Comment acheter des châtaignes? plus savoureux

SZLAKIEM MORAW I AUSTRII GOTYK ANTONA PILGRAMA

SZLAKIEM MORAW I AUSTRII

GOTYK ANTONA PILGRAMA

Podróżując po Europie Południowej w stronę Morawskiej [1] i Austriackiej [2] ziemi możemy odkryć zachowany jeszcze styl architektoniczny – gotycki. [3] Historia architektury gotyckiej sięga późnego średniowiecza i czasów XIII wieku do początków XVI wieku.

Architektura gotycka w swoim zamierzeniu ma odzwierciedlać Boską naturę i wielbić Boga. Tak też przyglądając się stylowi zobaczymy strzeliste ogromne bryły kościołów tworzą swoją formę delikatną ekspresyjną i lekką. Gdy wejdziemy do środka to barwne światło wnikające do środka przez wysokie witraże daje poczucie uduchowienia. Często człowiek zwracając uwagę na sklepienie kieruje wzrok ku górze. Kolebką stylu gotyckiego jest Francja [4] jest rok 1144 wtedy opat Sugeriusz podejmuje się przebudowy chóru w opactwie Saint Denis [5] jest to znane miejsce pochówków królów Francji. Warto tu dodać że przebudowa miała związek z odkryciem pism neoplatońskich Pseudodioziego. Powoli styl gotycki zaczął się rozwijać w Europie najpierw około 1175 roku w Anglii po 1200 roku dotarł do Niemiec. Sklepienia krzyżowo-żebrowe stały się symbolem wielu kościołów. Pierwszym gotyckim obiektem jest Bazylika świętego Dionizego w Saint-Denis. Charakterystyczne budynki ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym z XI i XII wieku powstały w Normandii, oraz w północnych Włochach np. w Mediolanie. Kolejnym wyróżnieniem jest tzw. łuk ostry, który możemy odkryć w Burgundii w sklepieniu kościoła benedyktynów w Cluny. [6] Najbardziej znanym w stylu łuków ostrych można zaliczyć bazylikę Saint Martin des Champ w Paryżu. Dziś wiele sakralnych budynków we Francji zostało zniszczonych przez laicyzację społeczeństwa. W wiele z nich pełni rolę muzeów lub bezpowrotnie zostało rozebranych. Konstrukcje okresu gotyckiego charakteryzują się budowlami kościołów na planie trójnawowej bazyliki ale też stylu halowego. Zatrzymując się w Brnie [7] jednym z gotyckich kościołów trójnawowych może być bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny,[8] a ufundowana przez córkę Ryksę Elżbietę króla Polskiego Przemysława II. Architektura okresu gotyckiego to też budownictwo świeckie które wpisuje się w zabudowę miast. Są to ratusze i siedziby władz miejskich, czy mosty i barbakany. Warto tu jeszcze zwrócić uwagę na gotycki styl w szpitalach, a budowane przez bractwo Świętego Ducha. Ale przejdźmy już do budowniczych stylu gotyckiego. Gdy będziemy wędrować po stolicy Moraw Brnie. Na pewno zauważymy ciekawy portal starego ratusza. Jeden z symboli Brna niewątpliwie oddaje kunszt rzeźbiarza.

Kim był ten budowniczy?

Gdy podróżujemy i odwiedzamy różne zabytki często spotkamy się z nazwiskiem Anton Pilgram. [9] Będąc w Znojmo [10] natrafiłem na rysunki Pilgrama klasztoru Louka. [11] Historia Antona Pilgrama wiąże się z dwoma miastami to Brno i przede wszystkim Wiedeń. Anton Pilgram urodzony około 1460 roku w Brnie tam też rozpoczynał swoją przygodę jako budowniczy i rzeźbiarz architektury gotyckiej. Anton to urodzony w rodzinie malarzy i rzeźbiarzy osiadłej w Brnie i Igławie to Jihlava co najmniej od połowy XIV wieku. W Brnie najważniejsze dzieła to portal starego Ratusza i kościół świętego Jakuba. Wielcy przedstawiciele rzeźbiarstwa gotyckiego to niewątpliwie pochodzą z Salzburga.

