GALA FUNDACJI „SOLIDARNA WIEŚ” DLA ARCYBISKUPA HENRYKA HOSERA LAUREATA NAGRODY IMIENIEM KSIĘDZA BISKUPA ROMANA ANDRZEJEWSKIEGO ZA ROK 2019

GALA FUNDACJI „SOLIDARNA WIEŚ” DLA ARCYBISKUPA HENRYKA HOSERA LAUREATA NAGRODY IMIENIEM KSIĘDZA BISKUPA ROMANA ANDRZEJEWSKIEGO ZA ROK 2019

W Warszawie z budynku Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski [1] odbyła się uroczystość wręczenia nagrody imienia księdza biskupa Romana Andrzejewskiego 

Nagroda  im. biskupa Romana Andrzejewskiego
 fundacja ,,Solidarna Wieś"

dla arcybiskupa Henryka Hosera [2] wizytatorowi apostolskiemu o charakterze specjalnym dla parafii w Medjugorie. Kapituła nagrody fundacji „ Solidarna wieś” w uzasadnieniu przyznaniu nagrody za rok 2019 dla arcybiskupa Henryka Hosera oceniła konsekwentne upominanie się przez laureata o należny szacunek dla ich ciężkiej pracy – niezbędnej wspólnocie narodowej. Szacunek polskiemu rolnikowi należy się tak ze strony społeczeństwa, jak i władz państwowych i samorządowych wszystkich szczebli. Jak możemy przeczytać dalej w uchwale [3] o podkreśleniu słów:

„arcybiskupa który w swoich homiliach mówił, że to dzięki miłości do ziemi i poczuciu wolności rolników przetrwaliśmy czasy totalitaryzmu hitlerowskiego i komunizmu. Nazywał rolników twórcami naszej narodowej tożsamości. …”

W czasie gali nadania nagrody dla arcybiskupa swoje słowa skierowali [4]między innymi Minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski, oraz swoje listy intencyjne skierowali Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda a odczytał go minister Adam Kwiatkowski w słowach uznania prezydent wyraził za „troskę, uwagę i wrażliwość o sprawy wsi i jej mieszkańców”.

Listy do laureata skierowali też między innymi prezes PiS Jarosław Kaczyński, premier Mateusz Morwiecki i marszałek Sejmu Elżbieta Witek. W uroczystej gali wzięli udział reprezentanci Kościoła m.in. metropolita Warszawski kardynał Kazimierz Nycz i nuncjusz apostolski w Polsce Salvatore Pennacchio, a także laureaci poprzednich edycji Nagrody, przedstawiciele świata polityki i mediów oraz rodzina laureata. Piort Otrębski [5]w laudacji w czasie gali przytoczył wiele ważnych słów z nauczania arcybiskupa Henryka Hosera ale i rodziny:

 „ Księże Arcybiskupie Henryku, Szanowny Laureacie Nagrody im. bp. Romana Andrzejewskiego, Szanowny Księże Kardynale, Ekscelencje, Szanowni Zebrani Goście.

Zacznę od cytatu: ,,Ciepło, wilgoć i ciemność są niejako budzicielami uśpionego w nasionku życia” – zdanie to mogłoby być fragmentem homilii albo rozprawy teologicznej. W istocie pochodzi jednak z publikacji „Kilka uwag nad wysiewem nasion”, podpisanej: Bracia Hoser, Warszawa 1862 r. A jednak jakiś mistycyzm. O cudzie narodzin. Cudzie życia. Cudzie stworzenia. (…)

,,Rolnik to jest więcej niż zwykły robotnik. To jest ktoś, kto nabiera mądrości przez to, co robi. Nabywa mądrości, wiedząc, że nie wszystko od niego zależy. Ale może i zawsze powinien zwracać się do tego, który jest prawdziwym gospodarzem tej ziemi, do Boga. Mądrość rolnika uświadamia mu jego pokorę. On sieje, on przygląda się wzrostowi, zbiera. Ta mądrość rolnika kojarzy się z mądrością Pisma Świętego. Pismo Święte wyraża się językiem agropastoralnym” – abp Henryk Hoser, dożynki diecezjalne –powiatowo -gminne 2017.

I jest to znamienne, że przyjaciela-kapłana polscy rolnicy otrzymali w osobie tak bardzo jednak genetycznie umiastowionej, w osobie arcybiskupa Hosera.I niech będzie to widzialny znak związku wsi z miastem i zależności miasta od wsi. Wsi, której plonami polskie miasta, metropolie żywią się lub chcą się żywić, a przede wszystkim – żywić się powinny.(…)

Zatrzymajmy się już na sadze rodu Hoserów. [6]  (słowa arcybiskupa Hendryka Hosera w czasie przyznania nagrody ) Historia związków rodziny Hoserów z Warszawą zaczyna się w roku 1844 kiedy to 26 letni ogrodnik Piotr Hoser zaczyna prace w ogrodzie Saskim. Te doświadczenie zdobył w Pradze i Wiedniu. To właśnie ogród saski stał się perełką dla Piotra i kluczem do sukcesu dzisiejszego największego przedsiębiorstwa ogrodniczego stolicy. W krótkim czasie pradziadek arcybiskupa Henryka kupuje pole na rogatkach Warszawy gdzie w 1849 roku wraz braćmi Pawłem i Wincentem zakładają firmę „Bracia Hoser”. Trzy pokoleniowa saga Hoserów ma swój wkład w rozwijanie plonów ziemi, oraz z działalności pedagogicznej tzw. „Szkółki Żbikowskiej” gdzie powstają nowe gatunki drzew i krzewów. Jak ważną rolę odgrywają  rolnicy w tworzeniu narodowej tożsamości mówił arcybiskup w czasie dożynek. [7]

„ Polski rolnik nigdy nie był niewolnikiem, ale suwerenem na swojej ziemi. Najlepsze tradycje, najlepsze zaczątki naszej kultury tworzyły się właśnie w rodzinnej i zarazem rolniczej przestrzeni naszego życia. Poprzez więź historii, kultury i języka z  ziemią utworzył się polski naród. Można zatem nazwać rolnika twórcą naszej narodowej tożsamości, której bronimy”.

 W innej homilii skierowanej do rolników arcybiskup Henryk Hoser zaznaczył: [8]

„Pod wpływem  żądzy wzbogacania się  za  wszelką cenę coraz częściej uprawy przemysłowe produkują płody rolne złej jakości. Tymczasem my Polacy mamy ogromną  szansę produkowania żywności ekologicznej, ponieważ nasza ziemia nie jest tak skażona ,jak w innych krajach Europy Zachodniej. Niech więc troska o zdrową żywność  będzie  naszym wspólnym dziełem, naszym wspólnym interesem”.

