KALENDARZ NAJDŁUŻSZYCH STRAJKÓW STANU WOJENNEGO 14 -28 GRUDZIEŃ 1981 - KOPALNIA „PIAST”

 KALENDARZ NAJDŁUŻSZYCH STRAJKÓW STANU WOJENNEGO 14 -28 GRUDZIEŃ 1981 - KOPALNIA „PIAST”

 

12-13 grudnia 1981 roku

1.   Wprowadzenie Stanu wojennego przez Radę Państwa PRL; 13 grudnia 1981 roku

2.   Próby spotkania działaczy Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” z dyrektorem Kopalni Węgla Kamiennego „Piast” Czesławem Gelnerem;

3.   Przewiezienie aresztowanych działaczy do Komendy Miejskiej Milicji Obywatelskiej w Tychach; podpisanie oświadczenia o przestrzeganiu zapisów dekretu o Stanie wojennym i zaprzestaniu działalności politycznej;

4.   Internowanie działaczy NSZZ „Solidarność”: wiceprzewodniczącego Komisji Zakładowej KWK „Piast” Eugeniusza Szelągowskiego, oraz przewodniczącego Komitetu Zakładowego Przedsiębiorstwa Robót Górniczych z Mysłowic Stanisława Dziwaka.

14 grudnia 1981 roku

1. Wystąpienie Stanisława Trybusia, elektryka z PRG, w obronie internowanych działaczy NSZZ „Solidarność"; zawiązanie protestu, późniejszego Strajku, przez pracowników PRG i górników z I zmiany na poziomie 650 KWK „Piast”.

2. Interwencja działaczy „Solidarności" w sprawie internowanych w Komitecie Miejskim PZPR.

3. Spotkanie działaczy z protestującymi w cechowni zakończone ich wygwizdaniem i wyzwiskami.

4. Około godziny 21 zjazd działaczy na poziom 650; ich przyłączenie się do Strajku.

5. Rozpoczęcie przez Janusza Pioskowika prowadzenia notatek-bezpośredniego zapisu wydarzeń Strajku w KWK „Piast".

15 grudnia 1981 roku

1. Około godziny 4 interwencja nadsztygara Jeremiasza Sitka, członka Komitetu Centralnego PZPR, mająca przekonać protestujących do wyjazdu na górę (nieudana).

2. Decyzja o zablokowaniu dwóch z trzech szybów zjazdowych.

3. Około godziny 7:30 przyłączenie się do strajkujących I zmiany pracującej na poziomie 500; odrzucenie pomysłu zajęcia znajdującego się tam magazynu materiałów wybuchowych oraz rozszerzenia akcji strajkowej na ten poziom.

4. Decyzja dyrekcji KWK „Piast” o zaprzestaniu prac wydobywczych na poziomie 300.

5. Wstrzymanie wstępu pracowników do kopalni.

6. Przekazanie strajkującym o godzinie 10 odezwy komisarza wojskowego Tychów wzywającej do zaprzedania akcji protestacyjnej.

7. Dzień wypłaty, spontaniczna zbiórka pieniędzy wśród pracowników przebywających na powierzchni na wsparcie Strajkujących.

8. Decyzja dyrekcji KWK „Ziemowit” o wykonaniu celowego zawału fragmentu chodnika łączącego ją z KWK „Piast”.

9. Odwołanie z funkcji wojewody Katowickiego Henryka Lichosia i mianowanie w jego miejsce generała Romana Paszkowskiego.

10. Rozpoczęcie wspólnych modlitw na poziomie 650 KWK „Piast”.

16 grudnia 1981 roku

1. Pierwsze, niepotwierdzone informacje o masakrze w KWK „Wujek".

17 grudnia 1981 roku

1. Potwierdzone informacje o masakrze w KWK „Wujek”.

2. Telefoniczne rokowania pomiędzy górnikami a dwoma oficerami wojska, w towarzystwie księdza.

3. Przesłanie do strajkujących odezwy podpisanej przez dyrektora, wzywającej do zaprzestania akcji protestacyjnej.

4. Spotkanie biskupa Katowickiego Herberta Bednorza z wojewodą Paszkowskim; ustalenie próby podjęcia mediacji przez Kościół katolicki.

5. Dwa wieczorne wybuchy paniki na poziomie 650 KWK „Piast” spowodowane stresem po informacjach o „Wujku”.

18 grudnia 1981 roku

1. Odesłanie jednego z wszczynających panikę na powierzchnię w stanie załamania nerwowego.

2. Przybycie do KWK „Piast” wojska z trzema transporterami opancerzonymi w celu wydobycia z dołu zgromadzonych tam materiałów wybuchowych; ostry protest osób, szczególnie żon i rodzin górników zebranych pod bramą.

