NYSA PEREŁKI ARCHITEKTONICZNE FONTANNA TRYTONA

NA SZLAKU – OPOLSKIM – NYSA

PEREŁKI ARCHITEKTONICZNE FONTANNA TRYTONA

Nysa miasto 100 wież tak można określić to położone w województwie Opolskim miasto.

Jakie tajemnice kryje duch miasta ?

Czy znajdziemy perełki architektury?

Niewątpliwie Nysa ma swój urok, który zachował się w śladach sztuki, architektury, czy dziedzictwa kulturalnego.

Poszukując perełek architektury, możemy wędrować miejskim szlakiem turystycznym [1] który ma długość około 13 kilometrów. Spacer możemy rozpocząć od wieży Wrocławskiej [2] kierując się w stronę rynku.

Po drodze oczy dostrzegą piękną studnię barokową. Wędrując dalej w samym rynku niewątpliwie naszej uwadze zwróci potężna budowla sakralna i dzwonnica, oraz z drugiej strony rynku Dom Wagi Miejskiej. Spacerując dalej - idąc ulicą Bracką odkryjemy perełkę architektury miejskiej jest nią fontanna Trytona [3] pochodząca z 1701 roku. 

Zatrzymajmy się na chwilę przy tej fontannie, aby zaczerpnąć chłodu wody i posłuchać plusku wody tryskającej z delfinów. Fontanna położona u zbiegu rynku oraz ulic Brackiej i Celnej, a jest wzorowana na rzymskiej Fontanna del Tritone z 1612–1613 roku, stojącej na Placu Barberini – Piazza Barberini autorstwa Gian Lorenzo Berniniego. [4] Powstanie fontanny datuje się na lata 1700-1701.

Ta perełka uznawana jest za jeden z najcenniejszych zabytków architektonicznych miasta. Wykuta przez nieznanego autora w sławniowickim marmurze, ukazujące dzieło dojrzałego baroku.

Kto miał okazję zobaczyć włoską fontannę z Rzymie to dostrzeże różnice formy artystycznej. 

Przyjrzyjmy się fontannie - to duża sadzawka zbudowana na planie kwadratu, z zaokrąglonymi narożnikami, w obramieniu o wykroju sarkofagowym. 

W środku otacza dużych rozmiarów trzon, na którym wyrzeźbiono cztery delfiny z otwartymi paszczami, zwrócone w cztery strony świata. 

W górnej części po stronie południowej zobaczymy herb Nysy z inskrypcją SPQN 1701. [5] Jest to data powstania fontanny.

Co znaczy inskrypcja SPQN 1701?

O odpowiedz musimy sięgać starożytnego Rzymu.

W Rzymie artyści fontann na frontonach wielu budowli umieszczali napis S.P.Q.R. – "Senatus Populusque Romanus" co w tłumaczeniu brzmi „senat i lud rzymski". Mieszkańcy Nysy, nawiązali  do tej tradycji i wyryli inskrypcję S.P.Q.N. – „Senatus Populusque Nissiensis" – „senat i lud Nyski”.

 Trzon wieńczy czara w kształcie muszli, na której umieszczona jest postać klęczącego Trytona, [6] przedstawionego jako półczłowiek-półryba, z uniesionymi rękoma, grającego na muszli. Tryton to barokowy symbol pokoju i harmonii. Mniejsza sadzawka o kształcie wydłużonego ośmioboku na zwężającej się podstawie łączy się z głównym zbiornikiem tworząc przejście w postaci dwóch płaskorzeźbionych delfinów oraz mosiężnego gargulca, również w kształcie delfina. 

FONTANNA TRYTONA Z 1701 -ZWIĘCZENIEM MAŁEJ  SADZAWKI
 JEST PRZEJŚCIE DO ZBORNIKA TWORZĄCY U PODSTAWY DWÓCH DELFINÓWI
I MOSIĘŻNEGO GARGULCA W KSZTAŁCIE  DELFINA 

Piękna perełka architektury miejskiej oraz bogactwo i zróżnicowanie architekturze sakralnej, przez wiele wieków będące siedzibą biskupów wrocławskich tworzy kunszt dziedzictwa Nyskiego. Ale jak często się mówi o mieście Nysa to „Śląski Rzym". [7] Gdy już zachwyt fontanny zakończy się spacerujmy dalej miejskim szlakiem turystycznym u z biegu ulic Brackiej i Gierkacza nawiedźmy barokowy kościół Świętych Piotra i Pawła, [8] gdzie zobaczymy replikę grobu Pańskiego i polichromie iluzjonistyczne autorstwa braci Thomasa i Felixa Antona Schefflerów. [9] z 1731 roku.