Zrozumieć sens nagrody dla laureata najlepiej oddaje homilia wygłoszona w święto, „Kwitnącej jabłoni” przez księdza biskupa Romana Andrzejewskiego: [9]

„Ta ziemia, na której żyjemy, jest  nam dana od Boga jako przestrzeń do  naszej pracy i zdobywania doskonałości. To jest nasza mała ojczyzna. Od nas zależy jej wygląd i atmosfera, jaka tu panuje. Kwitnąca jabłoń jest symbolem tego środowiska, jest zapowiedzią urodzaju i radości. Owoce jabłoni, piękne i dorodne jabłka będą poszukiwane  jako źródło witamin. Ile pracy i zatrudnienia mogą znaleźć ludzie dzięki owocom tej ziemi! Bo przecież nie tylko sadownicy, ale i ci, którzy trudnią się przechowalnictwem, transportem, przetwórstwem, sprzedażą, ci, którzy pracują  nad programami odpowiedniego wykorzystywania bogactwa tej ziemi, ci  wszyscy mogą znaleźć tu pracę i godziwą zapłatę. Ci wszyscy ludzie wiążą swoje nadzieje z kwitnącą jabłonią”.(…)

Nagroda im. bp. Romana Andrzejewskiego została ustanowiona w 2004 roku przez Fundację „Solidarna Wieś”. [10]To wyróżnienie przyznawane jest osobom i instytucjom szczególnie zasłużonym dla rozwoju kulturalnego i gospodarczego rolnictwa, wsi i małych miast w Polsce. Wśród wyróżnionych są m.in.: profesor Andrzej Stelmachowski, kardynał Józef Glemp Prymas Polski, Roman Kluska, doktor Barbara Fedyszak-Radziejowska czy Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego.

JZ [11]

GALERIA FOTOGRAFII

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/gala-fundacji-solidarna-wies-dla-arcybiskupa-henryka-hosera-laureata-nagrody-imieniem-ksiedza-biskupa-romana-andrzejewskiego-za-rok-2019
 (zobacz)

---

[1] Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie –Skwer  Kardynała Stefana Wyszyńskiego 6 - gala fundacji „Solidarna Wieś” - uroczystość przyznania nagrody biskupa Romana Andrzejewskiego 2 luty 2020 rok.

[2] Arcybiskup Henryk Franciszek Hoser - urodzony 27 listopada 1942 roku w Warszawie to Polski duchowny Rzymskokatolicki, pallotyn, misjonarz, lekarz, wizytator apostolski w Rwandzie w latach 1994–1996, arcybiskup ad personam, biskup diecezjalny Warszawsko-Praski w latach 2008–2017, od 2017 biskup senior diecezji Warszawsko-Praskiej, wizytator apostolski w Medziugorie od 2018 roku, w 2020 roku laureat nagrody fundacji „ Solidarna Wieś” za rok 2019

[3] Uchwała kapituły nagrody imieniem księdza biskupa  Romana  Andrzejewskiego - z dnia 24 październik 2019 roku nadanie 16 nagrody Jego Ekscelencji księdzu Arcybiskupowi Henrykowi Hoserowi.

[4] Listy gratulacyjne.

[5] Piotr Otrębski- dziennikarz Radia Warszawa  - laudacja.

[6] Historia rodu Hoserów.

[7] Dożynki powiatowo –gminne w Wiązowie.

[8] Dożynki w Wołominie.

[9] Święto „kwitnącej jabłoni” Samborzec 7 maj 1995 rok- ksiądz biskup Roman Andrzejewski.

[10] Laureaci nagrody imieniem biskupa Romana Andrzejewskiego przyznawana przez

 „ Solidarną wieś” od 2004 roku.

[11] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

„MŁODZI, NIE DAJCIE SIĘ ZNIEWOLIĆ!”

„MŁODZI, NIE DAJCIE SIĘ ZNIEWOLIĆ!”

Apel Zespołu KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości o abstynencję w sierpniu 2016 r.

Wstęp

Przeżywamy wyjątkowy rok. Dziękujemy Bogu za 1050. rocznicę chrztu Polski oraz 25. rocznicę IV pielgrzymki św. Jana Pawła II do ojczyzny, podczas której prosił Polaków o ochronę życia, zdrowia i godności człowieka oraz budowanie życia osobistego i społecznego na fundamencie Bożego prawa. Ostatnie tygodnie lipca wypełniła radość Światowych Dni Młodzieży w Krakowie. Wszystkie te niezwykłe wydarzenia spaja Jubileuszowy Rok Miłosierdzia.

W tym szczególnym czasie Kościół w Polsce ponawia sierpniowy apel o abstynencję. Zrezygnujmy z napojów alkoholowych! Niech będzie to dar naszej miłości do Boga i bliźnich. Pokażmy innym, że jesteśmy wolni i miłosierni, że potrafimy żyć szczęśliwie bez alkoholu. Wesprzyjmy tych, którzy walczą o swoją trzeźwość i potrzebują naszej pomocy.

Abstynencja nie jest czymś dziwnym i wyjątkowym, jest konieczna w wielu sytuacjach ludzkiego życia. Zachowanie całkowitej abstynencji jest niezbędne w pracy, podczas kierowania pojazdami, w czasie opieki nad dziećmi, w oczekiwaniu na narodziny. Na 7 miliardów ludzi żyjących na ziemi, zdecydowana większość w minionym roku nie spożyła żadnego napoju alkoholowego. Abstynenci stanowią aktualnie większość ludzkości.

 1050. Rocznica Chrztu Polski

Wspominając Chrzest Polski i jej dzieje, myślimy z wdzięcznością o wielkiej pracy Kościoła, który zawsze stał na straży wolności i godności człowieka, będąc promotorem pracy na rzecz trzeźwości. W historii Polski, zwłaszcza w czasach zaborów, kapłani i osoby zakonne bronili Polaków przed systematycznym rozpijaniem. Spotykały ich za to represje ze strony wrogów narodu, którym zależało, aby sprawować nad nim całkowitą kontrolę. Kościół zawsze rozumiał, że byt fizyczny i zdrowie moralne narodu są możliwe tylko wtedy, gdy chroniona jest trzeźwość.

