NA SZLAKU
– OPOLSKIM – NYSA
PEREŁKI
ARCHITEKTONICZNE FONTANNA TRYTONA
Nysa miasto 100 wież tak można określić to położone w
województwie Opolskim miasto.
Jakie tajemnice
kryje duch miasta ?
Czy
znajdziemy perełki architektury?
Niewątpliwie Nysa ma swój urok, który zachował się w
śladach sztuki, architektury, czy dziedzictwa kulturalnego.
Poszukując perełek architektury, możemy wędrować
miejskim szlakiem turystycznym [1] który ma długość około 13
kilometrów. Spacer możemy rozpocząć od wieży Wrocławskiej [2] kierując się w stronę
rynku.
Po drodze oczy dostrzegą piękną studnię barokową. Wędrując
dalej w samym rynku niewątpliwie naszej uwadze zwróci potężna budowla sakralna
i dzwonnica, oraz z drugiej strony rynku Dom Wagi Miejskiej. Spacerując dalej -
idąc ulicą Bracką odkryjemy perełkę architektury miejskiej jest nią fontanna Trytona
[3] pochodząca z 1701 roku.
Zatrzymajmy się na chwilę przy tej fontannie, aby zaczerpnąć chłodu wody i
posłuchać plusku wody tryskającej z delfinów. Fontanna położona u zbiegu rynku
oraz ulic Brackiej i Celnej, a jest wzorowana na rzymskiej Fontanna del Tritone
z 1612–1613 roku, stojącej na Placu Barberini – Piazza Barberini autorstwa Gian
Lorenzo Berniniego. [4] Powstanie fontanny datuje
się na lata 1700-1701.
Ta perełka uznawana jest za jeden z najcenniejszych
zabytków architektonicznych miasta. Wykuta przez nieznanego autora w
sławniowickim marmurze, ukazujące dzieło dojrzałego baroku.
Kto miał okazję zobaczyć włoską fontannę z Rzymie to
dostrzeże różnice formy artystycznej.
Przyjrzyjmy się fontannie - to duża
sadzawka zbudowana na planie kwadratu, z zaokrąglonymi narożnikami, w
obramieniu o wykroju sarkofagowym.
W środku otacza dużych rozmiarów trzon, na
którym wyrzeźbiono cztery delfiny z otwartymi paszczami, zwrócone w cztery
strony świata.
W górnej części po stronie południowej zobaczymy herb Nysy z
inskrypcją SPQN 1701. [5] Jest to data powstania
fontanny.
Co
znaczy inskrypcja SPQN 1701?
O
odpowiedz musimy sięgać starożytnego Rzymu.
W Rzymie artyści fontann na frontonach wielu budowli
umieszczali napis S.P.Q.R. – "Senatus Populusque Romanus" co w
tłumaczeniu brzmi „senat i lud rzymski". Mieszkańcy Nysy, nawiązali do tej tradycji i wyryli inskrypcję S.P.Q.N.
– „Senatus Populusque Nissiensis" – „senat i lud Nyski”.
Trzon wieńczy
czara w kształcie muszli, na której umieszczona jest postać klęczącego Trytona,
[6] przedstawionego jako
półczłowiek-półryba, z uniesionymi rękoma, grającego na muszli. Tryton to barokowy
symbol pokoju i harmonii. Mniejsza sadzawka o kształcie wydłużonego ośmioboku
na zwężającej się podstawie łączy się z głównym zbiornikiem tworząc przejście w
postaci dwóch płaskorzeźbionych delfinów oraz mosiężnego gargulca, również w
kształcie delfina.
FONTANNA TRYTONA Z 1701 -ZWIĘCZENIEM MAŁEJ SADZAWKI JEST PRZEJŚCIE DO ZBORNIKA TWORZĄCY U PODSTAWY DWÓCH DELFINÓWI I MOSIĘŻNEGO GARGULCA W KSZTAŁCIE DELFINA |
Piękna perełka architektury miejskiej oraz bogactwo i
zróżnicowanie architekturze sakralnej, przez wiele wieków będące siedzibą
biskupów wrocławskich tworzy kunszt dziedzictwa Nyskiego. Ale jak często się
mówi o mieście Nysa to „Śląski Rzym". [7] Gdy już zachwyt fontanny
zakończy się spacerujmy dalej miejskim szlakiem turystycznym u z biegu ulic
Brackiej i Gierkacza nawiedźmy barokowy kościół Świętych Piotra i Pawła, [8] gdzie zobaczymy replikę
grobu Pańskiego i polichromie iluzjonistyczne autorstwa braci Thomasa i Felixa
Antona Schefflerów. [9] z 1731 roku.
