IV MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL NOCY CHÓRÓW - LUNA PLENA

ŚWIĄTECZNIE JUŻ , WYDARZYŁO SIĘ

Brama do Polski

100 Przyłaczenia Górnego Ślaska do Polski Wspomnienie Jana Benisza

Festiwal wolności 40 NSZZ Solidarność region elbląski

FESTIWAL WOLNOŚCI 1980-1981 – 40 SOLIDARNOŚCI

W 40 rocznicę powstania Solidarności [1] w wielu miastach powstały wystawy plenerowe [2] dotyczące walki robotników o zakłady pracy. Jedną z takich wystaw plenerowych zobaczymy w Malborku [3] na rynku przy placu Jagiellończyka [4] w bliskości pomnika króla Kazimierza Jagiellończyka. Wystawa plenerowa została przygotowana przez Archiwum Państwowe [5] w Malborku, oraz NSZZ Solidarność regionu elbląskiego w 40 rocznicę powstania i zatytułowana jest „Festiwal wolności 1980-1981” [6]

Na 12 planszach jest krótko omówiona historia powstania ruchu Solidarności w regionie elbląskim [7] oraz przygotowania do strajków i pierwszych lat istnienia Solidarności. Na planszach zobaczymy deklaracje członkowstwa NSZZ Solidarność, czy różne zdjęcia plakatów między innymi nawołujące do wstąpienia w szeregi NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność Wiejska ”. Zatrzymajmy się na chwilę w województwie elbląskim. 15 sierpnia 1980 roku [8] w Malborku pierwsi zastrajkowali kolejarze .W kolejnych dniach fala strajków objęła wiele miejscowych zakładów pracy. W książce Karola Nawrockiego [9]- „ Studium przypadku . Opór społeczny wobec władzy komunistycznej w województwie elbląskim (1976-1989)” możemy poznać listę 28 postulatów i sytuację jaka panowała 41 lat temu. Główne strajki rozpoczęły się 18 sierpnia. Początki strajków w regionie elbląskim to postulaty tzw „ Solidarnościowe z robotnikami z Gdańska” i socjalno – bytowe pracowników wszystkich wielkich zakładów przemysłowych. Tak też proces wysuwania żądań i ich ewolucję doskonale  można prześledzić na podstawie postulatów wysuwanych przez pracowników różnych działów Zakładów Mechanicznych „Zamech” [10] w Elblągu. Tak zwane porozumienia sierpniowe [11] stały się faktem i zostały podpisane na Śląsku Jastrzębskie na Pomorzu to Gdańskie itd. Warto tu przypomnieć nie było by Wolnej Polski gdyby bohaterska postawa członków Solidarności i robotników którzy zginęli z Kopalni „Wujek” [12] czy księża, studenci zamordowani przez władze komunistyczne i jednostki ZOMO i ORMO. Pamiętajmy o strajkujących robotnikach którzy wywalczyli tak ważne postulaty robotnicze. Chociaż dziś obserwujemy coraz bardziej że wywalczona demokracja jest niszczona  przez zdrajców Polski między innymi polityków z Platformy Obywatelskiej i PSL-u.

JZ [13]

https://swiatznanyinieznany-jack.blogspot.com/2021/09/festiwal-wolnosci-40-nszz-solidarnosc.html

ZOBACZ TEŻ

https://swiatznanyinieznany-jack.blogspot.com/2021/08/tu-opozycja-miedzy-czerwcem-76.html

 

https://swiatznanyinieznany-jack.blogspot.com/2014/12/33-rocznica-pacyfikacji-kopalni-wujek.html

https://swiatznanyinieznany-jack.blogspot.com/2021/08/malbork.html

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/festiwal-wolnosci-1980-1981-40-solidarnosci

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/malbork

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] NSZZ Solidarność – to największy w Polsce związek zawodowy działający od 1980 roku. Istotną rolą związku jest obrona praw pracowniczych i godnego wynagrodzenia oraz godzenia życia rodzinnego i zawodowego.