Dziś z wdzięcznością i dumą, ale równocześnie z poczuciem wielkiej odpowiedzialności, patrzymy na rozważną i dalekowzroczną pracę Kościoła. Z szacunkiem wspominamy wielkich apostołów trzeźwości: założyciela Marianów św. Stanisława Papczyńskiego, jezuitę – O. Karola Antoniewicza, założyciela Michalitów bł. ks. Bronisława Markiewicza, synów Ziemi Śląskiej: ks. Jana Alojzego Ficka, ks. Jana Kapicę i założyciela Krucjaty Wyzwolenia Człowieka – sługę Bożego ks. Franciszka Blachnickiego. O trzeźwość wszystkich rodaków wielokrotnie upominali się: św. O. Maksymilian Maria Kolbe, Prymas Tysiąclecia – sługa Boży kardynał Stefan Wyszyński, św. Jan Paweł II i wielu innych ofiarnych apostołów trzeźwości, którym okazujemy wdzięczność i szacunek.

 Sytuacja zagrożenia

Współczesnym apostołom trzeźwości towarzyszy niepokój, by nie utracić dorobku poprzedników. Pomimo wysiłku wielu duchownych i świeckich, coraz trudniej bronić trzeźwości w naszym narodzie. Wiele statystyk pokazuje, że powinniśmy być zawstydzeni  zbyt wysokim spożyciem alkoholu w Polsce. Prawie milion Polaków jest uzależnionych, a  3 miliony pije ryzykownie i szkodliwie.

Polak średnio spożywa prawie 10 litrów czystego alkoholu, a dodatkowo co najmniej 3 litry alkoholu nierejestrowanego. Rocznie ponad 10 tysięcy Polaków umiera przez legalnie sprzedawany alkohol. Obecnie alkohol można kupić niemal wszędzie i o każdej porze. Na jeden punkt sprzedaży przypada dzisiaj 270 mieszkańców, a ich liczba czterokrotnie przekracza standardy Światowej Organizacji Zdrowia. Gdy patrzymy na tę sytuację, skojarzenie może być tylko jedno – te punkty są niczym komórki nowotworowe, które za aprobatą wielu samorządów, mnożą się i niszczą zdrowy organizm. Prawie 1,5 miliona dzieci żyje w rodzinach z problemem alkoholowym, w których bardzo często dochodzi do przemocy. Ze spożywaniem alkoholu wiąże się ponad 60 różnego typu chorób i urazów. Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji. Polacy co roku tracą miliardy złotych opłacając ze swoich podatków ekonomiczne koszty nadmiernego spożycia alkoholu.

Chociaż większość Polaków zachowuje umiar lub abstynencję, to fakt ten nie może usypiać naszej czujności. Nie można zapomnieć, że uzależnienie czy nadużywanie alkoholu niszczy nie tylko osobę nim dotkniętą, ale także najbliższych, czyli małżonków, dzieci, rodziców. Nie  jest to zatem problem jednostek, ale problem wielu milionów Polaków.  Dzisiaj część polskiego społeczeństwa przypomina śmiertelnie chorego, który udaje, że nie widzi objawów. Nie reaguje na coraz gorsze wyniki badań, nie podejmuje leczenia. Powtarza sobie, że jakoś to będzie. Niestety, to droga do tragedii. Statystyki nie pokazują całej prawdy o cierpieniu, łzach, poniżeniu i przegranym życiu. Dar sierpniowej abstynencji niech będzie odpowiedzią na cierpienie tak wielu naszych sióstr i braci.

Jubileuszowy Rok Miłosierdzia

Jesteśmy Kościołem, wspólnotą wiary, a nadużywanie alkoholu prowadzi do jej osłabienia, a nawet utraty. Zawsze wiąże się z grzechem, zanikiem więzi z Bogiem i ludźmi. Jest więc poważnym zagrożeniem dla życia wiecznego. Dlatego tak bardzo potrzebujemy apostolstwa trzeźwości, będącego formą nowej ewangelizacji. Podejmując dar sierpniowej abstynencji bronimy Bożego życia w duszach naszych sióstr i braci.

Rok Miłosierdzia przypomina nam także o ludzkim wymiarze miłosierdzia. Wzywa nas do „wyobraźni trzeźwości”, czyli do troski o ludzi uzależnionych, nadużywających alkoholu, a także do troski o ich rodziny. Zastanówmy się, czy nie przyczyniamy się do tragedii innych przez brak rozwagi, wrażliwości i odpowiedzialności? Czy wolno nam podczas przyjęć, spotkań oraz innych okazji stosować przymus picia, zwłaszcza wtedy, gdy w gronie gości są osoby często dramatycznie walczące o powrót do trzeźwości? Zbyt łatwo zapominamy, że trzeźwość innych zależy także od naszych decyzji i czynów.

 Młodzi, nie dajcie się zniewolić!

W tym roku, przy okazji Światowych Dni Młodzieży, przypominaliśmy, jak wiele pracy wymaga ochrona trzeźwości młodych.

Badania pokazują, że młodzi, którzy zaczęli sięgać po alkohol przed 15 rokiem
życia, uzależniali się zdecydowanie częściej, niż osoby, które zaczęły używać
alkoholu po 20 roku życia. Tymczasem z niepokojem obserwujemy, że wiek inicjacji alkoholowej w Polsce jest bardzo wczesny, co powoduje u młodzieży liczne problemy osobiste i niesie ryzyko utraty zdrowia, a nawet życia. Alkoholem, po który najczęściej sięgają młodzi, jest piwo. Do jego spożywania przyczynia się przede wszystkim agresywna reklama i jego wysoka dostępność. Pomimo tego, że polskie prawo zabrania sprzedawania alkoholu nieletnim, to zaledwie 15-20 % z nich spotyka się z odmową w przypadku próby jego zakupu.

Dlatego za św. Janem Pawłem II prosimy: „Młodzi, nie dajcie się zniewolić!” Nie dajcie się skusić pseudowartościami, półprawdami, urokiem miraży, od których później będziecie się odwracać rozczarowani, poranieni, a może nawet ze złamanym życiem” (Poznań, 3 czerwca 1997).

Drodzy Młodzi!

