Festiwal wolności 40 NSZZ Solidarność region elbląski

FESTIWAL WOLNOŚCI 1980-1981 – 40 SOLIDARNOŚCI

W 40 rocznicę powstania Solidarności [1] w wielu miastach powstały wystawy plenerowe [2] dotyczące walki robotników o zakłady pracy. Jedną z takich wystaw plenerowych zobaczymy w Malborku [3] na rynku przy placu Jagiellończyka [4] w bliskości pomnika króla Kazimierza Jagiellończyka. Wystawa plenerowa została przygotowana przez Archiwum Państwowe [5] w Malborku, oraz NSZZ Solidarność regionu elbląskiego w 40 rocznicę powstania i zatytułowana jest „Festiwal wolności 1980-1981” [6]

Na 12 planszach jest krótko omówiona historia powstania ruchu Solidarności w regionie elbląskim [7] oraz przygotowania do strajków i pierwszych lat istnienia Solidarności. Na planszach zobaczymy deklaracje członkowstwa NSZZ Solidarność, czy różne zdjęcia plakatów między innymi nawołujące do wstąpienia w szeregi NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność Wiejska ”. Zatrzymajmy się na chwilę w województwie elbląskim. 15 sierpnia 1980 roku [8] w Malborku pierwsi zastrajkowali kolejarze .W kolejnych dniach fala strajków objęła wiele miejscowych zakładów pracy. W książce Karola Nawrockiego [9]- „ Studium przypadku . Opór społeczny wobec władzy komunistycznej w województwie elbląskim (1976-1989)” możemy poznać listę 28 postulatów i sytuację jaka panowała 41 lat temu. Główne strajki rozpoczęły się 18 sierpnia. Początki strajków w regionie elbląskim to postulaty tzw „ Solidarnościowe z robotnikami z Gdańska” i socjalno – bytowe pracowników wszystkich wielkich zakładów przemysłowych. Tak też proces wysuwania żądań i ich ewolucję doskonale  można prześledzić na podstawie postulatów wysuwanych przez pracowników różnych działów Zakładów Mechanicznych „Zamech” [10] w Elblągu. Tak zwane porozumienia sierpniowe [11] stały się faktem i zostały podpisane na Śląsku Jastrzębskie na Pomorzu to Gdańskie itd. Warto tu przypomnieć nie było by Wolnej Polski gdyby bohaterska postawa członków Solidarności i robotników którzy zginęli z Kopalni „Wujek” [12] czy księża, studenci zamordowani przez władze komunistyczne i jednostki ZOMO i ORMO. Pamiętajmy o strajkujących robotnikach którzy wywalczyli tak ważne postulaty robotnicze. Chociaż dziś obserwujemy coraz bardziej że wywalczona demokracja jest niszczona  przez zdrajców Polski między innymi polityków z Platformy Obywatelskiej i PSL-u.

JZ [13]

https://swiatznanyinieznany-jack.blogspot.com/2021/09/festiwal-wolnosci-40-nszz-solidarnosc.html

ZOBACZ TEŻ

https://swiatznanyinieznany-jack.blogspot.com/2021/08/tu-opozycja-miedzy-czerwcem-76.html

 

https://swiatznanyinieznany-jack.blogspot.com/2014/12/33-rocznica-pacyfikacji-kopalni-wujek.html

https://swiatznanyinieznany-jack.blogspot.com/2021/08/malbork.html

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/festiwal-wolnosci-1980-1981-40-solidarnosci

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/malbork

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] NSZZ Solidarność – to największy w Polsce związek zawodowy działający od 1980 roku. Istotną rolą związku jest obrona praw pracowniczych i godnego wynagrodzenia oraz godzenia życia rodzinnego i zawodowego.

[2] Wystawy plenerowe z okazji 40 rocznicy Solidarności „Nie zapomnijcie tamtych dni Źródła do dziejów NSZZ Solidarność w zasobach Archiwów Państwowych” Szczecińska wystawa, „Solidarność w województwie suwalskim 1980-1981. Ludzie i ich działalność”. –Suwalska wystawa, „Nie ma wolności bez Solidarności” wystawa w Kielcach to tylko część wystaw plenerowych jakie pojawiły się w różnych miastach szczególnie tych gdzie odbywały się strajki to między innymi Leszno , Częstochowa , Kalisz, Radom, Katowice.

