„THE SIEGE AND THE BATTLE OF VIENNA’’ POEZJA SZKOCKA

„THE SIEGE AND THE BATTLE OF VIENNA’’ POEZJA SZKOCKA

Literatura Europejska [1] w kształtowaniu dziedzictwa narodowego i ducha oręża wolnościowego. W wielu dziedzinach kultury i sztuki możemy poznać różne wydarzenia dotyczące wojen. W malarstwie [2] często ukazuje się bitwy, czy zwycięstwa. Do najbardziej znanych obrazów należy „Bitwa pod Racławicami” [3], a we Włoszech to: „Bitwa o Loretto” [4].

W muzeum Watykańskim [5] możemy odkryć ciekawe dzieło namalowane w latach 1882-1883 przez Jana Matejkę [6] jest to:

„ZWYCIĘSTWO POD WIEDNIEM”– „JAN SOBIESKI POD WIEDNIEM”. [7]

KAHLENBERG - KOPIA OBRAZU MATEJKI  -
 ZWYCIĘSTWO POD WIEDNIEM 

Niewątpliwie zwycięska wiktoria dla Austriaków w tamtych czasach miała duże znaczenie tak też i obraz Matejki był pokazany w 200 rocznicę zwycięskiej bitwy 12 września 1883 roku. (zobacz też) Zwróćmy uwagę że artysta podkreślił zasługi Polskiego króla Jana III Sobieskiego [8] i oręża Polskiego. 

Zatrzymajmy się na obrazie.

Scena przedstawia króla Jana III Sobieskiego siedzącego na koniu wręczającego list kanonikowi Janowi Kazimierzowi Denhoffowi [9] wysłannikowi papieża Innocentego XI [10] z wiadomością, że wojska Tureckie zostały pokonane u bram Wiednia. List zaczynał się od słów:

„VENIMUS, VIDIMUS , ET DEUS VICIT” [11]

„PRZYBYLIŚMY, ZOBACZYLIŚMY I BÓG ZWYCIĘŻYŁ”

Obraz Matejki w grudniu 1883 roku został podarowany papieżowi Leonowi XIII [12] jako dar narodu Polskiego. Tak też zwycięstwo króla Jana III Sobieskiego znalazło się w malarstwie Europejskim.

Inną dziedziną to literatura, jaką rolę odgrywała w tamtych czasach.

Tu możemy sięgnąć do Wiedeńskich ludowych poetów i śpiewaków to: Marx Augustin [13], (zobacz też) który reprezentował uroczy humor. Żyjący w czasach zarazy. Znany dla Wiedeńczyków ludowy twórca był symbolem nadziei zwycięstwa od zarazy, tak też jest często ukazywany w melodyjnej piosence „ Ach du Lieber Augustin” - autorstwa kaznodziei Abrahama a Sancta Clara, czy „ Lieber Augustin” – Drogi Augustin. Też w Wiedniu zobaczymy pomniki poświęcone temu ludowemu twórcy. Zwycięstwo w różnych dziedzinach staje się pewnym wypracowanym rodzajem sztuki wsławiające różne rodzaje życia, która dociera do zakątków Europy. Niewątpliwie XVII wieczna Austria stała się ważnym punktem literackim. A wieść o zwycięstwie króla Jana III Sobieskiego zawędrowała do protestanckiej Anglii i Szkocji. Poszukując literackich dzieł Anglików i Szkotów zauważymy że oręż wojsk Polskich odbił się w piśmiennictwie poetów [14] Bayrona , Campbella i innych, którzy pisali o powstaniu Kościuszkowskim, Listopadowym, czy Styczniowym.

Ciekawy poemat bohaterstwa z Wiednia odkryjemy w literaturze Szkockiej. Autorem poematu „The Siege and the Battle of Vienna” [15] jest duchowny Aleksander Tyler [16] wysławiający zasługi króla Jana III Sobieskiego nad armią Kara Mustafy.