Żyjecie w świecie, w którym wielu mówi o wolności,  o  prawach, o dobrej zabawie, o nieograniczonych możliwościach. Jeżeli jednak spojrzycie poza kolorowe reklamy, jeżeli na chwilę wyłączycie nowoczesne teledyski, wylogujecie się z sieci społecznościowych, to zobaczycie inny obraz. Życie młodych nigdy nie było tak atrakcyjne, a jednocześnie tak trudne, jak obecnie. We współczesnym świecie uczyniono wiele, aby okraść was z młodości. Wiele uczyniono, aby pod hasłem wyzwolenia, ograniczyć i zmanipulować wasze myślenie, zagrać na uczuciach, pogwałcić naturalne potrzeby. Rozwiązaniem problemów nigdy nie było i nie będzie uciekanie w świat alkoholu, narkotyków, dopalaczy, hazardu, sieci społecznościowych czy gier. Prosimy, abyście nie niszczyli swojego życia na samym starcie. Wszystko to, a zwłaszcza alkohol, oszukuje, uzależnia i zabija. Niszczy ciało, psychikę, ducha, wrażliwość moralną, więzi z bliźnimi i z Bogiem. Prowadzi do osamotnienia, ogromnego cierpienia, utraty radości oraz sensu życia.

Drodzy Młodzi, kochajcie Chrystusa i ufajcie Mu! Włączajcie się do katolickich grup formacyjnych. Pamiętajcie, że w wieku rozwojowym jedyną formą trzeźwości jest całkowita abstynencja. Uczcie się od tych, którzy są prawdziwie wolni, którzy potrafią żyć szczęśliwie, którzy osiągają sukces i cieszą się życiem bez alkoholu. Jest ich wielu pośród Was!

Drodzy Rodzice i Wychowawcy!

Młodzi bardziej zwracają uwagę na to, co czynią dorośli, niż na to, co mówią. Wychowywać to znaczy dawać dobry przykład! To rodzice są pierwszymi wzorcami pozytywnych lub szkodliwych postaw dla dzieci i nastolatków. Oprócz zachowania cnoty trzeźwości lub daru osobistej abstynencji, zadaniem rodziców jest solidne, katolickie wychowanie dzieci i młodzieży. Dobrze wychowuje ten, kto kocha, rozmawia, stara się zrozumieć, poświęca czas i uwagę, a jednocześnie stawia granice i wymagania. Młodzi, którzy otrzymują takie wychowanie, potrafią radzić sobie z życiem na trzeźwo. Nie boją się życia i nie uciekają od trudności w alkohol lub narkotyki, lecz potrafią mądrze poradzić sobie z każdym problemem.

 Odpowiedzialność  władz

Jeśli pyta się Polaków o to, jakie problemy społeczne budzą ich niepokój, to wymieniają na pierwszym miejscu zagrożenie utratą pracy i biedą, a na drugim problemy alkoholowe. Nie będzie trzeźwego narodu bez zdecydowanej i konsekwentnej polityki ograniczania fizycznej i ekonomicznej dostępności alkoholu, a także zakazu jego reklamy. Bariery dostępności są uznawane przez światowych ekspertów za najskuteczniejszy sposób ograniczania problemów alkoholowych. Trzeba tworzyć prawo przyjazne wychowywaniu w trzeźwości. Trzeba przeciwstawić się potężnym alkoholowym lobby. Z taką prośbą i nadzieją zwracamy się do władz naszej ojczyzny, które obiecały dobrą zmianę. Taka dobra zmiana musi się dokonać także w odniesieniu do ochrony trzeźwości narodu. Skoro alkohol jest uznawany za czwarty pod względem siły działania narkotyk, to konieczność obrony interesu społecznego, zwłaszcza zdrowia publicznego, wymaga ścisłej regulacji obrotu taką substancją. Troska o trzeźwość narodu jest patriotycznym obowiązkiem wszystkich Polaków, a zwłaszcza władz państwowych i samorządowych.

 Ogólnopolski Kongres Apostolstwa Trzeźwości.

Serdecznie prosimy o modlitwę w intencji przygotowań do przyszłorocznego ogólnopolskiego kongresu apostolstwa trzeźwości, którego hasło brzmi: „Ku trzeźwości Narodu – odpowiedzialność  rodziny, Kościoła, samorządu i państwa”.

Mamy nadzieję, że będzie to wydarzenie integrujące wiele środowisk, stwarzające okazję do wymiany poglądów i opinii, a przede wszystkim kreślące kierunki działań apostolstwa trzeźwości na kolejne lata posługi w naszej ojczyźnie. Liczymy na zaangażowanie się w prace kongresowe: parlamentu, władz centralnych i samorządowych, bractw, stowarzyszeń, apostołów trzeźwości  oraz wszystkich ludzi dobrej woli.

Dziękujemy za odwagę, miłość i mądrość tym, którzy w sierpniu ofiarują Bogu i bliźnim dobrowolny dar abstynencji. Niech to świadectwo mobilizuje nas wszystkich do całorocznej troski o trzeźwość Polaków w kraju i poza jego granicami.

Za św. Janem Pawłem II prosimy: Maryjo, Królowo Polski, czuwaj nad naszą niewzruszoną wiernością Bogu, Krzyżowi, Ewangelii i Kościołowi Świętemu. Broń tego narodu, który od tysiąca lat idzie drogami Ewangelii. Bądź natchnieniem dla tych, którzy walczą o trzeźwość narodu.

Łomża, dnia 28 maja 2016 r.

Bp Tadeusz Bronakowski

Przewodniczący Zespołu KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości

1050 ROCZNICA CHRZTU POLSKI UROCZYSTOŚCI GNIEŹNIEŃSKIE 14 KWIECIEŃ 2016 ,,GDZIE CHRZEST, TAM NADZIEJA ‘’

1050 ROCZNICA CHRZTU POLSKI

UROCZYSTOŚCI GNIEŹNIEŃSKIE

14 KWIECIEŃ 2016

,,GDZIE CHRZEST, TAM NADZIEJA ‘’

W Gnieźnie rozpoczęły się centralne obchody 1050 rocznicy chrztu Polski[1]. Do seminarium przybył cały Episkopat. W zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski[2] gośćmi honorowych byli: kardynał Pietro Parolin[3], Sekretarz Stanu i Legat Papieski; kardynał Zenon Grocholewski, były Prefekt Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej; kardynał Péter Erdő, Przewodniczący Rady Konferencji Episkopatów Europy i Prymas Węgier[4]; arcybiskup Celestino Migliore, Nuncjusz Apostolski w Polsce oraz inni zaproszeni goście z kraju i zagranicy. Po modlitwie rozpoczęły się obrady poświęconej 1050 rocznicy chrztu Polski którym jednym z prelegentów był historyk Profesor Krzysztof Ożóg [5]. Prezes mennicy zaprezentował kolekcjonerski banknot [6]20 zł z Księciem Mieszkiem I i Dobrawą. Do Gniezna przybył też obraz cudownej kopii Matki Bożej Jasnogórskiej[7] do kościoła Świętej Trójcy[8] tam mieszkańcy się modlili i czuwali .W uroczystej oprawie o godzinnie 12 wyruszyła procesja[9] z obrazem do katedry Gnieźnieńskiej. W tym samym czasie na Ostrowie Lednickim[10] został otwarty most oraz wystawa i rozpoczęła się celebracja jubileuszowa w trakcie, której zabrzmiał jubileuszowy dzwon Mieszka I i Dobrawy . O 17 15 rozpoczęła się Eucharystia [11] w Katedrze Gnieźnieńskiej celebrowana przez legata Papieskiego kardynała Pietro Parolina , a homilię [12] wygłosił Prymas Polski Wojciech Polak mówiąc między innymi

