SZLAKIEM ŚLĄSKICH PAŁACÓW - PŁAWNIOWICE

SZLAKIEM ŚLĄSKICH PAŁACÓW - PŁAWNIOWICE 

Wędrówki dalekie i bliskie poprowadziły mnie szlak ziemi Gliwickiej. [1] (zobacz też) Dla wielu Śląsk kojarzony jest z górnikami, ale też przemysłowcami, którzy włożyli wielki wkład w dziedzictwo gospodarki przemysłowej, [2] czy przepięknej architektury pałacowej, dworskiej.

Jednym z przykładów pięknej pałacowej architektury to znajdujący się w Pławniowicach zespół pałacowo –parkowy. [3] Z Gliwic do Pławniowic [4] jest 20 kilometrów. Historia tej małej wsi sięga dość odległych czasów ,aż 1317 roku, ale sam pałac to 1737 rok. W XIV wieku w na ziemi Pławniowickiej znajdował się zamek. Z źródeł i rachunków dworu króla Władysława Jagiełły i królowej Jadwigi z lat 1338-1420, można się dowiedzieć że była też tam warownia której dowódcą był Piotr Szafraniec [5] w roku 1393 roku na przełomie stycznia i lutego nastąpiła walka związana z odbieraniem przez króla Władysława Jagiełłę [6] lenna księciu Władysławowi Opolczykowi , [7] w tym czasie też wyruszyła specjalna ekspedycja dworska z Krakowa. Ale zatrzymajmy się już na samym zespole pałacowo – parkowym. Dobra Pławniowickie nabył w 1525 roku Lorenz Seydlitz. [8] A po wojnie trzydziestoletniej 1618-1648 właściciele Pławniowic przeszli na protestantyzm co spowodowało upadek dóbr ziemskich. Kolejnym kupcem został baron Franz Wolfgang von Stechow. [9] Baron zakłada majorat z ziemi Rudy ,Biskupic i Pławniowic. A 1798 roku poprzez dziedziczenie dobra Pławniowickie przeszły na własność rodziny Ballestremów i były własnością do 1945 roku kiedy to zostały dekretem reformy rolnej z 6 września 1944 roku przez Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, pozbawił majątku ziemskiego.

Kim był Giovanni Baptista Angelo von Ballestrem di Castellengo ? [10]

To włoski potomek Fracesco Ballestrero żyjący w XVI wieku który mieszkał w Asti koło Turynu. Jego prawnuk Marco Corte Ballestrero di Montalengho poślubił hrabiankę Klarę Różę Frichingnano di Castellengo. W 1709 roku urodził im się syn Giovanni Baptysta Angelo. Syn wstąpił do wojska. W 1740 roku gdy wybuchła wojna o Śląsk Giovanni służył w armii Pruskiej. Po wojnie w 1748 roku ożenił się Marią Elżbietą von Stechow dziedziczką Pławniowic. Tak rozpoczyna się Śląska linia rodu Ballestremów. Przy dziedzińcu maryjnym pałacu zobaczymy spoglądającego na swój budynek pomnik Ballestrema. Pierwsza budowla pałacowa pochodząca z czasów nowożytnych powstała w 1737 roku, a budowniczym był Zygmunt Mikołaj von Göerz. Obecna forma pałacowa pochodzi z lat 1882-1885 według projektu mistrza budowlanego Konstantego Heidenreicha z Kopic [11] i została zlecona przez hrabiego Franciszka II Ballestrema. Źródła podają że koszt budowy kompleksu pałacowego wyniósł 386 000 marek.

Przyjrzyjmy się rezydencji. Zespół pałacowy jest wykonany w stylu neomanieryzmu niderlandzkiego z wieloma dodatkami neogotyckimi. Pałac z jednej strony w narożniku północno-zachodnim ma potężną czworoboczną wieżę z zegarem, a po drugiej stronie w skrzydle południowo-zachodnim znajduje się kaplica Niepokalanego Poczęcia NMP. [12] (zobacz też ) Część reprezentacyjną pałacu stanowi fasada środkowa, oraz przed budynkiem fontanna. Tam też nad budynkiem umieszczony na wysokości piętra, a pochodzący z 1620 roku zobaczymy hrabiowski herb rodziny Ballestremów. Obiekt jest wykonany na planie litery „U” i jest dwukondygnacyjny. Zwróćmy uwagę na bogato zdobione wieżyczki iglice, pinakle i lukarny. Cała elewacja wykonana jest cegły klinkierowej. Podziwiając cały zespół pałacowy warto kiedyś wybrać się na pałacowe lato muzyczne, (zobacz też ) które w scenerii dziedzińca rezydencji ma swój urok.

Do zabytków które warto jeszcze zobaczyć to wozownia, dom Kawalera, spichlerz dworski. W pobliżu znajduje się jezioro Pławniowice, które powstało w wyrobisku po eksploatacji piasków podsadzkowych w 1970 -1974 roku. Przez Pławniowice przebiega szlak stulecia turystyki- zielony. W bliskości wsi znajduje się znana ludwisarnia Felczyńskich [13] w Taciszowicach założona w 1808 roku.

JZ.[14]

DO GALERII ZDJĘĆ 

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/palacowe-lato-muzyczne

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

 

---

[1] Ziemia Gliwicka – teren należący do województwa Śląskiego.

[2] Dziedzictwo przemysłu Śląskiego – przemysł  Hutniczy i górniczy oraz ciekawa architektura rezydencji przemysłowców Śląskich między innymi Johna Baildona, Fryderyka von Redena, Ballestremów, Gudio von Donnersmark, Baltazar von Promnitz, czy Hohbergów.

[3] Zespół parkowo –Pałacowy w Pławniowicach- Pałac jest zbudowany jako trójskrzydłowy i w styl neomanieryzmu niderlandzkiego i romantyzmu eklektycznego. Dachy budynku przyozdobione są w liczne wieże i wieżyczki, iglice, pinakle i lukarny. Elewacje wykonane z cegły klinkierowej. Dziś zespół parkowo- pałacowy podlega diecezji Gliwickiej i jest jej własnością.

[4] Pławniowice – niemiecki: Plawniowitz, od 1938 Flößingen – – wieś znajdująca się w województwie Śląskim, w powiecie Gliwickim i należąca  do gminy Rudziniec. Pierwsza udokumentowana wzmianka pochodzi z XIV wieku z 1317 roku ,kolejna widnieje w dokumentach z 1364 roku z nazwiskiem Marcus de Plawniowitz, jako właściciela okolicznych terenów.

[5] Piotr Szafraniec – dowódca w warowni zamkowej.

[6] Władysław Jagiełło –król Polski

[7] Władysław Opolczyk- urodzny pomiędzy 132 a 1332 rokiem zmarł 18 maja 1401 roku Pochowany jest pod kaplicą świętej Anny w Kościele Świętej Trójcy przy klasztorze Franciszkanów w Opolu- to książę Opolski  w latach 1356-1401. Warto tu dodać że 9 sierpnia 1382 roku na Częstochowskie wzgórze książę Władysław Opolczyk sprowadził Paulinów, a 31 sierpnia 1384 roku został ofiarowany obraz Matki Bożej.

[8] Lorenz Seydlitz – w 1525 roku nabywa ziemię Pławniowicką

[9] Franz Wolfgang von Stechow - urodzony 4 marca 1694 roku w Fahrland, zmarł 22 stycznia 1758 roku w Pławniowicach w 1737 nabył Pławniowice, a 13 sierpnia 1748 r. dokupił od hrabiego Jana von Dunina za 33 000 florenów Biskupice i Rudę. 20 listopada 1751 roku ustanowił tzw. majorat, obejmujący Pławniowice – Rudę – Biskupice. Od tej pory dobra majoratu jako majątek niepodzielny przechodziły w całości na najstarszego syna lub krewnego potomka męskiego.

[10] Giovanni Baptista Angelo von Ballestrem di Castellengo - Syn Włoskiego rodu Ballestemów który rozpoczął Śląską linię rodowodową .

[11] 1882-1885- Budowa pałacu przez mistrza budowlanego Konstantego Heidenreicha z Kopic i została zlecona przez hrabiego Franciszka II Ballestrema.

[12] Kaplica Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny - znajduje się w skrzydle południowo-zachodnim pałacu. Kaplica została konsekrowana 15 października 1885 roku

[13] Ludwisarnia Felczyńskich z Taciszowic to zakład odlewniczy dzwonów. W 1808 roku w Kałuszu dziś to Ukraina.Z ludwisarni Felczyńskich możemy usłyszeć  dzwony w Bazylice świętego Krzyża w Warszawie , w parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach na osiedlu Tysiąclecia ,czy dzwony w kościele świętego Michała Archanioła i świętego Stanisława Biskupa w Krakowie.

[14] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

Brnieńska katedra Apostoła Piotra i Pawła

RYGA - SZLAKIEM ZABYTKÓW SAKRALNYCH BAZYLIKA ŚWIĘTEGO PIOTRA

RYGA - SZLAKIEM ZABYTKÓW SAKRALNYCH

BAZYLIKA ŚWIĘTEGO PIOTRA

Spacerując starym centrum miasta Rygi zobaczymy kilka kościołów. Najstarsze to kościół Janów i Bazylika świętego Piotra [1] pierwotnie była katolicka obecnie Luterańska. Sąsiadujące ze sobą. Dzisiejszą bazylikę wyróżnia najwyższa wieża w mieście z której można zobaczyć całą panoramę miasta.

Zatrzymajmy się na chwilę na placu Piotrowym (Pēterbaznīcas iela) przed kościołem na fasadzie budynku zobaczymy potężne postacie świętych wbudowane w portyki kolumnowe ołtarzowe.

RYCINA WIEŻY KOŚCIOŁA ŚWIĘTEGO PIOTRA 

 Architektura obiektu jest ceglana. Pierwsze wzmianki w kronikach pojawią się w 1209 roku i był to najważniejszy kościół w średniowieczu.
 Ciekawostką tego kościoła jest to że znajdowała się też jedna z starszych szkół w mieście. [2]

Historia budowy kościoła to XIII wiek i był małym kościołem z wieżą z boku. Na tejże wieży w XIV wieku zamontowano pierwszy publiczny zegar w Rydze. [3] Sama budowa kościoła przebiegała w trzech etapach.

Dwa pierwsze są związane z gotykiem, [4] trzeci zaś z wczesnym barokiem. [5] W pierwszym etapie została zbudowana centralna część kościoła.

W XV wieku przystąpiono do rozbudowy kościoła, wojna z Krzyżakami powodowała że rozbudowa była wielokrotnie przerywana. 
Architektem budowli był Johann Rumeschottel. [6] 
W tym samym czasie dodano wysoką wieżę z dzwonnicą.

POTĘŻNA WIEŻA Z ZEGAREM 

 Wieża wytrzymała prawie 170 lat, po czym w 1666 roku zawaliła się, niszcząc sąsiednie budynki i zabijając kilka osób.

 W drugim etapie wybudowano nowy ołtarz oraz wieżę o wysokości 136 metrów z "piramidową" szpilą.
 W 1666 wieża się zawaliła, W 1677 spłonęła. Odbudowano ją w 1690 roku, w czasie odbudowy zdążyła się ponownie zawalić, tym razem w wyniku pożaru.  W trzecim etapie zbudowano zachodnią część kościoła oraz nową wieżę o wysokości 54,5 metra. 
Była to najwyższa drewniana szpila w Europie. Szpila ponownie w 1721 roku, w wyniku uderzenia pioruna spaliła się w raz z częścią kościoła. W czasie panowania cara Piotra I wieża została odnowiona.

GRAFIKA KOŚCIOŁA ŚWIĘTEGO PIOTRA
 Z WIEŻĄ

Dla mieszkańców Rygi budynek miał bardzo ważne znaczenie i szybko kościół oddano w 1743 roku, a w latach 1745–1746 została odbudowana wieża na podobieństwo pierwotnej, jednak była wyższa (120,7 metra).
 Kilkukrotnie potem przebudowywany, dotrwał kościół świętego Piotra aż do II wojny światowej, kiedy to w 1941 roku został poważnie uszkodzony ostrzałem artyleryjskim – w jego wyniku czego zawaliła się wieża oraz dach świątyni.
 Z wcześniejszego bogatego wykończenia budowli nie zostało prawie nic. W 1954 zaczęły się prace odnawiania kościoła. Wieża została odbudowana w latach 1968–1973; tym razem miała wysokość 123,25 metra. Samo otwarcie wieży nastąpiło w 1970 roku. 
Trzy lata później otwarto platformę widokową [7] na jej szczycie.
 Na wieży znajduje się punkt widokowy z którego można podziwiać łotewską stolicę i jej zabytki, jest to najwyżej położony punkt widokowy w krajach bałtyckich. 
Ciekawostką wieży jest zegar który ponownie zaczął „tykać” w 1975 roku – podobnie jak poprzednik ma do dziś tylko jedną wskazówkę, pokazującą godziny. W 1976 roku po raz pierwszy uruchomiono stare kuranty.
 Grają one łotewską piosenkę folklorystyczną „Riga dimd” pięć razy w ciągu dnia, a dzwony biją o pełnej godzinie.

 Funkcje kościelne przywrócono dopiero w 1991 roku. Kościół świętego Piotra jest świątynią luterańską, wcześniej była katolicka do 1522 roku.

Nawiedzając bazylikę Świętego Piotra, zobaczysz wystawę sztuki.

W BAZYLICE ODBYWAJĄ SIĘ KONCERTY 

Możesz tez uczestniczyć w koncertach, często organizowanych ze względu na bardzo dobrą akustykę miejsca. Wnętrze posiada oryginalne elementy dekoracji jak: drewniany ołtarz, odnowione kamienne i drewniane epitafry i brązowe świeczniki na siedem świec. Poznawanie budowli to świetna okazja do kontemplacji mistrzostwa i kunsztu średniowiecznych budowniczych i zapoznania się ze sztuką sakralną tamtego okresu. Kolejną ciekawostką kościoła było posiadanie –siedem kogutów.[8]

Od XV wieku aż do 1941 roku w kościele na wieży zaczepionych było 6 obracających się na wietrze kogutów.
 Historia kogutów to też wpisała w różne koleje losu. 
Pierwszy z nich został zerwany w trakcie burzy, drugi – zdmuchnięty przez poryw wiatru, trzeciego usunięto ze względu na zniszczenia spowodowane kolejną burzą, czwarty kogut spadł z wieży podczas kolejnej burzy, piąty upadł, podczas gdy szóstego koguta odnowiono, ale uległ zniszczeniu wraz z destrukcją wieży Kościoła.

 W 1970 roku nowy kogut został wniesiony i pokryty złotem w osiemsetna rocznicę kościoła Świętego Piotra. Warto wiedzieć w 1997 roku kościół Świętego Piotra został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. [9] Podróżnicy zatrzymują się gdyż jest wielką atrakcją turystyczną ze względu na wieżę widokową, dostępną dla zwiedzających. Bilet kosztuje 7 Euro  i pozwala na wjechanie windą na szczyt. Z góry roztacza się piękna panorama Rygi we wszystkich kierunkach. Wejście do kościoła kosztuje 3 Euro.

 Jeszcze jedno wydarzenie wspomnę 26-28 września2017 roku odbywało się regionalne spotkania Taize [10] dla młodzieży z krajów nadbałtyckich, aby 28 grudnia-1 stycznia 2017 roku spotkać się z całą młodzieżą Europy na wspólnych modlitwach – hasłem 39 spotkania było: „Razem torujemy drogi nadziei".

JZ [11]

QR DO ZDJĘĆ 

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/ryga-szlakiem-zabytkow-sakralnych-bazylika-swietego-piotra

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Bazylika świętego Piotra – pierwotnie kościół katolicki od 1209 do 1522 później zostaje świątynią Luterańską .Znajduje  się na Skārņu iela 19, Centra rajons, Rīga, LV-1050, Łotwa

[2] W kościele znajdowała się też szkoła

[3] Pierwszy publiczny zegar w Rydze

[4] Gotyk – styl architektoniczny

[5] Barok – styl architektoniczny

[6] Johann Rumeschottel – architekt kościoła ,oraz głównym budowniczym z Rostocku .

[7] Platforma widokowa na wieżę otwarta w 1973 roku

[8] Siedem kogutów – znajdowało się na wieży

[9] Kościół świętego Piotra  wpisany jest na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO od 1997 roku

[10] Spotkania TAIZE – młodzieżowe modlitewne spotkania w Europie odbywające się w końcu roku - Nazwa Taize –pochodzi od modlitewnej wspólnoty w małej wiosce Taize w bliskości miasta Lion we Francji Założycielem był Brat Roger w 1940 przyjechał do Francji z Szwajcarii roku został zamordowany .Wspólnotę tworzą bracia katolicy i ewangelicy Mottem wspólnoty jest :Prostota i dobroć serca . Spotkanie z młodzieżą pod koniec roku 2018 będzie w Madrycie . W kilku modlitewnych spotkaniach byłem uczestnikiem

[11] Jacek Źróbek – Podróżnik, fotograf, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, architektury i sztuk pięknych. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne , zachodnie, w niewielkiej część wschodnia

NA SZLAKU -BRNO – KATEDRA ŚWIĘTYCH APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA

NA SZLAKU -BRNO – KATEDRA ŚWIĘTYCH APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA

Spacerując uliczkami centrum Brna[1] nasze kroki skierujemy na wzgórze Piotra[2].

To miejsce dominujące nad starówką z symbolicznymi dwoma wieżami.

DWIE WIEŻE -KATEDRY 

Gdy już dotrzemy na przykład z niedalekiego rynku zielnego, to zobaczymy monumentalną budowlę - jest to katedra w stylu gotyckim pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła[3]. Obok katedry znajduje się muzeum diecezjalne do którego warto wejść. Przyjrzyjmy się budynkowi, niewątpliwie oczy dostrzegą doskonały kunszt wykonania zewnętrznej architektury tej świątyni. Nad wejściem fasady zobaczymy widniejący napis w języku łaciński jest nim cytat z ewangelii Mateusza:[4]

„Venite ad me omnes qui et laboratis onerati estis et ego vos reficiam Tollie iugum meum Super vos et discite i ja quia sum et mitis humilis corde et invenietis requiem animabus sylvestris iugum enim meum Suave est et leve spoczywa meum est.”

CYTAT Z EWANGELII  MATEUSZA 

Co w tłumaczeniu mówi:

„Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a ja was pokrzepię. Weźcie moje jarzmo na siebie i uczcie się ode Mnie, bo jestem cichy i pokorny sercem, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych. Albowiem jarzmo moje ”

Jedną z tajemnic tej katedry jest bicie dzwonów [5] o godzinie jedenastej -wiąże się to z dawną historią , a sięga wojny trzydziestoletniej wydarzenia z 1645 roku kiedy to obrońcy Brna skutecznie obronili miasto przed oblężeniem Szwedów Jak opowiadają mieszkańcy, gdy po trzech i pół miesiącach oblężenia generał Torstenson powiedział, że jeśli nie może zdobyć miasto, zanim zadzwonią dzwony znajdujące na wzgórzu Piotra aby podbić pierścień południa które kończyło oblężenie. Dowódca obrońców Louis Radouit de Souches [6] użył podstępu i nakazał aby dzwony które biją w południe, biły o godzinę wcześniej to zniweczyło cały plan wojsk szwedzkich i odeszli z niczym. Sięgnijmy jeszcze do początków powstania kościoła pierwotnie [7] to świątynia była wykonana w stylu romańskim z zapisek możemy dowiedzieć się że powstała w 70 latach dwunastego wieku.

 Zbyt mały kościół pierwotny zostaje przebudowany już w innym stylu gotyckim i staje się kolebką chrześcijaństwa na Morawach[8]. W 1296 roku staje się siedzibą kolegiaty[9]. Po różnych przebudowach wnętrze świątyni uzyskuje styl barokowy i w 1777 roku, świątynia zostaje podniesiona do rangi katedry przez papieża Piusa VI[10]. Nawiedzając świątynię zobaczymy autentyczny gotycki ołtarz,

GOTYCKI  OŁTARZ PREZBITERIUM 

niesamowite witraże w prezbiterium, oraz największy zabytek tego miejsca to pochodząca z początków XIV wieku około1300 roku kamienny posąg Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus [11],

późnogotycka Pieta, barokowe ołtarze i ambona .Z tyłu katedry wejdziemy do kryty i pokonując 130 krętych schodów aby wspiąć się na wieżę katedry wtedy to ukaże piękny widok na miasto. Trzeba się zatrzymać w skarbcu , w którym oczy zobaczą tkaniny liturgiczne, monstrancje, kielichy i inne obiekty religijne W krypcie katedry [12] odkryjemy kościół z połowy 12 wieku, które wskazują na początki chrześcijaństwa w Brnie. Zatrzymaj się jeszcze w kaplicy Zwiastowania. Gdy już sięgniemy początków chrześcijaństwa Moraw i duchowej modlitwy

możemy wyruszyć na spacer do pobliskiego parku Denisove sady[13] gdzie na ławce odpoczniemy i wsłuchując się w tonację rytmu i towarzystwa mieszkańców miasta

https://plus.google.com/u/0/events/ccvrkin0ook5tifl2iaognkic9s

------------------------------------------------------------------------

ubezpieczenia samochodu 

ubezpieczenia turystyczne 

eMax walutowy EUR

Karta kredytowa VISA Premium

---

[1] Brno -stolica Moraw

[2] Wzgórze Piotra – Pietrov , Turystyczny szlak sakralny

[3] Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła -styl gotyk wnętrze barok

[4] Przed wejściem na fasadzie cytat z Ewangelii Mateusza

[5] Bicie dzwonów o godzinie 11: 00 pamiątka z wojny 3o-letniej jako obrony przed Szwedami

[6] Obrońca Brna Louis Radouit de Souches

[7] Pierwotny kościół -styl romański 70 lata XII wieku

[8] Początki chrześcijaństwa na Morawach XIII wiek

[9] 1296 rok – siedziba kolegiaty

[10] Papież Pius VI -podnosi kościół do godności katedry

[11] Rzeźba madonny z dzieciątkiem z około 1300 roku (pierwszy ołtarz po prawej stronie)

[12] Krypa katedry –zachowane mury romańskie

[13] Denisowe sady – park przyległy do katedry