Dwa dni w Warszawie

Waszym zadaniem- wszczepiać w świadomość Narodu nieustanną obecność Bog...

338 rocznica Viktorii Wiedeńskiej u Ojców Kapucynów - Ave Maria

SZLAKIEM AUSTRIACKIM - KAHLENBERG DUCHOWA STOLICA NARODOWEGO PATRIOTYZMU POLAKÓW I CHRZEŚCIJAŃSKIEJ EUROPY

SZLAKIEM AUSTRIACKIM - KAHLENBERG DUCHOWA STOLICA NARODOWEGO PATRIOTYZMU POLAKÓW

I CHRZEŚCIJAŃSKIEJ EUROPY

Zatrzymując się w Wiedniu [1] większość Polaków odwiedza Narodowe Polskie Sanktuarium na Kahlenbergu [2] leżące w 19 dzielnicy Wiednia Położone na wysokości 484 metrów n.p.m. na terenie lasu Wiedeńskiego. Chociaż historia okolicy tego miejsca sięga czasów margrabi Austrii Leopolda III Babenberga. [3] W 1101 roku margrabia przeniósł swoją siedzibę na wzgórze Leopoldsberg [4] sąsiadującej z Kahlenbergem. Samo wzgórze ma dość ciekawą historię. Pierwszymi właścicielami, którzy też władali przez 4 wieki byli Kanonicy Regularni z Klosterneuburg, [5] a pojawili się w 1246 roku. Po przybyciu Kamedułów [6] w 1627 roku wzgórze zostało przekazane w ich ręce. W krótkim czasie rozpoczęto budowę kościoła świętego Józefa i klasztoru. W 1629 roku budowę zapoczątkował nuncjusz apostolski Jan Palotta [7]w obecności cesarza Ferdynanda II,

Ferdynand II Habsburg
urodzony 9 lipca 1578 w Grazu, zmarł 15 lutego 1637 w Wiedniu
Cesarz Rzymski w latach 1619-1637

który poświęcił kamień węgielny pod budowę kościoła i klasztoru . Budowa trwała 10 lat. Trwająca wojna 30-letnia zmusiła w 1643 roku do opuszczenia przez zakonników swoich posiadłości. A w lipcu 1683 roku Turcy spalili zabudowania. 11 września 1683 roku armia cesarska pod dowództwem Karola Lotaryńskiego [8] zdobyła wzgórza Kahlenberg i Leopoldsberg .Wtedy tam też przybył król Jan III Sobieski ze swoim wojskiem. 12 września 1683 roku [9] o godzinie 4 00 rano uczestniczył w mszy świętej w ruinach kościoła, a celebrowanej przez legata papieskiego Marco d’Aviano . 

Dzień ten okazał się zwycięską bitwą dla wojsk Chrześcijańskiej Europy pod wodzą króla Jana III Sobieskiego. Niestety historia tego wzgórza jeszcze przez prawie wiek była dramatyczna z powodu zawieruch wojennych. Czas upadku powoli mijał i 1849 roku Jan i Józefina Finsterle [10] odkupują zabudowę Kahlenbergu i w krótkim czasie odbudowują świątynię, którą 12 września 1852 roku poświęcają. Dalsza część to już wzgórze i kościół powoli staje się sanktuarium Polskiego patriotyzmu. Wiedeńscy Polacy w XX wieku odnowili kaplicę Aniołów Stróżów [11] często nazywaną kaplicą Sobieskiego. 

Kahlenberg
 Wejście do kaplicy Aniółów Stróżów zwaną kaplicą Sobieskiego
13 września 1983 kaplicę poświęcił papież Jan Paweł II

Zakon Paulinów [12] podarował kościołowi cenny dar kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. 4 kwietnia 1906 roku kościół świętego Józefa został przekazany Zgromadzeniu Zmartwychstańców.

W 1930 roku z zakrystii otwarto małe muzeum „Odsieczy Wiedeńskiej”, [13] gdzie zobaczymy małą kopię obrazu Jana Matejki - „Zwycięstwo pod Wiedniem”, oraz monety tamtych czasów, czy obrazy i szable. Warto tu jeszcze zwrócić na kaplicę poświęconą papieżowi Innocentemu XI i królowi Janowi Sobieskiemu.

