą w Gnieźnie. [10] (Zobacz też) Dziś ta wielka postać chociaż za życia nie dostąpiła uznania jest dla Polaków świadectwem prawdy o zmartwychwstałym Jezusie Chrystusie.

Niech patron Polski uczy nas oddania w prawdzie Bogu i ubóstwa jakie on sam prowadził.

Niech modlitwa za wstawiennictwem świętego Wojciecha wyznacza 
nasze życie :[11]

Boże,

Ty umocniłeś nasz naród w wymawianiu Twego imienia przez nauczanie i chwalebne męczeństwo świętego Wojciecha,

 spraw, prosimy, aby ten, który na ziemi głosił naszym przodkom wiarę, wstawiał się za nami w niebie.

Boże,

 który uwieńczyłeś wiarę świętego Wojciecha i obdarzyłeś Kościół gnieźnieński jego ciałem;

spraw, prosimy, abyśmy ciągle postępując w wierze i miłości, zasłużyli na udział w radości nieba.

Panie,

niech modlitwa, którą jako wyraz dziecięcego oddania ofiarujemy Twojemu Majestatowi ku czci św. Wojciecha, męczennika i biskupa,

 uczyni nas godnymi wiecznego szczęścia,

które on osiągnął, przelawszy krew dla Ciebie.

Święty Wojciechu,

 patronie naszej Ojczyzny i Gnieźnieńskiej katedry !

Użyźniłeś siejbę słowa Bożego krwią swoją,

a w sercach naszych zaszczepiłeś miłość do Bogarodzicy.

 Bądź nam nadal przewodnikiem do nieba i uproś nam u Boga potrzebny hart ducha,

abyśmy z Twoją pomocą mężnie wyznawali swą wiarę i przez nią otrzymali nagrodę wieczną.

Przez Chrystusa Pana naszego.

AMEN.

Zatrzymując się w katedrze Gnieźnieńskiej [12] w duchowej zadumie przyjrzyj się ołtarzowi i relikwiom świętego Wojciecha ,który wyznaczył nam drogę do korzeni chrześcijaństwa, ale i budowy struktur kościoła i wiary Ojczyzny.

JZ [13]

---

[1] Święty Wojciech-  Wojciech Sławnikowic Czeski . Vojtěch Slavníkovec, niemiecki Adalbert; urodzony około 956 w Libicach, zmarł 23 kwietnia 997 w Świętym Gaju w okolicach Pasłęka lub Tenkit, Tenkitten, obecnie Letnoje; inne źródła podają pruski Chollin to czeski duchowny katolicki, biskup praski, benedyktyn, misjonarz, męczennik, święty Kościoła katolickiego, apostoł Prusów, patron Polski , Gniezna

[2] Ród możny Sławników i Strzeżysławy – czeski rodzinna– pochodząca z Libica – Wojciech był ich 6 synem

[3] Święty Wojciech – biskup Pragi  3 kwietnia 983  zostaje powołany na biskupa w 989 roku po wyjedzie do Rzymu  zrzeka się biskupstwa Pragi

[4] Bolesław Chrobry - urodzony 967, zmarł.17 czerwca 1025 to władca Polski z dynastii Piastów, pierwszy koronowany król Polski od 1025, w latach 1003–1004 także książę Czech jako Bolesław IV, książę Polski od 992. Syn Mieszka I i Dobrawy

[5] Prusy – premie dzisiaj na ziemiach Niemieckich wcześniej to osady  znajdujące się na Pomorzu i Warmii

[6] Słowa świętego Wojciecha wypowiedziane 17 kwietnia na wiecu na Warmii do Prusaków

[7] Sisco – pruski kapłan który zamordował Wojciecha

[8] Papież Sylwester II- Gerbert z Aurilliac urodzony około 945 w Owernii zmarł 12 maja 1003 w Rzymie to matematyk, filozof. Pontyfikat od2 kwietnia 999 do 12 maja 1003 roku Ciekawostką jest że Sylwester był pierwszą osobą z Francji obejmującą urząd papieski.

[9] Cesarz Otton III to urodzony około czerwca/lipca 980 roku w Kleve zmarł 23 lub 24 stycznia 1002 roku w Falerii, Władca niemiecki z dynastii Ludolfigów. Od 983 roku król Niemiec, a od 996 roku Cesarz Rzymski.

[10] Gniezno – Małe miasto w województwie Wielkopolskim. Pierwsza stolica Polski ,oraz stolica Prymasów, miasto świętego Wojciecha. Ciekawostka mówi według legendarnego wywodu nazwa miasta pochodzi od słowa „ gniazdo” oraz „gnieździć się”

[11] Modlitwa wstawiennicza do Świętego Wojciecha

[12] Katedra Gnieżnieńska – Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętego Wojciecha powstanie 970 rok jako rotunda przedromańska, gotycki kościół powstanie 1390 roku od 1419 roku świątyni zostaje nadany tytuł katedry prymasowskiej .W 1931roku papież Pius XI nadaje katedrze tytuł Bazyliki mniejszej.

3 czerwca 1979 roku archikatedrę odwiedził papież Jan Paweł II. 14 kwietnia 1916 roku katedra była miejscem uroczystości jubileuszu 1050 rocznicy chrztu Polski w której uczestniczył cały Episkopat Polski z legatem papieskim, oraz najwyższe władze państwowe z prezydentem Andrzejem Dudą. Wśród uczestników była też Archikonfraternia Literacka z Mysłowic ze swoim sztandarem .

[13] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne , zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.