„…Historia początków, do której w tym uroczystym dniu powracamy, nie jest jednak wynikiem szczęśliwego zbiegu okoliczności czy też jakiegoś sprzyjającego nam układu, pojawiającego się nagle w tej właśnie godzinie ludzkich dziejów. Mesco dux Polonie baptizatur. Oto wydarzenie, oto historyczny fakt, od którego wszystko się zaczęło. Na zegarze ojczystych dziejów nastąpił zasadniczy zwrot. Patrząc oczyma wiary, a takiego spojrzenia uczy nas usłyszane przed chwilą słowo Boże, my wszyscy, którzy otrzymaliśmy chrzest zanurzający w Chrystusa Jezusa, zostaliśmy zanurzeni w Jego śmierć. Zatem przez chrzest zanurzający nas w śmierć zostaliśmy razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my wkroczyli w nowe życie, jak Chrystus powstał z martwych dzięki chwale Ojca. Oto najważniejsza przemiana, która 1050 lat temu dokonała się w życiu księcia Mieszka I oraz chrzczonych na tych piastowskich ziemiach ludzi….”

W krótkim przemówieniu Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda mówił tak:

„..- Dlatego jestem wdzięczny eminencjom i ekscelencjom, że obchody 1050-lecia Chrztu mojej Ojczyzny możemy zacząć od elementu duchowego, modlitwy, podziękowania Panu Bogu za 1050 lat opieki nad polskim narodem, za świętych, którzy z naszego narodu wyszli. I aby chyląc głowę tu, w Gnieźnie, w gnieździe naszego narodu, na ziemi, po której stąpał książę Mieszko i jego syn Bolesław Chrobry, złożyć hołd tym wszystkim, którzy się przez stulecie dla naszej Ojczyzny zasłużyli, którzy umierali z okrzykiem: Niech żyje Polska na ustach…”
(link do przemówienia http://swiatznanyinieznany-jack.blogspot.com/2016/04/1050-rocznica-chrztu-polski_14.html)

 Na zakończenie mszy Legat Papieski Pietro Parolin poświęcił i wręczył misjonarzom , misjonarkom -duchowym i świeckim krzyże[13]-którzy udają się na misje w roku. Ostatnim akcentem było złożenie białych róż [14]na płycie upamiętniającej księżniczkę Dobrawę , matkę chrzestną Narodu Polskiego przez prymasa Wojciecha Polaka i następuje pożegnanie kopii cudownego Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej. Legat Papieski wraz z najbliższymi Koncelebransami odprowadzają Kopię Cudownego obrazu do Drzwi Gnieźnieńskich[15].

Wśród gości którzy uczestniczyli w uroczystej mszy byli Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda[16] , Premier rady ministrów Beata Szydło[17], przedstawiciele parlamentu, rady ministrów, władzy samorządowej oraz zaproszeni goście Licznie przybyli mieszkańcy wśród uczestników do katedry też przybyły poczty sztandarowe między innymi Archikonfraterni Literackiej z Mysłowic [18], oraz król Słowian i Piast -książę Marek Światopeł Świętopełski Zawadzki nie zabrakło też uczestników z zagranicy między inny parafii Londyńskiej (little Bromton Oratory).[19] Uroczystej oprawy mszy dopełnił śpiew chóru prymasowskiego z Gniezna.

 Jacek Źróbek

---

[1] Centralne obchody jubileuszu 1050 rocznicy chrztu Polski – 14-16kwiecień 2016 rok

[2] KEP -372 zebranie plenarne

[3] Legat papieski, kardynał Pietro Parolin

[4] Prymas Węgier

[5] Prelegenci profesor Krzysztof Ożóg

[6] Kolekcjonerski banknot 20 zł

[7] Kopia obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej

[8] Kościół pw. Świętej Trójcy

[9] Procesja do katedry Gnieźnieńskiej

[10] Ostrów Lednicki , dzwon Mieszka I i Dobrawy

[11] Jubileuszowa Msza święta , katedra Gnieźnieńska, legat Papieski , prymas Polski

[12] Homilia , Prymas Polski Wojciech Polak

[13] Poświęcenie krzyży misyjnych i wręczenie -Legat Papieski

[14] Wiązanka białych róż – prymas Polski Wojciech Polak

[15] Odprowadzenie kopii cudownego obrazu MB Jasnogórskiej

[16] Prezydent RP Andrzej Duda

[17] Premier rady Ministrów Beata Szydło

[18] Archikonfraternia Literacka Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny -dom Mysłowice

[19] Uczestnicy zagraniczni Londyn

JUBILEUSZ CHRZTU POLSKI - KALENDARIUM WYDARZEŃ RELIGIJNYCH „Gdzie chrzest, tam nadzieja”

JUBILEUSZ CHRZTU POLSKI     

KALENDARIUM WYDARZEŃ RELIGIJNYCH

„Gdzie chrzest, tam nadzieja”

Początek obchodów Roku Jubileuszowego

*         List Konferencji Episkopatu Polski  zapowiadający Jubileusz Chrztu, oczytany we wszystkich kościołach w dniu 22.11.2015 r. w uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświat

*         W czasie rekolekcji  w Częstochowie – uroczyste wręczenie biskupom diecezjalnym świec jubileuszowych, wniesienie do katedr 25-27.11.2015 r.

*         W diecezjach – uroczyste I Nieszpory pierwszej Niedzieli Adwentu – we wszystkich polskich katedrach przekazanie  świec jubileuszowych do parafii 28.11.2016 r.  Po raz pierwszy  świece Roku Jubileuszu zapłoną w kościołach   29.11.2015 r.

Jubileuszowa droga chrzcielna – program formacyjny na pierwsze niedziele miesiąca, pogłębiający duchowość chrzcielną. Przygotowany przez Komisję Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski dla każdej parafii.  Od  6 grudnia 2015 do listopada 2016 roku, odprawiana w każdą pierwszą niedzielę miesiąca.