W 300-tną rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej 13 września 1983 roku na wzgórze przybył papież Jan Paweł II [14] odprawiając tam mszę i modląc się. Sama wizyta miała uroczysty charakter w kościele świętego Józefa papież odsłonił tablicę upamiętniającą zwycięstwo Polskiego króla.

W dalszej części poświęcił kaplicę Matki Bożej Częstochowskiej.

W słowach papież mówił o roli Maryi w drodze króla Sobieskiego : [15]

„(…) Jakże znamienną jest rzeczą, że król na swojej drodze do Wiednia zatrzymał się na Jasnej Górze, gdzie odbył spowiedź i uczestniczył we Mszach świętych. Klęczał w Krakowie w kościele ojców Karmelitów przed wizerunkiem „Pani Krakowa”,

a wymarsz z tego miasta ustawił na dzień Wniebowzięcia.

Modlił się przed cudownym obrazem w Piekarach Śląskich (zobacz też) (…)”.

Co jest uwiecznione tablicą pamiątkową przed kościołem świętego Józefa. 

W duchu patriotyzmu wiele pielgrzymek podróżujących na szlakach Maryjnych, czy szlakiem świętych zatrzymuje się tu na Eucharystii.
  
w 330 rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej wyruszyła pieszo 3 osobowa  grupa szlakiem króla Jana III Sobieskiego 
 Między innymi 15 marca 2007 roku w 500-letnią rocznicę istnienia bractwa Archikonfraterni Literackiej [16] wspólnota zatrzymała się i uczestniczyła w Eucharystii. Gdy już w Narodowym Sanktuarium Patriotyzmu oddamy się w duchową więź z Matką Częstochowską i wsłuchamy chwały w korzenie zwycięstwa chrześcijańskiej Europy tamtych czasów. Popatrzmy na wzgórze tam zobaczymy panoramę dzisiejszego Wiednia. (pobierz PDF)

Jak dojechać z Wiednia ? [17]

Autobusem linii 38A ze stacji końcowej 4 linii metra Heiligenstadt U4

Ale trzeba zwrócić uwagę na oznaczenia rozkładów, gdyż część kursów z nich kończy przed Kahlenbergem. Dojazd z centrum zajmuje około godziny. Do Heiligenstadt z centrum dotrzemy też tramwajem

Taxi to koszt około 18 do 22 Euro

JZ[18]

DO GALERII FOTOGRAFII

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-austriackim-wieden

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Wiedeń – stolica Austrii.

[2] Kahleberg – wzgórze z Sanktuarium Narodowym Polaków w Austrii.

[3] Leopold III Babenberg – urodzony 1073roku w Gars nad rzeką Kamp, zmarł 15 listopada 1136 roku w Wiedniu, margrabia Austrii, Święty kościoła i patron Austrii od 1663 roku

[4] Leopoldsberg -wzgórze które tworzy północno-wschodni zakątek Alp. Charakterystycznym punktem jest kościół poswięcony świętemu Leopodowi.

[5] Kanonicy Regularni z Klosterneuburg- to zakon przestrzegający regułę świętego Augustyna tzw. Ordo Monasterii wywodzącej się  IV wieku.

[6] Kameduli – zakon Włoski utworzony w 1012 lub 1027 roku przez świętego Romualda. Po śmierci Romualda, w 1072 roku papież Aleksander II wyodrębnił kamedułów z Benedyktynów, zatwierdzając zgromadzenie jako osobny zakon.

W Polsce znajdują się wyłącznie kameduli kongregacji Monte Corona.

[7] Jan Palotta- to Pietro Vidoni urodzony 8 listopada 1610 roku w Cremonie, zmarł 5 stycznia 1681roku w Rzymie to włoski biskup i kardynał, nuncjusz apostolski w Polsce w latach 1652–1660.

[8] Karol V Leopold Lotaryński -urodzony 3 kwietnia 1643 roku w Wiedniu, zmarł 18 kwietnia 1690 w Wels – książę Lotaryngii w latach 1675–1690, przedstawiciel dynastii z Vaudémont.

[9] 12 wrzesień 1683 roku - zwycięska bitwa króla Jana III Sobieskiego nad Turkami

[10] Jan i Józefina Finsterle – w 1849 roku odkupują zabudowania Kalhenbergu i odbudowują kościół świętego Józefa.