3. Wizyta u biskupa Herberta Bednorza trzyosobowej delegacji z KWK „Piast”.

4. Próba samobójcza odesłanego górnika, wszczynającego panikę.

19 grudnia 1981 roku

1. Przybycie o godzinie 11 do KWK „Piast” delegacji trzech księży: Eugeniusza Świerzego, Franciszka Resiaka, oraz Bronisława Kuczery; ośmiogodzinna wizyta na poziomie 650.

2. Przyjęcie przez Wojewódzki Komitet Obrony w Katowicach planu działań blokadowych kopalń węgla kamiennego „Piast" i „Ziemowit" w Tychach do realizacji od 20 grudnia (niezrealizowany).

20 grudnia 1981 roku

1. Wizyta księdza  Kuczery na kopalni; rozmowa telefoniczna ze strajkującymi.

21 grudnia 1981 roku

2. Kolejna wizyta księży; brak zgody strajkujących na ich zjazd na dół; rozmowy telefoniczne.

3. Początek inspirowanej przez SB ogólnopolskiej akcji propagandowej skierowanej przeciwko strajkującym w KWK „Piast”.

4. Podjęcie przez SB starań o włączenie się biskupa Herberta Bednorza w roli mediatora.

5. Wizyta kontrolna nadinspektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Tychach (wg Bogacza miała ona miejsce 19 grudnia);

6. Przybycie do zmilitaryzowanej KWK „Piast” w roli komisarza wojskowego pełnomocnika Komitetu Obrony Kraju pułkownika doktora inżyniera  Bronisława Zieleckiego.

22 grudnia 1981 roku

1. Raport komendanta wojewódzkiego MO w Katowicach pułkownika  Jerzego Gruby na temat rozwoju sytuacji w KWK „Piast”.

23grudnia 1981 roku

1. Wprowadzenie całkowitej blokady na dostarczanie żywności strajkującym.

2. Wizyta w KWK „Piast” wiceministra górnictwa i energetyki magistra  inżyniera Mariana Gustka.

3. Spotkanie ministra Mariana Gustka i dyrektora Czesława Gelnera z biskupem Bednorzem w celi nakłonienia go do podjęcia mediacji.

4. Wszczęcie śledztwa w sprawie strajku przez prokuratorów wojskowych porucznika Janusza Brofa i porucznika Bogdana Pikałę.

24 grudnia 1961 roku

1. Wizyta w KWK „Piast” biskupa pomocniczego diecezji katowickiej Janusz: Zimniaka (wraz z trzema kapłanami obecnymi poprzednio); od południa sześciogodzinna wizyta na poziomie 650.

2. Wigilia pod ziemią.

3. Przekazana z powierzchni transmisja radiowa pasterki z Warszawy.

25 grudnia 1981 roku

1. Dwukrotny wyjazd na górę grupy strajkujących poszukującej paczek dostarczanych przez rodziny.

2. Podziemna wyprawa do KWK Ziemowit” celem znalezienia jedzenia (nieudana - zawał).

26 grudnia 1981 roku

1. Przesłanie na dół taśmy z dobrowolnie nagranym apelem wiceprzewodniczącego Krajowej Komisji Koordynacyjnej Sekcji Górnictwa NSZZ „Solidarność” Zdzisława Kosmalskiego o zaprzedanie strajku.

27grudnia 1981 roku

1. Sformułowanie wstępnych warunków zakończenia Strajku.

28 grudnia 1981 roku

1. W godzinnę 11.55-13.45 pertraktacje siedmioosobowej delegacji z poziomu 650 z dyrektorem  Gelnerem oraz pułkownikiem . Zieleckim ; ultimatum władz w sprawie zakończenia protestu.

2. W godzinie 17-18 narada strajkujących; decyzja o zakończeniu strajku.

3. W godz. 19-20 wyjazd strajkujących na powierzchnią.

4. Wieczorem: pierwsze aresztowania i internowania.

2 stycznia 1982 roku

1. Powrót załogi KWK „Piast" do pracy.

9 stycznia 1982 roku

1. Skierowanie do Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu aktu oskarżenia przeciwko Zbigniewowi Bogaczowi, Wiesławowi Zawadzkiemu, Andrzejowi Machalicy oraz Wiesławowi Dudzińskiemu, Andrzejowi Oczce, Stanisławowi Paluchowi i Adamowi Urbańczykowi.

25 stycznia 1982 roku

1. Rozpoczęcie procesu przeciwko ww. oskarżonym w Sądzie Wojewódzkim w Katowicach; skład orzekający: pułkownik Józef Machański - przewodniczący, kapitan Józef Medyk, podporucznik Joachim Filipek.

29 Stycznia 1982 roku

1. Zwrot sprawy do Wojskowej Prokuratury Garnizonowej na jej własny wniosek (I) celem zebrania nowych dowodów na potwierdzenie oskarżenia.