X Jubileuszowy Zjazd Gnieźnieński  „Europa nowych początków. Wyzwalająca moc  chrześcijaństwa” – Gniezno, 11-13.03.2015 r.

Obchody Centralne 14-15-16.04. 2016

*         Obchody odbędą się w Gnieźnie (14.04) oraz w Poznaniu (15-16.04)

*         W czasie obchodów odbędzie się  Konferencja Plenarna KEP oraz posiedzenie Zgromadzenia Narodowego z udziałem Prezydenta RP

*         Szczególnym wydarzeniem będzie 16.04.2016 świętowanie jubileuszowe na Inea Stadion  w Poznaniu.

Jubileuszowe Akty zawierzenia NMP Królowej Polski

*         Centralny Akt Oddania Polski Matce Bożej  – 3.05.2016  Częstochowa

*         Diecezjalny – w czasie Centralnych  uroczystości jubileuszowych  16.04.2016r. Poznań

*         Parafialny – 26.08.2016

Pielgrzymki:

*         Pielgrzymka Papieża Franciszka do Polski – Kraków, 28-31.07. 2016 r.

*         Światowe Dni Młodzieży - Kraków  26 – 31.07.2016

*         Pielgrzymka Narodowa do Rzymu - druga połowa października 2016 r.

Uroczyste zakończenie Roku Obchodów Rocznicy 1050-lecia Chrztu Polski

*         19.11.2016 – Kraków – Łagiewniki

*         Uroczystość będzie wspólnym: zakończeniem obchodów Jubileuszu Chrztu Polski, dziękczynieniem za Światowe Dni Młodzieży, zakończeniem Roku Miłosierdzia

Obchody parafialne

*             Jubileuszowa Droga Chrzcielna (grudzień 2015-listopad 2016)

Propozycje ubogacenia liturgii pierwszych niedziel miesiąca wątkami chrzcielnymi

*             Wielki Post

Czas szczególnych przygotowań (m.in. rekolekcje parafialne)

*             Wigilia Paschalna  (Wielka Sobota)

Uroczyste odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych

JUBILEUSZ 1050-lecia CHRZTU POLSKI

UROCZYSTOŚCI CENTRALNE

CZWARTEK – 14.04.2016 – GNIEZNO

1.       g. 11.00-13.00 Konferencja Episkopatu Polski           Seminarium Duchowne w Gnieźnie                                                                                         

2.       g. 15.00 Celebracja  Jubileuszowa                                Ostrów Lednicki 

      podziękowania za Chrzest Polski, zabrzmi dzwon „Mieszko i Dobrawa”                                      

3.       g. 17.00 Eucharystia                                                          Katedra Gnieźnieńska             

4.       g. 20.00 Prezentacja filmu o Chrzcie Mieszka I   

                                                                                  Teatr im. A. Fredry w Gnieźnie

PIĄTEK – 15.04.2016 – POZNAŃ

1.       g. 9.00-11.00 Konferencja Episkopatu Polski             Seminarium Duchowne w Poznaniu

2.       g. 12.00 Uroczyste obrady Zgromadzenia Narodowego

*         Orędzie Prezydenta RP                                            Międzynarodowe Targi Poznańskie- Sala Ziemi

*         Jubileuszowe „Oratorium 966.pl” (Filharmonia Poznańska)

3.       g. 15.45 Procesja Maryjna z Fary do Katedry Poznańskiej                                                                                                      

4.       g. 17.00 Eucharystia                                                              Katedra Poznańska             

SOBOTA – 16.04.2016 – INEA STADION POZNAŃ

1.       g. 9.00-11.00 Konferencja Episkopatu Polski                         Seminarium Duchowne w Poznaniu

INEA STADION W POZNANIU:  

2.       g. 10.50 Świętowanie jubileuszowe    "Gdzie chrzest, tam nadzieja"           

3.       g. 14.00 Eucharystia z chrztem dorosłych i posłaniem     

Realizacja: Teatr Muzyczny w Poznaniu                               

4.       g. 19.00 Historyczny quiz multimedialny „Człowiek 1050-lecia”

5.       g. 19.45. Koncert jubileuszowy, musical  „Jesus Christ Superstar”                          

   

UROCZYSTA NADZWYCZAJNA SESJA SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO :

TERMIN: 11 kwietnia 2016 r.  Opera Poznańska

UCZESTNICY:

- Radni Województwa Wielkopolskiego

- Przewodniczący Sejmików z wszystkich województw RP

- Przewodniczący rad powiatów, gmin i miast na prawach powiatu z Wielkopolski

Gdyby Polska nie przyjęła chrztu…

Gdyby Polska nie przyjęła chrztu…

Prof. Krzysztof Ożóg

Utrzymując kontakty z monarchią czeską, Mieszko I mógł zaobserwować ogromną rolę Kościoła i chrześcijaństwa. Stały się one religijnym spoiwem społeczeństwa, łamiąc separatyzmy plemienne.

Przed powstaniem państwa Piastów ziemie polskie zamieszkiwały liczne plemiona, z których najważniejsze, obok Polan, to Wiślanie, Ślężanie, Pomorzanie, Mazowszanie i Lędzianie. Wiara plemion polskich w IX i pierwszej połowie X w. była prosta, uznająca bóstwa, których nazwy nie znamy. Prawdopodobnie każde z plemion czciło główne bóstwo, które pojawia się już w pierwszej połowie VI w. w najstarszych przekazach o Słowianach u Prokopiusza z Cezarei. Wtedy był nim bóg – twórca błyskawicy, pan wszystkich rzeczy. Słowianie na ziemiach polskich przed chrystianizacją czcili też nimfy wodne, demony leśne, polne i górskie, duchy strzegące domostw i pól. Jednak plemiona polskie nie miały zorganizowanego kultu w instytucjonalizowanych formach świątynnych.