[11] Kaplica aniołów stróżów – zwana też kaplicą Sobieskiego została odnowiona w XX wieku przez Wiedeńskich Polaków.

[12] Zakon Paulinów przekazuje kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej

[13] W 1930 roku w zakrystii kościoła zostaje udostępnione małe muzeum „Odsieczy Wiedeńskiej”.

[14] 13 września 1983 roku na wzgórze przybywa papież Jan Paweł II w 300 rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej wtedy tez odsłonił tablicę pamiątkową i kaplicę Matki Bożej Częstochowskiej.

[15] Fragment cytatu z pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Kalhebergu  w 300 rocznicę odsieczy Wiedeńskiej 13 wrzesień 1983 rok

[16] Archikonfraternia Literacka Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny nawiedza 15 marca 2007 roku Sanktuarium w Kahlebergu pielgrzymując dalej do Wiednia kościoła Maria am Gestade i swojego patrona świętego Klemensa Hofbauera ,dziękując za 500 lecie istnienia.

[17] Informacja o dojedzie na wzgórze Kahleberg.

[18] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

„THE SIEGE AND THE BATTLE OF VIENNA’’ POEZJA SZKOCKA

„THE SIEGE AND THE BATTLE OF VIENNA’’ POEZJA SZKOCKA

Literatura Europejska [1] w kształtowaniu dziedzictwa narodowego i ducha oręża wolnościowego. W wielu dziedzinach kultury i sztuki możemy poznać różne wydarzenia dotyczące wojen. W malarstwie [2] często ukazuje się bitwy, czy zwycięstwa. Do najbardziej znanych obrazów należy „Bitwa pod Racławicami” [3], a we Włoszech to: „Bitwa o Loretto” [4].

W muzeum Watykańskim [5] możemy odkryć ciekawe dzieło namalowane w latach 1882-1883 przez Jana Matejkę [6] jest to:

„ZWYCIĘSTWO POD WIEDNIEM”– „JAN SOBIESKI POD WIEDNIEM”. [7]

KAHLENBERG - KOPIA OBRAZU MATEJKI  -
 ZWYCIĘSTWO POD WIEDNIEM 

Niewątpliwie zwycięska wiktoria dla Austriaków w tamtych czasach miała duże znaczenie tak też i obraz Matejki był pokazany w 200 rocznicę zwycięskiej bitwy 12 września 1883 roku. (zobacz też) Zwróćmy uwagę że artysta podkreślił zasługi Polskiego króla Jana III Sobieskiego [8] i oręża Polskiego. 

Zatrzymajmy się na obrazie.

Scena przedstawia króla Jana III Sobieskiego siedzącego na koniu wręczającego list kanonikowi Janowi Kazimierzowi Denhoffowi [9] wysłannikowi papieża Innocentego XI [10] z wiadomością, że wojska Tureckie zostały pokonane u bram Wiednia. List zaczynał się od słów:

„VENIMUS, VIDIMUS , ET DEUS VICIT” [11]

„PRZYBYLIŚMY, ZOBACZYLIŚMY I BÓG ZWYCIĘŻYŁ”

Obraz Matejki w grudniu 1883 roku został podarowany papieżowi Leonowi XIII [12] jako dar narodu Polskiego. Tak też zwycięstwo króla Jana III Sobieskiego znalazło się w malarstwie Europejskim.

Inną dziedziną to literatura, jaką rolę odgrywała w tamtych czasach.

Tu możemy sięgnąć do Wiedeńskich ludowych poetów i śpiewaków to: Marx Augustin [13], (zobacz też) który reprezentował uroczy humor. Żyjący w czasach zarazy. Znany dla Wiedeńczyków ludowy twórca był symbolem nadziei zwycięstwa od zarazy, tak też jest często ukazywany w melodyjnej piosence „ Ach du Lieber Augustin” - autorstwa kaznodziei Abrahama a Sancta Clara, czy „ Lieber Augustin” – Drogi Augustin. Też w Wiedniu zobaczymy pomniki poświęcone temu ludowemu twórcy. Zwycięstwo w różnych dziedzinach staje się pewnym wypracowanym rodzajem sztuki wsławiające różne rodzaje życia, która dociera do zakątków Europy. Niewątpliwie XVII wieczna Austria stała się ważnym punktem literackim. A wieść o zwycięstwie króla Jana III Sobieskiego zawędrowała do protestanckiej Anglii i Szkocji. Poszukując literackich dzieł Anglików i Szkotów zauważymy że oręż wojsk Polskich odbił się w piśmiennictwie poetów [14] Bayrona , Campbella i innych, którzy pisali o powstaniu Kościuszkowskim, Listopadowym, czy Styczniowym.