[3] Malbork –miasto w północnej Polsce w województwie pomorskim nad rzeką Nogat.

[4] Plac Kazimierza Jagiellończyka w Malborku. Na placu stoi pomnik polskiego władcy – Króla Kazimierza Jagiellończyka na pamiątkę  wydarzenia gdy w 1457 roku swym zwycięskim wjazdem do Malborka król rozpoczął tu ,trwające 315 lat ,tzw. „ czasy polskie”. Pomnik jest wykonany z brązu i został odsłonięty w 2010 roku. Rzeźba przedstawia króla siedzącego na koniu i w ręku trzyma berło. Zwróćmy uwagę że pomnik króla wskazuje na zamek Krzyżacki ,który król Kazimierz wykupił.

[5] Archiwum Państwowe w Malborku.

[6] Wystawa plenerowa „Festiwal Wolności 1980-1981”.

[7] Region Elbląski.

[8] 15 sierpnia 1980 roku pierwsze strajki w Malborku.

[9] Karol Nawrocki – historyk autor książki „ Studium przypadku. Opór społeczny wobec władzy komunistycznej w województwie elbląskim 1976-1989” .

[10] Zakłady mechaniczne „Zamech” powstał 15 września1948 roku na terenie dawnych zakładów Schichau’a, zaraz po wojnie nazywanych stocznią nr 16 jako producent turbin parowych ,przekładni zębatych, urządzeń wyposażenia okrętowego i maszyn do obróbki plastycznej metali. Na bazie majątku Zamechowskiego 30 lat temu powstało ABB Zamet Sp.Ltd.

[11] Porozumienia Sierpniowe – historyczne podpisanie postulatów związkowych z władzą komunistyczną. Miedzy innymi porozumienie Szczecińskie - 30 sierpień 1980 Jastrzębskie – na Śląsku 3 września 1980 roku i Gdańskie - Pomorze podpisane 31 sierpnia 1980.

[12] 9 z Wujka - zastrzeleni górnicy z kopalni Wujek.

[13] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku ,podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne , zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

Tu opozycja Między czerwcem 76 a sierpniem 80

WYSTAWA PLENEROWA O PRYMASIE AUGUŚCIE HLODZIE

GLIWICKIE SPOJRZENIA -WYBORY 89 JUŻ ZACHODZI CZERWONE SŁONECZKO

GLIWICKIE SPOJRZENIA -WYBORY 89

"JUŻ ZACHODZI CZERWONE SŁONECZKO"

Spacerując w Gliwicach [1] możemy poznać ciekawostki miasta. Jedną z opowieści o wolności możemy odkryć na rynku.

Jakie było dążenie do wolności na Śląsku?

Niewątpliwie dziadkowie zakorzenili w Śląskich miastach odrodzenie, jakim były walki o Polskość w powstaniach Śląskich. [2] Potem to sprzeciw przeciwko komunistycznemu reżimowi. Na rynku Gliwickim [3] zobaczymy plenerową wystawę dotyczących „wyborów z 1989 roku”.

Wystawa zatytułowana jest: „Już zachodzi czerwone słoneczko…” [4]

i ukazuje plakaty, liczne materiały ulotne, fotografie z zasobów archiwalnych, muzeów i stowarzyszeń, jak i zbiorów prywatnych.

30 rocznica pierwszych częściowo wolnych wyborów do dla tamtej walczącej opozycji, była wielkim wyzwaniem, ale i odwagą. Chociaż patrząc dzisiaj to późniejsza elita w większości to przefarbowani aparatczyki i zdrajcy Narodu, między innymi Buzek – TW Karol,

Janusz Steinhoff dziś usłużnie poddany Niemcom ( chciał doprowadzić do wykupienia Jastrzębskich złóż węgla dla Niemców).

 Rok 1989 to był rok przełomu –wybory parlamentarne w Polsce, 10 rocznica pierwszej pielgrzymki Papieża Jana Pawła II [5] i klęska wyborcza rządzącej PZPR wymusiła przyspieszenie zmian o charakterze ustrojowym, które doprowadziły do odzyskania przez Polskę niepodległości, a w wymiarze Europejskim do upadku sowieckiej dominacji i zniesienia tzw. żelaznej kurtyny będącej symbolem podzielonej Europy. Chociaż „Solidarność” działała to przyglądając się innym krajom z tzw. bloku wschodniego potrafili sobie poradzić z komuną rozliczając ich.