19 kwietnia 1982 roku

1. Wznowienie procesu wskutek śmierci pułkownika . Machańskiego; nowy skład orzekający: kapitan Józef Medyk - przewodniczący, porucznik Andrzej Chwiłoc, podporucznik Joachim Filipek.

12 maja 1982 roku

1. Ogłoszenie wyroku: .niewinni”.

12-15 maja 1982 roku

1. Internowanie oskarżonych przez SB.

Industriada -Natura w Przemyśle

Karczma piwna spojrzenia

Mapping | 100. rocznica I Powstania Śląskiego. Radio Katowice, 14.08.2019.

ODSŁONIĘCIE I POŚWIĘCENIE POMNIKA POLEGŁYCH GÓRNIKÓW MYSŁOWICKICH

ODSŁONIĘCIE I POŚWIĘCENIE POMNIKA POLEGŁYCH GÓRNIKÓW MYSŁOWICKICH

„…Do Ciebie wołam, Człowieku, Ciebie szukam [1]

- w którym

historia ludzi może znaleźć swe Ciało.

Ku Tobie idę, i nie mówię "przybądź",

ale po prostu "bądź",

bądź tam, gdzie w rzeczach żaden nie widnieje zapis,

a człowiek był, był duszą, sercem, pragnieniem,

cierpieniem i wolą,

gdzie go trawiły uczucia i palił najświętszy wstyd -

bądź jak wieczysty Sejsmograf tego,

 co niewidzialne a Rzeczywiste.

Człowieku, w którym ludzkie dno się spotyka ludzki szczyt,

w którym wnętrze nie jest ciężarem i mrokiem, lecz właśnie sercem….”

Papież Jan Paweł II –

„ Wigilia Wielkanocna 1966” fragment.

Pamięć o przodkach, ale człowieku dla każdego z nas powinna być odkrywaniem drogi do Boga, ale i drugiego człowieka.

 Dla społeczności Mysłowickiej są górnicy, którzy oddali swoje życie wcześniej jako powstańcy, a inni zginęli na służbie pod ziemią. 

POLEGŁYM GÓRNIKOM
KWK ,,MYSŁOWICE'' W LATACH 1945-2003
STOWARZYSZENIE ,,PAMIĘĆ ''
PIERWSZA TABLICA
MARMUROWA Z WIZERUNKIEM ŚWIĘTEJ BARBARY 

10 lutego na Bończyku [2] w kościele pw. Ścięcia Jana Chrzciciela [3] odbyła się msza święta [4] za poległych górników.

 Później zostały poświęcone tablice marmurowe, które zostały przeniesione z likwidowanej Mysłowickiej kopalni węgla kamiennego.

 Znajdują się przed kościołem przy szybie Bończyk.

 Na mszę za poległych górników przybyli wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski, [5] który uczestniczył w wydarzeniu wspólnie z parlamentarzystami, przedstawicielami spółek PGG i SRK, dyrekcją kopalni, pocztami sztandarowymi, [6] związkowcami i mieszkańcami Mysłowic. Eucharystię koncelebrował ksiądz prałat Stanisław Puchała, [7] emerytowany proboszcz katedry Chrystusa Króla w Katowicach, kapelan NSZZ "Solidarność" Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, kapelan kaplicy świętej Barbary w Zabrzańskiej kopalni Guido, który dokonał także poświęcenia Mysłowickich tablic. W eucharystii udział wzięli też dziekan ksiądz Rafał Ryszka [8] i proboszcz parafii na Piasku Piotr Płonka. [9]

KONCELEBROWANA MSZA  ŚWIĘTA ZA POLEGŁYCH GÓRNIKÓW

Kapelan Solidarności ksiądz Stanisław Puchała w homilii (link do kazania) zastanawiał się nad sensem dramatu i śmiercią górników, którzy zginęli przy pracy w kopalni 238 górników. Dalej kaznodzieja przypomniał słowa papieża Jana Pawła II o pamięci - wgłębiając się w homilię wygłoszoną w czasie pielgrzymki papieża do Katowic. Na zakończenie w słowach prałat zaznaczył że na śmierci nie kończy się, jest zbawienie. 

Na początku mszy świętej górnicy odczytali imiona i nazwiska pracowników, którzy odeszli na wieczną służbę. Inicjator przeniesienia tablic Krzysztof Urban [10] lider górniczej Solidarności w kopalni Mysłowice-Wesoła zaznaczył, że poległych od zarania zakładu było znacznie więcej.

 Niestety zachowały się jedynie archiwa po 1945 roku.

 Kopalnia w Mysłowicach rozpoczęła swoją działalność od 18 maja 1837 roku, [11] a ostatnią tonę węgla wywieziono na powierzchnię w 7 listopada 2008 roku. Warto tu zwrócić uwagę na dwie ważne daty pamiętnych wydarzeń historycznych to w 1901 roku [12] po raz pierwszy na świecie zastosowano w Mysłowicach podsadzkę hydrauliczną do wypełniania pustek w wyeksploatowanych wyrobiskach pod ziemią. 