Ciekawy poemat bohaterstwa z Wiednia odkryjemy w literaturze Szkockiej. Autorem poematu „The Siege and the Battle of Vienna” [15] jest duchowny Aleksander Tyler [16] wysławiający zasługi króla Jana III Sobieskiego nad armią Kara Mustafy.

W strofie XII poematu przeczytamy:

„To chrześcijaństwa triumf , głoszą Wiednia mury

Chwałą tej chluby królów, podziwu natury,

Sławę, męstwo i łupy i pieśni dziękczynne,

Królowi Polski oraz Starbergowi winne”

Dwusetna rocznica odsieczy Wiedeńskiej miała jeszcze wkład w poezji Stanów Zjednoczonych. Dzieła literackie odwołują się jeszcze do chrześcijaństwa. I tu zauważymy jakże ważną rolę ma Maryja. Od dawna na chorągwiach, sztandarach jest umieszczany wizerunek Matki Bożej [17], czy słowa-„ BÓG ,HONOR ,OJCZYZNA” [18]. Jak ważną rolę odgrywają te słowa to sięgnijmy do naszych bohaterów narodowych z XX wieku kiedy to na sztandarach wolności swoją posługę niósł ksiądz Ignacy Skorupko [19], chociaż historia jest dramatyczna bo zginął na polu chwały to zwycięstwo ma swój wymiar narodowy i duchowy. Znaczenie wymiaru duchowego nabiera jeszcze jeden wątek „MARYJA I KRZYŻ” - są symbolem walki oraz zawierzenia losów narodów. W literaturze możemy wiele przeczytać o obecności Maryi w dziełach zwycięstwa. Tak jak król Jan III Sobieski zatrzymał się w Piekarach Śląskich [20], aby zawierzyć Matce bitwę jaka miała się rozegrać w Wiedniu.

„ Siege of Vienna Raised by John Sobieski”

„Przez Boga zwyciężył, a Bóg poprzez niego”

Poszukując dzieł sztuki o zwycięstwie uświadamiamy sobie jak ważne znaczenie mają korzenie chrześcijaństwa i Maryja. Dziś gdy cały świat boryka się z pandemią korona wirusa, jakże ważne jest zawierzenie narodów Maryi. Tak jak to przez pokolenia zawierzali papieże, królowie, prymasi, władza i mieszkańcy. Na zakończenie sięgnijmy do wotywnego pomnika Trójcy Świętej [21] w Wiedniu znajdującego się w bliskości katedry Świętego Stefana na placu Graben. W XVII wieku szalała epidemia dżumy. W podzięce Bogu za pokonanie epidemii cesarz Leopold I [22] ufundował pomnik wotywny pierwotnie był wykonany z drewna, dziś wykonany w stylu barokowym z marmuru. Pomnik odwołuje się do zwycięstwa i zawierzenia Trójcy Świętej i tak zobaczymy: Deo Parti Creatori – co znaczy Bóg Ojciec, Deo Filio Redemptori - to Syn Boży i Deo Spiritui Sanctificatori, czyli Duch Święty. W zamyśle autora było pokazanie trzech godł:

Austrii, Węgier i Czech – co daje mocarską ideę Austrii w jedności Trójcy Świętej, w tamtym czasie pod panowaniem Habsburgów. Dalsza część to grupa figurek chmur, amorków, aniołków i postaci wznoszących się ku niebu – to symbol wiary zwyciężającej zarazę.

Poniżej zobaczymy klęczącego cesarza Leopolda I.

Zwróćmy jeszcze na jedną postać staruchy jako zarazy, która symbolizuje strącanie do piekła przez aniołów.

JZ [23]

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Literatura Europejska jako kształtowanie w dziedzictwo narodowych zwycięstw wolnościowych.

[2] Malarstwo w sztuce wojennej.

