NA SZLAKU SŁOWACKIM KRAINA NITRZAŃSKA- NITRA KRÓTKO

NA SZLAKU SŁOWACKIM

KRAINA NITRZAŃSKA- NITRA KRÓTKO

 Podróże w stronę Europy środkowo –zachodniej części Słowacji zaprowadziły mnie w krainę Nitrzańską [1] –nad Nitrę, matką słowackich miast. Tradycyjnie wyruszyłem autobusem FlixBusem [2] w godzinach nocnych, aby dotrzeć do stolicy Słowacji Bratysławy. [3] 

Tam po krótkiej chwili przesiadłem się do autobusu II Regiojet [4] jadącego w stronę Bańskiem Bystrzycy.

 Ani się nie spostrzegłem, kiedy kierowca zapowiedział że dojeżdżamy do Nitry- zostało dopić cappuccino.

 Po godzinnej podróży w poranny letni czas przywitała Nitra. 

Czas wziąć plecak i wyruszyć do centrum miasta.

 Z dworca do starego miasta, spacerem zajmie nam chwilę. 

Autobusem [5] do centrum dojedziemy liniami nr 1,7,17,30. 

Zatrzymajmy się nad samą krainą Nitrzańską, to kraina o czarującym lasostepie, gdzie zobaczysz dziko rosnące wybujałe drzewa, 

a błękitne niebo dopełni wizję malarza i turystę zachwyci.

 Gdy już urok winnic ukarze piękno, a urodzajna gleba odda plony, możesz poszukać termalnych źródeł i tam odpocząć.

Najstarsza kraina ma swoje tajemnice pradawnej historii w której wpisują się bizantyjscy apostołowie Europy – święty Cyryl i Metody,

ślady ich działalności odkryjesz w Bojnie.( Bojná) [6]

Wędrując do Dražovce [7] –tam zachwyci cię urok miejsca, gdzie każda panna chciałaby usłyszeć wyznanie miłości. 

Tam na wzgórzu Zobor w Dražovce znajdziesz niewielki kościółek Świętego Michała Archanioła wybudowany za czasów króla świętego Stefana.

 Gdy słońce budzi na wzgórzu Zobor [8] roztacza swoimi promieniami gra światła, co daje piękno i tajemnicę miejsca. 

Wędrując szlakami krainy Nitrzańskiej ,pod koronami bujnych topoli i krzaczastych wierzb w zaciszu małego Dunaju w Kolárovo [9] od pokoleń cumuje pływający drewniany młyn wodny. 

 Posłuchaj jeszcze letniego festiwalu folku, bluesa w starym młynie. Odkrywając inne miasto Komárno [10]- poznasz system umocnień w monarchii Austrio - Węgierskiej. 

Tajemnicą poliszynela jest księgozbiór w bibliotece Apponyich –w Oponicach. [11]

Dla podróżnika to jeszcze jedno miejsce trzeba zobaczyć pałac w Mojmírovce- gdzie bogaty szlachcic graf Grassalkovich - był radcą korony Węgierskiej i strażnikiem klejnotów koronnych. To kilka miejsc na szlaku regionu Nitrzaskiego.

 Czas popatrzeć nad troskliwie czuwającą górę Zobor wznoszącą się nad bogatym historycznie miastem Nitra.

Dawne miasto było miastem kupców plantatorów,

 a i woń zapachów unosiła nad grodem.

WOŃ ZAPACHÓW UNOSZĄCY SIĘ  NAD MIASTEM
I OD WIEKÓW TRADYCJA ROLNICZA MIESZAŁA SIĘ Z KULTURĄ CHRZEŚCIJASTWA
 APOSTOŁÓW SWIĘTEGO CYRYLA I METODEGO
- CZY TEŻ UCZYLI POSZANOWANIA  PLONÓW ZIEMI ?

 Towary i zapach świeżo zmielonej mąki zmieszany z wonią piwnej beczki odkrywał tajemnice starej kiedyś Nitrava. [12] 

Najstarszego miasta na Słowacji. 

Spacerując zauważysz że miasto zbudowane jest podobnie jak Rzym na siedmiu wzgórzach. 