Czy Anton Pilgram w młodości otarł się o warsztat wielkiego Nicolausa Gerhaerta van Leyden? Tego nie wiemy. Swoje doświadczenie  w młodości nabierał w krajach Germańskich. Gdzie ślady jego dłuta poprowadzą nas do Badenii-Wirtembergii: u świętego Kilana w Heilbronn i w kościele w Schwieberdingen koło Stuttgartu. 30 lat później powraca do swojego miejsca urodzenia Brna i w 1495 roku rzeźbi gmerka przy kręconych schodach w kościele świętego Jakuba, a drugi miał powstać w 1502 roku i znajduje się przed wejściem do kaplicy mariackiej tego kościoła. W bliskości kościoła odkryjemy kruchtę. Kolejna perełka budowlana pochodzi z 1508 roku i była to brama Żydowska, dziś już nie istnieje. Część rzeźb możemy zobaczyć w miejskim lapidarium. Ale najcenniejszym rzeźbiarskim dziełem Antona Pilgrama jest portal Brneńskiego ratusza  tzw.: Stará radnice, który powstał w 1511 roku.

Zatrzymajmy się na chwilę przy starym ratuszu. Tu trzeba wspomnieć że ratusz jest w bocznej uliczce. Wejście do ratusza wyznacza portal który jest smukły pełnoplastyczną konstrukcją. Patrząc na architektoniczną perełkę zauważymy kamienne pnącze sięgające aż ponad drugiego piętra. Kunszt rzeźbiarza wpisuje się w precyzję i misterną i rytmiczną sztukę dłuta. Czy dzisiaj rzeźby odzwierciedlają myśl Pilgrama pewnie nie. Tak też dzisiejsza centralna  Iutitia powstała później zastępując rzeźbę Tronu Łaski to przedstawienie Trójcy Świętej: Bóg Ojciec trzymający Chrystusa ukrzyżowanego, nad nimi widnieje gołębica Ducha Świętego. To często było wpisane w styl kanonu architektury gotyckiej. Poniżej zobaczymy herb. Ach ten kunszt!- przyściennych fial, gdzie cokoły figur niesione na grubych, poskręcanych liściach, kunsztownie zaplecionych, łodygi płożące się po żebrach i dramatycznie wędrujące ku licu muru, przypominając egzotyczne stwory, plątanina żeber, skręcone, potargane sterczynki baldachimów – zachwyca widza. Ale emocje nabierają sensu gdy patrzymy na środkowy pinakiel, którego iglica zgina się, wije, cud. Jak mówią legendy to może zemsta mistrza za niedotrzymanie warunków zapłaty. Ale to tylko legenda. To kunszt rzeźbiarza pokazuje jak skutecznie wspierał się cyrklem i kątownicą nad materiałem.

Dziś podziwiane dzieło Pilgrama stało się zwięczeniem dla Morawskiej ziemi i Brna. Tak też Anton wyrusza do Wiednia, aby stać się budowniczym katedry świętego Szczepana. Gdzie w ciągu kilku lat wznosi chór muzyczny w nawie północnej, tuż przed transeptem i kazalnicę przy filarze nawy głównej. W Europie południowej w tym samym czasie powstają inne dzieła. Michał Anioł wyrzeźbił już Dawida, zmaga się z Mojżeszem na nagrobek Juliusza II, Bramante przymierza się do monumentalnej przebudowy bazyliki świętego Piotra – we Włoszech renesans wkroczył w fazę dojrzałą. Ale w Europie środkowej gotyk odgrywa ważną rolę w architekturze tamtego czasu. Nawiedzając katedrę Wiedeńską poszukajmy sztuki rzeźbiarskie Antona Pilgrama.

Chór przypomina ekscentryczną roślinę o mocno unerwionych liściach, uwieńczoną okazałym, pełnym kwiatem o naprzemian obłych i kanciastych płatkach. Na dole umieścił architekt i rzeźbiarz swą podobiznę zaznaczając że po wsze czasy chce uwiecznić swoje oblicze i imię.

Patrząc na wizerunek dostrzeżemy: na głowie akademicki biret, w ręku kątownica i cyrkiel.