[3] Obraz „Bitwa pod Racławicami”- znany też jako panorama Racławicka obraz powstał w 1893- 1894 pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka Obraz olejny zobaczymy w muzeum sztuki we Wrocławiu. Inny obraz to Kościuszko pod Racławicami – wybitnego malarza Jana Matejki – dzieło to znajduje się na Wawelu w Krakowie.

[4] Obraz „ Bitwa pod Loretto” – bazylika w Loretto, Włochy.

[5] Muzeum Watykańskie –najbogatsza kolekcja dzieł sztuki z całego świata. Pierwsze dzieła związane są z papieżami Sykstusem IV i Julianem II. Dla publiczności muzeum zostało otwarte w 1787 roku.

[6] Jan Alojzy Matejko urodzony 24 czerwca 1838 roku w Krakowie tam też zmarł 1 listopada 1893 rok to Polski twórca obrazów historycznych i batalistycznych.

[7] Obraz Jana Matejki „ Zwycięstwo pod Wiedniem”.

[8] Król Jan III Sobieski herbu Janina- urodzony 17 sierpnia 1629 roku w Olesku dzisiejsza Ukraina, zmarł 17 czerwca 1696 roku w Wilanowie. Król Polski od 1674 roku.

[9] Jan Kazimierz Denhoff herbu dzik – urodzony 6 czerwca 1649 roku w Warszawie zmarł 20 czerwca 1697 roku w Rzymie Włochy to kanonik Krakowski, Warszawski późniejszy kardynał od 1686 biskup Ceseny, jest też autorem kilku dzieł teologicznych.

[10] Papież Innocenty XI Benedetto Odescalchi - urodzony 19 maja 1611 roku w Como, zmarł 12 sierpnia 1689 roku w Rzymie. To 240 papież sprawujący władzę w okresie 21 września 1676 roku do 12 sierpnia 1689 roku.

[11] Cytat z Listu Króla Jana III Sobieskiego  „Venimus , Vidimus, et Deus Vicit”.

[12] Papież Leon XIII – Gioacchino Vincenzo Raphaelo  Luigi Pecci - urodzony 2 marca 1810 roku w Carpineto, zmarł 20 lipca 1903 roku w Watykanie. Papież od 20 lutego 1878 roku do 20 lipca 1903 roku.

[13] Marx Augustin – ludowy śpiewak Wiedeński legenda mówi że podczas epidemii dżumy miał być wrzucony do zborowego grobowca na przedmieściach Wiednia ,gdy się obudził zaczął grać i śpiewać. Mieszkańcy go wyciągnęli.

[14] Poeci Anglii i Szkocji – Bayron,Campbell i inni.

[15] „The Siege and the Battle of Vienna” –Szkocki poemat duchownego Aleksandra Tyler.

[16] Aleksander Tyler -Szkocki duchowny z Buchan w Aberdeenshire żyjący w latach Króla Jana Sobieskiego. Ciekawe dzieło o zwycięstwie Wiedeńskim ogłosił w 1685 roku w ponad stustronicowym poemacie zatytułowanym „Memoires of the life and action of the most invincibe….”

[17] Wizerunki Matki Bożej na sztandarach.

[18] Cytat „ Bóg ,Honor ,Ojczyzna” –  symbol zawierzenia się  Bogu – przez oręż wojsk słowa te często znajdują się sztandarach wojskowych czy to kościelnych .

[19] Ksiądz Ignacy Skorupko – Kapelan walczącej Warszawy w czasie wojny Bolszewickiej zginął postrzelony kulą.

[20] Piekary Śląskie – miasto na Śląsku w której znajduje się Bazylika z obrazem „Matki Bożej Sprawiedliwości i Miłości Społecznej”. Tam też w maju i sierpniu pielgrzymują mężczyźni i kobiety ze Śląska. Przed cudownym obrazem modlił się król Jan III Sobieski wyruszając z Piekar do Wiednia. Warto tu dodać że król zostawił tu w darze kielich i patenę, które są używane po dziś dzień podczas wielkich uroczystości.

[21] Kolumna morowa w Wiedniu - znajdująca się na placu Graben – wotum dziękczynne cesarza Leopolda I za pokonanie epidemii dżumy.

[22] Cesarz Leopold I Habsburg urodzony 9 czerwca 1640 roku w Wiedniu tam też 5 maja 1705 roku zmarł.