[2] Wystawy plenerowe z okazji 40 rocznicy Solidarności „Nie zapomnijcie tamtych dni Źródła do dziejów NSZZ Solidarność w zasobach Archiwów Państwowych” Szczecińska wystawa, „Solidarność w województwie suwalskim 1980-1981. Ludzie i ich działalność”. –Suwalska wystawa, „Nie ma wolności bez Solidarności” wystawa w Kielcach to tylko część wystaw plenerowych jakie pojawiły się w różnych miastach szczególnie tych gdzie odbywały się strajki to między innymi Leszno , Częstochowa , Kalisz, Radom, Katowice.

[3] Malbork –miasto w północnej Polsce w województwie pomorskim nad rzeką Nogat.

[4] Plac Kazimierza Jagiellończyka w Malborku. Na placu stoi pomnik polskiego władcy – Króla Kazimierza Jagiellończyka na pamiątkę  wydarzenia gdy w 1457 roku swym zwycięskim wjazdem do Malborka król rozpoczął tu ,trwające 315 lat ,tzw. „ czasy polskie”. Pomnik jest wykonany z brązu i został odsłonięty w 2010 roku. Rzeźba przedstawia króla siedzącego na koniu i w ręku trzyma berło. Zwróćmy uwagę że pomnik króla wskazuje na zamek Krzyżacki ,który król Kazimierz wykupił.

[5] Archiwum Państwowe w Malborku.

[6] Wystawa plenerowa „Festiwal Wolności 1980-1981”.

[7] Region Elbląski.

[8] 15 sierpnia 1980 roku pierwsze strajki w Malborku.

[9] Karol Nawrocki – historyk autor książki „ Studium przypadku. Opór społeczny wobec władzy komunistycznej w województwie elbląskim 1976-1989” .

[10] Zakłady mechaniczne „Zamech” powstał 15 września1948 roku na terenie dawnych zakładów Schichau’a, zaraz po wojnie nazywanych stocznią nr 16 jako producent turbin parowych ,przekładni zębatych, urządzeń wyposażenia okrętowego i maszyn do obróbki plastycznej metali. Na bazie majątku Zamechowskiego 30 lat temu powstało ABB Zamet Sp.Ltd.

[11] Porozumienia Sierpniowe – historyczne podpisanie postulatów związkowych z władzą komunistyczną. Miedzy innymi porozumienie Szczecińskie - 30 sierpień 1980 Jastrzębskie – na Śląsku 3 września 1980 roku i Gdańskie - Pomorze podpisane 31 sierpnia 1980.

[12] 9 z Wujka - zastrzeleni górnicy z kopalni Wujek.

[13] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku ,podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne , zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

100-lat temu w Bytomiu

„ŚLĄSCY BOHATEROWIE ” FILM W 100 ROCZNICĘ WYBUCHU III POWSTANIA ŚLĄSKIEGO

„ŚLĄSCY BOHATEROWIE ” FILM W 100 ROCZNICĘ WYBUCHU III POWSTANIA ŚLĄSKIEGO

„Śląscy bohaterowie” [1] to tytuł filmu dokumentalnego w reżyserii Kamila Niesłonego. Dokument przypomina kontekst historyczny i dramatyczny wydarzeń III powstania śląskiego, jest uzupełniony o relacje członków rodzin powstańców.

Autorzy dotarli do archiwalnych wypowiedzi uczestnika tamtych wydarzeń ,oraz przypomnieli dokumenty zachowane w polskich i niemieckich archiwach.

PREMIERA FILMU ODBĘDZIE SIĘ  W NIEDZIELĘ 2 MAJA 2021 O GODZINIE 10:00 NA ANTENIE TVP3 KATOWICE .

A POWTÓRKĘ FILMU BĘDZIE MOŻNA ZOBACZYĆ 4 MAJA O GODZINIE 17:10 NA KANALE HISTORIA.

Warto tu dodać że Kancelaria Prezydenta RP przygotowano spot: [2]

 „Tobie Polsko” w której główną rolę przypadła Franciszkowi Pieczka synowi powstańca śląskiego i kawalera Orderu Orła Białego.

Pamięć o śląskich bohaterach to nasza tożsamość.

JZ [3]

---

[1] „Śląscy bohaterowie” - film dokumentalny reżyser Kamil Niesłony - to dokument o wydarzeniach III powstania Śląskiego.

