Skalne miasto

NA SZLAKU SKALNE MIASTO – ADRŠPACH

NA SZLAKU SKALNE MIASTO – ADRŠPACH

Gdzie odkryjemy Adršpach [1] i co to jest?

W Sudetach w bliskości granicy Czesko – Polskiej znajduje się ciekawy masyw górski w Sudetach Środkowych, w Czechach, będący fragmentem Gór Stołowych - Broumovska vrchovina, na południe od Kotliny Broumovskiej, w pobliżu miasteczka Teplice nad Metují [2] oraz wsi Adršpach, w północno-wschodnich Czechach, są to Adrszpaskie oraz Teplickie Skały i niewątpliwie stanowiące jedną z atrakcji w całych Sudetach. Pod względem bogactwa i różnorodności rzeźby nie mają sobie równych w tej części Europy. Dawno, dawno temu w miejscu gdzie dziś rozciągają  się skalne masywy, wieże i skalne ściany, tam znajdowało się przed stu dwudziestoma milionami lat płytkie morze i na jego dnie osadzały się piaskowo- wapienne warstwy. W czasie erozji morze ustąpiło, a ruchy skorupy ziemskiej odsłaniały skalne dziedzictwo- dzisiejszych gór stołowych.

ODKRYWANIE SKALNEGO MIASTA ADRŠPACH

Skalne miasto Adršpach ma krótką historię dla turystów bo zaledwie od początku XVIII wieku. Okoliczni mieszkańcy przemilczeli, ale też w czasach wojennych skały służyły jako kryjówki. Początki ruchu turystycznego w skałach Adrszpaskich zaczęły się około 1700 roku ,kiedy to przybywały goście ze Śląski byli to kuracjusze przebywający w pobliskich uzdrowiskach Dolnego Śląska. Liczną grupę odwiedzających stanowili Polacy, o czym świadczy wiele polskich inskrypcji na skałach, w tym niejakiego Kunowskiego, [3] który upamiętnił swój pobyt już w 1704 roku. W tamtym czasie trasa prowadziła tylko do Małego Wodospadu, tam też znajdował się duży rynek z kilkoma sklepikami i paroma ławkami do wypoczynku ,gdzie gościom umilali harfiarze. Kto chciał się orzeźwić mógł zaczerpnąć ze srebrnego źródełka wytryskającą wodę. Najstarszy wizerunek Adršpašskich skál pochodzi z roku 1739. 100 lat później w 1820 roku została udostępniona trasa do wielkiego wodospadu. Woda z wielkiego wodospadu spada z wysokości 16metrów,bezpośrednio pod nogi turystów . W roku 1824 wśród skał wybuchł wielki pożar lasu trwający kilka tygodni, który zniszczył prawie całą roślinność leśną. Wtedy to skalne labirynty stały się bardziej dostępne, a właściciele tych ziem rozpoczęli budowanie pierwszej sieci szlaków turystycznych w Adrszpachu. Jednolita płyta piaskowca została podzielone licznymi kanionami, dolinami i szczelinami na szereg fragmentów. Całość porośnięta jest lasem z licznymi gatunkami górskiej i podgórskiej fauny i flory. Na terenie Adrszpaskich skał znajdują się dwa górskie jeziorka na różnych poziomach, przez które przepływa rzeka Metuje [4] tworząc dwa wodospady. Inną atrakcją jest skalne jeziorko utworzone około 1800 roku przez hrabiego Blümegena. [5] Początkowo jeziorko służyło do spławiania drzewa, w 1857 roku rozpoczęto pierwsze rejsy łódkami. Kolejną trasę okrężną tzw „Nowa Patria” udostępniono w 1890 roku. Wiele znaczących postaci historycznych miało okazję podziwiać Skalne Miasto w Adršpach i Teplicach. Między innymi królowa pruska Luiza, król polski i elektor saski August II Mocny, hrabia Franz Anton von Sporck z pobliskiego Kuksu, cesarz Józef II, cesarz austriacki Karol I, Johann Wolfgang Goethe [6] w 1790 roku przybył na pamiątkę tego wydarzenia w pobliżu wielkiego wodospadu zostało umieszczone jego popiersie. Cały teren masywu leży w granicach rezerwatu przyrody o nazwie „Národní přírodní rezervace Adršpašskoteplické skály”. Najwyższym wzniesieniem skał jest Čáp [7] -786 m n.p.m. i znajduje się w ich południowej części.

W humorystycznym szlaku turystycznym skały mają swoje nazwy to: [8] Głowa cukru, Kochankowie czy Starosta i Starościna itd. Spacerując dotrzemy do Bramy Gotyckiej [9]- Gotická branka – polecił ją wybudować wraz z całą siecią chodników turystycznych, mostów, kładek i schodów – Ludvík Karel Nádherný [10] w 1839 roku. Tam znajduje się pierwsze wejście w skały; dlatego część trasy do Bramy Gotyckiej jest nazywana „Skalnym przedmieściem“. Okolice Bramy Gotyckiej są pięknym przykładem środowiska, w którym występują mchy i paprocie. Wśród mchów najciekawsza jest porostnica wielokwiatowa, a wśród paproci paprotka zwyczajna, paproć, paprotnica krucha. Wąwozami dojdziemy przez Słoniowy Rynek do Zęba, Diabelskiego Mostu i Wieży Elżbiety. Obszar został objęty rezerwatem przyrody. W obrębie masywu znajdują się ruiny trzech zamków. W północno-wschodniej części, na zachód od Adršpašskich skál znajduje się zamek Adršpach; pomiędzy Teplickimi skalami a Teplicami – Střmen. Trzeci zamek – Skály – znajduje się na południowo-wschodnim cyplu masywu. Przy jednym ze szlaków turystycznych znajduje się symboliczna drewniana kapliczka, poświęcona czeskim wspinaczom, którzy zginęli nie tylko tutaj, ale także w innych górach. Kapliczkę usytuowano w występie skalnym, na którym umieszczone są tablice pamiątkowe osób zmarłych tragicznie w górach.

