Rzeszowski Kościół Świętego Krzyża

Kościół Św. Krzyża

Idąc głównym traktem ulicy 3 maja  możemy zobaczyć kompleks byłego klasztoru pijarów po dwóch stronach znajduje się muzeum okręgowe i liceum ogólnokształcącym. Środka część kompleksu zajmuje kościół Świętego Krzyża . Jest to nieduża, jednonawowa świątynia z węższym Prostokątnym prezbiterium i dwoma wieżami w fasadzie oraz kaplicą od strony północnej. Kościoł(nawa i prezbiterium) został wybudowany w latach 1644-1649 w stylu późnego renesansu. W latach 1705-1707

Tylman z Gameren gruntownie przekształcił fasadę kościoła, dobudował dwie wysokie wieże, nadając jej - podobnie jak pozostałym obiektom - wystrój późnobarokowy. Znajdujące się w fasadzie trzy portale zostały dodane w latach 1718-1730. Nad portalem głównym widnieje tablica inskrypcyjna Lubomirskich. W niszach, po obu stronach wejścia, stoją posągi rycerzy rzymskich będące przypuszczalnie dziełem Faustyna Carry. Kościół był poddany restauracji w latach 1920-1922, w 1977 r. dach pokryto miedzianą blachą, w 1983 r. ułożono wewnątrz marmurową posadzkę, w 1992 r. odnowiono elewację frontową. Wewnętrzny wystrój kościoła utrzymany jest w stylu rokoko. Sklepienia nawy i prezbiterium zdobi bogata dekoracja stiukowa, wykonana przypuszczalnie w latach 1656-1657 przez Jana Chrzciciela Falkoniego. W prezbiterium znajduje się ołtarz główny dwukondygnacyjny, architektoniczny, rzeźbiony, drewniany, malowany na biało i złocony, rokokowy z pierwszej połowy XVIII wieku.W retabulum ołtarza umieszczony jest płaskorzeźbiony wizerunek ukrzyżowanego Chrystusa, późnobarokowy, z końca XVII w. Po bokach stoją duże posągi Matki Boskiej i św. Jana z tego samego okresu. W zwieńczeniu widnieje obraz św. Michała Archanioła, późnobarokowy, z pierwszej połowy XVIII w. Do północnej ściany nawy przylega ośmioboczna kaplica św. Józefa Kalasancjusza, patrona pijarów, wybudowana w latach 1759-1773, wewnątrz ozdobiona sztukaterią o motywach geometrycznych.  W kaplicy możemy zobaczyć obrazy błogosławionych i świętych kościoła  Warto zwrócić uwagę na kaplicę w której znajduje się ołtarz rokokowy z pierwszej połowy XVIII wieku, jednokondygnacyjny, architektoniczny z bogatym zwieńczeniem, będący prawdopodobnie dziełem Baltazara Fontany. Nad nawą główną widnieje herb. Oko pielgrzyma zatrzyma się na ambonie gdzie można zobaczyć sceny z życia Po kasacie konwentu kościół przeznaczono na potrzeby gimnazjum. Uwadze może przyciągnąć tablica poświęcona  wychowankowi świątyni i gimnazjum Generałowi broni

Władysławowi Sikorskiemu premierowi na emigracji.

Muzeum Okręgowe Rzeszowa

Muzeum Okręgowe Rzeszowa
Zatrzymując się obok kościoła pod wezwaniem świętego Krzyża na ulicy 3 maja możemy zobaczyć przylegający od południa klasztor. Obecnie znajduje się w budynku muzeum okręgowe Rzeszowa. Cały zespół klasztorny został wybudowany wg projektu Tylmana z Gameren architekta Lubomirskich w latach 1695-1708. W 1816 roku budynek klasztorny przeznaczono na pomieszczenie władz administracyjnych cyrkułu, a później starostwa. Dla jego potrzeb w XIX wieku dokonano częściowej przebudowy obiektu. Zespół klasztorny składa się dwukondygnacyjnej części, trójskrzydłową budowlą z dwoma ryzalitami od południa i dziedzińcem (wirydarzem) pośrodku, otoczonym krużgankami. Fundacja Zofii Pudencjany ,córki Mikołaja Spytka Ligęzy ufundowała klasztor który powstał w 1644-1649 roku. Po śmierci Zofii ,obiekt przeszedł na własność jej siostry Konstacjii ,żony Jerzego Sebastiana Lubomirskiego Pomieszczenia i krużganki klasztorne mają sklepienia krzyżowe i kolebkowe z lunetami. Na parterze, w krużgankach oraz sali aptecznej i w refektarzu możemy zobaczyć ciekawe malowidła wykonane techniką temperową w latach 1688-1697 przez ojca Łukasza od św. Pantaleona Ziemeckiego, a odkryte podczas restauracji budowli i odnowione w latach 1957-1959. Wczesnobarokowa polichromia przedstawia duże wartości artystyczne i historyczne, cechuje ją oryginalna kompozycja, bogata tematyka i ornamentyka. Malowidła w krużgankach tworzą elementy plastyczne w formie muszli i kartuszy o motywach alegorycznych. Umieszczone są na lunetach i spływach sklepień. W sali aptecznej, znajdującej się w ryzalicie od strony ul. 3 Maja, polichromia pokrywa w całości sklepienie i ściany. Budynek klasztorny w całości należy do Muzeum Okręgowe w którym można zobaczyć bogate zbiory z zakresu sztuki i rzemiosła artystycznego, historii, etnografii i archeologii.

Wśród ekspozycji wartej uwagi to niewątpliwe obrazy z malarstwa Włoskiego i Polskiego ze szkół i ośrodków artystycznych Włoch z XVII i XVIII wieku tworzących część galerii Dąbskich .Wśród Polskich malarzy możemy zobaczyć obrazy Malczewskiego Początki powstania muzeum sięgają 1935roku, kiedy to z inicjatywy Towarzystwa Regionalnego Rzeszowskiego zaczęto gromadzić zbiory. W 1944 roku utworzono Muzeum Miasta Rzeszowa, którego oficjalne otwarcie nastąpiło 24.06.1945 roku Muzeum miejskie zostało w 1951 roku przemianowane na Muzeum Okręgowe.
Jacek Źróbek