Możesz dalej
wędrować miejskim szlakiem turystycznym poznając tajemnice miasta.
JZ [10]
Tutaj do galerii zdjęć
Podróżnicy
polecają sprawdzoną bazę noclegową
[1] Miejski szlak
turystyczny – długość około 13 kilometrów i obejmuje zabytki oraz fortyfikację.
Trasa jest tak przygotowana, aby szlak zabytków nie powtarzał się.
[2] Wieża Wrocławska - Biała Wieża -
gotycka budowla obronna, jedna z kilku zachowanych części średniowiecznych
obwarowań miejskich powstała około 1350 roku, w czasach biskupa Przecława z
Pogorzeli
[3] Fontanna Trytona to
zbudowana z marmuru sławniowickiego na początku XVIII wieku za czasów biskupa
Franciszka Ludwika Von Neuburg . Na fontannie widnieje herb z inskrypcją SPQN i
datą 1701 ,a wzorowana na Rzymskiej Fontana del Tritone
[4] Giovanii Lorenzo
Bernini – zwany Gianlorenzo – urodzony 7 grudnia 1598 roku w Neapolu zmarł 28
listopada 1680 roku w Rzymie to Włoski rzeźbiarz i architekt – artysta Baroku.
Warto dodać że kierował budową bazyliki świętego Piotra – jego dzieło to
baldachim nad grobem świętego Piotra ,oraz oprawę tronu świętego Piotra
[6] Tryton - Triton; grecki-Τρίτων
Trítōn, łacinski Triton– w mitologii greckiej to bóg morski. Jak mówi legenda był bogiem
jeziora Tritonis w Libii. Uchodził za syna boga Posejdona i bogini Amfitryty
oraz za brata nimfy Rode, a także za ojca Tritei, Trytonid, trytonów i Pallas. Należał
do orszaku Posejdona i Amfitryty. Pojawia się w mitach o Heraklesie,
Argonautach i Misenosie. W sztuce przedstawiany jest jako istota o mieszanej
budowie, z trójzębem i wielką muszlą. Górna część jego ciała tułów, głowa, ręce
jest podobna do ciała człowieka natomiast dolna ma kształt ryby -przeważnie ma rybi
ogon skręcony spiralnie. Czasami posiada jedną parę końskich nóg .Wyobrażenie o
bóstwie przejawia się w sztukach plastycznych między innymi w greckim
malarstwie wazowym i mozaikach z III wieku, oraz w rzeźbie oprawy rzeźbiarskie
fontann. Imię Trytona bywa stosowane często do szeregu istot morskich – pół
ludzi, pół ryb (trytonów).Imieniem bóstwa został nazwany największy księżyc Neptuna
– Tryton.
[7] Śląski Rzym – mówi
się o Nysie
[8] Kościół Świętego
Piotra i Pawła w Nysie – to kościół bożogrobowców sprowadzonych do Nysy z
Miechowa pod Krakowem. W 1346 roku zakonnicy na starym mieście wybudowali
kościół przy kościele Maria In Rosis - Matki Bożej Różańcowej później
przenieśli się na plac Solny. Ostatecznie biskup Karol Habsburg odbiera
świątynię w 1622 roku i przekazuje Jezuitom, A Bożygrobowcy otrzymują plac przy
ówczesnych murach miejskich pomiędzy dzisiejszymi ulicami świętego Piotra i
Bracką.
[9] Felix Anton Scheffler
– urodzony 29 sierpnia 1701 roku w Monachium, zmarł 10 stycznia 1760 roku w
Pradze- to Niemiecki malarz działający na Dolnym Śląsku. Nadworny malarz
biskupa Philippa von Sinzendorfa. Styl malarski to późny barok przechodzący rokoko.
Jego cenne dzieła Lubiąż klasztor cystersów
, zamek Książ , Krzeszów –klasztor cystersów, Jelenia Góra ,Lubawka ,Kłodzko
,Nysa
[10] Jacek Źróbek –
pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od
2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo,
reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik
blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz
współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych
między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.
Autor
kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę
istnienia.
W
działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska –
współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych
inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości
państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe,
północne , zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.