W strofie XII poematu przeczytamy:

„To chrześcijaństwa triumf , głoszą Wiednia mury

Chwałą tej chluby królów, podziwu natury,

Sławę, męstwo i łupy i pieśni dziękczynne,

Królowi Polski oraz Starbergowi winne”

Dwusetna rocznica odsieczy Wiedeńskiej miała jeszcze wkład w poezji Stanów Zjednoczonych. Dzieła literackie odwołują się jeszcze do chrześcijaństwa. I tu zauważymy jakże ważną rolę ma Maryja. Od dawna na chorągwiach, sztandarach jest umieszczany wizerunek Matki Bożej [17], czy słowa-„ BÓG ,HONOR ,OJCZYZNA” [18]. Jak ważną rolę odgrywają te słowa to sięgnijmy do naszych bohaterów narodowych z XX wieku kiedy to na sztandarach wolności swoją posługę niósł ksiądz Ignacy Skorupko [19], chociaż historia jest dramatyczna bo zginął na polu chwały to zwycięstwo ma swój wymiar narodowy i duchowy. Znaczenie wymiaru duchowego nabiera jeszcze jeden wątek „MARYJA I KRZYŻ” - są symbolem walki oraz zawierzenia losów narodów. W literaturze możemy wiele przeczytać o obecności Maryi w dziełach zwycięstwa. Tak jak król Jan III Sobieski zatrzymał się w Piekarach Śląskich [20], aby zawierzyć Matce bitwę jaka miała się rozegrać w Wiedniu.

„ Siege of Vienna Raised by John Sobieski”

„Przez Boga zwyciężył, a Bóg poprzez niego”

Poszukując dzieł sztuki o zwycięstwie uświadamiamy sobie jak ważne znaczenie mają korzenie chrześcijaństwa i Maryja. Dziś gdy cały świat boryka się z pandemią korona wirusa, jakże ważne jest zawierzenie narodów Maryi. Tak jak to przez pokolenia zawierzali papieże, królowie, prymasi, władza i mieszkańcy. Na zakończenie sięgnijmy do wotywnego pomnika Trójcy Świętej [21] w Wiedniu znajdującego się w bliskości katedry Świętego Stefana na placu Graben. W XVII wieku szalała epidemia dżumy. W podzięce Bogu za pokonanie epidemii cesarz Leopold I [22] ufundował pomnik wotywny pierwotnie był wykonany z drewna, dziś wykonany w stylu barokowym z marmuru. Pomnik odwołuje się do zwycięstwa i zawierzenia Trójcy Świętej i tak zobaczymy: Deo Parti Creatori – co znaczy Bóg Ojciec, Deo Filio Redemptori - to Syn Boży i Deo Spiritui Sanctificatori, czyli Duch Święty. W zamyśle autora było pokazanie trzech godł:

Austrii, Węgier i Czech – co daje mocarską ideę Austrii w jedności Trójcy Świętej, w tamtym czasie pod panowaniem Habsburgów. Dalsza część to grupa figurek chmur, amorków, aniołków i postaci wznoszących się ku niebu – to symbol wiary zwyciężającej zarazę.

Poniżej zobaczymy klęczącego cesarza Leopolda I.

Zwróćmy jeszcze na jedną postać staruchy jako zarazy, która symbolizuje strącanie do piekła przez aniołów.

JZ [23]

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Literatura Europejska jako kształtowanie w dziedzictwo narodowych zwycięstw wolnościowych.

[2] Malarstwo w sztuce wojennej.

[3] Obraz „Bitwa pod Racławicami”- znany też jako panorama Racławicka obraz powstał w 1893- 1894 pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka Obraz olejny zobaczymy w muzeum sztuki we Wrocławiu. Inny obraz to Kościuszko pod Racławicami – wybitnego malarza Jana Matejki – dzieło to znajduje się na Wawelu w Krakowie.

[4] Obraz „ Bitwa pod Loretto” – bazylika w Loretto, Włochy.