Sto lat temu, 16 sierpnia 1919 roku Grenzschutz [13] otworzył ogień do górników i ich bliskich podczas strajku przed bramą zakładu Wtedy to śmierć poniosło 7 osób i wywołało wzburzenie społeczne na Górnym Śląsku, dając impuls do wybuchu I Powstania Śląskiego.

Przed 32 laty, nad ranem 4 lutego 1987 roku [14] w kopalni Mysłowice doszło do jednej z najtragiczniejszych katastrof w polskim górnictwie.

Po wybuchu metanu i pyłu węglowego 500 metrów pod ziemią zginęło 19 górników, a 20 zostało ciężko poparzonych. 

W niedzielnych uroczystościach modlono się za ofiary w kolejną 32 rocznicę pamiętnej katastrofy. Oprawę muzyczną uroczystości zapewniła górnicza orkiestra dęta kopalni Mysłowice-Wesoła pod batutą Mirosława Kaszuby oraz trzy połączone Mysłowickie chóry.

Po odsłonięciu i poświęceniu tablic hołd złożyli poległym górnikom wiceminister energii, władza samorządowa miasta, związki zawodowe górników i mieszkańcy.

Na tablicach z wizerunkiem patronki górników - świętej Barbary [15] zobaczymy 238 imion i nazwisk pracowników, którzy zginęli od 1945 roku [16] w kopalni Mysłowice oraz Mysłowice-Wesoła.

„ Wieczny odpoczynek racz im dać Panie….”
(zobacz i ściągnij też PDF 1 lub  PDF 2)

JZ [17]

QR - DO GALERII ZDJĘĆ - KTÓRE MOŻNA  ZAMÓWIĆ

---

[1] Papież Jan Paweł II - ,,Wigilia Wielkanocna  1966-” fragment – poematu

[2] Bończyk – dzielnica Mysłowic

[3] Kościół pw Ścięcia Jana Chrzciciela - Mysłowice

[4] Msza święta – za poległych Górników z Mysłowickich kopalń 10 luty 2019 roku godzina 12:00

[5] Grzegorz Tobiszowski - wiceminister energii

[6] Poczty sztandarowe górnicze

[7] Stanisław Puchała – emerytowany proboszcz katedry Chrystusa Króla w Katowicach , kapelan Solidarności- kaznodzieja w czasie mszy i poświęcił tablice poległych Górników

[8] Dziekan Mysłowicki – Rafał Ryszka

[9] Proboszcz parafii Świętego Krzyża – na Piasku – Piotr Płonka

[10] Przewodniczący związku Zawodowego KWK Mysłowice –Wesoła ,,Solidarność” – Krzysztof Urban

[11] Historia kopalni Mysłowice – powstanie 18 maja 1837 rok. Jest to dzień nadania pola górniczego „Danzig” Pierwszymi właścielami byli Aleksander Mieroszewski, burmistrz Fryderyk Gawron, kupiec Loebel Danziger , Antoni Kołodziejczyk z Szopienic i Franciszek Winckler.  W 7 listopada 2008 roku wydobyto ostatnią tonę węgla została zamknięta. Kopalnia posiadała 8 szybów to Łokietek, Sas, Jagiełło, Bończyk, Zachodni ,Południowy, Wschodni I i Wschodni II. W 1909 powstaje najstarszy sportowy klub górniczy Górnik 09 Mysłowice.

[12] Pierwsza kopalnia na świecie która wykorzystała podsadzkę hydrauliczną do wypełniania pustek w wydobywanym wyrobisku – 1901 roku

[13] Grenzschulz- Niemiecka policja - Ochrona Granic  Wschód powstanie w 1918-1919  na Śląsku działała 117 dywizja Piechoty – pod dowództwem generała Karla Hoefera - zastrzeliła 7 górników dwie kobiety i 13 letniego chłopca podczas protestów przed kopalnią 16 sierpnia 1919 roku – wybuch I powstania Śląskiego trwało do 26 sierpnia dowódca komendant powstania z Mysłowic był Ryszard Mańka.- został zamordowany w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen lub Dachau. Odznaczony Krzyżami zasługi. Warto tu zwrócić uwagę że powołane odziały wojskowe przez Mańkę były główną siłą przyszłych powstań Śląskich.

[14] 4 luty 1987 – tragedia na kopalni Mysłowice – wybuch metanu zginęło wtedy 19 górników, a 20 zostało poparzonych

[15] Święta Barbara – patronka górników

[16] Tablice marmurowe - z wyrytymi 238 imionami i nazwiskami pracowników z kopalni którzy zginęli od 1945 roku

[17] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku ,podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie.