MOSZNA JAK Z BAJKI KRÓTKO

SZLAKIEM OPOLSKIM –MOSZNA

JAK Z BAJKI

Wędrówki szlakiem Opolskim [1] poprowadził mnie do Moszny [2]- małej wioski znanej z bajkowego pałacu Huberta von Tiele-Winkler właściciela dóbr Katowickich.

Tym razem moja podróż była inna. Z powodu pandemii koronowirusa autobusy Flixbusa, [3] dalekobieżne nie jeżdżą. Więc w podróż wybrałem się koleją. Plany trochę się skomplikowały, kiedy chciałem kupić bilety do Opola na pociąg IC [4] więc trasa była dłuższa z kilkoma przesiadkami w Gliwicach i Kędzierzynie – Koźlu, aby dotrzeć do Opola. Tam już sobie zaplanowałem taxówkę [5] gdyż do Moszny niewiele autobusów jeździ. Trasa z Opola do pałacu w Mosznej trwała dość chwilę i kierowca taxówki trochę opowiadał o ziemi Krapkowickiej.

I tak zaczęła się przygoda z pałacem [6] w Mosznie gdzie miałem zaplanowane noclegi. Krótki spacer nad małe jeziorko, gdzie pływały 2 łabędzie. Zatrzymajmy się trochę na ziemi Krapkowickiej i wsi Moszna.

W średniowieczu na te tereny przybywa ród Moschin [7] do parafii Łącznik w XIV wieku. Pierwsza historyczna zmianka pochodzi z 1308 roku po przybyciu rodu Moschin wieś nazywana jest Moszna. Ta średniowieczna wieś była lokowana na prawie niemieckim. Ale pierwsze źródła pisane dopiero pochodzą z 1687 roku. Właścicielami wsi od 1679 roku była rodzina von Skallów. [8] W 1695 roku Urszula Maria von Skall spisała testament w którym na spadkobiercę  wyznaczyła syna Wilhelma Leopolda. Od 1723 roku wieś i pałac przeszedł w ręce kuzyna nadmarszałka dworu Fryderyka Wielkiego – Georga Wilhelma von Reisewitz. Następnie w 1771 roku właścicielem ziemskim zostaje Heinrich Leopold von Seherr –Toss, [9] który sprzedaje w 1853 roku Mosznę Heinrichowi von Erdmansdorfowi. Wkrótce nabył ziemię Hubert von Tiele – Wincker [10] potentata przemysłowego ze Śląska, a było to w 1866 roku. Tak rozpoczyna się ekspansja pałacu w Mosznie. Pałac powstał w połowie XVIII wieku jako barokowy. Dzisiejsza forma budynku zastała trochę zmieniona i część wschodnia jest w stylu neogotyckim z oranżerią, a jego skrzydło zachodnie które zostało dobudowane w latach 1911-1913 jest w stylu neorenesansowym. Do pałacu przylega park z cennym drzewostanem dębów szypułkowych i rododendronów. Dla wielu turystów to niewątpliwe sam pałac przypomni bajkowe dziedzictwo Disneya, kiedy to za młodu każdy patrzył na filmowe opowieści. Niewątpliwe zamek ma i też ciekawą historię gościem był cesarz Wilhelm II [11] który też tam polował. Wśród listów możemy też przeczytać poezję Theodora Fontane tak opisujący pałacyk i park:

„ Pewnego letniego poranka

następnie weź laskę strażnika,

Twoje zmartwienia opadają

jak mgła od ciebie.(…)”

Rodzina Tiele –Winckler ostatecznie opuściła pałac wiosną 1945 roku. Potem były tam różne instytucje i sanatorium. Dziś w pałacu funkcjonuje hotel i restauracja. W czasie ferii odbywają się tam kolonie dla dzieci i młodzieży. W pałacu zobaczymy dawną salę lustrzaną [12] dziś to sala pod Pawiem, bibliotekę, salę cesarza.