[23] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

Dziedzictwo Wiedeńskiej kawy

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – WIEDEŃ WIEDEŃSKIE KAWY

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – WIEDEŃ

WIEDEŃSKIE KAWY

Każdy kraj w Europie wyróżnia się swoimi potrawami czy napojami narodowymi. [1] Kraje skandynawskie delektują się herbatami. Dwie narodowości Włosi i Austriacy najbardziej cenią kawy i tak najbardziej popularna we Włoszech [2] jest ekspresso Italiano, warto zwrócić tu uwagę że kawę z mlekiem cappuccino włosi piją do godziny 11-tej.

Przejdźmy już do Austriackich kaw. [3] Nie ma Wiedeńczyka, który w swoim menu nie zamówił by kawy i jest też symbolem Wiedeńskich kawiarni barów, czy kafejek, tak jak katedra świętego Szczepana. Jedna z ciekawostek sięga czasów 3 i pół wieku temu i króla Jana Sobieskiego [4]

KRÓL JAN III SOBIESKI

kiedy to Jerzy Franciszek Kulczycki [5] otrzymał 300 worów kawy w nagrodę od uciekających Turków z pod Wiednia.

Kim był Jerzy Franciszek Kulczycki?

Historia wspomina go jako tłumacza z języka Tureckiego, dragona Kompanii Handlu Wschodniego, dyplomaty oraz żołnierza króla Jana Sobieskiego i zarazem posłańca z oblężonego w 1683 roku Wiednia.

Był też założycielem jednej z pierwszych kawiarni w Wiedniu. Jerzy Franciszek Kulczycki herbu Sas urodził się w Kulczycach koło Sambora w 1640 roku – rodzinnej wsi atamana Piotra Konaszewicza-Sahajdacznego w ziemi przemyskiej. O sobie mówił że jest „rodowitym Polakiem”, pochodzący z „Królewskiego polskiego wolnego miasta Sambora”. Dla Ukraińców uważany jest za kozaka. Źródła też podają że miał przybyć z Serbii Wiednia. Jako że używał dwóch imion, można przypuszczać że był wyznania rzymskokatolickiego i jako wyznawca tego wyznania mieszkał w Wiedniu aż do śmierci. W młodym wieku poznał język turecki i kulturę południowego sąsiada Rzeczypospolitej. Tak też swoje umiejętności wykorzystywał w pracy jako tłumacz dla Belgradzkiego oddziału austriackiej Wschodniej Kompanii Handlowej -Orientalische Handelskompagnie. Później postanowił otworzyć w Leopoldstadt własną firmę handlową. Ale najważniejszym punktem w jego późniejszej karierze było oblężenie Wiednia w 1683 roku kiedy to 13 sierpnia zgłosił się na ochotnika w przebraniu żołnierza osmańskiego przeszedł przez obóz wroga, wykradł się z miasta i skontaktował z księciem lotaryńskim Karolem V Leopoldem, którego odpowiedź zapowiadającą odsiecz zaniósł z powrotem obleganym. Wieści te odwiodły radę miasta od poddania się wielkiemu wezyrowi tureckiemu Kara Mustafie. Wkrótce po zwycięstwie Jana III Sobieskiego Kulczycki został okrzyknięty bohaterem przez mieszkańców miasta, a rada miejska nagrodziła go znaczną sumą pieniędzy było to aż 100 dukatów, oraz otrzymał dom na osiedlu Leopoldstadt. Sam król Jan Sobieski docenił i pozwolił mu wybrać nagrodę dowolną rzecz z obozu pokonanego nieprzyjaciela. Ku zdziwieniu wszystkich Kulczycki wybrał 300 worków zawierające „dziwne ziarno”, które zwycięzcy zamierzali wyrzucić uznawszy je za karmę dla wielbłądów. W workach tych znajdowały się zapasy kawy. 10 stycznia 1684 r. cesarz Leopold obdarzył go tytułem cesarskiego tłumacza języka tureckiego. Otrzymał zwolnienie z podatków na 20 lat. Chociaż do końca nie wiadomo kto był pierwszym właścicielem kawiarni w imperium Habsburgów bo źródła podają też Ormianina Johannessa Diodato -lub Johannessa Theodata od roku 1685. Sam Kulczycki otworzył kawiarnię znaną jako „Dom Pod Błękitną Butelką” -Hof zur Blauen Flasche na ulicy Schlossergassl obok katedry. Tak też w swym lokalu na pamiątkę zwycięstwa nad Turkami podawać gościom ciasteczka w kształcie półksiężyców, a sam występował w Tureckim stroju. Wiedeńczykom na początku jednak nie smakowała kawa. Więc postanowił dosładzać kawy miodem i doprawiać kawy mlekiem. Na pamiątkę wydarzenia właściciele kawiarni świętują w październiku Kolschitzky Fest [6] dekorując portretami Kulczyckiego okna swych lokali. Ważnym punktem pamięci Kulczyckiego było nadanie w 1862 roku jego imię jednej z ulic w Wiedniu . Trzy lata później, w 1865 roku właściciel kawiarni przy Kolschitzkygasse uhonorował patrona ulicy wystawiając mu pomnik na narożniku domu. Dziś do tradycji Herr Kolschitzky'ego nawiązuje firma kawiarska Julius Meinl. Jerzy Kulczycki zmarł na gruźlicę w Wiedniu 19 lub 20 lutego 1694 w wieku 54 lat w domu przy ulicy Domgasse, niedaleko katedry świętego Szczepana, został pochowany na cmentarzu przykatedralnym. Tak rozpoczęła się przygoda z kawą i stała się nieodłączną częścią życia Wiedeńczyków. Gdy będziemy poznawali Wiedeń i ich kulturę to odkryjemy kawiarnie mające długie tradycje, jedne nowoczesne inne staroświeckie w wystroju. Ale jak to bywa Wiedeńczykami to lubią eksperymentować z parzeniem kaw stając się inną alternatywą dla młodego pokolenia i gości. Każdy mieszkaniec czy turysta dostanie w Wiedniu bez problemu kawy parzone po włosku – cappuccino, czy kremowe espresso, oraz kawę po turecku przygotowaną w tradycyjnym tygielku. Ale zajrzymy do kafejek, które są typowymi dla miasta Wiednia. Smakosze na pewno odkryją w kubkach smakowych drogocenny napój i tak możemy podzielić:[7]

