DRZEWO GENEALOGICZNE GUZMANÓW

MODLITWA O UPROSZENIE ŁASK ZA WSTAWIENNICTWEM ŚW. JÓZEFA STEFANA PELCZARA

MODLITWA O UPROSZENIE ŁASK O WSTAWIENNICTWO ŚWIĘTEGO JÓZEFA SEBASTIANA PELCZARA

Wszechmogący, [1]

wieczny Boże w Trójcy Świętej Jedyny ,

wielbię Cię i dzięki Ci składam za łaski

udzielone świętemu Józefowi Sebastianowi,

którego natchnąłeś gorącym nabożeństwem do

Najświętszego Serca Jezusowego i Niepokalanej

Dziewicy Maryi.

Spraw, abym za Jego przykładem

ukochał to Boskie Serce i aby Ono stało  się

dla mnie źródłem uświęcenia i pociechy.

Za przyczyną świętego Józefa Sebastiana,

wysłuchaj moją modlitwę i udziel mi łaski,

o które Cię z ufnością proszę.

Święty Józefie Sebastianie, módl się za nami.

---

[1] Modlitwa o uproszenie łask za wstawiennictwem Świętego Józefa Sebastiana Pelczara.

Zamek Królewski na Wawelu -Arrasy

AVE MARIA ŚWIATA PANII KRAKOWSKIE SANKTUARIA MARYJNE

PAMIĘCI KONFEDERATÓW BARSKICH - KRAKOWSKIE SPOTKANIA PATRIOTYCZNE

PAMIĘCI KONFEDERATÓW BARSKICH 

KRAKOWSKIE SPOTKANIA PATRIOTYCZNE

Historia przodków Ojczyzny krwią jest pisana. Dla mieszańców Krakowa [1] jednym z symboli pamięci jest mała uliczka z klasztorem i kościołem zakonu braci mniejszych Kapucynów. [2] Gdzie pamięć o przodkach wpisana jest w różne epitafia.

BÓG - HONOR - OJCZYZNA

SŁODKO I ZASZCZYTNIE JEST

CIERPIEĆ ZA OJCZYZNĘ

TABLICA NA CZĘŚĆ TYCH, KTÓRZY

NAJPIĘKNIEJSZE SWOJE LATA SPĘDZILI

W WIĘZIENIACH KOMUNISTYCZNYCH

LUB ODDALI ŻYCIE W OKRESIE 1945- 1956

ZWIĄZEK WIĘŹNIÓW POLITYCZNYCH

OKRESU STALINOWSKIEGO

ODDZIAŁ KRAKÓW

AD 2005

Przed wejściem znajduje się krzyż pamięci konfederatów Barskich. [3]

W 90 rocznicę urodzin generała Ryszarda Kuklińskiego [4] grupa z organizacji patriotycznych górali Żywieckich i Archikonfraterni Literackiej domu Mysłowickiego, [5] oraz mieszkańców Krakowa uczciła pamięć poległych w czasach walki z moskalami w pamiętnych latach 1768 -71.

JZ [6]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/krzyz-konfederatow-barskich-w-krakowie

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Kraków – stolica Małopolski.

[2] Ulica Loretańska 11 -Klasztor i kościół ojców Kapucynów w Krakowie.

[3] Drewniany krzyż konfederatów Barskich  -mogiła pamięci.

[4] 90 rocznica urodzin generała Ryszarda Kuklińskiego - 13 czerwiec 2020

[5] Organizacje patriotyczne – Stowarzyszenie górali Żywieckich, Archikonfraternia Literacka Dom Mysłowice.

[6] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

LIST PREZYDENTA RP ANDRZEJA DUDY NA 90 ROCZNICĘ URODZIN GENERAŁA RYSZARD...

KRZYŻ KONFEDERATÓW BARSKICH W KRAKOWIE

KRZYŻ KONFEDERATÓW BARSKICH W KRAKOWIE

Spacerując uliczkami Krakowa [1] na ulicy Loretańskiej 11 [2] przy klasztorze ojców Kapucynów zobaczymy drewniany spróchniały krzyż. [3] Historia jest związana z konfederatami Barskimi. [4] 252 lat temu 29 lutego 1768 roku w Barze na Podolu szlachta zawiązała konfederację w obronie wiary i wolności.