W podziemiach jest kaplica. Sam zespół pałacowy to: pałac, oficyna, stajnia i wozownia. W pobliżu pałacu zobaczymy stylowo dopasowany kościół filialny pod wezwaniem Niepokalanego Serca Maryi, [13] ale nie jest to zabytek powstał dopiero w latach 1983 -1999 według projektu architektów Zbigniewa Trzosa i Alojzego Wocko. W Mosznie odkryjemy jeszcze stadninę koni [14] pełnej krwi angielskiej. A kto lubi techniczne zabawki to może wstąpić do muzeum robotów. [15] To tylko krótka historia małej Opolskiej ziemi i wsi Moszna, ale warto tam się na chwilę zatrzymać.

 JZ [16]

DO GALERI FOTOGAFII

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-opolskim-moszna-jak-z-bajki

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Szlak Opolski – Województwo Opolskie

[2] Moszna wieś w województwie Opolskim, w gminie Strzeleczki, powiecie Krapkowickim na terenie Kotliny Raciborskiej niemiecki: Moschen. Moszna położona jest na szlaku komunikacyjnym łączącym Prudnik z Krapkowicami.

[3] Flixbus – autobusy dalekobieżne.

[4] Kolej PKP – IC - brak biletów  na pociąg pospieszny do Opola. Inna trasa pociągami PKP: Katowice – Gliwice – Kędzierzyn – Koźle – Opole. Cena biletu 28 złotych.

[5] Taxi - Opolskie cena 270 zł z Opola do Mosznej. Powrót z Dębiny do Opola - taxi Lider to 105 złotych. Podróż to około 30 minut.

[6] Zamek w Mosznej - w 1866 pałac zostaje zakupiony przez rodzinę Huberta von Tiele-Winkler właściciela dóbr Katowickich. Dziś mieści się tam hotel – cena to 150 -190 złotych. Zabytkowa przestrzeń pałacowa posiada 365 pomieszczeń, 99 wież i wieżyczek, a do tego otacza ją sporych rozmiarów park, w którym odnajdziecie trzystuletnie okazy dębów.

[7] Ród Moschin – w XIV wieku przybywa na ziemie Prudnicką w region dzisiejszej gminy Strzeleczki w okolice Łącznika w 1308 roku.

[8] Mały pałacyk i wieś Moszna od 1679 do 1771 roku posiada rodzina von Skall.

[9] Leopold von Seherr –Toss – 1771 -właściciel pałacyku w Mosznej

[10] Hubert von Tiele – Wincker –potentat przemysłowy nabywa ziemię i pałacyk Moszna w 1866 roku

[11] Cesarz Wilhelm II - gość Huberta von Tiele –Wincker w pałacu Moszna. Cesarz brał tam udział w polowaniach.

[12] W pałacu znajduje się dawna sala lustrzana – obecnie to sala Pawia.

[13] Kościół filialny pod wezwaniem Niepokalanego Serca Maryi zbudowany w latach 1983-1999 według projektu architektonicznego Zbigniewa Trzosa i Alojzego Wocko .

[14] Stadnina koni pełnej krwi angielskiej.

[15] Muzeum robotów .

[16] Jacek Źróbek –członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

Tułowice szlakiem rodów przemysłowych

SZLAKIEM OPOLSKIM – TUŁOWICE.

Dawno temu na ziemiach Śląskich na obszarze Równiny Niemodlińskiej [1] w pobliżu Niemodlina istniała osada zwana Thylowicz. Gdzie w XV wieku powstała parafia pw. Świętego Rocha.

Źródła pisane podają pierwszą datę miejscowości jako wioski na 1447 rok. Dziś to są Tułowice dawniej nazywane Tillowitz [2] –od niemieckiej nazwy tylo – Thiele W XVIII wieku to dobra szlacheckie związane były z rodem Praschma, [3] a wywodzących się z Moraw. To małe miasteczko Tułowice leży nad rzeką Ścinawą i posiada dość ciekawą historię związaną z przemysłem fajansu. Działalność rozpoczął graf Ludwik Prascha na Bilkau, [4] który odziedziczył dobra Tułowickie w 1822 roku w wyniku podziału spadku po ojcu. Docierając koleją Dolnośląską [5] od strony Opola zatrzymamy się przy stacji Tułowice w bliskości budynków fabryki porcelany. Jakie na nas czekają ciekawostki i zabytki?. Spacerem wyruszmy w kierunku zespołu pałacowego [6] Pałac ten został wzniesiony w 1879 roku przez hrabiego Fryderyka Frankenberg-Ludwigsdorf von Schellendorf. Wykonany jako neorenesansowy, z bogatym wystrojem architektonicznym. Dziś tam w znajduje się internat Technikum Leśnego. 

