RYGA - SZLAKIEM ZABYTKÓW SAKRALNYCH BAZYLIKA ŚWIĘTEGO PIOTRA

RYGA - SZLAKIEM ZABYTKÓW SAKRALNYCH

BAZYLIKA ŚWIĘTEGO PIOTRA

Spacerując starym centrum miasta Rygi zobaczymy kilka kościołów. Najstarsze to kościół Janów i Bazylika świętego Piotra [1] pierwotnie była katolicka obecnie Luterańska. Sąsiadujące ze sobą. Dzisiejszą bazylikę wyróżnia najwyższa wieża w mieście z której można zobaczyć całą panoramę miasta.

Zatrzymajmy się na chwilę na placu Piotrowym (Pēterbaznīcas iela) przed kościołem na fasadzie budynku zobaczymy potężne postacie świętych wbudowane w portyki kolumnowe ołtarzowe.

RYCINA WIEŻY KOŚCIOŁA ŚWIĘTEGO PIOTRA 

 Architektura obiektu jest ceglana. Pierwsze wzmianki w kronikach pojawią się w 1209 roku i był to najważniejszy kościół w średniowieczu.
 Ciekawostką tego kościoła jest to że znajdowała się też jedna z starszych szkół w mieście. [2]

Historia budowy kościoła to XIII wiek i był małym kościołem z wieżą z boku. Na tejże wieży w XIV wieku zamontowano pierwszy publiczny zegar w Rydze. [3] Sama budowa kościoła przebiegała w trzech etapach.

Dwa pierwsze są związane z gotykiem, [4] trzeci zaś z wczesnym barokiem. [5] W pierwszym etapie została zbudowana centralna część kościoła.

W XV wieku przystąpiono do rozbudowy kościoła, wojna z Krzyżakami powodowała że rozbudowa była wielokrotnie przerywana. 
Architektem budowli był Johann Rumeschottel. [6] 
W tym samym czasie dodano wysoką wieżę z dzwonnicą.

POTĘŻNA WIEŻA Z ZEGAREM 

 Wieża wytrzymała prawie 170 lat, po czym w 1666 roku zawaliła się, niszcząc sąsiednie budynki i zabijając kilka osób.

 W drugim etapie wybudowano nowy ołtarz oraz wieżę o wysokości 136 metrów z "piramidową" szpilą.
 W 1666 wieża się zawaliła, W 1677 spłonęła. Odbudowano ją w 1690 roku, w czasie odbudowy zdążyła się ponownie zawalić, tym razem w wyniku pożaru.  W trzecim etapie zbudowano zachodnią część kościoła oraz nową wieżę o wysokości 54,5 metra. 
Była to najwyższa drewniana szpila w Europie. Szpila ponownie w 1721 roku, w wyniku uderzenia pioruna spaliła się w raz z częścią kościoła. W czasie panowania cara Piotra I wieża została odnowiona.

GRAFIKA KOŚCIOŁA ŚWIĘTEGO PIOTRA
 Z WIEŻĄ

Dla mieszkańców Rygi budynek miał bardzo ważne znaczenie i szybko kościół oddano w 1743 roku, a w latach 1745–1746 została odbudowana wieża na podobieństwo pierwotnej, jednak była wyższa (120,7 metra).
 Kilkukrotnie potem przebudowywany, dotrwał kościół świętego Piotra aż do II wojny światowej, kiedy to w 1941 roku został poważnie uszkodzony ostrzałem artyleryjskim – w jego wyniku czego zawaliła się wieża oraz dach świątyni.
 Z wcześniejszego bogatego wykończenia budowli nie zostało prawie nic. W 1954 zaczęły się prace odnawiania kościoła. Wieża została odbudowana w latach 1968–1973; tym razem miała wysokość 123,25 metra. Samo otwarcie wieży nastąpiło w 1970 roku. 
Trzy lata później otwarto platformę widokową [7] na jej szczycie.
 Na wieży znajduje się punkt widokowy z którego można podziwiać łotewską stolicę i jej zabytki, jest to najwyżej położony punkt widokowy w krajach bałtyckich. 
Ciekawostką wieży jest zegar który ponownie zaczął „tykać” w 1975 roku – podobnie jak poprzednik ma do dziś tylko jedną wskazówkę, pokazującą godziny. W 1976 roku po raz pierwszy uruchomiono stare kuranty.
 Grają one łotewską piosenkę folklorystyczną „Riga dimd” pięć razy w ciągu dnia, a dzwony biją o pełnej godzinie.

