Na Krośnieńskiej ziemi - On the Krosno land

NA SZLAKU KOSZALIN

NA SZLAKU KOSZALIN

Weź buty i wyrusz w trasę na szlak pomorski [1] na zachodnie ziemie Polski do Koszalina[2] i inne miasta województwa pomorskiego. Gdy już dotrzemy do Koszalina nasze kroki najczęściej kierujemy w stronę rynku i centrum miasta. Zanim zaczniemy poznawać miasto i perełki miejskie, sięgnijmy historii tworzący zalążek dzisiejszej społeczności. Książę pomorski Bogusław II [3]w 1214 roku nadaje wieś Koszalin znajdującej się koło Góry Chełmskiej, w ziemi kołobrzeskiej klasztorowi w Białobokach koło Trzebiatowa. W 1248 roku tworzy się biskupstwo pomorskie przyłączając wschodnią część ziemi kołobrzeskiej z Koszalinem, dając to początek biskupiemu księstwu kamieńskiemu. Data 23 maja 1266 roku to dla Koszalina i licznych wsi staje się faktem lokowania miasta za biskupa Herman von Gleichen [4]i przyczynia się do osiedlenia biskupów oraz też stolicą biskupiego księstwa kamieńskiego na prawie lubeckim. 1353roku Koszalin uzyskał bezpośredni dostęp do morza, co daje uczestniczenie intensywnie w następnych wiekach w handlu morskim jako członek Hanzy. Historia pokazuje, że dostęp był ograniczony przez różne zatargi z Kołobrzegiem i Darłowem – co było powodem w 1446 roku wygranej bitwy z Kołobrzegiem. Znaczenie miasta zmniejszyło się po zarazach i wojnie trzydziestoletniej, gdy 1535 roku na dżumę zmarło 1,5 tysiąca mieszkańców. W 1637 roku po wymarciu książąt pomorskich miasto dostaje się w ręce kuzyna Gryfitów – Ernesta Bogusława de Croy, a następnie margrabiów brandenburskich. Na mocy traktatu poczdamskiego 1945 roku Koszalin zostaje w granicach państwa Polskiego. Tak kształtuje się historia ziemi pomorskiej i Koszalina. Gdy już po krótce poznaliśmy historię wyruszmy w drogę poznając tajemnice pisane architekturą, czy codziennym życiem mieszkańców. Zmierzając do centrum wyruszyliśmy z dworca autobusowego, nasze oczy zobaczą kompleks neogotycki budynków Poczty Polskiej [5] pochodzący z 1884 roku. Zbliżając się do rynku zobaczymy potężny budynek jest to Katedra Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny[6] jej początki to 1333 rok jest kościołem gotyckim. Dla Koszalinian miejsce to ma duże znaczenie, bo w 1 czerwca 1991 roku przybył wybitny Polak Święty Jan Paweł II [7]w słowach homilii Papież mówił o Dekalogu tak:

- „Jam jest Pan Bóg twój, który cię wywiódł z ziemi egipskiej (…). Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną!”.

Wybrał Bóg miejsce na pustyni: górę Synaj – i wybrał lud, któremu objawił siebie jako wybawcę z niewoli egipskiej – i wybrał człowieka, któremu powierzył swe przykazania: Mojżesza.

Dziesięć prostych słów. Dekalog. Pierwsze wśród nich brzmi właśnie tak: „Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną”.

 Mówiąc dalej:

 Drodzy synowie i córki tej ziemi nad Bałtykiem. Nieraz wespół z waszym biskupem patrzycie w stronę Góry Chełmskiej, która jest niewielkim nadmorskim wzniesieniem, ale uwydatnia się na tle rozległej pomorskiej równiny.

Czy słowa Boga wypowiedziane na Synaju nie odezwały się dalekim echem również tu, na tej górze? Kiedyś dalecy przodkowie, którzy tutaj żyli nad Bałtykiem, nie znali Boga żywego i prawdziwego. Szukali Go niejako „po omacku” w pierwotnych kultach i ofiarach. A kiedy przyszedł czas, że Słowo Boże znalazło tutaj miejsce w Kołobrzegu za czasów Bolesława Chrobrego, po niewielu latach pierwszy biskup Reinbern został wygnany – i stare wróciło na kilka jeszcze pokoleń.

Dopiero misjonarz – biskup Otto z Bambergu utrwalił chrześcijaństwo nad Bałtykiem i na całym zachodnim Pomorzu. (…)

Na placu przy katedrze zobaczymy pomnik Papieża Jana Pawła II upamiętniający wizytę w Koszalinie. Na elewacji katedry zobaczymy jeszcze dwie ważne inne postacie jako płaskorzeźby, a są to Prymas Polski Stefan Wyszyński[8] i Biskup Koszalińsko -Kołobrzeski Ignacy Ludwik Jeż. Nawiedzając katedrę zatrzymajmy się w bocznej kaplicy, gdzie jest wystawiony Najświętszy sakrament w modlitewnych westchnieniach podziękujmy Bogu np. turystyczną podróż lub w intencjach. Jakie duchowe tajemnice kryją mury katedry zostawiam to Wam, którzy kiedyś nawiedzicie katedralny kościół. Wyruszając w dalszą drogę poznając mieszkańców wstąpmy do jakieś restauracji na ucztę. Mnie zauroczyła jedna Gospoda Jamneńska[9] znajdująca się na ulicy Młyńskiej w swojej kuchni posiada jedzenie wykonywane po staropolsku. Gdy już zaspokoimy żołądek w bliskości znajduje się muzeum i skansen Koszaliński[10], gdzie poznamy zbiory archeologiczne sztukę dawną czy zabytki sztuki pomorskiej. Gdy nasze oczy zaspokoją ciekawość, a historia życia pokolenia Kaszubów zamknie się w uwiecznionych fotografiach. Wyruszmy dalej na króciutki odpoczynek do parku książąt Pomorskich[11], gdzie mewy i kaczki pokazują swoje wodne harce prosząc o jakąś karmę. Pewnie już myślisz, że nie ma już co zwiedzać więc po zadumie w parku wstąp do domu Kata pochodzącego z XV wieku. Gdy tylko starczy ci czasu możesz wybrać się szlakiem architektury sakralnej i zobaczyć cerkiew czy kościoły ewangelickie tu dodam, że rok 2017 to obchodzony jako 500 lecie reformacji. Podróż do Koszalina dobiega końca idąc na stację kolejki wąskotorowej zabiorę cię dalej na szlak pomorski bliżej jeszcze nieokreślony.

