Salzburskie opowieści

Regensburg

SZLAKIEM AUSTRYJACKIM – SALZBURG SPOJRZENIA SYLWESTROWE

SZLAKIEM AUSTRYJACKIM – SALZBURG

SPOJRZENIA SYLWESTROWE

Co można robić na ziemi Salzburskiej po świętach Bożonarodzeniowych?

Podróżując [1] po Austrii zatrzymałem się na krótko w Salzburgu [2] w dzielnicy Obergnigl. Dzielnica Gnigl [3] znajduje się w północno- wschodniej części miasta. Do starego miasta jest około 3 kilometry.

W hotelu Meininger [4] atrakcją bazy turystycznej to widoki na górskie pasmo Salzkammergut u podnóża szczytu Gaisberg [5] o wysokości 1287 metrów nad poziomem morza.

Jakie ciekawostki czekają turystów?

Miasto ma dość długą historię sięgającą starożytnego Iuvavum [6] chociaż pierwszymi osadnikami byli Celtowie to właśnie w okresie Cesarstwa Rzymskiego za panowania Klaudiusza, było ważnym ośrodkiem prowincji Noricum. 

Książe Theodo II [7] w 693 roku zlecił pochodzącemu z Worms biskupowi „ Hrodbertusowi” – świętemu Rupertowi [8] zreformowanie Bawarskiego chrześcijaństwa. Święty Rupert wyrusza na ziemie dorzecza Salzach. Tam też Święty Rupert nadaje miastu „ Salzburg” co oznacza

„Zamek Solny” rejon ten jest bogaty w sól. Wędrując od strony zamku Mirabelle [9] i parku (zobacz też)  zobaczymy architektoniczną perełkę sakralną to właśnie katedra Świętego Ruperta i Świętego Wirgiliusza, [10] a powyżej góruje twierdza Hohensalzburg [11] usytuowana na wzgórzu Festungsberg. 

SALZBURG - WIDOK NA STARE MIASTO -
 KATEDRĘ ZE WZGÓRZA FESTUNGSBERG -
TWIERDZY HOHENSALZBURG 

Zamek ten jest największą budowlą średniowiecza Europie. Tu warto dodać że do twierdzy dojedziemy najstarszą kolejką linowo –terenową dziś już zmodernizowana. Kolej szynowo – linowa była maszyną z 1504 roku i transportowano nią towary do twierdzy. 

KOLEJKA TERENOWO - LINOWA
FESTUNGBAHN  BERGSTATION 

Na zamku odbywają się też muzyczne koncerty [12] np. Adventkonzerte czy Silvester – Neujahrskonzerte. W tym roku na galach sylwestrowych można było posłuchać tradycyjnie kompozycji Wolfganga Amadeusza Mozarta arie i duety, oraz Jana Straussa – Walce. Muzyczną ucztę wykonał zespół „Mozart Kammerorchester Salzburg” ceny na galę to od 78 € do 245 €. Miasto kryje jeszcze wiele tajemnic które warto jeszcze poszukać. Spacerując starym centrum miasta obowiązkowo trzeba wstąpić do kawiarni, aby wypić kawę. Najstarszą kawiarnią Europy Zachodniej jest Cafe Tomaselli [13] do której bywalcami byli między innymi: Wolfgang Amadeusz Mozart, Michael Haydn, Max Reinhardt. Cafe Tomaselii powstała w 1703 roku założona przez Johanna Fontaine. Początkowo znajdowała przy Goldgasse w 1760 roku przeniesiona do Alter Markt.

W 1764 roku Anton Staiger kupił kawiarnię zmieniając nazwę na „Staiger”. Sto lat później w1852 roku nabywa lokal cukiernik Carl Tomaselli. Ale zanim rozpoczniesz kawową ucztę to proponuję odwiedzić kawiarenkę nie popularną gdyż możesz się rozczarować. (O kawach tutaj) Inną słynną kawiarnią dziewiętnastowieczną jest Cafe Fürst [14] w której wymyślono w 1890 roku znane czekoladki: Mozartkugel czyli tzw kule Mozarta.
 W dalszą podróż wyruszam na południe do Bawarskiej ziemi: Monachium i Ratyzbony.(zobacz też)

JZ [15]

https://youtu.be/uF8OyzU9PmU

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/salzburg-swiateczny

PODRÓŻNICY POLECAJĄ SPRAWDZONĄ BAZĘ NOCLEGOWĄ

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] W Salzburgu główne centrum przesiadkowe autobusów dalekobieżnych Flixbusa, Eurolinies, Leo Express jest w dzielnicy południowej (Salzburg Süd -Hellbrunner Landesstraße) a lotnisko znajduje się na zachodzie od centrum około 5 km Innsbucker Bundesstrasße. Taxi to cena 15 €. Kolej z Wiednia do Salzburga to od 39,90 € do 56, 80 € Do zwiedzania warto kupić turystyczną kartę - Salzburg Card - 24 godziny to 26 €, 48 godzin to 34 €, oraz 72 godziny to 39 € upoważnia do bezpłatnych przejazdów komunikacją publiczną oraz zniżki na różne imprezy. Kartę turystyczną można zamówić internetowo: cards@salzburg.info  lub telefonicznie +486628897-0

[2] Salzburg – Czeskie: Salcburk – Solonhrad, Polski: Solnygród – to miasto leżące w Austrii Położone w pobliżu granicy z Niemcami w Alpach, nad rzeką Salzach.

