NA SZLAKU BRATYSŁAWSKICH ZABYTKÓW RZEŹB I FONTANN HANS CHRISTIAN ANDERSEN

NA SZLAKU BRATYSŁAWSKICH ZABYTKÓW

RZEŹB I FONTANN

HANS CHRISTIAN ANDERSEN

Jakie ciekawe rzeźby[1] możemy odkryć w Bratysławie ?

Każde miasto ma coś co staje się symbolem miasta.

Co możemy zobaczyć w Bratysławie związanego z rzeźbami ?

Królewskie miasto postawiło na ciekawe rzeźby w starym rynku. Najbardziej popularnym jest: Čumil –odpoczywający kanalarz, czy Schöner Náci [2] lub żołnierz napoleoński.

Spacerując najbardziej reprezentacyjną ulicą Hviezdoslavovo námestie [3], zobaczymy kilka rzeźb czy pomników.

Gdy już wypijemy kawę i zjemy jakiś deser w kawiarence na tej reprezentacyjnej ulicy rozglądnijmy się.

Każde małe dziecko będzie zauroczone, ale i dorosły pewnym pomnikiem, a jest nim rzeźba Hansa Christiana Andersena [4]- najbardziej znanego bajkopisarza Duńskiego.

Kto by nie pamiętał jak babcie, czy dziadkowie czytały maluchom np.:

„ Dziewczynkę z zapałkami”, czy -„Brzydkie kaczątko”, lub –

„ Calineczkę”. Ten duński pisarz odwiedził Bratysławę w 1841 roku zwiedzając kraje Europejskie.

Przyjrzyjmy się rzeźbie to brązowa statua Andersena, otoczona postaciami z jego opowiadań, a są to: ślimak, ptak ….

W bliskości pomnika na chodniku znajduje się tablica fundatora [5]

w górnej części przeczytamy sentencję

,,…hadam si raz spomeniete na cudzina, który navštívil vaše mesto…’’

Hans Christian Andersen, 1841

Co w tłumaczeniu

„..Przypuszczam raz jeszcze upamiętnionego obcego, który odwiedził twoje miasto ...”

Poniżej zobaczymy fundatorów i sponsorów rzeźby to:

stolica Słowacji, Bratysława, Bratysława, Stare Miasto, Tibor Sipos,

Iron Podbrezova, Inc., Doprastav, Inc., Matador, Inc., Eco-invest, Inc.

Soas, Inc., Dalkia-c-therm, spol. Ltd., Bratislava Water Company, Inc.,

Ambasada Królestwa Danii, Premier Republiki Słowackiej, Forza, Inc.

mgr. Radomír Bžán, sędzia. Anton Blaha i jego żona Maria, sędzia. Dušan Ivan,

Ing. Jaroslav Mlynček, sędzia. Bernard Ondrejka,

architekt Andrej Smolak Architekt: Stephen Svetka.

Rzeźbiarzem tego pomnika był słowiański artysta Tibor Bártfay [6]urodzony 12 maja 1922 roku w Nitrze, a zmarł 3 października 2015 roku w Bratysławie. Poświęćmy chwilę temu rzeźbiarzowi , gdyż dla królewskiego miasta odegrał wielkie znaczenie.

Tibor był synem Juliusa Bártfaya i Žák K. Pokorný.

W 2002 roku artysta otrzymał „Kryształowe skrzydło” [7]- to nagroda Słowacka przyznawana wybitnym artystom ze świata kultury i sztuki.

 Gdy będziemy wędrowali uliczkami miasta zobaczymy kilkanaście pomników i rzeźb tego rzeźbiarza, a są to: fontanna spokoju przed Pałacem Prezydenckim, Wenus na ulicy Sturova, Bosphorus pod zamkiem, Ogród Prezydencki, Ľudovít Štúr, MR Štefánik.

Pomnik Hansa Christiana Andersena został odsłonięty 2 lipca 2006 roku i była to znacząca uroczystość dla mieszkańców.

Wiosną porą gdy słońce ukaże swoje promienie w bliskości pomnika usiądź na ławeczce z dzieckiem i poczytaj bajkowych opowieści Andersena.

Potem spacerkiem powędrujcie do fontanny Ganymedova [8],

aby w mitologicznej scenerii ochłonąć i posłuchać szumu spadającej wody do misy.

JZ

Zobacz:

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/bratyslawa-rzezba-hansa-christiana-andersena

Kod QR do zdjęć

---

[1] Rzeźba – artystyczne dzieło może być jakąś figurą ,kształtem lub przedstawiać znane  postacie np. sportowców ,pisarzy prezydentów ……często znajduje się w przestrzeni publicznej

[2] Rzeźby Bratysławy: Schöner Náci, Čumil, żołnierz napoleoński, i inne.