Ślubując: [5]

„Wiary świętej katolickiej własnym życiem i krwią bronić”.

Tak też na chorągwiach nieśli wizerunek ukrzyżowanego Jezusa Najświętszej Maryi oraz znak krzyża, a na piersiach ogromne ryngrafy z hasłem „Jezus Maryja”. Głównymi inicjatorami krakowskiej konfederacji [6] byli: ksiądz biskup Kajetan Sołtyk, Wacław Rzewuski, Józef Puławski, ksiądz biskup Adsam Krasiński. Po wyniesieniu w 1764 roku na tron Stanisława Augusta Poniatowskiego [7] sytuacja dla patriotów, oraz zamach na religię katolicką stał się powodem do wystąpienia zbrojnego przeciw Rosji. 5 sierpnia 1772 roku w Petersburgu Prusy, Rosja i Austria podpisały traktat rozbiorowy. [8] W jego wyniku Rzeczypospolita straciła 30 procent terytorium i około 35 procent ludności. Pomimo klęsk konfederacja przeszła do narodowej legendy jako pierwsze zbrojne powstanie wolnościowe. Na krzyżu widnieje napis: [9]

„W Mogile tej spoczęli Świętej Pamięci Konfederaci Barscy oraz cywilni mieszkańcy polegli od 6 sierpnia 1768 roku do 22 października 1771 roku podczas walk

z Moskalami”

Pro Fide Et Maria Pro Lege Et Patria

Co znaczy:

„Za wiarę i Marię, Za prawo i Ojczyznę”

Niech historia i krzyż uczy nas czym jest Ojczyzna dziś znów często sprzedawana przez opozycję.

JZ [10]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/krzyz-konfederatow-barskich-w-krakowie

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Kraków – stolica Małopolski.

[2] Ulica Loretańska 11 -Klasztor i kościół ojców Kapucynów w Krakowie.

[3] Drewniany krzyż konfederatów Barskich  -mogiła pamięci.

[4] 29 lutego 1768 roku w Barze na Podolu szlachta zawiązała konfederację zwana Konfederacją Barską .

[5] Ślubowanie Konfederatów Barskich.

[6] Krakowscy konfederaci: ksiądz biskup Kajetan Sołtyk, Wacław Rzewuski, Józef Puławski, ksiądz biskup Adsam Krasiński.

[7] Król Stanisław August Poniatowski.

[8] Traktat rozbiorowy Rzeczypospolitej podpisany pomiędzy Prusami, Rosją, Austrią

5 sierpnia 1772 roku w Petersburgu.

[9] Napis na krzyżu konfederatów Barskich.

[10] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

W 90 ROCZNICĘ URODZIN GENERAŁA RYSZARDA KUKLIŃSKIEGO LIST PREZYDENTA RP ANDRZEJA DUDY

W 90 ROCZNICĘ URODZIN GENERAŁA RYSZARDA KUKLIŃSKIEGO LIST PREZYDENTA RP ANDRZEJA DUDY

W  czasie obchodów 90 rocznicy urodzin generała Ryszarda Kuklińskiego [1] w Krakowie  najpierw w sobotę w dniu 13 czerwca 2020 roku przed pomnikiem Generała Ryszarda Kuklińskiego został odczytany list Prezydenta RP Andrzeja Dudy. [2] Potem w niedzielę u Braci Kapucynów w czasie uroczystej mszy świętej:

Szanowni Państwo!

Drodzy Rodacy!

Dziewięćdziesiąt lat temu, 13 czerwca 1930 roku, w Warszawie, urodził się Ryszard Jerzy Kukliński. Młodociany konspirator czasu wojny. Żołnierz i wysoki rangą oficer Sił Zbrojnych PRL. A przede wszystkim jeden z największych bohaterów zmagań o Rzeczpospolitą niepodległą, demokratyczną i sprawiedliwą. Polak, w którym wierność Ojczyźnie i narodowi zwyciężyła nad lojalnością wobec reżimu komunistycznego, wobec środowiska zawodowego i ideologii, z którymi, był związany do momentu wewnętrznej przemiany.