KSIĄŻE PRIBIN 

Każdy zakątek to dawna historia miasta, gdzie zabytki wpisują się w dzisiejszą architekturę miejską.

 Wielcy średniowiecza tworzyli dzisiejszy urok miasta.

 Nad miastem góruje zamek i katedra świętego Emerama [13] (Bazilika svätého Emeráma).

 Dopełnieniem tła zamku jest góra Zobor dodająca uroku miejsca. 

Protoplastą do budowy kościoła - dzisiejszej bazyliki był książę Pribin w 828 roku. Konsekracji dokonał Salzburski arcybiskup Adalram w 830 roku. Pierwsze podwaliny budowy kościoła wpisały się w tworzenie państwowości i jest najstarszym pomnikiem chrześcijańskim w Europie Środkowo –Wschodniej.

Warto tu zwrócić uwagę że osadnictwo w Nitrze sięga 30 tysięcy lat wstecz. Słowiańska historia Nitry zaczyna się w V wieku, wtedy to wędrówki ludów słowiańskich zasiedlają region Nitry nad rzeką Nitrą.

 Spacerując na wzgórzu zamkowym, niewątpliwie odkryjesz ślady bizantyjskich świętych Cyryla i Metodego [14] głoszących Ewangelię.

 Innym świętym Słowiańskim, który przybył do Nitry,

 był to papież Jan Paweł II, [15] a było to 30 czerwca 1995 roku.

 Na wzgórzu zamkowym znajdziesz tam potężny pomnik papieża i w katedrze tablicę pamiątkową.

 Słowiański papież w swoim przemówieniu mówił:

„Nitra opowiada nam o pierwszym tysiącleciu. Tu niedaleko stał pierwszy kościół chrześcijański w całej Europie Środkowej i Wschodniej. Tutaj od roku 828 ziarno pszenicy staje się Ciałem Chrystusa w Eucharystii ….

Dlatego chciałem odwiedzić Nitrę. Jeszcze za życia Metodego tutaj powstała diecezja. Katedra , która wznosi się nad miastem, jest jednym z najstarszych miejsc biskupich wśród ludów słowiańskich… Drodzy przyjaciele, uświadomcie sobie jaki bezcenny jest to dar, który otrzymaliście od Boga.

Otrzymaliście go od wielu pokoleń od czasu świętych  Cyryla i Metodego. Przyjmijcie go w odpowiedzialnej wolności i pomnażajcie. ”

W niedalekiej bliskości zamku przy ulicy Samovej 16 na rogu kamienicy widnieje rzeźba Corgoň [16] - to posąg Atlasa. 

Ale w opowieściach ludowych to młody Nitrzański kowal, 

który miał olbrzymią siłę budząc popłoch wśród Turków. 

Posąg powstał w 1820 a wykonawcom był Vavrinec Dunajski. 

Mieszkańcy tak opowiadają o Corgoňie to pracownik metalurgii w Nitrze.

 O potężnej i krępej budowie, jego ramiona były szczególnie umięśnione. 

Za każdym razem, gdy uderzał młotem w kowadło,

 całe górne miasto trzęsło się. 

Tak też miał wpływ na historię swojego miasta, gdy Turcy osmańscy oblegali Zamek Nitra. Najeźdźcy mieli właśnie wejść na mury zamku, gdy Corgoň wyłonił się z kuźni.

 Zaczął tarzać się po ogromnych kamieniach, co spowodowało spustoszenie wśród Turków. 

Jednak tym, co ich wystraszyło bardziej niż kamienie, była gigantyczna i czarna jak węgiel dymna twarz Corgoňa.

 Widząc go, zaczęli uciekać. Uważano, że widziano go, wydobywając te ogromne kamienie ze skarpy wspomaganej przez złe duchy.

 W ten sposób górne miasto Nitry zdołało przetrwać pierwszy atak Imperium Osmańskiego. 

W posągu Corgoň jest przedstawiany jako Atlas . 

Jak mówi grecka legenda, że bogowie ukarali Atlasa za jego błędy w formie kolumn, które musiał trzymać na zawsze, aby niebo nie padało. 