 

Przełomowa decyzja 

Chrześcijaństwo zapewne najpierw dotarło do plemienia Wiślan, których książę − o nieznanym imieniu − przyjął chrzest pod wpływem władcy Wielkich Moraw Świętopełka i arcybiskupa Metodego, co nastąpiło prawdopodobnie między 874 a 885 r. Nieznane są owoce tej pierwszej chrystianizacji Wiślan, gdyż wkrótce po śmierci Metodego z państwa wielkomorawskiego zostali wypędzeni jego uczniowie. Następnie, w pierwszej dekadzie X w., Węgrzy rozbili monarchię Mojmirowiców i Wielkie Morawy przestały istnieć. Ziemie wiślańskie wraz ze Śląskiem zostały po kilkudziesięciu latach przejęte przez Bolesława I Srogiego, księcia czeskiego, i od lat 50. X w. ponownie znalazły się pod wpływem chrześcijaństwa czeskiego i biskupstwa ratyzbońskiego. Świadczą o tym odkryte przez archeologów pozostałości po kilku budowlach sakralnych na Wawelu z końca X i początku XI w., z których część została niewątpliwie wzniesiona jeszcze za panowania Przemyślidów. Początki piastowskiej monarchii sięgają pierwszej połowy X w., choć źródła pisane przynoszą najstarsze wiadomości o Mieszku I i jego władztwie począwszy od 963 r.

Groźnym przeciwnikiem monarchii gnieźnieńskiej po objęciu rządów przez Mieszka I około 960 r. stali się Wieleci, zajmujący terytoria na północny zachód od Wielkopolski za Odrą. Sprzymierzyli się oni z możnym saskim Wichmanem, zbuntowanym przeciw cesarzowi Ottonowi I, i w 963 r. zaatakowali Mieszka, pokonując go w dwóch bitwach. W jednej z nich zginął brat władcy. Mieszko znalazł się w bardzo trudnej sytuacji. Musiał pozyskać sojusznika, aby przeciwstawić się siłom wieleckim i uratować młodą monarchię. Książę podjął fundamentalną decyzję o przyjęciu chrztu św. i chrystianizacji swych poddanych. Zdecydował się na układ z chrześcijańskim władcą Czech Bolesławem I Srogim i małżeństwo z jego córką Dobrawą. Utrzymując kontakty z monarchią czeską, książę mógł zaobserwować ogromną rolę Kościoła i chrześcijaństwa jako religijnego spoiwa społeczeństwa łamiącego separatyzmy plemienne. Mieszko dostrzegał również potrzebę wprowadzenia swego władztwa w obręb ówczesnego świata chrześcijańskiego, którego cywilizacja była atrakcyjna i wzmacniała pozycję panującego, sakralizując władzę monarszą. Z tego świata książę czerpał też wzorce dla organizacji rozrastającego się państwa.

 

Chrystianizacja ludności

Do przymierza między Bolesławem i Mieszkiem doszło zapewne za zgodą Ottona I, ponieważ Przemyślida podlegał zwierzchnictwu cesarza. Małżeństwo księcia z Dobrawą zostało zawarte w 965 r. Zgodnie z tradycją utrwaloną na początku XII w. przez anonimowego benedyktyna, zwanego Gallem w Kronice polskiej, dużą rolę w nakłonieniu Mieszka do przyjęcia wiary chrześcijańskiej przypisywano Dobrawie. Nieco inaczej, ale równie mocno rolę Dobrawy w nakłonieniu Mieszka do przyjęcia chrztu św. podkreślił niemiecki kronikarz Thietmar. Decyzja Mieszka nie była tylko uwarunkowana politycznie, choć sojusz z Czechami zaowocował militarnie już w 967 r., gdy Wichman wraz z pogańskimi Wieletami ponownie zaatakowali Mieszka I. Został on jednak pokonany przez sprzymierzone siły polsko-czeskie i zginął na polu bitwy. Dzięki zwycięstwu nad siłami wieleckimi Mieszko rozpoczął ekspansję na Pomorze.

Przygotowania do misji chrześcijańskiej, która miała przybyć do państwa gnieźnieńskiego, były prowadzone za wiedzą cesarza Ottona I oraz przy poważnym zaangażowaniu się Kościoła niemieckiego, przede wszystkim biskupstwa ratyzbońskiego. Misjonarze, na których czele stał prawdopodobnie Jordan, znali język słowiański i byli wyposażeni w stosowne księgi, paramenty i szaty liturgiczne. Mieszko I i jego najbliższe otoczenie przyjęli chrzest z rąk Jordana, zapewne w Wielką Sobotę 14 kwietnia 966 r. w Poznaniu lub Lednicy. Dwa lata później Jordan został konsekrowany na pierwszego polskiego biskupa, a jego siedzibą najpewniej stał się Poznań. Konsekracja Jordana odbyła się zapewne w Rzymie i przy tej okazji otrzymał on, według tradycji przekazanej przez Jana Długosza, miecz św. Piotra od papieża Jana XIII.

Biskupstwo obejmujące całą monarchię Mieszka I nie było zależne od niemieckich metropolii, lecz od Stolicy Apostolskiej. Przy dużym wsparciu Mieszka I biskup Jordan przeprowadził chrystianizację ludności. Jej pierwszy etap polegał na publicznym obaleniu dotychczasowego kultu pogańskiego przez monarchę i jego ludzi, co wiązało się ze zniszczeniem obiektów tego kultu. Następnie misjonarze udawali się do głównych grodów, gdzie przy wsparciu monarchy lub jego urzędników zwoływali ludność, której przekazywali  podstawowe prawdy wiary i moralności chrześcijańskiej. Trwało to z reguły kilka dni, po czym chrzcili lud, często masowo i dalej uczyli neofitów podstawowych modlitw, gestów oraz zasad życia według nowej wiary.

Książę musiał zatroszczyć się materialnie o rodzący się w jego państwie Kościół, co wiązało się  z działaniami długofalowymi. Mieszko I przekazywał środki na wzniesienie i wyposażenie świątyń w głównych grodach monarchii. Sprowadzał też z terenów Cesarstwa duchownych, którzy opiekowali się świątyniami, sprawowali w nich liturgię i głosili Ewangelię. Duchowni przybywający do Polski pozostawali na utrzymaniu księcia. Mieszko I do końca swego życia wspierał i otaczał opieką powstający Kościół w swym państwie. Po śmierci biskupa Jordana w 984 r. władca skutecznie zabiegał o nowego biskupa, którym został Unger, mnich benedyktyński. Kontynuował on działalność swego poprzednika, sprawując posługę w całym państwie piastowskim.

Warto wspomnieć o pobożności, jaka cechowała Mieszka I. Podczas walk z pogańskimi sąsiadami na Połabiu w połowie lat 80. X w. został ugodzony w ramię zatrutą strzałą. Wtedy „z wielką wiarą i stałością” złożył ślub św. Udalrykowi, biskupowi augsburskiemu, że jeśli wyzdrowieje, to jako wotum złoży mu ramię wykonane ze srebra. Za wstawiennictwem świętego biskupa książę wyzdrowiał i wówczas osobiście, u grobu św. biskupa, spełnił przyrzeczenie. Wydarzenie to odnotowano w katalogu cudów za wstawiennictwem tego świętego.