Życie Ryszarda Kuklińskiego przypadło na czas, gdy wielka historia z mocą wkraczała w losy zwykłych ludzi. Gdy światem wstrząsały krwawe zmagania milionowych armii, narastająca, motywowana ideologicznie wrogość i pogarda, akty ludobójstwa na niespotykaną dotąd skalę, ogromne migracje i przesuwające się granice państw. A wreszcie wyścig zbrojeń i procesy geopolityczne, w wyniku których nad ludzkością zawisła realna groźba całkowitej zagłady.

Dla wielu była to pora ciężkich prób charakteru i skrajnie trudnych wyborów moralnych. Czas decyzji, w których stawką bywało życie własne oraz osób najbliższych. Jako zastępca szefa Zarządu Operacyjnego Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Ryszard Kukliński zyskał bardzo szeroki ogląd położenia, w którym Polska znalazła się u progu lat 80. Imperialna doktryna wojskowa Związku Sowieckiego oraz zwasalizowanych wobec niego państw Układu Warszawskiego, a także związane z tą doktryną prawdopodobne scenariusze działań obronnych państw NATO musiały wywoływać przerażenie. Wyniszczające starcia na terytorium Polski mogły obrócić znaczną jego część w atomową pustynię. W obliczu tak straszliwego zagrożenia Generał Kukliński poszedł śladem wybitnych polskich wojskowych, którzy podczas I wojny światowej wypowiedzieli posłuszeństwo władcom państw zaborczych. Dla wartości najwyższych poświęcił wszystko: dobre imię, dorobek życia, spokój własny i swoich bliskich. Przeżył również to, co dla każdego rodzica jest tragedią największą. W niewyjaśnionych dotąd okolicznościach odeszli Jego dwaj synowie – jeden został zamordowany publicznie, na oczach świadków, drugi zaginął bez śladu.

Samego Ryszarda Kuklińskiego PRL-owski sąd wojskowy skazał na karę główną.

Po latach Pan Generał mówił: O skazaniu na śmierć dowiedziałem się kilka miesięcy już po tym wyroku. (...) Przyjąłem to jako najwyższą nagrodę za to, co mogłem dla kraju zrobić. Karę tę ostatecznie uchylono, a On powrócił do Ojczyzny. Mógł wreszcie, choć nie bez długoletnich trudności, zająć należne Mu miejsce w gronie najbardziej zasłużonych Polaków XX wieku. Mnie samemu, jako Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, dany był honor awansowania Go do stopnia generała brygady.

Pragnę wyrazić uznanie organizatorom i uczestnikom obchodów 90. rocznicy urodzin Generała: przedstawicielom krakowskich władz lokalnych i Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, a przede wszystkim środowiskom patriotycznym, które stoją na straży pamięci o Generale Kuklińskim, o Jego zasługach w walce o ocalenie Polski i wyrwanie jej z komunistycznej niewoli. Cieszę się, że w szczególnym czasie Narodowych Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz w stulecie zwycięstwa nad bolszewikami w Bitwie Warszawskiej 1920 roku Ryszard Kukliński, honorowy obywatel Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa, odbiera należny Mu uroczysty hołd – w asyście wojskowej, u stóp poświęconych Mu monumentów, podczas sprawowanych w Jego intencji nabożeństw, pośród wdzięcznych Mu rodaków.

Panie Generale, dziękujemy. Z serca dziękujemy.

Cześć i chwała bohaterom!

Wieczna pamięć zasłużonym dla wolnej Polski!

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Andrzej Duda

---

[1] 90 rocznica urodzin generała Ryszarda Kuklińskiego –Krakowskie uroczystości 13 -14 czerwiec 2020 roku

[2] List Prezydenta RP Andrzeja Dudy do uczestników obchodów 90 rocznicy urodzin generała Kuklińskiego w Krakowie

SZLAKIEM SŁOWACKIM – ZVOLEN TABLICE PAMIĄTKOWE -BÁLINT BALASSI

SZLAKIEM SŁOWACKIM – ZVOLEN

TABLICE PAMIĄTKOWE -BÁLINT BALASSI

Wędrując po Zvoleniu [1] możemy napotkać pamiątkowe tablice jedna poświęcona jest poecie renesansu Bálint Balassi. Dość ciekawa postać, która też ma swoją tablicę pamiątkową w Krakowie. [2]

Kim był Bálint Balassi [3] ?

Zanim poznamy tą postać zatrzymajmy się na epoce renesansu. [4]

W historii Europejskiej kultury to termin jest najbardziej rozpoznawanym okres odrodzenia w wielu dziedzinach kultury nauki i sztuki. Kolebką epoki renesansu są Włochy i Francja.