Zespół pałacowy powstał w XVIII wieku i oprócz pałacu posiada kilka ciekawostek: Czworaki, młyn wodny, stary, murowano-szachulcowy, z 1763 roku; stajnię, park, oraz willę dzierżawcy fabryki porcelany, tzw. Star Willą znajdującą na ulicy Parkowej 7, a pochodząca z 1890 roku.

Od stacji kolejowej jest dość daleko. Dla wielu turystów to Tułowicki pałac jest tylko małym budynkiem szlaku Opolskiego, gdzie perełka architektoniczna znajduje się w Mosznie. Ale dla tej ziemi było wydobywanie glinek ceramicznych i produkcję fajansu. Najpierw rozpoczął w Tułowicach graf Ludwik Praschma, a od 1889 roku produkcją ceramiki zajął się Erhard Schlegelmilch. Wtedy to powstała nowoczesna fabryka porcelany produkująca porcelanę stołową, dekorowaną motywami kwiatowymi i plastycznymi. Spacerując Tułowickimi drogami warto jeszcze przyjrzeć się innym budynkom między innymi kamienicy z Pocztowej 6 powstałej w połowie XIX wieku, oraz budynkowi administracji Fabryki Porcelany na porcelanowej. [7] Idąc dalej możemy odpocząć już przy stawie ,gdzie wędkarze pokażą podwodny świat ryb. Kto wie może i jakieś wspólne danie rybne nad stawem. Zatrzymajmy się jeszcze na pierwotnej ziemi przy Kościele Świętego Rocha gdzie też znajduje się cmentarz.

Kim był Święty Roch?

Święty Roch OFS [8] to urodzony w Montpellier we Francji w1295 rok ale też wymienia się datę ok. 1345-1350. Źródła schyłku życia podają daty 1327 roku Montpellier czy 1377 lub 1378 w Voghera we Włoszech –Święty Roch był tercjarzem franciszkańskim i jest patronem aptekarzy, lekarzy, ogrodników ,rolników, szpitali, więźniów, chroni też przed zarazą, oraz opiekun zwierząt domowych. Dzisiaj w czasie epidemii można pomodlić się tak za wstawiennictwem Świętego Rocha - Patrona od zarazy:[9]

Święty Rochu, Ciebie przed

wiekami nasi przodkowie

obrali w czasach zarazy za

patrona.

 Za Twoim wstawiennictwem zostali

uratowani przed śmiercią, która

pustoszyła miasta i wioski. Z

tym większą ufnością klękamy

aby błagać o Twoją pomoc i

wstawiennictwo u Pana. Nie

liczymy na nasze zasługi ani

na nasze dobre czyny, ale

tylko na nieskończone zasługi

i miłość Jezusa do nas oraz na

Twoją miłość do Boga

wyrażającą się w

bezgranicznej miłości i służbie bliźnim,

która tak bardzo podobała się Panu.

Ty jeszcze będąc tu na

ziemi otrzymałeś od Boga dar uzdrawiania ludzi i

zapewnienie, że kto w chorobie i trudnościach będzie

wzywał Twego wstawiennictwa zgodnie z wolą Bożą,

 może być uzdrowiony.

Ośmieleni tą obietnicą prosimy Cię pełni

ufności i wiary,

abyś uprosił nam u Pana łaskę zachowania

nas i świata całego od epidemii

i skutków koronawirusa.

Ty wiesz nasz święty Patronie,

jak bardzo Jezus nasz

Odkupiciel pragnie udzielać nam swoich łask,

bo sam będą

tu na ziemi wielokrotnie ich doświadczałeś.