ADRŠPACH  – INFORMACJE PRAKTYCZNE[11]

Początek trasy wraz z kasą biletową znajduje się przy stacji kolejowej Adršpach, vis-á-vis parkingu. Parking w sezonie kosztuje 100 czeskich koron za auto, w listopadzie dla porównania – zaledwie 40 koron.

Gdy już zakupimy bilet otrzymujemy broszurkę w języku polskim z objaśnieniem największych atrakcji skalnego miasta. Bilety wstępu zależą od sezonu:

1- osoba dorosła – 120 CZK (lipiec, sierpień), 70 CZK (od września do końca czerwca)

2- dziecko do 6 lat – 50 CZK (lipiec, sierpień), 35 CZK (od września do końca czerwca)

3-  rodzina 2+2 – 250 CZK (lipiec, sierpień), 170 CZK (od września do końca czerwca)

4- uczniowie do 15 lat i studenci – 50 CZK (lipiec, sierpień), 35 CZK (od września do końca czerwca).

Zwiedzać można przez cały rok. Kasy biletowe otwarte są:

1-od kwietnia do października w godzinach 9.00 – 17.00

2- od listopada do marca w godzinach 10.00 – 15.00.

Do parku możemy zabrać pieska ale na smyczy. Bilet wstępu dla zwierzaka to 10 CZK.

Trasa zwiedzania (szlak zielony) ma formę pętelki o długości ok. 3,5 km i jej przejście zajmuje zazwyczaj godzinę lub dwie.

Na początku trasy znajduje się jeziorko wypełniające dawny kamieniołom – jego obejście o 2 km, czyli o półgodzinny spacer.

Trasa nie jest trudna. Są też miejsca wymagające stromego podejścia lub zejścia po schodkach, jest też jedno przejście przez ciasną szczelinę, zwaną Mysią Dziurką. Trasa została przygotowana tak, aby turyści mogli ją przejść bez przeszkód z dziećmi. Do Małego Wodospadu trasa jest płaska i można przejechać wózkiem. Odcinek powyżej jest już bardziej uciążliwy – następują po sobie dość strome odcinki, które pokonuje się z pomocą ciągów kładek i schodków.

Rejs łodzią po jeziorze – na chętnych taka atrakcja czeka w połowie szlaku. Bilety kupuje się w kasie przy przystani, a koszt to 50 czeskich koron . Rejsy odbywają się tylko w sezonie letnim. Oba skalne miasta można zwiedzać przez cały rok. Najlepszą porą to okres od jesieni do wiosny. Dobrze udać się do skalnego miasta wcześnie rano, aby w samotności pobuszować pomiędzy skałami.

 JAK DOTRZEĆ DO SKALNYCH MIAST? [12]

Doskonały rozwiązaniem jest auto, dzięki któremu będziemy niezależni. Inne propozycje to komunikacja publiczna z Kudowy-Zdrój. Z centrum miasta odjeżdżają prywatne busy oraz czeskie autobusy do miasta Náchod (kilka razy dziennie, kurs trwa 20 min, koszt ok. 15 koron / 5 zł,). Natomiast z Náchodu najlepiej przesiąść się do pociągu którym dojedziemy do stacji Teplice nad Metuji Skály oraz Adršpach – obie stacje znajdują się tuż przy wejściach do skalnych miast. Niektóre z tych połączeń są bezpośrednie, inne wymagają przesiadki w miejscowości Teplice nad Metuji. Podróż z Náchodu do Teplickich Skał trwa 40-60 min, a bilet kosztuje ok. 50 koron. Czeskie autobusy na trasie Kudowa-Náchod oraz połączenia kolejowe zobaczycie na stronie IDOS.

Aby przemieścić się pomiędzy Teplickimi Skałami a skalnym miastem Adršpach musimy skorzystać z wyżej wymienionego połączenia kolejowego lub sięgnąć po siłę własnych nóg i przejść jeden ze szlaków łączących oba skalne miasta:

żółty przez malowniczy Wilczy Wąwóz (ok. 3 km)

czerwony wzdłuż szosy (ok. 6 km).

W sezonie 2019 można dojechać do skalnych miast Kolejami Dolnośląskimi.

JZ[13]

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Adršpach –wieś położona w Czechach w paśmie masywu gór Sudeckich Adršpašskoteplické skály -  Adršpašsko-teplické skály, niemiecki Adersbach-Weckelsdorfer Felsenstadt

[2] Teplice nad Metují –miasteczko w Czechach

[3] Inskrypcja na skale Polaka Kunowskiego  z 1704 roku

[4] Metuje – rzeka

[5] hrabia Blümegen- z wyrobiska kopalni tworzy jezioro w 1800roku

[6] Johann Wolfgang Goethe- w 1790 roku przybył do skalnego miasta

[7] Čáp – najwyższe wzniesienie skalne 786m n.p.m. w masywie gór Broumovsko

[8] Nazwy skał Adršpach

[9] Brama Gotycka z czeskiego -Gotická branka powstała w 1839 roku pierwotnie było to wejście do skalnego miasta

[10] Ludvík Karel Nádherný urodzony 14 Listopad 1800 Kamenice  Zmarł 05 Maj 1867 Hlavní město Praha, Česká republika

[11] Informacje turystyczne  - ceny

[12] Informacja o dojedzie do skalnego miasta

[13] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.