Co daje mu poczucie wiedzy i talentu, by unieść w powietrze kamienną emporę i siły, by ją na swych barkach trzymać. Ta umiejętność wiedzy łączy średniowiecze z renesansem. Dalsza część przygody to lata 1514-1515 wtedy to powstaje słynna Wiedeńska ambona z przedstawieniami Ojców Kościoła: naturalistyczne, ekspresyjne popiersia, przebogaty, mięsisty detal, kamienne ażury i grubo łamane tafle. Gdzie zza okiennicy wygląda nasz Anton że tu osiągnął tu szczyt swych możliwości jako rzeźbiarz. Wielkość tego architekta możemy jeszcze dostrzec na sklepienia w licznych kościołach [12] pogranicza Czesko -Morawsko-Austriackiego to między innymi: Freistadt, Rožmberk koło Czeskiego Krumlowa, Bad Zell, Weißenkirchen an der Traun. To ostatni wielki mistrz gotyku w środkowej Europie, który zmarł w 1515 roku w Wiedniu. Czas już powoli wyruszyć w meandry myśli i okresu gotyku sięgając ku przeszłości.

JZ [13]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/brno-katedra-architektura

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-austriackim-wieden

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Morawy Czeski: Morava, Łacinski: Moravia ,Niemiecki: Mähren – to znajdującą we wschodniej części Republiki Czeskiej - kraina historyczna. Kilka miast Morawskiej części: Ostrava, Ołomuniec, Zlin, Igława, Prościejów ,Kromieryż, Brzesław, Znojmo Hranice. Stolicą jest Brno.

[2] Austria -kraj w środkowej Europie.

[3] Gotyk styl architektoniczny w XIII do XVI wieku w swoim zamierzeniu ma odzwierciedlać Boską naturę i wielbić Boga.

[4] Francja kolebka stylu Gotyckiego.

[5] Opactwo Saint Denis miejsce pochówku królów Francuskich.

[6] Kościół benedyktynów w Cluny charakterystyczny łuk ostry dla stylu gotyckiego

[7] Brno z Niemieckiego: Brünn, Łacińska to Bruna, dawna Polska nazwa to Berno – stolica Moraw leżąca w południowo –wschodniej części Czech u zbiegu rzek Svratki i Svitavy.

[8] Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Brnie. Powstanie w 1323 roku, a zakończenie w 1364 roku. Fundatorem była Królowa Czech księżniczka Polska  Ryksa Elżbieta, budowla w stylu Gotyckim z 3 nawami i jedną kopułą. W 1335 roku królowa została tam pochowana i miejsce jej pochówku zaznaczone jest w posadzce literą E z koroną królewską. Warto tu dodać w czasie koronacji obrazu Czarnej Madonny w 1736 roku, Augustianie zlecili wykonane „srebrnego ołtarza” w Augsburgu. Obraz Czarnej Madonny patronuje Brnu i Morawom.

[9] Anton Pilgram urodzony około 1460 roku w Brnie prawdopodobnie, zmarł 1515 w Wiedniu to austriacki budowniczy i rzeźbiarz, przedstawiciel późnego gotyku. Jego ważne dzieła to portal starego Ratusza w Brnie,oraz Kościół świętego Jakuba. Budowniczy i rzeźbiarz katedry świętego Szczepana w Wiedniu - to ambona i chór.

[10] Znojmo miasto w Czechach – w krainie Południowo- morawskiej.

[11] Klasztor Louka z Czeskiego Loucký klášter; z Niemieckiego: Klosterbruck, w 1190 roku. Fundacja Konrad II Otto wraz z matką zakładają klasztor. Najcenniejszym zabytkiem klasztoru jest ukryta w podziemiach romańsko-gotycka kaplica Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętego Wacława.

[12] Kilka kościołów ze Sklepienie Pilgrama na pograniczu Czesko- Morawsko Austriackim: Freistadt, Rožmberk koło Czeskiego Krumlowa, Bad Zell, Weißenkirchen an der Traun.