Schwarzer to przypomina espresso i jest podawany w wersji Kleiner-mały i Grosser to podwójny. Brauner to Schwarzer podawany z dzbanuszkiem spienionego mleka, można go zamówić w wersji Kleiner i Grosser. Kolejna kawa - Mokka to mocna kawa z cremą na górze czyli Wiedeńska wersja espresso. Ach te Wiedeńskie kawy sięgnijmy do klasyka - czyli Melange w smaku jest mocną kawą jak espresso z odrobiną wody, z dodatkiem kapki ciepłego mleka i kleksem spienionego mleka. Bez cesarza kawa nie obejdzie się i tak mamy:

Kaisermelange to wersja melange mająca kawę z spienionym mlekiem które jest utarte z miodem żółtka plus kapka koniaku.

Verlängerter znana jako mocna kawa w stylu espresso zalana gorącą wodą, czyli coś jak wiedeńska wersja Café Americano. Jest podawana jako czarna kawa czyli Verlängerter Schwarzer lub z dzbanuszkiem mleka jako Verlängerter Brauner. Einspänner to dość ciekawy wiedeński kawowy pomysł gdzie w szklance dostaniecie mocną podwójną mokkę z dużą ilością bitej śmietany na górze to naddunajska wersja espresso con panna. Fiakier to bardzo słodka wersja Einspänner z kieliszkiem rumu aby się wzmocnić. Bez ukochanej Marii Teresy nie było by kawy z wzmacniaczem i tak prym wiedzie tu Maria Theresia , to podwójna przedłużona mokka z likierem pomarańczowym, zwieńczona bitą śmietaną. Pewnie się już pogubiliście w piciu kaw, więc sięgnijmy do ojca cappuccino, czyli Wiedeński Kapuziner. Jak pokolenia sobie przekazują w połowie XIX wieku w Mediolanie Austriacki oficer zamówił w kawiarni ulubionego Kapuzinera. Jest to mokka doprawiona gorącym mlekiem tak, by przybrała kolor habitu Kapucynów z odrobiną bitej śmietany na górze i oprószona czekoladą lub kakao. Gdy już sięgamy zakonów to jeszcze jedno bogactwo posiadają też Franciszkanie to kawa Wiedeńska zwana Franziskaner. Kubki smakowe wyczują że to mokka oraz gorące mleko i bita śmietana w równych proporcjach podane oczywiście w filiżance. Jak pewnie zauważyliście świat Wiedeńskich kaw to tylko mała lista bogactwa tutejszych kawiarni. Szukając kawiarni w Wiedniu pytajcie o das Kaffeehaus, bo kawiarnia to tu dom kawy.