[5] Muzeum Watykańskie –najbogatsza kolekcja dzieł sztuki z całego świata. Pierwsze dzieła związane są z papieżami Sykstusem IV i Julianem II. Dla publiczności muzeum zostało otwarte w 1787 roku.

[6] Jan Alojzy Matejko urodzony 24 czerwca 1838 roku w Krakowie tam też zmarł 1 listopada 1893 rok to Polski twórca obrazów historycznych i batalistycznych.

[7] Obraz Jana Matejki „ Zwycięstwo pod Wiedniem”.

[8] Król Jan III Sobieski herbu Janina- urodzony 17 sierpnia 1629 roku w Olesku dzisiejsza Ukraina, zmarł 17 czerwca 1696 roku w Wilanowie. Król Polski od 1674 roku.

[9] Jan Kazimierz Denhoff herbu dzik – urodzony 6 czerwca 1649 roku w Warszawie zmarł 20 czerwca 1697 roku w Rzymie Włochy to kanonik Krakowski, Warszawski późniejszy kardynał od 1686 biskup Ceseny, jest też autorem kilku dzieł teologicznych.

[10] Papież Innocenty XI Benedetto Odescalchi - urodzony 19 maja 1611 roku w Como, zmarł 12 sierpnia 1689 roku w Rzymie. To 240 papież sprawujący władzę w okresie 21 września 1676 roku do 12 sierpnia 1689 roku.

[11] Cytat z Listu Króla Jana III Sobieskiego  „Venimus , Vidimus, et Deus Vicit”.

[12] Papież Leon XIII – Gioacchino Vincenzo Raphaelo  Luigi Pecci - urodzony 2 marca 1810 roku w Carpineto, zmarł 20 lipca 1903 roku w Watykanie. Papież od 20 lutego 1878 roku do 20 lipca 1903 roku.

[13] Marx Augustin – ludowy śpiewak Wiedeński legenda mówi że podczas epidemii dżumy miał być wrzucony do zborowego grobowca na przedmieściach Wiednia ,gdy się obudził zaczął grać i śpiewać. Mieszkańcy go wyciągnęli.

[14] Poeci Anglii i Szkocji – Bayron,Campbell i inni.

[15] „The Siege and the Battle of Vienna” –Szkocki poemat duchownego Aleksandra Tyler.

[16] Aleksander Tyler -Szkocki duchowny z Buchan w Aberdeenshire żyjący w latach Króla Jana Sobieskiego. Ciekawe dzieło o zwycięstwie Wiedeńskim ogłosił w 1685 roku w ponad stustronicowym poemacie zatytułowanym „Memoires of the life and action of the most invincibe….”

[17] Wizerunki Matki Bożej na sztandarach.

[18] Cytat „ Bóg ,Honor ,Ojczyzna” –  symbol zawierzenia się  Bogu – przez oręż wojsk słowa te często znajdują się sztandarach wojskowych czy to kościelnych .

[19] Ksiądz Ignacy Skorupko – Kapelan walczącej Warszawy w czasie wojny Bolszewickiej zginął postrzelony kulą.

[20] Piekary Śląskie – miasto na Śląsku w której znajduje się Bazylika z obrazem „Matki Bożej Sprawiedliwości i Miłości Społecznej”. Tam też w maju i sierpniu pielgrzymują mężczyźni i kobiety ze Śląska. Przed cudownym obrazem modlił się król Jan III Sobieski wyruszając z Piekar do Wiednia. Warto tu dodać że król zostawił tu w darze kielich i patenę, które są używane po dziś dzień podczas wielkich uroczystości.

[21] Kolumna morowa w Wiedniu - znajdująca się na placu Graben – wotum dziękczynne cesarza Leopolda I za pokonanie epidemii dżumy.

[22] Cesarz Leopold I Habsburg urodzony 9 czerwca 1640 roku w Wiedniu tam też 5 maja 1705 roku zmarł.

