SZLAKIEM AUSTRIACKIM – WIEDEŃ POMNIKI MARIA TERESA HABSBURG

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – WIEDEŃ POMNIKI MARIA TERESA HABSBURG

Dziedzictwo Wiednia [1] i Austrii to dynastia rodu Habsburgów.[2] Władanie przez 300 lat monarchią Austriacką dało Europie wkład do świata kultury, czy architektury.

Zwiedzając Wiedeń niewątpliwie większość podróżników i grup wycieczkowych rozpoczyna od Placu Marii Teresy. [3] Co niewątpliwie ma swoje uzasadnienie w bliskości miejsc: Muzea, Parlament, Hofburg i Rathaus są o parę kroków od Placu Cesarzowej. Zatrzymajmy się na Placu Marii Teresy Habsburg. 

Plac to zielona ogrodowa przestrzeń wyróżniającymi ogromnymi budynkami [4] Muzeum Historii Naturalnej -Naturhistorisches Museum i Muzeum Historii Sztuki -Kunsthistorisches Museum, oraz ulicami Burgring i Museumsplatz za którą wyrasta MuzeumQuatier. Ze swoją Dzielnicą Muzeów, w której znajdziecie między innymi Mumok. Dwa budynki Muzeów Historii Naturalnej i Sztuki są do siebie bliźniaczo podobne i stojące naprzeciw. Po środku placu i parku wyrasta potężny pomnik siedzącej kobiety. Zanim przyjrzymy się pomnikowi zastanówmy się jak odróżnić te dwa budynki. Otóż tajemnica tkwi w jednym szczególe, a jest nim potężne słodkie, brązowe słoniątko, które znajduje się przed Muzeum Historii Naturalnej. Na Placu Marii Teresy odkryjemy sporo pomników. Małe tworzące przestrzeń z fontannami i główny, na środku placu, ogromny pomnik cesarzowej. Przyjrzyjmy się już pomnikowi. Powstanie pomnika rzeźby datuje się w latach pod koniec lat osiemdziesiątych XIX wieku. Na szczycie zobaczymy siedzącą władczynię samą Marię Teresę Walburg von Habsburg. [5] Poniżej jej doradcy i generałowie.

Kim była Maria Teresa ?

Ostatnia władczyni z dynastii Habsburgów Maria Teresa Walburga Amalia Christina von Habsburg to córka cesarza Karola VI Habsburga i księżniczki Elżbiety z Brunszwiku-Wolfenbüttel niekoronowana cesarzowa od 1745 roku. Urodziła się 13 maja 1717 roku w Wiedniu w pałacu Hofburgu. Dzieciństwo spędziła wiedeńskiej rezydencji ojca, Favoricie i przy boku wychowawczyni Marii, ochmistrzyni dworu hrabiny Marii Karolini Charlotty Fusch. Jednym z talentów Marii Teresy była muzyka i niezwykły głos. W 1744 z okazji małżeństwa siostry Maria Teresa zaśpiewała główną arię w operze Johanna Adolfa Hassego pt. Ipermestra. Istotną rolę w sukcesji do tronu była sankcja pragmatyczna cesarza Leopolda I z 1703 roku która  wyznaczała, w wypadku braku męskiego potomka dynastii Habsburgów, następczynie w osobach córek starszego brata Karola VI, Józefa I. W 1713 roku Karol wydał własną sankcję, w której ustanawiał swoją następczynią w krajach dziedzicznych Habsburgów swoją najstarszą córkę. Chociaż sukcesja była uznawana w większości krajów europejskich. Jako następczynię tronu Marię należało odpowiednio wydać za mąż. 12 lutego 1736 poślubiła w Wiedniu księcia Lotaryngii Franciszka Stefana, [6] syna księcia Leopolda Lotaryńskiego i Elżbiety Charlotty, córki księcia Filipa I Orleańskiego. Franciszek musiał zrzec się na rzecz Francji Lotaryngii otrzymał ją Stanisław Leszczyński, sam otrzymał w 1737 rządy w wielkim księstwie Toskanii. Cesarz Karol VI zasłabł nagle podczas polowania i zmarł 20 października 1740 roku. Jednym z istotnych wydarzeń w początkowych okresie panowania Marii Teresy. Była to austriacka wojna sukcesyjna 1740-1748, w której udział brały Prusy, Francja, Bawaria i Hiszpania z jednej, a Austria z drugiej strony. Prusy dokonały najazdu na Śląsk. [7] Król Pruski Fryderyk II Wielki nie pytając nikogo o zgodę, zagarnął ziemię Śląską w ciągu dwóch miesięcy, między grudniem 1740 a lutym 1741. Maszerująca przeciwko Prusakom armia marszałka Neipperga została 10 kwietnia 1741roku pobita w bitwie pod Małujowicami. Klęska Austriacka usankcjonowała zabór Śląska. 12 maja 1743 roku Maria Teresa koronowała się w Pradze na królową Czech. W celu odzyskania Śląska cesarzowa doprowadziła w 1756 roku do wojny z Prusami - wojna siedmioletnia. W 1772 roku Austria razem z Prusami i Rosją dokonała I rozbioru Polski.[8]

