GOLGOTA MYSŁOWICKA NA DUŻYM CMENTARZU

GOLGOTA MYSŁOWICKA NA DUŻYM CMENTARZU

Każde ślady przodków zatrzymują się na cmentarzach, oraz kryptach kościołów. Historia Mysłowickich nekropolii [1] sięga czasów dawnych. W odległych czasach zmarłych grzebano na terenach przykościelnych.

I tak wokół kościoła pw. Świętego Krzyża, oraz kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny znajdowały się nekropolie. Na przełomie XVIII i XIX wieku, to czas w którym wzrosła liczba parafian, tak też przykościelne cmentarze zmieniły się i przestały istnieć. W zamian został założony nowy cmentarza. U zbiegu ulic Oświęcimskiej i Mikołowskiej, [2] na niewielkim wzniesieniu spadającym lekko na północ, wytyczono działkę o długości 93 na 61 łokci szerokości, która należała do probostwa. 17 maja 1811 roku proboszcz ksiądz Mateusz Nyga poświęcił usytuowany na wzniesieniu wysoki drewniany krzyż. Cmentarz otoczono drewnianym płotem. Prowadziły do niego dwie bramy, jedna od ulicy Mikołowskiej, druga od ulicy Mickiewicza. Przy drugiej bramie zbudowano małą kostnicę. Koszt urządzenia cmentarza wyniósł 320 talarów. Większość prac wykonali za darmo podlegli probostwu mieszkańcy miasta. Dziś ten cmentarz zwany potocznie „starym” posiada przepiękną architekturę grobową z kilkoma kaplicami. [3] Najstarsza powstała w 1858 roku z inicjatywy dziekana mysłowickiego, proboszcza księdza Ludwika Markiefki. W podziemiu znajdowała się krypta do pochowków zmarłych księży. Tam też jest pochowany ksiądz Ludwik Markiefka. Ostatni pochówek na „starym” cmentarzu odbył się w 1920 roku. Gdy będziemy tam nawiedzać grobowce to poznamy miejsce spoczynku zasłużonych dla miasta osób, działaczy kultury, polityków, księży. Kiedy zaczęło brakować miejsca na dalsze pochówki podjęto decyzję o budowie kolejnej nekropolii. W 1878 roku otwarto cmentarz, [4] który przez miejscowych nazywany był „daleko poza miastem”. Dzisiaj nazywamy go potocznie „dużym” lub „nowym cmentarzem”. Znajduje się u zbiegu ulicy Mikołowskiej, Armii Krajowej i Adama Mickiewicza. Najcenniejszym zabytkiem tegoż cmentarza jest pomnik „Golgota”– czyli moment ukrzyżowania Pana Jezusa. [5] Cmentarz ten posiada jedną kaplicę cmentarną. Ksiądz proboszcz Edward Kleemann [6] chciał aby zbudowano na nowym cmentarzu kaplicę. W swym testamencie wyraził prośbę, aby po jego śmierci zbudowano kaplicę i by jego ciało zostało tam złożone. Proboszcz Kleemann zaznaczył, że kaplica ta ma być przeznaczona wyłącznie dla niego i nie pozwala na pochowanie innego kapłana obok siebie. Kaplica została zbudowana kosztem 5.000 marek w 1893 roku. I tak uszanowano wolę księdza Edwarda Kleemanna nie chowając w tej kaplicy innych osób. W mysłowickiej kopalni w 1929 roku zginęli górnicy. Na tylnej ścianie kaplicy wmurowano tablicę przypominającą o tej tragedii. Na tym cmentarzu odnajdziemy pomnik powstańców śląskich, oraz kwaterę żołnierzy. Tam też są pochowani rodzice Sługi Bożego Augusta kardynała Hlonda – Jana Hlonda i Marii z Imielów. [7] Na grobie zobaczymy napis:

"Małżonkowie cnotliwi i religijni, wychowali swe dzieci dla Boga i Polski. Zgromadzeniu Salezjańskiemu dali czterech synów, Śląskowi - Pierwszego Biskupa, Polsce - Prymasa, Kościołowi – Kardynała". - mama Prymasa Augusta Hlonda.[8]

Ale wróćmy do pomnika „Golgoty” – w głównej alejce zobaczymy górę skalną, a na niej potężny krzyż i stojące obok niego dwie niewiasty. Cała koncepcja „Golgoty” powstała już z poświęceniem cmentarza. Wyrzeźbiony jest w piaskowcu. Każda jego część była robiona osobno - figury, korpus i ręce osobno, a także krzyż, który składa się z kilku belek. W tym roku od 8 sierpnia pomnik został odrestaurowany przez dyrektora muzeum Miasta Mysłowice Adama Plackowskiego. [9] Podczas renowacji Adam Plackowski zwrócił uwagę jak przemyślana jest rzeźba podkreślając w figurze odkryjemy żyły czy tęczówki oczu.

W święto „Wszystkich Świętych” [10] podczas procesji, pomnik „Golgota”- przedstawia moment ukrzyżowania Jezusa na Golgocie - został poświęcony przez dziekana Mysłowickiego Rafała Ryszkę.[11]

Tradycyjnie wieczorem mieszkańcy Mysłowic w święto „Wszystkich Świętych”- modlą się przy Ukrzyżowanym Jezusie i tam też zapalają znicze, które symbolizują pamięć o zmarłych do których nie mogliśmy dotrzeć. 

Na drugi dzień -czyli w święto zmarłych jest odprawiana Eucharystia za zmarłych na starym i nowym cmentarzu.

JZ

 

---

[1] Mysłowickie Nekropolie - cmentarz Żydowski, Ewangelicki, stary i nowy – należący do parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa

[2] Stary cmentarz – znajduje się u zbiegu Oświęcimskiej, a Mikołowskiej 17 maja 1811 roku proboszcz ksiądz Mateusz Nyga poświęca krzyż i cmentarz

[3] Najstarsza kaplica na starym cmentarzu powstała w 1858 roku

[4] Nowy cmentarz – czyli duży, został poświęcony w 1878 roku znajduje się na ulicy Mikołowskiej

[5] Pomnik przedstawia moment ukrzyżowania Pana Jezusa na Golgocie

[6] Kleemann Edward -proboszcz w Mysłowicach Urodził się 8 stycznia 1825 w Raciborzu. Święcenia kapłańskie otrzymał 1 lipca 1852 we Wrocławiu. W kwietniu 1868 roku, dekretem kurii awansował na proboszcza parafii w Mysłowicach. Ksiądz Kleemann objął ją 10 października 1871roku. Zmarł 22 października 1899 roku  wskutek powikłań choroby wrzodowej. Został pochowany na starym cmentarzu, jednak w późniejszym okresie jego szczątki przeniesiono do wybudowanej dla niego kaplicy na nowym cmentarzu.

[7] Na nowym cmentarzu pochowani są rodzice prymasa Sługi Bożego Augusta Hlonda – Jan Hlond i Maria z Imielów

[8] Cytat mamy Prymasa Augusta Hlonda

[9] Adam Plackowski – malarz, artysta ,dyrektor Muzeum Miasta Mysłowice dokonał renowacji pomnika „Golgota” na Mysłowickim cmentarzu od 8 sierpnia 2019 roku

[10] Święto – Wszystkich Świętych - 1 listopad (zobacz też)

[11] Dziekan Mysłowicki Rafał Ryszka – poświęca pomnik „Golgota” na cmentarzu w uroczystość „Wszystkich Świętych ” w czasie procesji o godzinie 15-tej 1 listopada 2019 roku