[3] Hviezdoslavovo námestie – reprezentacyjna ulica ,deptak z kawiarenkami i restauracjami oraz pięknymi starymi kamienicami.

[4] Pomnik Hansa Christiana Andersena z bajkowymi scenami. Andersen to Duński pisarz urodzony 2 kwietnia 1805 roku w Odense – znajduje się tam muzeum artysty – zmarł w Rolighen koło Kopenhagi 4 sierpnia 1875roku

[5] Tablica fundatora i sponsora pomnika, tam przeczytamy: .. Przypuszczam raz jeszcze upamiętnionego obcego, który odwiedził twoje miasto ...  -Hans Christian Andersen, 1841

może być tłumaczone też tak:

kiedyś ... może pamiętasz obcych, którzy odwiedzili twoje miasto ... - Hans Christian Andersen, 1841

[6] Tibor Bártfay –słowacki rzeźbiarz urodzony 12 maja 1922 roku w Nitrze, zmarł 3 października 2015 roku w Bratysławie

[7] Kryształowe skrzydło – Słowacka nagroda przyznawana od 1997 roku wybitnym artystom świata kultury i sztuki za wkład promocji kraju.

[8] Fontanna Ganymedova – znajdująca się przy Słoweński Narodowym Teatrze, kompozycja fontanny odwołuje się do mitologii.

Petycja Pozwólcie ratować Alfie'go Evans'a

Petycja  Pozwólcie ratować Alfie'go Evans'a

DEKANAT MYSŁOWICKI HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ W MUZEUM MIASTA MYSŁOWICE

DEKANAT MYSŁOWICKI HISTORIA

I WSPÓŁCZESNOŚĆ

W MUZEUM MIASTA MYSŁOWICE

W czwartkowy wieczór w Muzeum Miasta Mysłowice [1] odbył się tzw.: 125 „Muzealny czwartek”, a poświęcony był dekanatowi Mysłowickiemu [2] w 150 lecie istnienia. Niewątpliwie tematyka spotkania zainteresowała licznie przybyłych słuchaczy i prezydenta Miasta Mysłowice Edwarda Lasoka, dyrektora MZGK-u Janusza Wszołka, wśród księży na spotkanie przybyli proboszczowie Krzysztof Kasza, Grzegorz Wita, Stanisław Achtelik. W czasie spotkania swój znakomity wykład na temat dekanatu Mysłowickiego wygłosił pierwszy diakon stały doktor Albert Karkosz [3]– który ukazał znakomicie dogłębnie historię powstawania dekanatu i znaczenia struktur parafialnych. Drugim prelegentem był ksiądz dziekan Rafał Ryszka [4], który mówił o współczesności dekanatu Mysłowickiego. Przypomniał też jak powstawały kościoły w Janowie i na Bończyku. Dopełnieniem prelekcji była wystawa ukazująca dekanat Mysłowicki.

Na 12 planszach[5] zobaczymy niewielką część życia wspólnoty kościelnej, oraz proboszczów poszczególnych kościołów Mysłowickich, oraz ważne uroczystości z prymicji biskupa Piotra Gregera, czy z poświęcenia kapliczki Świętego Jana i pomnika Prymasa Augusta Hlonda. Wśród plansz odkryjemy też wydarzenie z spotkań Światowych Dni Młodzieży jakie miało miejsce w Mysłowicach.

 Współautorami zdjęć [6] do wystawy byli:

 Muzeum Miasta Mysłowice, parafia pw.: świętej Barbary w Chorzowie, bazylika pw.: świętego Szczepana i Matki Boskiej Boguckiej w Katowicach –NAC, parafia pw.: Ścięcia Jana Chrzciciela na Bończyku, parafia pw.: Matki Bożej Bolesnej w Brzęczkowicach, parafia pw.: Niepokalanego Serca Pana Jezusa, ksiądz Krzysztof Kasza, Danusia Sowa, Foto Trocha, Michał Zimniak, Krzysztof Matuszyński ,Jakub Sagan, Jacek Źrobek, Miasto Mysłowice.