[13] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

„WOLNY, ABY KOCHAĆ. UWOLNIĆ SIĘ OD PORNOGRAFII”

„WOLNY, ABY KOCHAĆ. UWOLNIĆ SIĘ OD PORNOGRAFII”

W Katolickiej Agencji Informacyjnej [1] odbyło się ciekawe spotkanie poświęcone publikacji książki pt

„Wolny, aby kochać. Uwolnić się od pornografii”[2]

Ta publikacja „Wolny, aby kochać” przygotowana została przez specjalistów z katolickiej wspólnoty Emmanuel (Bordeaux) we Francji, pod kierunkiem księdza Erica Jacquineta we współpracy z terapeutami i osobami wyzwolonymi z pornografii. Demaskuje, w jaki sposób człowiek wpada w jedną ze współczesnych form niewolnictwa, jaką jest częste oglądanie pornografii. Podaje też sposoby, jak się z niej uwolnić. Program „Wolny, aby kochać” to bezcenna pomoc w wyzwalaniu się nie tylko z nałogu pornografii, ale i z wielu innych uzależnień. Na duchową drogę wyzwolenia w publikacji składają się świadectwa wyjaśnienia dotyczące mechanizmów psychologicznych, refleksja duchowa oraz ćwiczenia praktyczne. To właśnie dzięki programowi „Wolny, aby kochać” dziesiątki osób odzyskały wolność i zdolność kochania, które uważały za utracone. Forma książkowa jest napisana w stylu 40 dniowej duchowej odnowy swojego życia. Prowadzącym spotkanie był Dawid Gospodarek z KAI wśród gości udział wzięli: Zuzanna Ciesielska, psycholog

konsultantka książki. Michał PAX Bukowski -raper i współprowadzący „Studio Raban”, oraz ksiądz doktor habilitowany Andrzej Muszala

dyrektor Międzywydziałowego Instytutu Bioetyki Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II. Niewątpliwie dzisiaj takie publikacje są bardzo potrzebne. I warto do nich sięgnąć. Książkę można  zamówić na stronie internetowej http://www.pustelnia.pl/  w cenie 40 złotych

JZ [3]

---

[1] Katolicka Agencja Informacyjna KAI - Warszawa

[2] „Wolny, aby kochać. Uwolnić się od pornografii”-  Program  odnowy duchowej  w formie książki przygotowany  przez wspólnotę  Emmanuel we Francji

[3] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

Rodzinny święty – św. Blanka Kastylijska

Blanka, zwana niekiedy Kastylijską, przyszła na świat w Palencji (Hiszpania) w roku 1188.
W wieku zaledwie 11 lat została zaręczona z Ludwikiem, delfinem (następcą tronu) Francji.
Ślub odbył się w Port-mont, w Normandii, 23 maja 1200 roku. Blanka miała wówczas 12 lat.
Jako małżonka dała Ludwikowi VIII, królowi Francji, syna - św. Ludwika IX, który został po ojcu królem Francji.
Wychowywana w duchu szczerej i głębokiej religijności, Blanka umiała tę żywą wiarę zaszczepić w sercu swojego dziecka.
Do Ludwika miała kiedyś powiedzieć: „Synu, wiesz, jak bardzo cię miłuję.
Ale wierz mi, że wolałabym widzieć cię na marach, niż w grzechu ciężkim”.
Z żarliwą pobożnością łączyła przedziwny dar rządzenia.
Kiedy w roku 1223 jej mąż został królem Francji, Blanka została królową.
Po trzech latach, w 1226 r., jej mąż umarł i wówczas Blanka została regentką w zastępstwie małoletniego Ludwika,
który liczył zaledwie 3 lata.
Powstał wtedy bunt panów, którzy nie chcieli, aby rządziła nimi „cudzoziemka”.
Blanka zręczną dyplomacją pozyskała sobie część możnych, a z drugą częścią się rozprawiła.
Kiedy w roku 1234 objął rządy jej syn, Ludwik IX, wspierała go swoim doświadczeniem i radą.
W czasie wyprawy krzyżowej (1248-1252), ponownie rządy we Francji w czasie nieobecności św. Ludwika objęła Blanka.
Cierpiąc od dłuższego czasu na chorobę serca, pożegnała ziemię dla nieba 26 lub 27 listopada 1252 roku.
Pochowano ją w opactwie Mauboisson,

które sama ufundowała.
Blanka od początku odbierała chwałę ołtarzy, mimo że kult jej nie był nigdy oficjalnie zatwierdzony.
Bibliotheca Sanctorum podaje jej żywot i umieszcza ją wśród świętych Pańskich.
Serce Blanki przechowywane jest w opactwie Lys koło Melun, dokąd przeniesiono je 13 marca 1253 roku.
Wspomnienie liturgiczne świętej matki i żony przypada 2 grudnia.