[2] Spot „Tobie Polsko” Kancelarii  Prezydenta RP w roli głównej występuje Franciszek Pieczka, syn powstańca Śląskiego

[3] JZ

MOSZNA JAK Z BAJKI KRÓTKO

SZLAKIEM OPOLSKIM –MOSZNA

JAK Z BAJKI

Wędrówki szlakiem Opolskim [1] poprowadził mnie do Moszny [2]- małej wioski znanej z bajkowego pałacu Huberta von Tiele-Winkler właściciela dóbr Katowickich.

Tym razem moja podróż była inna. Z powodu pandemii koronowirusa autobusy Flixbusa, [3] dalekobieżne nie jeżdżą. Więc w podróż wybrałem się koleją. Plany trochę się skomplikowały, kiedy chciałem kupić bilety do Opola na pociąg IC [4] więc trasa była dłuższa z kilkoma przesiadkami w Gliwicach i Kędzierzynie – Koźlu, aby dotrzeć do Opola. Tam już sobie zaplanowałem taxówkę [5] gdyż do Moszny niewiele autobusów jeździ. Trasa z Opola do pałacu w Mosznej trwała dość chwilę i kierowca taxówki trochę opowiadał o ziemi Krapkowickiej.

I tak zaczęła się przygoda z pałacem [6] w Mosznie gdzie miałem zaplanowane noclegi. Krótki spacer nad małe jeziorko, gdzie pływały 2 łabędzie. Zatrzymajmy się trochę na ziemi Krapkowickiej i wsi Moszna.

W średniowieczu na te tereny przybywa ród Moschin [7] do parafii Łącznik w XIV wieku. Pierwsza historyczna zmianka pochodzi z 1308 roku po przybyciu rodu Moschin wieś nazywana jest Moszna. Ta średniowieczna wieś była lokowana na prawie niemieckim. Ale pierwsze źródła pisane dopiero pochodzą z 1687 roku. Właścicielami wsi od 1679 roku była rodzina von Skallów. [8] W 1695 roku Urszula Maria von Skall spisała testament w którym na spadkobiercę  wyznaczyła syna Wilhelma Leopolda. Od 1723 roku wieś i pałac przeszedł w ręce kuzyna nadmarszałka dworu Fryderyka Wielkiego – Georga Wilhelma von Reisewitz. Następnie w 1771 roku właścicielem ziemskim zostaje Heinrich Leopold von Seherr –Toss, [9] który sprzedaje w 1853 roku Mosznę Heinrichowi von Erdmansdorfowi. Wkrótce nabył ziemię Hubert von Tiele – Wincker [10] potentata przemysłowego ze Śląska, a było to w 1866 roku. Tak rozpoczyna się ekspansja pałacu w Mosznie. Pałac powstał w połowie XVIII wieku jako barokowy. Dzisiejsza forma budynku zastała trochę zmieniona i część wschodnia jest w stylu neogotyckim z oranżerią, a jego skrzydło zachodnie które zostało dobudowane w latach 1911-1913 jest w stylu neorenesansowym. Do pałacu przylega park z cennym drzewostanem dębów szypułkowych i rododendronów. Dla wielu turystów to niewątpliwe sam pałac przypomni bajkowe dziedzictwo Disneya, kiedy to za młodu każdy patrzył na filmowe opowieści. Niewątpliwe zamek ma i też ciekawą historię gościem był cesarz Wilhelm II [11] który też tam polował. Wśród listów możemy też przeczytać poezję Theodora Fontane tak opisujący pałacyk i park:

„ Pewnego letniego poranka

następnie weź laskę strażnika,

Twoje zmartwienia opadają

jak mgła od ciebie.(…)”

Rodzina Tiele –Winckler ostatecznie opuściła pałac wiosną 1945 roku. Potem były tam różne instytucje i sanatorium. Dziś w pałacu funkcjonuje hotel i restauracja. W czasie ferii odbywają się tam kolonie dla dzieci i młodzieży. W pałacu zobaczymy dawną salę lustrzaną [12] dziś to sala pod Pawiem, bibliotekę, salę cesarza.