Jacek Źróbek https://wordpress.com/post/szlakiempodroznika.wordpress.com/257

zdjęcia  z wystawy tutaj zobaczysz 

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/dekanat-myslowice-historia-i-wspolczesnosc 

---

[1] Muzeum Miasta Mysłowice – stadionowa 7a http://nowastrona.muzeummyslowic.pl/2254-2/#more-2254

[2] 125 muzealny czwartek –„ Dekanat Mysłowicki historia i współczesność ” 5 kwiecień 2018

[3] Doktor Albert Karkosz – prelekcja –o powstawaniu dekanatu Mysłowickiego

[4] Dziekan Rafał Ryszka od 2014 roku - prelekcja – o dekanacie Mysłowickim współcześnie

[5] 12 plansz – historia parafii dekanatu Mysłowickiego i jego proboszczów oraz  ważne  wydarzenia

[6] Współautorzy zdjęć: Muzeum Miasta Mysłowice, NAC, urząd Miasta ,Danusia Sowa , Ksiądz Krzysztof Kasza, Jacek Źróbek i inny

KORONOWANI KRÓLOWIE WĘGIERSCY W BRATYSŁAWIE

KORONOWANI KRÓLOWIE WĘGIERSCY

W BRATYSŁAWIE

Bratysława swoimi korzenia sięga odległych czasów Cesarstwa Rzymskiego[1] gdzie mieścił się obóz Gerulata [2]. W średniowieczu to okres V – XV wieku powstaje państwo wielkomorawskie tworzące grody [3] z zabudową obronną drewnianą. Historyczną datą jest rok 907[4] wtedy to Pressburg pojawia się w pismach i staje się osadą handlową trasy bursztynowej[5]. Niewątpliwie położenie nad rzeką Dunaj

Rzeka Dunaj 

dawało doskonałe możliwości handlu. Gród w 1291 roku uzyskuje prawa miejskie [6] stając się tym samym jednostką ziemską, ale też mieszczańską.

Ta ekspansja gospodarcza umacnia też więzi monarchistyczne.

Dlaczego w Pressburgu zostają koronowani królowie Węgierscy?

Rozrastające się imperium Osmańskie [7] za panowania Sulejmana Wspaniałego, które podbijając południowo wschodnie rubieże Europy zdobyło między innymi Belgrad w 1521roku , a Budę w 1541roku.

Przyczyniło się to do koronacji królów Węgierskich.

Od 1536 roku Pressburg [8]– dzisiejsza Bratysława stała się stolicą Królestwa Węgier.

Pierwszej koronacji dokonano w katedrze świętego Marcina [9] (Dóm svätého Martina) i był nim Maksymilian II Habsburg [10] od 8 września 1563 roku król Węgier i Chorwacji.

Ceremonia koronacyjna to niewątpliwie w tamtych czasach odgrywała wielką rolę co w słowach upamiętniało to wydarzenie:

—„z Bożej łaski cesarz rzymski, król Niemiec, Węgier, Czech, Dalmacji, Chorwacji, Slawonii etc. arcyksiążę Austrii, książę Burgundii, Brabancji, Styrii, Karyntii, Karnioli, margrabia Moraw, książę Luksemburga, Górnego i Dolnego Śląska etc.’’

Gdy będziemy nawiedzać katedrę świętego Marcina warto przyjrzeć się samej wierzchołowi wieży widniejącej korony[11] wznoszącej się na

wysokość 85 metrów ponad miastem. 19 ceremonii koronacyjnych to niewątpliwie dla miasta prestiż. To królowie Węgierscy i ich małżonki:

Maksymilian II Habsburg 8 wrzesień 1563 - Maria Maksymilian Habsburg 9 wrzesień 1563 , Rudolf II Habsburg 25 wrzesień 1572 ,

Maciej Habsburg 19 listopad 1608 - Anna Habsburżanka 25 marzec 1613

koronacja - (Maciej Habsburg)
 Matthius II -19 listopad 1608 

Ferdynand II Habsburg 1 lipiec 1618 -Maria Anna Wittelsbach 14 luty1638

Ferdynand IV Habsburg 16 czerwiec 1647 - Maria Leopoldyna Habsburg 6 czerwiec 1655

Leopold I Habsburg 27 czerwiec 1655, Józef I Habsburg 9 grudzień1687

Karol VI Habsburg jako Karol III król Węgier 22 maj 1712 - Elżbieta Krystyna z Brunszwiku-Wolfenbüttel 18 październik 1714

Maria Teresa Walburga Amalia Christina von Habsburg 25czerwiec 1741

Leopold II Habsburg-Lotaryński 15 listopad 1790 - Maria Ludwika Burbon 7 wrzesień1808, Maria Karolina Habsburg 25 wrzesień1825

Ferdynand I Habsburg-Lotaryński zwany Dobrotliwym28 wrzesień1830.

Po ceremonii koronacyjne wyruszał orszak królewski przez miasto przechodząc pod Michalską Bramą [12] (Michalská brána) – jedyna zachowana brama miejska.

