SZLAKIEM
OPOLSKIM – KĘDZIERZYN-KOŹLE
HISTORIE
POWSTAŃ ŚLĄSKICH
Wakacyjny czas dla turysty to okazja poznania różnych
zakątków Polski jednym z miast może być Kędzierzyn – Koźle [1] znane np.: z zakładów
Azotowych, [2]
czy dawnej twierdzy Koźle. [3] Spacerując uliczkami
Kędzierzyna dotarłem na plac przed urzędem miasta. [4] Ukwiecony plac z fontanną
dla mieszkańców to raj w upalne dni.
Ale mnie zainteresowała wystawa plenerowa.
[5] Ekspozycja związana jest
100 rocznicą powstań Śląskich. [6] Tytułem wystawy to Śląskie
drogi do Niepodległości.
Na kilkunastu planszach zobaczymy Śląską ziemię regionu
szczególnie regionu Koźla i Opolskiego, gdzie toczyły się walki w czasie
powstań Śląskich szczególnie w III powstaniu.
W pobliskim rejonie Góry świętej Anny. [7] Przyglądając się planszom
poznamy dlaczego wybuchły powstania i rolę postaci. Po 123 latach gdy Polska [8] wróciła na mapy świata to
niewątpliwie ważne świadectwo społeczności walczącej, ale i nauka dla
dzisiejszego pokolenia, które powinno pamiętać o Ojczyźnie. Jedną z twarzy
niepodległości tamtych czasów był ksiądz Józef Lodzin. [9] W czasie III powstania
6maja 1921 z Łabęd wyruszył 1 Katowicki pułk piechoty imieniem Józefa
Piłsudskiego dowodzony przez Walentego Fojkisa .7 maja 1921 roku zajął
Sławięcice i Blachownie 4 czerwca 1921roku niemieckie odziały zdobywają port Koźle,
Kłodnicę i Kędzierzyn. W tym samy czasie powstańcy w Sławięcicach wysadzają
most kolejowy.
W pałacu w Slawentzitz –Sławięcice
grupa oficerów polskich spotkała się podczas III powstania śląskiego, a byli to
kapitan Leon Bulowski, kapitan Robert Oszek ( Zobacz), kapitan Jan Chodźko, porucznik
Jan Kowalewski [10]
Istotną rolą była też walka plakatowa, która
przygotowała mieszkańców Śląska do plebiscytu. Gdy już zapoznamy się historią
powstańczego Śląska możemy wybrać się szlakiem pamięci powstańców [11] w Kędzierzynie i Koźlu.
W
Kędzierzynie pomnik powstańczy znajduje się na cmentarza komunalnym –
Kuźniczka, i przy Piotra Skargi, Dziergowicach, Odsłonięcie ostatniego odbyło
się 7 maja 1971 roku na placu Rodła na osiedlu Pogorzelec.
Napis na żeliwnej
tablicy umieszczonej na pomniku głosi:
"Miejsce uświęcono krwią Powstańców
Śląskich - Jana Kałuży, Ignacego Leszczyka, Jana Leszczyka, Leona Stolorza,
Józefa Honczy, Józefa Droni - zamordowanych przez siepaczy pruskich dnia 7 V
1921 roku. Cześć ich pamięci. Społeczeństwo Kędzierzyna w 50. rocznicę
trzeciego Powstania Śląskiego".
W Koźlu jeden z pomników jest poświęcony
kadetowi znajduje się na Piastowskiej. (Link tekstu muzyczny )
JZ [12]
[1] Kędzierzyn –Koźle –
miasto w województwie Opolskim
[2] Zakłady Azotowe
[3] Twierdza Koźle
[4] Urząd miasta w
Kędzierzynie
[5] Wystawa pt.: „Śląsk
– drogi do Niepodległości ”
[6] 100 lecie –Powstań
Śląskich 1919-1920-1921
[7] Góra Świętej Anny -
Najwyższe wzniesienie grzbietu Chełma wieś w województwie Opolskim - ważny
punkt walk w III Powstaniu Śląskim 21-26 maja 1921 roku. Góra była miejscem
zaciekłych walk z Freikorpsem .Walki powstańców zostały upamiętnione po 1990 na
jednej z tablic z pól bitewnych, napisem Góra świętej Anny 21-27 V 1921 Na
górze znajduje się też muzeum Czynu Powstańczego powstało w 40 rocznicę III
powstania Śląskiego i klasztor Franciszkanów.
[8] Polska-po 123
latach wraca na mapy świata
[9] Józef Lodzin –
duchowny jedna postać z twarzy Niepodległości. Urodzony 3 lutego 1862 w
Zabrzegu koło Czechowic, zmarł 21 kwietnia 1929 roku w Cieszynie Był
reprezentantem księstwa Cieszyńskiego w Wiedniu z ramienia Katolików. Potem był
uczestnikiem i reprezentantem rady Narodowej księstwa Cieszyńskiego i
konferencji w Paryżu . Działacz społeczny i polityk historyk był za przyłączeniem
księstwa Cieszyńskiego do Polski.
[10] Jan Kowalski urodzony
24 października 1892 w Łodzi, zmarł 31 października 1965 w Londynie–
podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, matematyk, lingwista i
kryptolog, który złamał sowieckie szyfry w czasie wojny z bolszewikami,
wieloletni oficer Oddziału II Sztabu Głównego.
[11] Pomniki znajdujące
się ziemi Kędzierzyna - Koźla
[12] Jacek Źróbek –
pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od
2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo,
reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik
blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz
współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych
między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.
Autor
kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę
istnienia.
W
działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska –
współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych
inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości
państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe,
północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.