Wizja artystyczna posągu Atlasa w Nitrze polega na symbolicznym utrzymaniu całego piętra, które może mieć swój początek w micie o Corgoň, którego odwaga utrzymywała wyższe miasto od osmańskich najazdów.

Sama kamienica wybudowana w latach 1818-21 i powstała przy udziale biskupa Józefa Klucha (1808-1826) – służyła jako dom dla kanoników.

 Przy wejściu zobaczymy herb biskupa Kluchy ,które podpierają dwa anioły. 

W samym centrum zobaczymy synagogę żydowską.

 Miasto możemy zwiedzić ciuchcią. I odwiedzić Ponitrianske muzeum.

To tylko niewielka część dawnego miasta.

Samo miasto chociaż historyczne i najstarsze - to jest bardzo spokojne i nie zatłoczone przez turystów, jak bliska Bratysława.

JZ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/nitra-najstarsze-miasto-chrzescijanstwa-slowian 

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/nitra-ryciny

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Kraina Nitrzańska – Znajduje się na Słowacji w Środkowo –zachodniej części. miastem głównym i stolicą regionu jest Nitra

[2] Flixbus – Autobus dalekobieżny przewoźnik Niemiecki

[3] Bratysława –Administracyjna stolica Słowacji

[4] II Regiojet-  prywatny przewoźnik Czeski , bardzo dobra obsługa o wysokim standardzie usług, oraz wygodnymi miejscami do siedzenia . Przejazd z Bratysławy o Nitry to koszt 3, 70 euro

Turkuscar -za przejazd zapłacimy 2,50 euro

[5] Autobusy miejskie- bilet 60 minutowy to 80 centów , dobowy to 2,40 Euro, tygodniowy 8,40 Euro

[6] .Bojná – miasteczko regionu Nitrzańskiego – tam odkryjesz starodawne grodzisko Vary gdzie poznasz histriorię Wielkich moraw

[7] Dražovce- autobusem dojedziesz linią nr 2 i 4 – na górę do kościółka Świętego Michała Archanioła dotrzesz w 20 minut

[8] Góra Zobor – rozpościerające się pasmo gór nad miastem Nitra – pod górę dojeżdża autobus nr 1,9 25 końcowy przystanek Nemocnica Zobor – potem na szczyt do piramidy pieszo to 50 minut

[9] Kolárovo- region Nitrzański – z najdłuższym mostem drewnianym w Europie i starym młynem

[10] Komárno- region Nitrzański- to ciekawy system fortyfikacyjny umocnień Austrio –Węgierskich

[11] Oponice – region Nitrzański –znajduje się tam biblioteka z 30 tysiącami starodruków

[12] Nitra - Nitrava – najstarsze miasto Słowacji początki przybycia Słowian to IV wiek –warto tu zwrócić uwagę że Nitra to stolica biskupstwa Słowackiego

[13] katedra świętego Emerama- znajduje się na wzgórzu zamkowym i pochodzi z 828 roku, stąd wzgórze zamkowe to kompleks budynków służący dla biskupów ,którzy sprawowali pieczę nad Nitrą.

[14] Święty Cyryl i Metody – bizantyjscy pierwsi Misjonarze Europy głoszący ewangelię – założyciele jezyka staro cerkiewno słowiańskiego – zwanego Gragolicą

[15] Papież Jan Paweł II – Słowiański papież, Święty kościoła 30 czerwca 1995 w pielgrzymce do Słowacji odwiedził Nitrę

[16] Corgoň- to posąg Atlasa – w ludowych opowiadaniach to mężczyzna pracujący jako kowal – który pokonał Turków . Posąg pochodzi z 1820 roku a wykonawcą był Vavrinec Dunajski

MIESZAŃCY MIKOŁOWA PRZYGOTOWUJĄ SIĘ DO KORONACJI MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ 5 SIERPNIA 2018 ROKU.

MIESZAŃCY MIKOŁOWA PRZYGOTOWUJĄ SIĘ DO KORONACJI MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ 

5 SIERPNIA 2018 ROKU.

Koronacja Matki Bożej Mikołowskiej [1] to dla mieszkańców niewątpliwie wielkie wydarzenie.