Prosimy Cię

wyproś nam u Pana tę łaskę

której tak bardzo pragniemy i

tak bardzo potrzebujemy,

 a my kolejnym pokoleniom

będziemy przekazywać wiarę w Twoje

wstawiennictwo za nami.

Amen.

Sam kościół [10] był pierwotnie pod wezwaniem świętej Katarzyny i zapisany był w dokumentach Świętopietrza w 1447 roku i był drewniany. Dzisiejszy kościół parafialny powstał w latach 1829 - 1840 w stylu bazylikowym. Wygląd kościoła z opisu w kronice hrabiego: "Ołtarz trzy skrzydłowy, Najświętsza Maryja z Dzieciątkiem Jezus w niebiańskiej chwale - na głównym ołtarzu, święta Jadwiga i święty Roch, który jest patronem kościoła - jako ołtarze boczne. Ołtarz rzeźbiony w stylu romańskim i ambona dębowa, prezbiterium zostało zaślepione, drewniany sufit nowy z pomalowanymi konsolami, wejście główne wyłożone marmurkowanymi płytkami.."

Wyruszmy dalej na szlak Opolski do Korfantowa.

JZ [11]

 

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Równina Niemodlińska – geograficznie znajduje się południowej Polsce przy południowej części Niziny Śląskiej.

[2] Tillowitz – dawna miejscowości Tułowice znajdującej 6,5 kilometra od Niemodlina.

[3] Praschma ród szlachecki wywodzący się Moraw. Od 1779 do końca II wojny światowej miasto należało do hrabiów von Praschma.

[4] Ludwik Prascha na Bilkau z niemieckiego Ludwig Graf Praschma Freiherr von Bilkau– młodszy syn Jana Nepomucena II i Marianny Karoliny von Zierotin-Lilgenau, urodzony 29 lipca 1790 roku w Niemodlinie. Odziedziczył w 1822 roku w wyniku podziału spadku po ojcu, państwo stanowe Tułowice -Herrschaft Tillowitz. Zmarł w Wiedniu w 1830 roku.

[5] Linia kolei Dolnośląskiej –u Opole –Nysa.

[6] Zespół pałacowy pochodzi z XVIII wieku pałac, wybudowany w 1879 roku przez hrabiego Fryderyka Frankenberg-Ludwigsdorf von Schellendorf. Neorenesansowy, z bogatym wystrojem architektonicznym.

[7] Fabryka Porcelany „RS Tillowitz” – i budynek administracji pochodzi XIX wieku znajduje się na ulicy Porcelanowej 2 e

[8] Święty Roch - urodzony w Montpellier we Francji, zmarł przed rokiem 1420;to Tercjarz  Franciszkański. W Ikonografii przedstawiany jest jako pielgrzym, żebrak w łachmanach z psem liżącym mu rany. Tak też atrybutami są anioł ,pies trzymający w pysku chleb i torba pielgrzyma. Patron święty Roch jest patronem aptekarzy ,lekarzy ,ogrodników ,rolników ,szpitali brukarzy więźniów oraz jako patron chroniący od zarazy. Papież Pius IV ufundował szpital oddając w ręce bractwa świętego Rocha w 1560 roku Papież  Pius IX ogłosił świętego Rocha patronem Montpeller .A w 1585 papież Grzegorz XIII wpisał imię w Martyrologium Rzymskich-czyli w poczet Świętych. Tu warto dodać że postać świętego Rocha możemy zobaczyć w filmach Jasminum czy Historia kina w Popielawach – Jana Jakuba Kolskiego.

[9] Modlitwa Świętego Rocha –patrona od zarazy - Źródło. https://www.wszystkichswietych.org/

[10] Kościół parafialny pw. Świętego Rocha w Tułowicach pierwotnie miał wezwanie Świętej Katarzyny i był kościołem drewnianym z źródeł pisanych Świętopieprza powstał w 1447 roku. Obecny murowany pochodzi z lat 1829 - 1840 i jest w stylu bazylikowym.

[11] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.