[3] Gnigl - dzielnica Salzburga znajduje się w północno – wschodniej części miasta. Między Kühberg u podnóża Gaisberga na południe i Heubergu na północy. Tu warto zwrócić uwagę, że obszar lokowany stanowi wejście do doliny Alterbach i do Salzburga Prealps. Gnigl to celtyckie słowo Glanicle – czyli oznacza czystą wodę. Ciekawostki to- zamek Neuhaus – stoi na Kühberg i był częścią fortyfikacji – powstał w XIII wieku. Pierwsze wzmianki pochodzą z 1219 roku.

[4] Hotel Meininger –MEININGER Hotel Salzburg City Center Fürbergstraße 18-20, Schallmoos, 5020 Salzburg, Austria, Salzburg. Duża sieć hotelowa w Austrii i Niemczech o wysokim standardzie zamawiałem przez Booking com

[5] Gaisberg – szczyt górki pasma gór Salzkammergut.

[6] Iuvavum- to Rzymska nazwa Salzburga. Celtycka osada założona około 15 przed naszą erą okupowane przez Rzymian.

[7] Książę Theodo II - to książę Bawarii urodzony około 625 – zmarł 11 grudnia 719 roku okres panowania to 680 – 716. W słownictwie Europejskim książę - monarcha oznacza Dux czy Princers – to wódź dowódca w armii Rzymskiej. Niemiecka forma Herzog. Dziś Dux w Polskiej administracji oznacza wojewodę. W tłumaczeniu niemieckim Herzog to prowadzi wojsko.

[8] Święty Rupert - urodzony 650 roku Wormacji zmarł 27 marca 718 tamże. Pierwszy biskup Salzburga. Patron Austrii, Salzburga, apostoł Bawarii, górników. Patron w ikonografii pokazywany jest jako biskup z naczyniem soli.

[9] Pałac Mirabelle mieści się na Mirabellplatz 4 - to XVII wieczny pałac z pięknymi ogrodami. Kompleks powstał w 1606 roku przez księcia arcybiskupa Wolfa Dietricha von Raitenau i był darem dla córki kupca Salzburskiego Salome Alt. Dziś w barokowych salach odbywają się klasyczne koncerty. Zachwyć się chwilą Mirabelle – czyli „godna podziwu”.

[10] Katedra Świętego Ruperta i Świętego Wirgiliusza – Salzburger Dom. Powstanie w latach 1614 -1628 w stylu barokowym. Projektantem był włoski architekt Santino Solarii, wcześniej była tam katedra średniowieczna. Tam też zobaczymy chrzcielnicę w której był ochrzczony Wolfgang Amadeusz Mozart późniejszy organista katedry.

[11] Twierdza Hohensalzburg – to największy zamek średniowiecza w Europie. Znajduje się na wzgórzu Festungsberg nad miastem. Budowę twierdzy zapoczątkowano w 1077 za czasów arcybiskupa Gerharda von Helfenstiein. Warto dodać że forteca od początku nie została zdobyta przez wojska. Do zamku dojedziemy najstarszą kolejka linowo- terenową z 1504 roku dziś już zmodernizowaną. Bilet na kolejkę i do twierdzy kosztuje od 12,90 € do 16 €

[12] Gala koncertów klasycznych na zamku Hohensalzburg odbywa się w 6 salach np. w czasie świąt Bożego Narodzenia (Adventkonzerte czy Silvester – Neujahrskonzerte) ceny to od 78 – do 245 €. W czasie roku to 44 € do 106 €

[13] Cafe Tomaselli – najstarsza kawiarnia w Europie Zachodniej powstała w 1703 roku przez Antona Staiger.

[14] Cafe Fürst – to kawiarenka z 1890 roku znana z słynnych czekoladek „ Mozartkugel - czyli tzw. kule Mozarta. Ta czekoladowa kreacja jest z marcepanem, pistacjami pokryte nugatem i ciemną czekoladą. Kawiarnie mieszczą się na  starym rynku - Brodgasse 13, Mirabellplatz 5, oraz Getreidegasse 47, Ritzebogen, Sigmund Haffener Gasse.

[15] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

Salzburg,Monachium.....

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – WIEDEŃ WIEDEŃSKIE KAWY

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – WIEDEŃ

WIEDEŃSKIE KAWY

Każdy kraj w Europie wyróżnia się swoimi potrawami czy napojami narodowymi. [1] Kraje skandynawskie delektują się herbatami. Dwie narodowości Włosi i Austriacy najbardziej cenią kawy i tak najbardziej popularna we Włoszech [2] jest ekspresso Italiano, warto zwrócić tu uwagę że kawę z mlekiem cappuccino włosi piją do godziny 11-tej.