[23] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

MODLITWA NA CZAS EPIDEMII

MODLITWA NA CZAS EPIDEMII

Okaż nam miłosierdzie, dobry Ojcze,[1]

Wszechmogący Wieczny Boże,

który nie chcesz śmierci grzesznika,

lecz by się nawrócił i miał życie.

Daj zdrowie chorym i odwagę tym którzy im służą.

Wspieraj czuwających nad bezpieczeństwem i pociesz tych,

którzy opłakują umarłych.

Niech Twoja łaska skruszy twarde serca

i podniesie ręce, co bezradnie opadają.

Zabierz stach i ześlij Twego Ducha,

gdy wołamy: Jezu ufam Tobie !

Przez Chrystusa Pana naszego.

Amen.

---

[1] Modlitwa na czas epidemii - powstała w Diecezji Zielono-Górskiej – Autor modlitwy to proboszcz z parafii Matki Bożej Fatimskiej w Gubinie ksiądz Grzegorz Cyran.

SZLAKIEM SŁOWACKIM- KOSZYCE SŁUP MOROWY –IMMACULATA

SZLAKIEM SŁOWACKIM- KOSZYCE

SŁUP MOROWY –IMMACULATA

Wędrując szlakiem Słowackim [1] jednym z najstarszych miast są Koszyce. [2] Osadnictwo sięga czasów epoki paleolitu, czyli około 8 tysięcy lat przed naszą erą. W wieku VII Koszycką krainę zasiedlił koczowniczy lud Awarów. [3] A w wieku VIII osiedlił się lud słowiański. Źródła pisane wspominają Koszyce w 1230 roku. Czas już pospacerować. Do starego rynku z dworca kolejowego jest dość daleko. Więc można podjechać komunikacją miejską. [4] Gdy już dotrzemy na ulicę Hlavna [5] to odkryjemy tzw. Dolną bramę [6] ukrytą pod dzisiejszą ulicą. Nad samym wejściem Dolnej Bramy zobaczymy pięknego i potężnego anioła, [7] Który w swoich rękach trzyma herb Koszyc. Tu warto dodać że na postumencie znajduje się najstarszy herb Europy pochodzący z 1369 roku. Spacerując dalej to zobaczymy dwie budowle sakralne małą kaplicę świętego Michała [8] z 1250 roku w przeszłości była to gotycka kaplica cmentarna i była poświęcona przewodnikowi dusz na drodze do życia wiecznego – Michałowi Archaniołowi. Centralnym punktem starego rynku jest katedra świętej Elżbiety. [9] Idąc dalej odkryjemy mały park [10] w którym rozbrzmiewa  melodia kurantów, a latem uzupełnia śpiewająca i świecąca fontanna. Za parkiem zobaczymy budynek teatru [11] z eklektyczną elewacją. W dalszej części ulicy Hlavni zobaczymy mały ogród [12] otaczającymi 5 posągami na zewnątrz, a w środku słup Mariański, czyli Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (Immaculata) Pomnik został wzniesiony jako podziękowanie Matce Bożej za walkę z epidemią dżumy w latach 1709-1710, która dotknęła całą Europę. Przyjrzyjmy się architekturze. Kolumna ma 14 metrów wysokości, na szczycie znajduje się posąg Matki Bożej Niepokalanej, poniżej kulę ziemską trzymają aniołki. Przy kolumnie zobaczymy barokowe rzeźby przedstawiające świętych: [13]

Józefa, Sebastiana, Władysława, oraz zobaczymy płaskorzeźby.

Przy żelaznym ogrodzeniu na filarach zostały umieszczone figury archaniołów Michała i Gabriela i świętą Elżbietę Węgierską.

Z drugiej strony zobaczymy świętą Małgorzatę i Barbarę. Kolumna i figury są wykonane z piaskowca. Barokowe rzeźby są nowsze wykonane przez Šimona Grimminga i Tomáša Tornyossy.[14]

 Pomódlmy się modlitwą świętego Maksymiliana Kolbe do Niepokalanej:[15]

„O Maryjo,

bez grzechu pierworodnego poczęta,

módl się za nami,

którzy się do Ciebie uciekamy,

i za wszystkich,

którzy się do Ciebie nie uciekają,

a zwłaszcza za nieprzyjaciół Kościoła świętego i polecanymi Tobie.”