W podziemiach jest kaplica. Sam zespół pałacowy to: pałac, oficyna, stajnia i wozownia. W pobliżu pałacu zobaczymy stylowo dopasowany kościół filialny pod wezwaniem Niepokalanego Serca Maryi, [13] ale nie jest to zabytek powstał dopiero w latach 1983 -1999 według projektu architektów Zbigniewa Trzosa i Alojzego Wocko. W Mosznie odkryjemy jeszcze stadninę koni [14] pełnej krwi angielskiej. A kto lubi techniczne zabawki to może wstąpić do muzeum robotów. [15] To tylko krótka historia małej Opolskiej ziemi i wsi Moszna, ale warto tam się na chwilę zatrzymać.

 JZ [16]

DO GALERI FOTOGAFII

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-opolskim-moszna-jak-z-bajki

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Szlak Opolski – Województwo Opolskie

[2] Moszna wieś w województwie Opolskim, w gminie Strzeleczki, powiecie Krapkowickim na terenie Kotliny Raciborskiej niemiecki: Moschen. Moszna położona jest na szlaku komunikacyjnym łączącym Prudnik z Krapkowicami.

[3] Flixbus – autobusy dalekobieżne.

[4] Kolej PKP – IC - brak biletów  na pociąg pospieszny do Opola. Inna trasa pociągami PKP: Katowice – Gliwice – Kędzierzyn – Koźle – Opole. Cena biletu 28 złotych.

[5] Taxi - Opolskie cena 270 zł z Opola do Mosznej. Powrót z Dębiny do Opola - taxi Lider to 105 złotych. Podróż to około 30 minut.

[6] Zamek w Mosznej - w 1866 pałac zostaje zakupiony przez rodzinę Huberta von Tiele-Winkler właściciela dóbr Katowickich. Dziś mieści się tam hotel – cena to 150 -190 złotych. Zabytkowa przestrzeń pałacowa posiada 365 pomieszczeń, 99 wież i wieżyczek, a do tego otacza ją sporych rozmiarów park, w którym odnajdziecie trzystuletnie okazy dębów.

[7] Ród Moschin – w XIV wieku przybywa na ziemie Prudnicką w region dzisiejszej gminy Strzeleczki w okolice Łącznika w 1308 roku.

[8] Mały pałacyk i wieś Moszna od 1679 do 1771 roku posiada rodzina von Skall.

[9] Leopold von Seherr –Toss – 1771 -właściciel pałacyku w Mosznej

[10] Hubert von Tiele – Wincker –potentat przemysłowy nabywa ziemię i pałacyk Moszna w 1866 roku

[11] Cesarz Wilhelm II - gość Huberta von Tiele –Wincker w pałacu Moszna. Cesarz brał tam udział w polowaniach.

[12] W pałacu znajduje się dawna sala lustrzana – obecnie to sala Pawia.

[13] Kościół filialny pod wezwaniem Niepokalanego Serca Maryi zbudowany w latach 1983-1999 według projektu architektonicznego Zbigniewa Trzosa i Alojzego Wocko .

[14] Stadnina koni pełnej krwi angielskiej.

[15] Muzeum robotów .

[16] Jacek Źróbek –członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

KOLEJ PIASKOWA UTRACONE DZIEDZICTWO MOST NA PRZEMSZY

ŻELAZNY MOST KOLEJOWY W BLISKOŚCI TRÓJKĄTA TRZECH CESARZY PRZESZEDŁ DO HISTORII

Któż z Mysłowiczan nie zna „Trójkąta Trzech Cesarzy” [1] i jej historię. U zbiegu Białej i Czarnej Przemszy znajduje się historyczne miejsce, gdzie kiedyś przebiegały granice Prus i terenów Rzeczypospolitej, a po rozbiorach znalazły się pod panowaniem Austrii i Rosji. Na górce Słupeckiej [2] została wybudowana w 1907 roku tzw. „Wieża Bismarcka” [3] i była wielką atrakcją turystyczną okresu międzywojennego do 1938 roku.

W 1937 roku rada miasta Mysłowie podjęła decyzję o zburzeniu wieży. Wielu z nas często się przechadzało w tamte rejony.