 Funkcje kościelne przywrócono dopiero w 1991 roku. Kościół świętego Piotra jest świątynią luterańską, wcześniej była katolicka do 1522 roku.

Nawiedzając bazylikę Świętego Piotra, zobaczysz wystawę sztuki.

W BAZYLICE ODBYWAJĄ SIĘ KONCERTY 

Możesz tez uczestniczyć w koncertach, często organizowanych ze względu na bardzo dobrą akustykę miejsca. Wnętrze posiada oryginalne elementy dekoracji jak: drewniany ołtarz, odnowione kamienne i drewniane epitafry i brązowe świeczniki na siedem świec. Poznawanie budowli to świetna okazja do kontemplacji mistrzostwa i kunsztu średniowiecznych budowniczych i zapoznania się ze sztuką sakralną tamtego okresu. Kolejną ciekawostką kościoła było posiadanie –siedem kogutów.[8]

Od XV wieku aż do 1941 roku w kościele na wieży zaczepionych było 6 obracających się na wietrze kogutów.
 Historia kogutów to też wpisała w różne koleje losu. 
Pierwszy z nich został zerwany w trakcie burzy, drugi – zdmuchnięty przez poryw wiatru, trzeciego usunięto ze względu na zniszczenia spowodowane kolejną burzą, czwarty kogut spadł z wieży podczas kolejnej burzy, piąty upadł, podczas gdy szóstego koguta odnowiono, ale uległ zniszczeniu wraz z destrukcją wieży Kościoła.

 W 1970 roku nowy kogut został wniesiony i pokryty złotem w osiemsetna rocznicę kościoła Świętego Piotra. Warto wiedzieć w 1997 roku kościół Świętego Piotra został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. [9] Podróżnicy zatrzymują się gdyż jest wielką atrakcją turystyczną ze względu na wieżę widokową, dostępną dla zwiedzających. Bilet kosztuje 7 Euro  i pozwala na wjechanie windą na szczyt. Z góry roztacza się piękna panorama Rygi we wszystkich kierunkach. Wejście do kościoła kosztuje 3 Euro.

 Jeszcze jedno wydarzenie wspomnę 26-28 września2017 roku odbywało się regionalne spotkania Taize [10] dla młodzieży z krajów nadbałtyckich, aby 28 grudnia-1 stycznia 2017 roku spotkać się z całą młodzieżą Europy na wspólnych modlitwach – hasłem 39 spotkania było: „Razem torujemy drogi nadziei".

JZ [11]

QR DO ZDJĘĆ 

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/ryga-szlakiem-zabytkow-sakralnych-bazylika-swietego-piotra

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Bazylika świętego Piotra – pierwotnie kościół katolicki od 1209 do 1522 później zostaje świątynią Luterańską .Znajduje  się na Skārņu iela 19, Centra rajons, Rīga, LV-1050, Łotwa

[2] W kościele znajdowała się też szkoła

[3] Pierwszy publiczny zegar w Rydze

[4] Gotyk – styl architektoniczny

[5] Barok – styl architektoniczny

[6] Johann Rumeschottel – architekt kościoła ,oraz głównym budowniczym z Rostocku .

[7] Platforma widokowa na wieżę otwarta w 1973 roku

[8] Siedem kogutów – znajdowało się na wieży

[9] Kościół świętego Piotra  wpisany jest na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO od 1997 roku

[10] Spotkania TAIZE – młodzieżowe modlitewne spotkania w Europie odbywające się w końcu roku - Nazwa Taize –pochodzi od modlitewnej wspólnoty w małej wiosce Taize w bliskości miasta Lion we Francji Założycielem był Brat Roger w 1940 przyjechał do Francji z Szwajcarii roku został zamordowany .Wspólnotę tworzą bracia katolicy i ewangelicy Mottem wspólnoty jest :Prostota i dobroć serca . Spotkanie z młodzieżą pod koniec roku 2018 będzie w Madrycie . W kilku modlitewnych spotkaniach byłem uczestnikiem

[11] Jacek Źróbek – Podróżnik, fotograf, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, architektury i sztuk pięknych. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne , zachodnie, w niewielkiej część wschodnia