Brama Michalska 

Zobaczcie pod nogi to odkryjecie na chodniku niewielkie symbole korony. Na pamiątkę wydarzeń we wrześniu odbywa się inscenizacja króli Węgierskich co jest niemałą atrakcję dla turystów i mieszańców.

Jacek Źróbek

QR KORONOWANI KRÓLOWIE WĘGIERSCY
 W BRATYSŁAWIE 

---

[1] Cesarstwo rzymskie- Imperium Romanum – okres starożytny ,stanowiący połączenie państw morza śródziemnego 27 p.n.e. – 395/476

[2] Obóz imperium rzymskiego  - zwany Gerulata - mieścił się w Rusovce dzisiaj dzielnica Bratysławy

[3] Średniowieczne grody z fosą i zabudową drewnianą – w Polsce zachowany  gród to Biskupice

[4] 907 rok pierwsza wzmianka pisemna o grodzie

[5] Trasa Bursztynowa – szlak handlowy szczególnie rzeczny

[6] Bratysława 1291 uzyskuje prawa miejskie

[7] Imperium Osmańskie – Bizantyjska kultura podbijająca południowo wschodnią Europę

[8] Pressburg- od 1536  staje  się  stolicą Królestwa Węgier

[9] Katedra Świętego Marcina Dóm svätého Martina Rudnayovo námestie 1, 811 01 Bratislava, Słowacja

[10] Maksymilian II Habsburg – pierwszy koronowany król Węgier i Chorwacji w Bratysławie  koronacja 8 wrzesień 1563

[11] Korona – na  wieży katedry upamiętniająca koronację 19 królów Węgier

[12] Michalska Brama Michalská brána jedna z 4 bram obronnych miasta wcześniej była opatrzona mostem zwodzonym powstanie bramy 1300 roku

NA SZLAKU SŁOWACKIM - BRATYSŁAWA KRÓTKO

NA SZLAKU SŁOWACKIM

- BRATYSŁAWA KRÓTKO

Wędrując szlakami Europy. Wyruszyłem do kraju – Słowacji [1], trzeba choć chwilę spędzić w stolicy –Bratysławie [2]. Z sąsiedniego kraju Austrii i Wiednia autobusem dotrzemy w około 1,5 godziny.

Co zobaczyć gdy mamy tylko jeden dzień ?

O świcie poranka Flixbus [3]

Na  dworcu autobusowym -
Flixbus jako jeden z kierunków Bratysława -Wiedeń 

zatrzymał się na dworcu autobusowym[4]. Niewątpliwie dworzec jest nowoczesny i zadbany, co dla pasażerów może być też krótkim odpoczynkiem w dalszą podróż np.: Węgier, czy w Słowacką krainę.


Główny dworzec autobusowy nocą 

Jeszcze w czasie podróży dostrzegłem widniejący zamek[5] nad miastem.

Po krótkiej chwili spędzonej na dworcu wyruszyłem spacerkiem w kierunku centrum miasta odkrywając architekturę miejską.

Pewnie zadasz pytanie kiedy przyjechać - czy w weekend ?

Ja proponuję Bratysławę odwiedzić w tygodniu, aby poznać kameralność uliczek i mieszkańców wieczorami tętniącymi życiem zasiadając w kawiarenkach [6] i ogródkach pijąc smaczną kawę lub uwielbiany deser rogalikowy.

na placu przy starym ratuszu posłuchasz muzyki
i w bliskości restauracji skosztujesz
 coś z kuchni Słowackiej
a przywita cię Ignác Lamár

Gdy już nasze drogi pokierują na stary rynek [7] poszukajmy coś co wyróżnia Bratysławę - to rzeźby osobowości.

Dzieci to szybko zauważą, a jest to Čumil [8]

Cumil -
 najsłynniejszy kanalarz w świecie i podglądacz

- niewątpliwie najsłynniejszy kanalarz w świecie, który odpoczywając patrzy na uliczki i przechodniów. Uroku dodaje znad otwartego włazu kanalizacyjnego z którego wystaje jedynie górna część tułowia. Gdy przypatrzysz się jeszcze na jego głowę to odkryjesz, że się świeci pogłaskaj ją, kto wie może Ci się poszczęści.

Spacerkiem idąc dalej przywita nas Ignác Lamár [9]- to elegancki pan z frakiem i witającym cylindrem.