Maria Teresa wraz z Franciszkiem I Stefanem, prowadziła rządy w duchu oświeceniowego absolutyzmu, dzięki jej reformom administracji, sądownictwa, oświaty, armii i finansów, Austria stała się mocarstwem europejskim, a stolica Wiedeń drugim, po Paryżu, ośrodkiem sztuki, kultury, życia towarzyskiego tzw. dwór wiedeński oraz mody w Europie.

Ze związku z Franciszkiem I Stefanem, Maria Teresa urodziła szesnaścioro dzieci. Niewątpliwie istotną rolę w sukcesji Marii Teresy odegrały liczne reformy monarchii i ich głównych doradców [9] Wenzel Anton von Kaunitz i Friedrich Wilhelm von Haugwitz. Wprowadzając administrację centralną W 1742 roku powołana została Kancelaria Dworu i Państwa. Rozdzielając kompetencje administracyjne i sądownicze Haugwitz zorganizował Najwyższą Izbę Sprawiedliwości - Oberste Justizstelle. Administracja i sprawy skarbowe znalazły się w gestii Directorium in publicis et cameralibus, kierowanej osobiście przez Haugwitza. W latach 1749–1752 przeprowadzono reformę uniwersytetu Wiedeńskiego. W 1762 roku upaństwowiono Bank Wiedeński, który podjął emisję pieniędzy papierowych. Austria dysponowała najsprawniejszą administracją Europy. Maria Teresa była bardzo religijna i miała konserwatywne poglądy. W 1765 zmarł cesarz Franciszek, było to wielką tragedią dla Marii Teresy, która do końca życia nie zdjęła wdowich szat. Władczyni przeprowadziła też reformy społeczne i chłopskie.

W 1765 roku powołano w Mediolanie instytucję rządową mającą zwierzchność na sprawami kościelnymi. W latach 1768–1769 opodatkowano duchowieństwo. W 1769 roku skasowano pierwsze klasztory, majątek rozdając ubogim. Dekret z 1771 roku nakazywał minimalny wiek 24 lat przy składaniu ślubów zakonnych. W ten sposób położone zostały fundamenty pod przyszłą doktrynę józefinizmu.[10]

Kasata zakonu jezuitów w 1773 roku sprawiła, że cesarzowa powołała Fundusz Edukacyjny. Sprawy szkolnictwa wszystkich szczebli powierzono Nadwornej Komisji Edukacyjnej. W panowaniu Marii Teresy przeprowadzono pierwsze kodyfikacje prawa. W 1752 cesarzowa powołała komisję dla uporządkowania i ujednolicenia orzecznictwa karnego. Ostatnie lata swego życia spędzała w pałacu Schönbrunn, [11] który z jej inicjatywy został przebudowany na reprezentacyjną rezydencję. Maria Teresa zmarła 29 listopada 1780roku. Cesarzowa obudziła się o 5 i zażądała kawy. Następnie odbyła wiele rozmów z cesarzem Józefem. Pod wieczór dostała nagle ataku duszności. Próbowała wstać z fotela, ale opadła natychmiast na sofę. Józef zwrócił jej uwagę: Wasz Majestat leży źle. Maria Teresa odpowiedziała mu:

Tak, ale wystarczająco dobrze, aby umrzeć. To były jej ostatnie słowa.

Została pochowana w grobie numer 56 w Krypcie Cesarskiej pod Kościołem Kapucynów w Wiedniu. [12] Jako cesarzowa dosłużyła się wybitnej władczyni. Idąc przez Plac w stronę Hofburgu zobaczycie ogromną bramę, tam rozciąga się teren pałacu. Na Plac Marii Teresy dojedziecie [13] metrem U3 wysiadając na stacji MuseumsQuatier lub Volkstheater. Do Volkstheater dojedziecie też U3.

Można też podjechać do Dr. Karl Renner Ring tramwajami 1, 2, 46, 49 i D.