Jakie znaczenie ma koronacja Matki Bożej?

Zwyczaj koronacji Matki Bożej to podkreślenie godności i autentyczności kultu. Po soborze Watykańskim II [2] koronowanie wizerunków madonny należy do kompetencji komisji kultu bożego i dyscypliny sakramentów.

Warto tu zwrócić uwagę że koronuje się tylko obrazy lub rzeźby Matki Bożej. Gdy obraz przedstawia Matkę i dzieciątko to korony otrzymuje Matka i dzieciątko.

Jak mieszkańcy Mikołowa [3] przygotowują się do koronacji Matki Bożej? Historia Mikołowa to jedna z najstarszych miast Górnego Śląska sięgająca czasów księcia Opolskiego Kazimierza władcy ziemi Pszczyńskiej. 

Pierwsza wzmianka o Mikołowie pochodzi z 1222 roku. 

Gdybyśmy szukali w archiwach Wrocławia i Pszczyny o Mikołowie, to odkryjemy że pierwszy kościół powstał w XII wieku jako kościół Świętego Mikołaja. [4] Kolejnym kościołem wybudowanym w latach 1260-1270 jest kościół pod wezwaniem świętego Wojciecha biskupa i męczennika [5] - dzisiejsza bazylika.

 Budowla jest w stylu gotyckim i wyróżnia się w tle miasta gdyż jest potężna. Tu warto zwrócić uwagę przez powstanie osiedla przy kościele przyczynia się to do dobrej inwestycji –i wkrótce zostają przekazane prawa z kościoła Świętego Mikołaja na rzecz Kościoła Świętego Wojciecha, a kościół Świętego Mikołaja do końca XVIII wieku był kościołem filialnym.

 Na ziemi Pszczyńskiej w drugiej połowie XVI wieku panuje Luteranizm, [6] wtedy to ziemię nabywa Karol Promnitz [7] wprowadzając przymusowy Luteranizm. W 1630 roku do Mikołowa przybywa proboszcz katolicki, ksiądz Tomasz Aleksander Czarniecki [8]- brat hetmana Stefana Czarnieckiego, natomiast kościół filialny pod wezwaniem świętego Mikołaja katolicy odzyskują w roku 1654.

Sam kościół jako kamienny pojawia się dopiero 1598 roku [9] wcześniej mógł być drewniany. W latach sześćdziesiątych wieku XX do świętego Wojciecha dołączono Matkę Bożą Śnieżną [10] i odtąd stary Kościół nosi dwa wezwania. 

Mikołowianie zaś czczą Maryję w tym wizerunku, jako Matkę Bożą Mikołowską. W latach sześćdziesiątych wieku XX do świętego Wojciecha dołączono Matkę Bożą Śnieżną i odtąd Stary Kościół nosi dwa wezwania. Mikołowianie zaś czczą Maryję w tym wizerunku, jako Matkę Bożą Mikołowską. Kopia wizerunku Matki Bożej - Salus Populi Romani została przywieziona z Rzymu i znajduje bocznym ołtarzu starego Kościoła.

 Wtedy to rozpoczyna się kult matki Bożej w Mikołowskiej parafii.

 Same przygotowania do koronacji wizerunku obrazu madonny z dzieciątkiem rozpoczęły się 5 października 2016 przez peregrynację [11] kopii obrazu Matki Bożej Mikołowskiej i Jej Syna w rodzinach. 

W każdą środę jest odprawiane nabożeństwo do Matki Bożej Mikołowskiej oraz Msza święta za rodziny które przyjęły wizerunek madonny z dzieciątkiem. Świadectwem kultu Matki Bożej jest założona księga intencji, próśb i podziękowań do Matki Bożej Mikołowskiej, składana przez rodziny i parafian. Jedną z inicjatyw był konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży dekanatu mikołowskiego 

„Jasna Góra wpisana w dzieje Narodu Polskiego.

 300 rocznica koronacji Cudownego Obrazu Matki Bożej.”

- co ma znaczenie do Kultu Maryjnego. 