 Możesz dalej wędrować miejskim szlakiem turystycznym poznając tajemnice miasta.

JZ [10]

Tutaj do galerii zdjęć 

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/nysa-fontanna-trytona

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Miejski szlak turystyczny – długość około 13 kilometrów i obejmuje zabytki oraz fortyfikację. Trasa jest tak przygotowana, aby szlak zabytków nie powtarzał się.  

[2] Wieża Wrocławska - Biała Wieża - gotycka budowla obronna, jedna z kilku zachowanych części średniowiecznych obwarowań miejskich powstała około 1350 roku, w czasach biskupa Przecława z Pogorzeli

[3] Fontanna Trytona to zbudowana z marmuru sławniowickiego na początku XVIII wieku za czasów biskupa Franciszka Ludwika Von Neuburg . Na fontannie widnieje herb z inskrypcją SPQN i datą 1701 ,a wzorowana na Rzymskiej Fontana del Tritone

[4] Giovanii Lorenzo Bernini – zwany Gianlorenzo – urodzony 7 grudnia 1598 roku w Neapolu zmarł 28 listopada 1680 roku w Rzymie to Włoski rzeźbiarz i architekt – artysta Baroku. Warto dodać że kierował budową bazyliki świętego Piotra – jego dzieło to baldachim nad grobem świętego Piotra ,oraz oprawę tronu świętego Piotra

[5] SPQN 1701 – Inskrypcja na fontannie - „Senatus Populusque Nissiensis" – „senat i lud nyski”.

[6] Tryton - Triton; grecki-Τρίτων Trítōn, łacinski Triton– w mitologii greckiej to  bóg morski. Jak mówi legenda był bogiem jeziora Tritonis w Libii. Uchodził za syna boga Posejdona i bogini Amfitryty oraz za brata nimfy Rode, a także za ojca Tritei, Trytonid, trytonów i Pallas. Należał do orszaku Posejdona i Amfitryty. Pojawia się w mitach o Heraklesie, Argonautach i Misenosie. W sztuce przedstawiany jest jako istota o mieszanej budowie, z trójzębem i wielką muszlą. Górna część jego ciała tułów, głowa, ręce jest podobna do ciała człowieka natomiast dolna ma kształt ryby -przeważnie ma rybi ogon skręcony spiralnie. Czasami posiada jedną parę końskich nóg .Wyobrażenie o bóstwie przejawia się w sztukach plastycznych między innymi w greckim malarstwie wazowym i mozaikach z III wieku, oraz w rzeźbie oprawy rzeźbiarskie fontann. Imię Trytona bywa stosowane często do szeregu istot morskich – pół ludzi, pół ryb (trytonów).Imieniem bóstwa został nazwany największy księżyc Neptuna – Tryton.

[7] Śląski Rzym – mówi się o Nysie

[8] Kościół Świętego Piotra i Pawła w Nysie – to kościół bożogrobowców sprowadzonych do Nysy z Miechowa pod Krakowem. W 1346 roku zakonnicy na starym mieście wybudowali kościół przy kościele Maria In Rosis - Matki Bożej Różańcowej później przenieśli się na plac Solny. Ostatecznie biskup Karol Habsburg odbiera świątynię w 1622 roku i przekazuje Jezuitom, A Bożygrobowcy otrzymują plac przy ówczesnych murach miejskich pomiędzy dzisiejszymi ulicami świętego Piotra i Bracką.

[9] Felix Anton Scheffler – urodzony 29 sierpnia 1701 roku w Monachium, zmarł 10 stycznia 1760 roku w Pradze- to Niemiecki malarz działający na Dolnym Śląsku. Nadworny malarz biskupa Philippa von Sinzendorfa. Styl malarski to późny barok przechodzący rokoko. Jego cenne dzieła  Lubiąż klasztor cystersów , zamek Książ , Krzeszów –klasztor cystersów, Jelenia Góra ,Lubawka ,Kłodzko ,Nysa

[10] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne , zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.