Na mapach gogle jest nawet oznaczony punkt widokowy wiaduktów kolejowych nad Przemszą. [4] Niedawno spacerując w rejonie „Trójkątach Trzech Cesarzy” idąc dalej w stronę Brzezinki w bliskości trasy S1 mogliśmy zobaczyć jeden z demontowanych mostów kolejowych. Kiedyś tamtędy wiodła linia tzw „ Kolej piaskowej” [5] zarządzanej przez Przedsiębiorstwo Materiałów Podsadzkowych Przemysłu Węglowego [6] tu warto dodać że firma ta była przedsiębiorstwem niezależnym od PKP i posiadała własny tabor.

W latach 90 tamtego wieku przedsiębiorstwo zostało sprywatyzowane.

Kolejową infrastrukturę wraz z mostami kupiła CTL logistics z Sosnowca [7] i ona jest odpowiedzialna za demontaż mostu.

Szkoda że władze Mysłowic, Sosnowca i Jaworzna nie potrafią zagospodarować tą piękną perełkę architektoniczną te mosty nitowane mają swoją historię i dziedzictwo przodków np. Szlaku Zabytków Techniki. [8] Sam rejon Przemszy i „Trójkąta Trzech Cesarzy” mogły też być odzwierciedleniem tras rowerowych [9] łączący Mysłowice, Sosnowiec i Jaworzno.

Te miejsce straci wiele na uroku i turystycznej atrakcji.

JZ [10]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

 

---

[1] „Trójkąt Trzech Cesarzy” to miejsce które w latach 1846-1915 zbiegły się granice trzech mocarstw biorących udział w rozbiorze Polski. Symboliczny trójkąt to łącząca się rzeka Czarna i Biała Przemszą. Warto zwrócić uwagę że pierwsze ważniejsze zmiany graniczne w tym obszarze zaczęły się już pojawiać w 1742 roku podczas wojny prusko- austriackiej to właśnie wtedy spora część Śląska z rąk Austrii przeszła do Prus, a Czarna Przemsza była granicą oddzielającą Prusy od Księstwa Siewierskiego jako lennika Polski.

[2] Górka Słupecka – dzisiejsza ziemia Mysłowicka

[3] Wieża Bismarcka – punk widokowy wybudowany na Górce Słupeckiej w 1907 roku zburzony ostatecznie w 1937 roku na podstawie decyzji wojewody Śląskiego Michała Grażyńskiego. Warto tu dodać że miejsce to było znane w całej Europie. Urok trójkąta i wieży był jedną z atrakcji. Niewątpliwie też była wyprawa przez mosty graniczne.

[4] Punk widokowy wiaduktów nad Przemszą w Rejonie Trójkąta Trzech Cesarzy i Podgórskiej w Brzezince – na mapach Google.

[5] „Kolej Piaskowa”- to kolej użytku niepublicznego, a zadaniem jej był transport materiałów podsadzkowych do zabezpieczania  wyrobisk kopalnianych i odznaczały się własnym specjalistycznym taborem .Warto tu dodać że kolej piaskowa powstała w latach 50 XX wieku poprzez rozbudowę znacjonalizowanych po II wojnie światowej niezależnych od państwa kolej przemysłowych na Górnym Śląsku. Kolej przemysłowa na Śląsku to między innymi kolej kopalniana, hutnicza. Zwróćmy jeszcze uwagę że koleje przemysłowe to też różny rozstaw szyn. Jednym z takich przykładów to tzw kolej Wąskotorowa.

[6] Przedsiębiorstwo Materiałów Podsadzkowych Przemysłu Węglowego – dawna firma funkcjonująca na Górnym Śląsku w latach 1951-1991. PMP-PW zajmowało się wydobyciem kruszywa i piasku podsadzkowego i przewozami kolejowymi .Centralnym punkt węzłowy kolei znajdował się na stacji kolejowej Jęzor.

[7] CTL Logistics to dawne PMP-PW po przekształceniu w spółkę handlową w 2013 roku. Tak też infrastruktura kolejowa KP Maczki –Bór i KP Szczakowa były zalążkiem przewoźników kolejowych wchodzących w skład holdingów CTL Logistics i DB Cargo Polska.

[8] Szlak Zabytków Techniki na Śląsku.

[9] Trasa rowerowa. –mógłby połączyć region „Trójkąta Trzech Cesarzy” jako produkt turystyczny i zielony ład Śląska.

[10] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.