NA SZLAKU BRATYSŁAWSKICH ZABYTKÓW SAKRALNYCH KLASZTOR FRANCISZKANÓW

NA SZLAKU BRATYSŁAWSKICH ZABYTKÓW

SAKRALNYCH KLASZTOR FRANCISZKANÓW

Spacerując Hlavné námestie [1] głównego placu miasta Bratysławy dotrzemy do Františkánskie námestii. [2] Przy placu zobaczymy fontannę z XIX-wiecznym posążkiem strażaka.[3] 

Pierwszą budowlą przyciągającą uwagę na Františkánskim námestii jest bryła kościoła Jezuitów Najświętszego Zbawiciela, sąsiaduje z ratuszową wieżą przez wąziutką uliczkę Kostolną.

  Odkryjemy tam najstarszy kompleks budynków sakralnych jest to klasztor i kościół franciszkanów pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. [4] 

Gdy już dotrzemy pod kościół to zobaczymy barokową fasadę skrywająca najstarszą świątynię w mieście, wraz z przylegającym klasztorem.

 Kościół konsekrowany w 1297 roku w obecności Węgierskiego króla Andrzeja III, który sześć lat wcześniej nadał osadzie prawa miejskie. Średniowieczny budynek to perełka architektury gotyckiej.

 W 1209 papież Innocenty III [5] zatwierdza regułę zakonu Franciszkanów co daje możliwość ekspansji zakonu.

Pierwsza wzmianka o obecności Franciszkanów znajduje się w dokumencie papieża Grzegorza IX [6] z 1239 roku i dotyczy Trnawskich klarysek.

 Współczesna historia Franciszkanów w stolicy Bratysławy to dopiero zaczyna się przed kilku laty, kiedy to arcybiskup Trnawsko –Bratysławski Jan Sokol przekazał mały kościółek Świętego Michała Archanioła, a ulokowany jest  w zachodniej dzielnicy miasta, zwanej Karlova Wes.

Ale zatrzymajmy się na najstarszym budynku sakralnym.

 Historia kościoła pod wezwanie Zwiastowania Matki Bożej sięga czasów króla węgierskiego Władysława IV Kumańczyka, [7] kiedy to zwyciężył nad czeskim królem Przemysławem Otokarem II w bitwie na Morawskim Polu w 1278 roku.

 Budowana dziękczynnego kościoła i klasztoru na północnych obrzeżach miasta powstaje około 1320 roku i zostaje ukończona w końcu XIII wieku.

 Gotycka wieża [8]znajduje się w południowej stronie okręgu i była budowana w latach 1410 -1420 do 1897 roku po tym czasie została rozebrana część górnej konstrukcji dziś pełni funkcję ozdobną unikalnej altany ogrodowej w sadzie Janka Kralja w Petrze.

Obecna wieża jest wykonana w stylu neogotyckim.

 Nawiedzając kościół zobaczymy tam jednonawową prostą konstrukcję gotycką. 

Dość długa historia budynku sakralnego miała swoje wzloty i upadki.

Jednym z niszczących sił było trzęsienie ziemi [9]- jakie nawiedziło stolicę Pressburga – dzisiejszej Bratysławy w 1590 roku spowodowało to zawalenie gotyckiego sklepienia krzyżowego. 

Co w latach 1613-1616 zostaje zastąpione renesansowym sklepieniem grzebieniowym.

Gotyckie prezbiterium i boczne ściany nawy możemy oglądać dzisiejszego dnia i są najstarsze.

Gdy już wejdziemy do kościoła przywitajmy się słowami modlitwy:[10]

„Drogi święty Antoni,

Światło w Kościele poprzez nasze nauczanie,

oświecamy nasze umysły

i otwieramy je na Boską prawdę.

Amen.”

Modlitwa do Matki Miłości 

Po krótkiej modlitwie przyjrzymy się ołtarzowi głównemu pochodzi z połowy XVIII wieku.

Kościół - Franciszkański - Ołtarz Główny 

W centralnym punkcie zobaczymy malowidło na szkle (witraż) przedstawiające Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny pochodzące z końca XIX wieku, wykonane według pierwotnego malowidła olejnego z XVIII wieku.

Witraż - Wniebowzięcie  Najświętszej Marii Panny 

Boczne ołtarze wykonane są w stylu barokowym, wykonane w połowie XVIII wieku.