JZ [14]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-austriackim-wieden

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Wiedeń –stolica Austrii

[2] Dynastia Habsburgów- dynastia niemiecka -von Habsburg. Założycielem dynastii był Guntram Bogaty -X wiek. Nazwa rodziny wywodzi się od pierwszej posiadłości rodu, zamku Habsburg położonego w kantonie Aargau w Szwajcarii. Przedstawiciele dynastii panowali m.in. w krajach niemieckich i włoskich, Świętym Cesarstwie Rzymskim, Czechach, Hiszpanii, Portugalii, Burgundii, na Węgrzech i w Siedmiogrodzie, w Niderlandach, na Śląsku, ziemiach polskich, ukraińskich, serbskich i wołoskich oraz w hiszpańskich i portugalskich koloniach w Azji, Afryce i obu Amerykach. Przez większość lat trzonem monarchii było Arcyksięstwo Austriackie, rozszerzane systematycznie, by stać się rozległym imperium, zwanym od nazwy dynastii Monarchią Habsburgów. Dynastia w linii męskiej wygasła w 1740. Ostatnia władczyni z rodu – Maria Teresa Habsburg – wraz z mężem cesarzem Franciszkiem I Lotaryńskim założyła nową dynastię Habsbursko-Lotaryńską.

[3] Plac Marii Teresy – Maria –Theresien-Platz  - Burgring 5 ,1010 Wien ,Austria

[4] Muzeum historii sztuki – Kunstihistorisches Museum- muzeum historii sztuki otwarte w 1891 roku. Kolekcja obrazów malarstwa europejskiego od XV do XVIII wieku, w tym dzieła m.in. Pietera Bruegla, Petera Paula Rubensa, Tycjana, Rembrandta van Rijn, Velazqueza. Muzeum Historii Naturalnej -Naturhistorisches Museum

[5] Maria Teresa Walburga Amalia Christina von Habsburg – cesarzowa Austrii córka cesarza Karola VI Habsburga. Wybitna reformatorka monarchii. Urodziła się 13 maja 1717 roku w Wiedniu w pałacu Hofburgu. Zmarła 29 listopada 1780 roku.

[6] Franciszek Stefan – urodzony 8 grudnia 1708 roku zmarł 18 sierpnia 1765roku, syn księcia Leopolda Lotaryńskiego i Elżbiety Charlotty, córki księcia Filipa I Orleańskiego. 12 lutego 1736 roku Maria Teresa poślubiła w Wiedniu księcia Lotaryngii Franciszka Stefana

[7] Wojny śląskie – trzy wojny między Austrią Habsburgów a Prusami Hohenzollernów o panowanie nad Śląskiem, w wyniku których większość Śląska  znalazły się w granicach pruskich, a wraz z nimi od 1871 roku w zjednoczonym przez Hohenzollernów Cesarstwie Niemieckim. I wojna śląska 1740–1742, II wojna śląska 1744–1745, III wojna śląska 1756–1763 tzw wojna siedmioletnia

[8] I rozbiór Polski  nastąpił w roku 1772, pierwszy z trzech rozbiorów Polski. Dokonany drogą cesji terytorium I Rzeczypospolitej przez Prusy, Imperium Habsburgów i Imperium Rosyjskie.

Bezpośrednim i wygodnym pretekstem dokonania rozbioru stała się nieudana próba porwania 3 listopada 1771 roku króla Stanisława II Augusta przez spiskowców, związanych z konfederatami barskimi. Wszystkie trzy dwory rozpętały kampanię, jakoby był to dowód na niezdolność Rzeczypospolitej

[9] Doradcy reform cesarzowej Marii Teresy - Wenzel Anton von Kaunitz i Friedrich Wilhelm von Haugwitz.

[10] Doktryna Józefinizmu – to nazwa systemu polityczno-religijnego wprowadzonego w monarchii Habsburskiej przez cesarzową Marię Teresę, potem kontynuowanego przez jej syna Józefa II, polegająca na tworzeniu kościoła państwowego oraz podporządkowaniu całokształtu życia religijnego państwu.

[11] pałac Schönbrunn to pałac zbudowany w XVII–XVIII wieku na zlecenie cesarza Leopolda I, zaprojektowany przez Johanna Bernharda Fischera von Erlacha. Znajduje się w 13-tej dzielnicy Wiednia, Hietzingu. Barokowy wystrój został nadany za panowania Marii Teresy. Kolor żółty, na który została pomalowana elewacja, był jej ulubionym. Wnętrza pokryte są licznymi freskami i sztukaterią.

[12] Kościół kapucynów -niemiecki Kapuzinerkirche –rzymskokatolicka świątynia na wiedeńskim placu Neuer Markt, założonym w połowie XIII wieku jako miejsce handlu zbożem i mąką. Z biegiem czasu zabudowano go patrycjuszowskimi kamienicami, a pośrodku stanęła barokowa fontanna Donner-Brunnen tzw Fontanna Opatrzności.

[13] Dojazd na Plac Marii Teresy metrem U3 wysiadając na stacji MuseumsQuatier lub Volkstheater. -Volkstheater dojedziecie też U3. Tramwajami 1, 2, 46, 49 i D.

[14] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.