W naszej Ojczyźnie to nie nastąpiło, czego dobitnym przykładem jest wrócenie do polityki zbrodniarzy komunistycznych (między innymi Cimoszewicza i przystawkę SLD). Patrząc na wystawę możemy prześledzić drogę, która prowadziła do wyborów, a zaczynająca od zapaści gospodarczej i beznadziei drugiej połowy dekady lat 80-tych, poprzez strajki wiosną i latem 1988 roku. 

Potem rozmowy okrągłego stołu, przygotowania do wyborów. Na szesnastu panelach widnieją różne aspekty kampanii wyborczej, najważniejszych antagonistów walczących o miejsca w sejmie i senacie. Nie zabrało również miejsca dla kontestatorów tamtych wyborów. 

Tu warto zwrócić uwagę na metody walki o głosy wyborców, przebieg głosowania i zasygnalizowano procesy, które uruchomiły wydarzenia czerwca 1989 roku.

 Wystawa, która dotyczy tamtych wydarzeń na obszarze ówczesnego województwa Katowickiego, ma też wątki Gliwickie, w tym fotografie ze słynnego wiecu zorganizowanego przez Gliwicko-Zabrzański Komitet Obywatelski "Solidarności" 28 maja 1989 roku na Placu Krakowskim z udziałem francuskiego aktora i piosenkarza Yves Montand'a. 

Wystawa została zebrana z materiałów:[6]

Archiwum „Dziennika Zachodniego”, Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, Archiwum Państwowego w Katowicach, Archiwum Stowarzyszenia Pokolenie w Katowicach, Miejskiego Ośrodka Kultury Galerii Miasta w Jastrzębiu-Zdroju, Muzeum Miejskiego w Zabrzu, Muzeum w Gliwicach, Muzeum w Rybniku, Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności , oraz Artura Kasprzykowskiego. 

Z perspektywy czasu na  wystawę trzeba popatrzeć jeszcze na siłę ludzi, którzy pamięcią bohaterów z Wujka, Poznania, Lublina, itd. potrafili przełamać zbrodniczy komunistyczny system. Pamiętajmy o tych postaciach, młodych studentów , robotników, a którzy oddali życie za wolność - bo o tych postaciach się nie mówi.

JZ[7]

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Gliwice miasto w województwie Śląskim

[2] Gliwice, ul. Zwycięstwa 59 Tablica na budynku, w którym do 1939 roku mieścił się Polski Bank Ludowy, stanowiący też siedzibę wielu polskich organizacji m.in. w latach 1920-21 mieścił się Polski Komisariat Plebiscytowy. Gliwice - Ligota Zabrska, ul. świętego Jacka, cmentarz komunalny, Gliwice-Łabędy, ul. Staromiejska, Park Powstańców Śląskich Gliwice-Sośnica, ul. Cmentarna, cmentarz katolicki, mogiła położona nie opodal bramy, przy ogrodzeniu, Gliwice-Wójtowa Wieś, ul. Dolnej Wsi,

cmentarz komunalny. W 2019 roku przypada 100 rocznica wybuchu I powstania Śląskiego

[3] Rynek Gliwicki - ma kwadratowy kształt, o wymiarach 75 x75metrów, z każdego rogu odchodzą dwie uliczki. Kształt rynku oraz uliczki gliwickiej Starówki został ukształtowany w okresie lokacji miasta w średniowieczu. Na środku rynku znajduje się ratusz, a w zachodniej części fontanna z Neptunem. Kamienice znajdujące się przy rynku pochodzą w większości z XIX i XX wieku i zostały poważnie zniszczone podczas II wojny światowej.

[4] Wystawa plenerowa na  rynku Gliwickim dotycząca 30 rocznicy  częściowo wolnych wyborów z 89 roku a zatytułowana „Już zachodzi czerwone słoneczko…”

[5] 10 rocznica Pierwszej pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski -2 czerwca – 10 czerwca 1979 słowa Papieża wypowiedziane w Warszawie „Wołam, ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan Paweł II, papież. Wołam z całej głębi tego Tysiąclecia, wołam w przeddzień Święta Zesłania, wołam wraz z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”

[6] Materiały udostępnione

[7] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne , zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.