W następnym roku od 5 listopada 2017 roku do lipca 2018 roku mieszkańcy modlą się nowenną przed koronacją Matki Bożej Mikołowskiej, a odmawianą przez Siostry Miłosierdzia świętego Karola Boromeusza w Mikołowie.

W miesięczniku „Adalbertus” poświęca się cykl artykułów dotyczącej koronacji Matki Bożej Mikołowskiej. 

Cały rok duszpasterski szczególnie był poświęcony Matce Bożej jako temat: Salus Populi Nicopolensis, Matka Boża Śnieżna, Matka Miłosierdzia, Matka Boża Mikołowska. 

Czas oczekiwania czyli tzw. Rorate – to też jednym z tematów Maryjnych było ukazanie Matki jako „Płaszcz Matki Bożej”, „Krzyż na skroni”, „Gwiazda”, i „Słowo Boże”. Okres Bożego Narodzenia w Mikołowskiej parafii to kolędowanie dla Matki Bożej Mikołowskiej i przegląd kolęd, pastorałek w wykonaniu dzieci i młodzieży. Na zakończenie roku kalendarzowego 2017, księża zawierzyli wszystkie rodziny Matce Bożej Mikołowskiej. 

Okres Wielkiego Postu był poświęcony Matce Bożej Bolesnej. W śpiewie muzyki odbył się festiwal międzynarodowy ,jako Mikołowskie Dni Muzyki, a tematem było: „Piękno dla Matki Bożej.

 Zwieńczenie przygotowań będzie pontyfikalna Msza Święta z aktem koronacji Matki Bożej Mikołowskiej, [12] która odbędzie się w niedzielę 5 sierpnia 2018 roku, o godzinnie 10.30. 

Na zakończenie dnia odbędzie się koncert galowy, o godzinie 18.45 przez orkiestra symfoniczną pod patronatem władz samorządowych i rektora Akademii Muzycznej w Katowicach. 

Na Śląsku mało jest obrazów Matki Bożej które posiadają korony. 

Niewątpliwie obraz Piekarski to dla pątników ze Śląska kolebka kultu Maryjnego ,a sama koronacja była w 15 sierpnia 1925 roku przez nuncjusza papieskiego Wawrzyńca Lauri, a korony podarował i poświęcił papież Pius XI.

JZ 

---

[1] Koronacja  Matki Bożej Mikołowskiej 5 sierpień 2018 Mikołów bazylika Świętego Wojciecha

[2] Sobór Watykański II – Określił jak koronować obrazy Matki Bożej

[3] Mikołów – miasto na prawach powiatu znajduje się na Śląsku w południowej części Pierwsza wzmianka pochodzi z 1222 roku wydanym przez księcia opolskiego Kazimierza I dla biskupa wrocławskiego Wawrzyńca, gdzie jako świadek wymieniony jest hrabia Andrzej, kasztelan z Mikołowa (oryg. comes Andreas, castellanus de Miculow)

[4] Kościół Świętego Mikołaja – pierwszy kościół  na  ziemi Mikołowskiej ( Pszczyńskiej) powstanie XII wiek

[5] Kościół świętego Wojciecha biskupa i męczennika – dzisiejsza bazylika wybudowany w latach 1260-1270 , 1266 - 1 marca pierwsza wzmianka o kościele św. Wojciecha w Mikołowie - biskup krakowski Paweł przebywający w Sławkowie nadał kościołowi św. Wojciecha w Mikołowie dziesięciny ze wsi Przeczyce, Toporowice i Targoszyce. Mikołów należał w tych czasach do dekanatu Sławkowskiego.

[6] Luteranizm – to ruch reformatorski jako protestantyzm – nazwa pochodzi od Marcina Lutra który 1517 zawiesił na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze 95 tez

[7] Karol Promnitz- pochodzi z Dolnośląskiego rodu  szlacheckiego w 1559 otrzymuje tytuł  barona Czeskiego

[8] ksiądz Tomasz Aleksander Czarniecki- proboszcz parafii Świętego Wojciecha w Mikołowie 1630 rok

[9] 1598 - pierwsza  wzmianka o kościele Wojciecha jako murowanym

[10] Matka Boża Śnieżna- Najświętsza Maryja Panna Śnieżna, włoski- Salus Populi Romani co znaczy Ocalenie Ludu Rzymskiego — wizerunek świętej Maryi znajduje się w Bazylice Matki Bożej Większej -Santa Maria Maggiore w Rzymie, pierwszej w Europie i największej rzymskiej świątyni pod wezwaniem Matki Bożej.