Tajemnice starego rynku i ulicy Hlavni kryją jeszcze kamienice i kościoły. W jednej z kamienic [16] zatrzymał się papież Jan Paweł II 2 lipca 1995 roku. Podczas pielgrzymki papieża Jana Pawła II na Słowację podczas mszy świętej kanonizował Melchiora Grodzkiego [17] katolickiego księdza jezuitę męczennika który zginął w wojnie trzydziestoletniej w Koszycach z rąk wojsk Jerzego I Rakoczego. 2019 rok był poświęcony świętemu Melchiorowi Grodzkiemu. Tak też 12 października 2019 spotkali się pielgrzymi z diecezji Bielsko –Żywieckiej wraz z biskupem Romanem Pindel przybyli do Koszyckiej katedry świętej Elżbiety aby podziękować za swojego Świętego Męczennika Melchiora Grodzkiego.

 Dzisiaj kiedy panuje pandemia korona wirusa w Europie przypomnieć słowa biskupa Romana Pindera w czasie pielgrzymki do Koszyc który wskazał aby chwilach trudnych modlić się:[18]

„A Bóg sam obiecuje,

że próba nie będzie ponad łaskę,

 którą otrzymamy ”

Trzeba by się jeszcze przybliżyć historię katedry, ale to już zostawiam na osobny artykuł.

 JZ[19]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-slowackim-koszyce-slup-morowy-immaculata

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-slowackim-koszyce

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Słowacja – Kraj w Europie z Stolicą Bratysława.

[2] Koszyce – Słowackie i Czeskie: Košice, Węgierskie: Kassa, Niemieckie: Kaschau, Romski: Kasza, Łacińskie: Cassovia. Miasto w Słowacji leżące w Kotlinie Koszyckiej Košická kotlinanad rzeką Hornad.

[3] Awarowie – lud koczowniczy Pojawił się w Europie w VI wieku zasłynął z wypraw przeciw Bizancjum. Ciekawostką jest wygląd ludu Awarów to zwyczaj wiązania włosów w dwa warkocze.

[4] Komunikacja publiczna   Bilety można kupić u kierowcy w bankomatach

[5] Ulica Hlavna - najdłuższy deptak Słowacji i Koszyc. Znajduje się tam najwięcej zabytków Koszyc.

[6] Dolna  Brama –muzeum archeologiczne z średniowiecznymi malowidłami na ścianach znajduje się pod ulicą Hlavna.

[7] Anioł z Herbem Koszyc.

[8] Kaplica Świętego Michała – z 1250 roku w dawnych czasach była to kaplica cmentarna .

[9] Katedra Świętej Elżbiety.

[10] Park z fontanną i kurantami.

[11] Teatr państwowy

[12] Mały ogród z kolumną Niepokalanego Poczęcia - dar mieszkańców jako podziękowanie Maryi za walkę z epidemią dżumy w altach 1709-1710

[13] Barokowe rzeźby świętych: Jóżefa ,Sebastiana i Wacława oraz wejściu do ogrodu to figury archaniołów Michała i Gabriela i świętą Elżbietę Węgierską i świętą Małgorzatę i Barbarę.

[14] Rzeżby wykonane przez Šimona Grimminga i Tomáša Tornyossy.

[15] Akt strzelisty do Niepolanej - Święty Maksymilian Kolbe.

[16] Kamienica w której zatrzymał się papież Jan Paweł II 2 lipca 1995 roku.

[17] Święty Melchior Grodzki - Polski duchowny katolicki, Jezuita, męczennik, uwięziony torturowany i zamordowany w Koszycach przez wojska Jerzego I Rakoczego.

[18] Cytat z homilii biskupa Romana Pindla wygłoszony w katedrze Świętej Elżbiety w Koszycach dnia 12 października 2019 roku.

[19] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.