Mieszko zabiegał o wzmocnienie związków monarchii polskiej z papiestwem, zaszczepiał też w swoim państwie kult św. Piotra Apostoła. Znalazło to wyraz w patrocinium (wezwaniu) najstarszej katedry w Poznaniu. W 974 r., po postrzyżynach swego syna Bolesława, Mieszko wysłał pukiel jego włosów do Rzymu, polecając go opiece św. Piotra, a także papieża. Niewątpliwie przez ten akt władca podkreślał związek swego rodu z Kościołem i Stolicą Apostolską. U schyłków swych rządów Mieszko, około 991 r., oddał całe swe państwo w opiekę Stolicy Apostolskiej, co poświadcza dokument, zachowany w postaci regestu (krótkiego streszczenia), zaczynającego się od słów Dagome iudex.

 

Wiara spoiwem państwa 

Następca Mieszka I Bolesław Chrobry wzmacniał chrześcijaństwo w Polsce, wprowadzając prawa oparte na zasadach Dekalogu i normy kościelne w zakresie postów. Wspierał szerzenie wiary chrześcijańskiej wśród pogańskich sąsiadów Polski, wysyłając do nich misjonarzy, którzy w pokojowy sposób starali się głosić im Ewangelię. Poparł misję św. Wojciecha do Prusów, a potem działalność misyjną Brunona z Kwerfurtu. Męczeńska śmierć św. Wojciecha stała się przyczynkiem do rozpoczęcia zabiegów w Stolicy Apostolskiej i na dworze Ottona III o utworzenie kościelnej metropolii. Papież Sylwester II erygował arcybiskupstwo w Gnieźnie oraz biskupstwa w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Z kolei podczas zjazdu gnieźnieńskiego Ottona III z Bolesławem Chrobrym w marcu 1000 r. została zorganizowana polska prowincja kościelna. Było to niezwykle ważne dla wzmocnienia struktur Kościoła i wnikania chrześcijaństwa w społeczeństwo polskie. Św. Wojciech stał się patronem młodego Kościoła i polskiej monarchii. Pierwsi Piastowie konsekwentnie dążyli do ugruntowania wiary chrześcijańskiej. Jako władcy czuli się odpowiedzialni za zbawienie swoich poddanych. Potężny kryzys w łonie dynastii za panowania Mieszka II doprowadził w latach 30. XI w. do chwilowego upadku monarchii i zniszczenia struktur Kościoła z wyjątkiem Małopolski, ale Kazimierz Odnowiciel doprowadził do restauracji państwa i trwałego przywrócenia chrześcijaństwa. Wiara coraz bardziej zakorzeniała się w społeczeństwie i była przekazywana kolejnym pokoleniom Polaków.

Dzięki stabilnej i stale rozwijającej się organizacji kościelnej w Polsce chrześcijaństwo docierało do coraz większych rzesz społeczeństwa polskiego i wnikało głębiej w jego życie, obyczaje, normy postępowania oraz kulturę. Posługa duchowieństwa diecezjalnego i zakonnego nie tylko koncentrowała się na sprawach duszpasterstwa wiernych, ich moralnego kształtowania według zasad chrześcijańskich, ale także na edukacji i rozmaitych formach pomocy ubogim. Kościół tworzył i rozbudowywał system szkolnictwa (szkoły katedralne, kolegiackie, parafialne, klasztorne, a także uniwersytet), który umożliwił recepcję dorobku kultury intelektualnej chrześcijańskiej Europy wraz z dziedzictwem grecko-rzymskim, przejętym przez Kościół w pierwszym tysiącleciu jego dziejów. Od XII-XIII w. miał coraz większy współudział w rozwijaniu tej kultury (literatury, nauki i sztuki). Był to czas, kiedy krystalizowały się zręby polskiej kultury, świadomości i tożsamości narodowej Polaków. Wówczas to powstały pierwsze zapisy o losach dynastii, monarchii, Kościoła i społeczeństwa polskiego w języku łacińskim. Łacina, stanowiąca znakomite narzędzie komunikacji w ówczesnym świecie i zarazem tworzywo wysokiej kultury, przyczyniła się do narodzin twórczości w języku polskim. Zaprawieni w łacinie duchowni poszukiwali na gruncie polskiej mowy możliwości utrwalania w piśmie skomplikowanych fraz i myśli. Już od XII w. zaczęły powstawać utwory w języku polskim, ukazujące duchowe i intelektualne treści rodzącej się kultury narodowej. Zaszczepiona w Polsce przez pierwszych Piastów wiara chrześcijańska przyczyniła się do ukształtowania się wspólnoty narodowej na fundamencie Ewangelii.

W okresach słabości państwa, np. podziałów dzielnicowych, Kościół wzmacniał tożsamość narodową Polaków, stając się wręcz obrońcą i protektorem języka polskiego, jak miało to miejsce już w XIII w., w czasie napływu żywiołu niemieckiego na ziemie polskie. Podjęte przez polski episkopat, na czele z abp. Jakubem Świnką, działania wyraźnie zmierzały do zachowania języka polskiego w kościołach i szkołach oraz utrzymania duszpasterstwa w rękach duchownych polskiego pochodzenia i posługujących się czynnie mową polską. Było to pierwsze tak poważne wystąpienie Kościoła polskiego w obronie narodu i jego języka, praw oraz godności. Trudne doświadczenia cementowały odrębność narodową Polaków i ich patriotyzm. Mimo podziałów politycznych rozwijało się poczucie wspólnoty narodowej (gens Polonica), tworzące więzi ponaddzielnicowe. Opierało się ono na przekonaniu o wartości polskiego języka, obyczajów, tradycji prawnej, religijnej, państwowej oraz dynastycznej. Sprzyjała temu gnieźnieńska prowincja kościelna, obejmująca ziemie polskie w granicach z okresu jednolitej monarchii. Kościół podtrzymywał pamięć o koronie królewskiej i potędze Polski Bolesława Chrobrego i jej starodawnej wolności. Wspólnotę narodową konsolidował kult świętych patronów Wojciecha i Stanisława.

---

Prof. dr hab. Krzysztof Ożóg

Historyk, mediewista, specjalizuje się w historii średniowiecznej Polski i Europy. Dyrektor Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik Zakładu Historii Średniowiecznej w Instytucie Historii UJ.

-konferencja prasowa Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski  -20 styczeń 2016  Warszawa 

*Tekst opublikowany w Przewodniku Katolickim  41/2015

www.przewodnik-katolicki.pl