[11] Peregrynacja kopi Matki Bożej Mikołowskie – 5 październik 2016  - peregrynacja – to w kościele katolickim jest uroczystym przenoszeniem relikwii obrazów lub przedmiotów kultu religijnego

[12] Msza Pontyfikalna i dokonanie aktu koronacji Matki Bożej Mikołowskiej - 5 sierpień 2018 o godzinie 10:30 w bazylice Świętego Wojciecha  Mikołów, uroczystość poprzedzi procesyjne wniesienie obrazu.

PIEŚŃ DO MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ

PIEŚŃ DO MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ

1. Mikołowska Matko, Maryjo [1]

Przewodniczko w wierze, Jutrzenko.

Pokornie plan Boży przyjęłaś,

jako pewną drogę zbawienia.

Ref. Z radością przed Tobą klękamy,

żywe wotum serca składamy.

Broń naszą parafię od niewiary

wspieraj dobre czyny, zamiary.

2. Poprzez obraz piękny, Maryjo,

czcimy ciebie samą, Dziewico.

Od wielu pokoleń tu czuwasz,

czynić co Syn każe polecasz.

Ref. Z radością przed Tobą klękamy,

żywe wotum serca składamy.

Broń naszą parafie od niewiary

wspieraj dobre czyny, zamiary.

3. Panno słuchająca, Maryjo,

modlitw nie odtrącasz, Nadziejo.

A pragnienia nasze najskrytsze,

przedstaw Jezusowi, On Życiem.

Ref. Z radością przed Tobą klękamy,

żywe wotum serca składamy.

Broń naszą parafie od niewiary,

wspieraj dobre czyny, zamiary.

4. Zadziwiona pięknością słowa,

które w Tobie Ciałem się stało

Promieniejesz w Duchu Najświętszym

wiarą, zaufaniem mocniejszym.

Ref. Z radością przed Tobą klękamy,

żywe wotum serca składamy.

Broń naszą parafie od niewiary,

wspieraj dobre czyny, zamiary.

---

[1]  Pieśń do Matki Bożej Mikołowskiej – przygotowana  na koronację Matki Mikołowskiej -5 sierpień 2018

ŚWIĘTY KRZYSZTOF ORĘDOWNIK PODRÓŻNYCH I KIEROWCÓW WSPOMNIENIE LITURGICZNE MODLITWA O OPIEKĘ NA DROGĘ

ŚWIĘTY KRZYSZTOF ORĘDOWNIK PODRÓŻNYCH I KIEROWCÓW

WSPOMNIENIE LITURGICZNE

MODLITWA O OPIEKĘ NA DROGĘ

O Panie , [1]

daj mi pewna rękę ,

dobre oko, doskonałą uwagę ,

bym nie pozostawił za sobą płaczącego człowieka.

Ty jesteś Dawcą Życia – proszę Cię przeto,

spraw bym nie stał się przyczyną śmierci tych,

którym ty dałeś życie.

Zachowaj ,o Panie,

wszystkich którzy będą mi towarzyszyć od jakichkolwiek nieszczęść i wypadów.

Naucz mnie ,

bym kierowała pojazdem dla dobra drugich i umiał opanować pokusę przekraczania granicy bezpieczeństwa szybkości.

Spraw, aby piękno tego świata,

 który stworzyłeś,

wraz z radością Twej łaski,

mogły mi towarzyszyć na wszystkich drogach moich.

Amen

Modlitwa o opiekę na drogę 
do świętego Krzysztofa 

---

[1] Modlitwa  do świętego Krzysztofa – o Opiekę na drogę ,Święty Krzysztof to patron podróżników ,kierowców , turystów ,wędrowców.