Pokrótce wspomnę o charakterze samych kawiarni –Wiedeński styl wyróżnia w świecie to że każdy może godzinami siedzieć samotnie przy filiżance kawy i czytać lub przeglądać gazetę. Kiedy pobyt w kawiarni przedłuża się, kelner przynosi kolejną szklankę wody. Ma to oznaczać, że każdy gość ma prawo delektować się pobytem w kawiarni i nie może czuć presji opuszczenia jej po wypiciu swojej filiżanki kawy. Wiek XIX dla kafejek wniósł jeszcze jedno bogactwo atmosfery przyciągając pisarzy dziennikarzy, który wymieniali między sobą myśli tak zrodziła się poezja kawiarenkowa. [8] Znany dziennik Die Fackel Karla Krausa powstawał głównie w kawiarniach. Tu wspomnę kilku przedstawicieli poezji i dziennikarstwa kawiarenkowego: Arthura Schitzlera, Alfreda Polgara, Friedricha Torberga i Egona Erwina Kischa.

Więc poznajmy kilka kafejek: [9]

Kaffee Alt Wien, Bäckerstraße 9, Café Bräunerhof, Stallburggasse 2 – ulubiona kawiarnia Thomasa Bernharda w Wiedniu

Café Central, w Pałacu Ferstel, wejście od Herrengasse 14 – ulubiona kawiarnia Petera Altenberg'a, Café Diglas, Wollzeile 10, Café Einstein, Rathausplatz 4, Café Frauenhuber, Himmelpfortgasse 6 – najstarsza w Wiedniu, ulubiona kawiarnia Mozarta, Café Griensteidl, Michaelerplatz 2 – otwarta w 1990 na miejscu klasycznej Café Griensteidl (1847–1897) Café Hawelka, Dorotheergasse 6,Kleines Café, Franziskanerplatz 3, Café Landtmann, Dr.-Karl-Lueger-Ring 4 – ulubiona kawiarnia Zygmunta Freuda, Café Mozart, Albertinaplatz 2, Café Museum, Operngasse 7

Café Prückel, Stubenring 24 Café Raimund, Museumstraße 6  Hotel Sacher, Philharmonikerstraße 4 tu warto jedno dodać do kawy nie może zabraknąć tortu Sachera - Original Sacher-torte with whipped cream non-alcoholic hot beverage, Römerquelle mineral water 0.33 l – € 16,90. 
Ceny kawy zależą od jej rodzaju i miejsca, w którym ją pijecie a zamykają się w przedziale od 1,5 do 5,5 euro.

JZ [10]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-austriackim-wieden

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Potrawy i napoje  narodowe Europy

[2] Włoskie kawy najpopularniejsza to espresso Italiano i cappuccino

[3] Austriackie kawy –Wiedeńskie dziedzictwo

[4] Król Jan Sobieski

[5] Jerzy Franciszek Kulczycki - herbu Sas urodzony 1640 w Kulczycach zmarł 20 lutego 1694 w Wiedniu to tłumacz z języka Tureckiego, dragon Kompanii Handlu Wschodniego, dyplomata, żołnierz Jana Sobieskiego, posłaniec z oblężonego w 1683 roku Wiednia, założyciel jednej z pierwszych kawiarni w Wiedniu.

[6] Kolschitzky Fest – festyn właścicieli kawiarni w październiku na cześć Jerzego Franciszka Kulczyckiego

[7] Najbardziej znane kawy Wiedeńskie występujące w kawiarniach w Wiedniu

[8] Kawiarenkowa poezja – w XIX i początku XX wieku w kawiarniach spotykali się pisarze dziennikarze w czasie picia kawy po wymianie  myśli powstawały różne teksty dziś wpisane w dziedzictwo Wiedeńskiej literatury

[9] Popularne kafejki Wiednia

[10] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.