Niewątpliwie każdy zwróci uwagę na kazalnicę [11] z 1756 roku, to rokokowa i ozdobiona kilkoma interesującymi reliefami –płaskorzeźbami.

Ostateczny kształt kościoła po wielu przebudowach w XVIII wieku przybierał styl barokowy. Poszukajmy jeszcze perełek kościoła, a jest nią przylegająca do północnej ściany kaplica świętego Jana Ewangelisty z II połowy XIV wieku, zbudowana na wzór Sainte Chapelle w Paryżu.

 Dwupoziomowa kaplica w dolnej części pełniła funkcję krypty rodzinnej burmistrza Jakuba, [12] który zbudował pierwszy ratusz.

 Do dziś pozostaje ona najcenniejszą perełką gotyku w Bratysławie. Zatrzymajmy się jeszcze na budynku klasztornym przyległym do kościoła. 

To dwupiętrowy budynek w stylu klasycystycznym przebudowywany w 1860 roku. 

Pierwotnie klasztor powstał w XIII wieku i jest rozbudowywany z krużgankami.

Jest rok 1439 wtedy to rozpoczyna się budowa gotyckiego klasztoru[13] z przejściem krzyżowym wokół czteroramiennego dziedzińca.

 Dziedziniec do dziś jest małym ogrodem.

dziedziniec Franciszkański 

W 1708 roku wzbogaca się o fontannę.

 Na wschodnim skrzydle klasztoru oczy dostrzegą -słoneczne godziny z Dawidem grającym na harfie.

Istotną rolę dla życia klasztoru są wydarzenia. 

Królewskie miasto i klasztor franciszkański był światkiem wydarzeń historycznych.

W średniowieczu kościół Franciszkański pełnił kilka ról tam odbywały się ceremonie Pressburskich koronacji królów węgierskich ,

 w trakcie których nowy władca pasował wybranych szlachciców na rycerzy złotej ostrogi, [14] oraz wybierano sędziego miejskiego. 

Jest rok 1526 wtedy to wybrano na króla Węgier pierwszego Habsburga - Ferdynanda I.[15]

Dynastia ta panowała następnie na Węgrzech niemal 400 lat.

Dziś Franciszkanie służą miastu przez organizowanie pielgrzymek i poświęcają się ascezie reguły założyciela.

 Co znaczy być katolikiem współcześnie ?

W słowach świętego Antoniego z Padwy to:

„Być katolikiem to nie tylko

kwestia umysłu i duszy,

ale także ciała i zmysłów,

ponieważ to słowo stało się ciałem.

W jednym z jego uczniów Antoni pisze:

"Jezus jest dobrym pasterzem.

Codziennie przekazuje nam naukę

Ewangelii i sakramenty Kościoła.

Dał nam swoją rękę z rękami na krzyżu.

Karmi nas swoją krwią jak mleko. "

Jakie tajemnice kryją mury klasztoru i kościoła zostawiam podróżnikom.

 JZ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/najstarsze-zabytki-kosciol-franciszkanow-bratyslawy

QR do albumu zdjęć

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Hlavné námestie- główny plac rynku Bratysławy

[2] Františkánskie námestii –uliczka przy głównym placu rynku

[3] Fontanna z posążkiem strażaka

[4] Kościół i klasztor Franciszkański pw.: Zwiastowania Najświętszej Marii Panny najstarszy budynek sakralny w mieście – konsekracja dokonana w 1297 roku

[5] Papież Innocenty III - zatwierdzenie reguły zakonu Franciszkanów (1209 rok)

[6] Papież Grzegorz IX - wydaje dokument w sprawie Trnawskich Klarysek (1239rok)

[7] Król Węgierski Władysław IV Kumańczyk - zwycięzca bitwy na Morawskim Polu – ( 1278 rok )

[8] Gotycka wieża – powstawanie w 1410 -1420

[9] Trzęsienie ziemi w Bratysławie – 1590 rok

[10] Modlitwa do świętego Antoniego

[11] Kazalnica – w stylu Rokoka – 1756 rok

[12] Burmistrz  Jakub – budowniczy ratusza

[13] Klasztor budowany w 1439

[14] Ceremonia pasowania szlachciców na rycerzy złotej ostrogi

[15] Król Węgier Ferdynand I  wybrany w 1526 roku