 Kto to wie, gdzie się zatrzyma kolejka, czy to będzie bursztynowy szlak?

JZ

---

[1] Szlak pomorski, ziemie zachodnio pomorskie,

[2] Koszalin – miasto w województwie zachodniopomorskim nad rzeką Dzierżęcinką, nad jeziorami: Jamno i Lubiatowo Północne niem. Köslin, łac. Coslinum, kasz. Kòszalëno

[3] Książę pomorski Bogusław II ur. w okr. 1178–1184, zm. 23 lub 24 stycznia 1220 lub 1221 – książę pomorski i szczeciński z dynastii Gryfitów. w 1214 roku nadaje prawo Wsi Koszalinowi

[4] biskup Herman von Gleichen Hermann hrabia von Gleichen ur. pocz. XIII wieku w Turyngii, zm. 1289roku w Kamieniu Pomorskim Biskup diecezji kamieńskiej w latach 1251-1289. 23 maj 1266 rok Lokowanie miasta na prawie Lubeckim

[5] Neogotycki Kompleks Budynków Poczty Polskiej z 1884 ul. Zwycięstwa 125

[6] Katedra Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny z 1333 roku Kościół gotycki Biskupi, Ignacy Ludwig Jeż, Czesław Domin mianowani z Archidiecezji Katowickiej, Grób biskupa Czesława Domina znajduje się w wejściu do środka Katedry w przedsionku (kruchta)

[7] Święty Jan Paweł II  4 podróż apostolska do Ojczyzny, Koszalin 1 czerwiec 1991 rok Pod hasłem Bogu dziękujcie, ducha nie gaście

[8] Prymas Polski Stefan Wyszyński – Płaskorzeźba

[9] Gospoda Jamneńska, ul Młyńska 37 Kuchnia staropolska – znajduje się w kompleksie budynków skansenu i Muzeum

[10] muzeum i skansen Koszaliński – www.muzeum.koszalin.pl cena wstępu 10 złotych

[11] Park Książąt Pomorskich zabytkowy park, którego najstarsza część powstała w 1817 roku

NA SZLAKU ZIEMI ŁOWICKIEJ – MAURZYCE

NA SZLAKU ZIEMI ŁOWICKIEJ – MAURZYCE
W poszukiwaniu ciekawostek ziemi Łowickiej z Łowicza możemy wyruszyć do wioski Maurzyce. Wioska znajduje się 7 kilometrów od Łowicza na trasie Warszawa – Poznań. Do Maurzyc najlepiej podróżować rowerem szlakiem zielonym ,,Dwory i kościoły’’. W piękne mazowieckie krajobrazy możemy także aktywnie wypocząć wędrując pieszo.
Zbliżając się do Maurzyc naszej uwadze powinien zwrócić najciekawszy zabytek techniki, a jest nim pierwszy na świecie most drogowy spawany zbudowany na rzece Słudwi, a przygotowany według projektu Stefana Bryły w 1929 roku Przy moście znajdziemy cytat profesora Bryły :
,,Trzeba myśleć i pracować’’.
W dalszą turystyczną wędrówkę poprowadzi nas do skansenu. Sięgnijmy do pochodzenia tejże miejscowości. Koncepcje powstania historycy przypuszczają że może być od wczesno średniowiecznego imienia Maura (XI/XI wiek)-biskupa krakowskiego. Druga teoria mówi że nazwa wsi pochodzi od rośliny marzyca. Pierwsze zmianki o wsi widnieją w dokumentach Kazimierza Wielkiego od 1357 i potwierdzają posiadłości arcybiskupstwa.
Po dłużej podróży w skansenie zajrzymy do karczmy gdzie skosztujemy starodawnych potraw Łowickich. Na terenie skansenu 17 hektarach odkryjemy aż 40 obiektów zabytkowych architektury księstwa Łowickiego. Najstarszym zabytkiem jest kościół drewniany z 1758roku przeniesiony ze wsi Wysokienice. Jednym z walorów skansenu to możliwość poznania procesu powstawania wyrobów sztuki ludowej. Warto zobaczyć biesiadę łowicką ,czy poznać folklor ,gdzie zespoły pokazują Wesele łowickie .
Gdy już poznamy tradycje pokoleniowe nasza droga poprowadzi do Walewic,gdzie w pałacyku szambelana króla Stanisława Augusta –Anastazego Walewskiego przejechać się konno i znaleźć miejsce noclegowe.
Jacek Źróbek
https://plus.google.com/u/0/events/ci9fumg8q5lkr8v4anscn0rnfi8