Ale wróćmy do zabytków rynku i centrum miasta odkryjemy tam dość sporo między innymi teatr narodowy(Slovenské národné divadlo), kilka fontann, stary ratusz, pałac prymasowski, katedra świętego Marcina [10],(zobacz koronację króli Węgierskich) (Dóm svätého Martina);  kościół i klasztor Franciszkanów, akademię Istopolitana[11], Michalską bramę, kościół i klasztor Klarysek. Ciekawym kościołem trochę w oddali jest niebieski kościółek –to kościół świętej Elżbiety. To tylko część zabytków w bliskości. Niewątpliwie na jednodniowy spacer to może zabraknąć czasu Idąc w stronę zamku zobaczymy tzw. Dom u Dobrego pasterza [12] (Múzeum hodín)

znajduje się tam muzeum zegarów.

Kilka praktycznych informacji [13] jak dostać się do centrum komunikacją autobusową z dworca Mlynké Nivy jedziemy trolejbusem o numerze 205 lub 202 i wysiadamy na przystanku Rajská.

Z głównego dworca kolejowego autobusem linii X13 wysiąść na przystanku Námestie SNP lub autobusem nr 93 wysiąść na Hodžowo Námestie. Turyści powinni się zaopatrzyć w Bratysławską kartę turystyczną [14] 

Bratysławska karta turystyczna 

w cenie

15 Euro - jeden dzień, 17 Euro na dwa dni lub 19 Euro – trzydniową, które dają możliwości zniżek w muzeach, oraz na przejazdy po mieście, czy do restauracji.

Koszt Taxi to 4 Euro minimalnie za jazdę na krótkim odcinku.

Można też zwiedzić miasto z przewodnikiem podróżując autobusem stylizowanym w cenie 10 Euro.

To tylko niewielka część życia miasta.

Co jeszcze turyści mogą odkryć to zostawiam gościom i odkrywcom, którzy będą zachwyceni stolicą Słowacji.

Moja kwietniowa wędrówka dobiega końca w stolicy czas wziąć mapę plecak aparat i dobre buty i iść w inne szlaki Słowacji, czy bliskich Węgier.

Jacek Źróbek

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/bratyslawa-na-szlaku-slowackim

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/bratyslawski-zamek-pozsonyi-vara

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/bratyslawski-ogrod-zamkowy

Kody QR do albumu zdjęć

    

---

[1][1] Słowacja –Państwo środkowo europejskie do 1993 roku tworzyła Czechosłowację. Graniczy z państwami Austrią , Polską ,Czechami ,Ukrainą i Węgrami. Słowację można  zaliczyć do krajów górskich - to pasmo Karpat Zachodnich. Najwyższy punkt Słowacji stanowi tatrzański szczyt górski Gerlach 2655 m n.p.m.

[2] Bratysława – Stolica  Słowacji w południowo –zachodniej krańcach kraju - nad Dunajem .W bliskości metropolii Wiednia – 60 Km i Budapesztu 195km

[3] Flixbus – firma przewozowa Niemiecka – partner operacyjny PolskiBus

[4] Dworzec autobusowy główny – ul Bottova7 Autobusová stanica, 811 09 Bratislava

[5] Zamek Bratysławski - znajduje się na wzgórzu zamkowym Pierwsze pisemne wzmianki pochodzą 907 roku, oraz głównym miejscem koronacyjnym władców w królestwie Węgier . zwiedzanie od wtorku do niedzieli  cena 8 Euro

[6] Kawiarenki z ogródkami -  np. ulica Hviezdoslavovo Námestie , czy Pánská

[7] Stary rynek – można zaliczyć miejsce na Hlavne Námestie ale turyści i mieszkańcy bardziej upodobali sobie bulwar przy teatrze narodowym znajdującym się Hviezdoslavovo Námestie

[8] Čumil- to najsłynniejszy kanalarz w świecie znajdujący się na rogu ulic Pánská a Rybacka Brana

[9] Ignác Lamár- to rzeźba eleganckiego pana frakiem i cylindrem

[10] Katedra Świętego Marcina – trzynawowy kościół  gotycki poświęcony w 1452 roku – w latach 1563-1830 był miejscem 19 koronacji królów Węgier 30 czerwca 1995 – Papież Jan Paweł II spotkał się z księżmi i zakonnikami w konkatedrze.

[11] Akademia Istropolitana – to pierwszy uniwersytet  założony w 1465 roku przez króla Węgierskiego Marcina Korwina

[12] Dom u Dobrego pasterza – do piękny dom mieszczański z najwęższa fasadą rokokową w Europie – z XVIII wieku dziś znajduje się tam muzeum zegarów cena 2,50 Euro

[13] Informacje praktyczne – Waluta – Euro

[14] Bratislava City Card - to turystyczna karta zapewniająca każdemu posiadaczowi bezpłatne korzystanie z transportu miejskiego oraz rabatów 5- 50 % wybranych galeriach muzealnych i restauracjach cena 15 -19 Euro