A nazwa „renesans” pochodzi od francuskiego słowa renaissance. Kształtowanie się epoki odrodzenia zapoczątkowanie było upadkiem Konstantynopola czy odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba. Jak każdy okres ma swoich znanych przedstawicieli. Najbardziej znaną postacią jest Leonardo da Vinci. [5] Co wyróżnia sztukę renesansu?

W dziedzinie malarstwa renesansu to artyści korzystali z postaci biblijnych i mitologii co zapoczątkowało malarstwo portretowe.

W architekturze, muzyce, rzeźbie i tańcu spotkamy też znaczenie skupienia na człowieku czyli humanizmu. Zwróćmy jeszcze na odkrycia i opanowania zasad perspektywy linearnej [6] , to technika przedstawiająca rzeczywistość na płaskiej powierzchni ,która sprawia uczucie głębi.

To właśnie we Florencji[7] w sztukach pięknych narodził się styl renesansu uznawany w architekturze tam zobaczymy projekt drzwi baptysterium artysty Lorenzo Ghiberti [8]. Przejdźmy już do humanizmu, czyli ruchu filozoficznego, kulturalnego i moralnego dający nowe światło w nurt literacki. Zwróćmy uwagę że humanizm sięgał kultury starożytnej Greków i Rzymian. Co dało odnowienie filozoficznej myśli starożytnej i dało możliwości w studiach klasycznej Łaciny i Greki. Do przedstawicieli humanistów odrodzenia możemy zaliczyć Węgierskiego poetę Bálinti Balassi. Pochodzący z protestanckiej rodzinny Węgierskiej. Balassi urodził się w Zvoleniu 20 października 1554 roku w tamtych czasach w dobrach graniczących z Polską dawnych północnych Węgrzech. Początkowo naukę pobierał u Pétera Bornemisza [9], który wzbudził w nim zainteresowania literaturą. Jako jedenastolatek kontynuował naukę w Norymberdze 1565 roku to tam spotkał się nurtem humanizmu i sztuką renesansu. Prawdopodobnie też kształcił się we Włoszech w Padwie. (zobacz też) W latach 1573-74 studiował w szkole wojennej w Egerze [10]. Wykształcenie militarne dało mu wraz z ojcem uczestniczyć w walkach z Turkami i Siedmiogrodem. Podczas walk z Siedmiogrodem dostał się do niewoli księcia Istvána Báthorego [11] (Stefan Batory), (zobacz też)  który po koronacji na króla Polski zabrał swego więźnia-poetę ze sobą do Polski. Dopiero w 1577 roku udało się Balassiemu wrócić na Węgry, gdzie roztrwonił majątek prowadząc liczne miłostki i procesy. W 1578 poznał Annę Losonczi [12], żonę Bana Chorwacji, (zobacz też) dla której pisał wiersze miłosne.

W 1579 do 1582 służył w husarii w Egerze. W niedługim czasie zmienia swoje protestanckie wyznanie  na katolickie i zaczyna tworzyć twórczość religijną.

HYMNI TRES AD SACROSANCTAM TRINITATEM [13]

HYMNUS PRIMUS

- A Szentháromságnak első személye -

Ad Deum Patrem pro levamine malorum

Coś w Trójcy Świętej jest osobą pirwszą,

Ojcze nasz, chwałą otoczon najwyższą,

Wszechświata Stwórco razem z istnień rzeszą,

Wejrzyj na człeka trapionego zewsząd!

Wybaw mnie, Panie, z licznych sideł wroga,

Zważ na mnie, którym sierota nieboga,

Bym wciąż się trzymał Ciebie, mego Boga,

Dopomóż, w Tobie jedyna załoga.(…)

W roku 1588 służył w wojsku w twierdzy Nowe Zamki. W 1589 roku podróżował po Siedmiogrodzie, z końcem tego roku powrócił do Polski. Przebywał głównie w Krakowie i w Braniewie na Warmii, oraz gościł u Bonerów w zamku Kamieniec. Jesienią 1591 roku wrócił na Węgry, gdzie handlował. W 1593 roku Balassi wstąpił ponownie do wojska cesarskiego i u boku Mikołaja II Pálffy'ego [14] walczył przeciw Turkom. W czasie oblężenia Esztergomu [15] został ciężko ranny od pocisku artyleryjskiego i zmarł 30 maja 1594 roku. Na zakończenie sięgnijmy jeszcze do epoki renesansu Polskiego. Wpływy Włoskie nasiliły się po zaślubinach Zygmunta Starego z Boną Sforzą. Do Polski przybyli sławni poeci i myśliciele: Włoch Filip Kallimach (Filippo Buonaccorsi), Niemiec Konrad Celtis. W roku 1488 powstało pierwsze w Europie towarzystwo literackie – Nadwiślańskie Bractwo Literackie. Wtedy też powstały wybitne dzieła literatury Polskiej [16] Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego, a Akademia Krakowska stała się ważnym ośrodkiem naukowym Europy. Myśl naukowa dała też powstanie nowych uniwersytetów: 1544 w Królewcu, 1579 w Wilnie (zobacz też)  i 1594 w Zamościu.

JZ [17]

GALERIA FOTOGRAFII

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-slowackim-zvolen

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Zvoleń – miasto na Słowacji.

[2] Tablica pamiątkowa Bálint Balassa –Pałac „Pod Baranami” Kraków.

[3] Bálint Balassi lub Bálint Balassa urodzony 20 października 1554 roku w Zvoleniu, dziś Słowacja, zmarł 30 maja 1594 roku w Ostrzyhomiu –Węgry. Węgierski poeta renesansu.

[4] Epoka Renesansu czyli odrodzenie – nurt w kulturze i sztuce -w XV- XVI wieku wywodzący się w Włoch i Francji

[5] Leonardo Da Vinci - Leonardo di ser Piero da Vinci i , urodzony 15 kwietnia 1452 roku w Anchiano, zmarł 2 maja 1519 roku w Clos Lucé – Włoski przedstawiciel epoki odrodzenia ,renesansowy malarz, rzeźbiarz, architekt, inżynier, odkrywca, matematyk, anatom, wynalazca, geolog, filozof, muzyk, pisarz.

[6] Perspektywa linearna – technika przedstawiająca rzeczywistość na płaskiej powierzchni ,która sprawia uczucie głębi.

[7] Florencja – miasto we Włoszech.

[8] Lorenzo Ghiberti - Lorenzo di Bartolo urodzony około 1378 roku , zmarł  1 grudnia 1455 roku we Florencji to – Florencki rzeźbiarz, złotnik i architekt, i teoretyk sztuki. – Włoski artysta okresu renesansu.

[9] Péter Bornemisz urodzony 22 lutego 1535 roku – Peszt, Budapeszt, zmarł w 1584 roku  Rohožník - wieś na Słowacji. Był Węgierskim biskupem Luterańskim o szlacheckim urodzieniu. – nauczyciel Bálint Balassi.

[10] Eger – Chorwacki: Jegar, Serbski: Jegra, Niemiecki: Erlau, Turecki: Eğri, Łaciński: Agria, Czeski: Jager, Słowiacki:Jáger - Węgierskie miasto położone nad potokiem Eger, między Górami Bukowymi i górami Mátra.

[11] István Báthor - to Stefan Batory – książę Siedmiogrodu późniejszy król Polski

[12] Anna Losonczi – żona Bana Chorwacji.

[13] Hymni Tres AD Sacrosanctam Trinitatem – fragment twórczości religijnej Balassiniego.

[14] Mikołaja II Pálffy'ego –hrabia Węgierski.

[15] Ostrzyhom Węgeskie: Esztergom, Niemieckie: Gran, Słowackie: Ostrihom, Łacińskie: Strigonium – węgierskie miasto nad Dunajem. Najstarsze miasto na Węgrzech. Założone w roku 960 przez księcia Gejzę, który w miejscu dawnej Rzymskiej strażnicy granicznej Strigonium ustanowił pierwszą stolicę Węgier. Miały tu miejsce chrzest i koronacja świętego Stefana, i narodziny świętej Kingi i jej siostry błogosławionej Jolanty. Ostrzyhom jest stolicą arcybiskupią prymasów Węgier. Często nazywane jest „Węgierskim Watykanem”.

[16] Przedstawiciele literackiego Polskiego renesansu – Mikołaj Rej i Jan Kochanowski.

[17] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.