Przejdźmy już do Austriackich kaw. [3] Nie ma Wiedeńczyka, który w swoim menu nie zamówił by kawy i jest też symbolem Wiedeńskich kawiarni barów, czy kafejek, tak jak katedra świętego Szczepana. Jedna z ciekawostek sięga czasów 3 i pół wieku temu i króla Jana Sobieskiego [4]

KRÓL JAN III SOBIESKI

kiedy to Jerzy Franciszek Kulczycki [5] otrzymał 300 worów kawy w nagrodę od uciekających Turków z pod Wiednia.

Kim był Jerzy Franciszek Kulczycki?

Historia wspomina go jako tłumacza z języka Tureckiego, dragona Kompanii Handlu Wschodniego, dyplomaty oraz żołnierza króla Jana Sobieskiego i zarazem posłańca z oblężonego w 1683 roku Wiednia.

Był też założycielem jednej z pierwszych kawiarni w Wiedniu. Jerzy Franciszek Kulczycki herbu Sas urodził się w Kulczycach koło Sambora w 1640 roku – rodzinnej wsi atamana Piotra Konaszewicza-Sahajdacznego w ziemi przemyskiej. O sobie mówił że jest „rodowitym Polakiem”, pochodzący z „Królewskiego polskiego wolnego miasta Sambora”. Dla Ukraińców uważany jest za kozaka. Źródła też podają że miał przybyć z Serbii Wiednia. Jako że używał dwóch imion, można przypuszczać że był wyznania rzymskokatolickiego i jako wyznawca tego wyznania mieszkał w Wiedniu aż do śmierci. W młodym wieku poznał język turecki i kulturę południowego sąsiada Rzeczypospolitej. Tak też swoje umiejętności wykorzystywał w pracy jako tłumacz dla Belgradzkiego oddziału austriackiej Wschodniej Kompanii Handlowej -Orientalische Handelskompagnie. Później postanowił otworzyć w Leopoldstadt własną firmę handlową. Ale najważniejszym punktem w jego późniejszej karierze było oblężenie Wiednia w 1683 roku kiedy to 13 sierpnia zgłosił się na ochotnika w przebraniu żołnierza osmańskiego przeszedł przez obóz wroga, wykradł się z miasta i skontaktował z księciem lotaryńskim Karolem V Leopoldem, którego odpowiedź zapowiadającą odsiecz zaniósł z powrotem obleganym. Wieści te odwiodły radę miasta od poddania się wielkiemu wezyrowi tureckiemu Kara Mustafie. Wkrótce po zwycięstwie Jana III Sobieskiego Kulczycki został okrzyknięty bohaterem przez mieszkańców miasta, a rada miejska nagrodziła go znaczną sumą pieniędzy było to aż 100 dukatów, oraz otrzymał dom na osiedlu Leopoldstadt. Sam król Jan Sobieski docenił i pozwolił mu wybrać nagrodę dowolną rzecz z obozu pokonanego nieprzyjaciela. Ku zdziwieniu wszystkich Kulczycki wybrał 300 worków zawierające „dziwne ziarno”, które zwycięzcy zamierzali wyrzucić uznawszy je za karmę dla wielbłądów. W workach tych znajdowały się zapasy kawy. 10 stycznia 1684 r. cesarz Leopold obdarzył go tytułem cesarskiego tłumacza języka tureckiego. Otrzymał zwolnienie z podatków na 20 lat. Chociaż do końca nie wiadomo kto był pierwszym właścicielem kawiarni w imperium Habsburgów bo źródła podają też Ormianina Johannessa Diodato -lub Johannessa Theodata od roku 1685. Sam Kulczycki otworzył kawiarnię znaną jako „Dom Pod Błękitną Butelką” -Hof zur Blauen Flasche na ulicy Schlossergassl obok katedry. Tak też w swym lokalu na pamiątkę zwycięstwa nad Turkami podawać gościom ciasteczka w kształcie półksiężyców, a sam występował w Tureckim stroju. Wiedeńczykom na początku jednak nie smakowała kawa. Więc postanowił dosładzać kawy miodem i doprawiać kawy mlekiem. Na pamiątkę wydarzenia właściciele kawiarni świętują w październiku Kolschitzky Fest [6] dekorując portretami Kulczyckiego okna swych lokali. Ważnym punktem pamięci Kulczyckiego było nadanie w 1862 roku jego imię jednej z ulic w Wiedniu . Trzy lata później, w 1865 roku właściciel kawiarni przy Kolschitzkygasse uhonorował patrona ulicy wystawiając mu pomnik na narożniku domu. Dziś do tradycji Herr Kolschitzky'ego nawiązuje firma kawiarska Julius Meinl. Jerzy Kulczycki zmarł na gruźlicę w Wiedniu 19 lub 20 lutego 1694 w wieku 54 lat w domu przy ulicy Domgasse, niedaleko katedry świętego Szczepana, został pochowany na cmentarzu przykatedralnym. Tak rozpoczęła się przygoda z kawą i stała się nieodłączną częścią życia Wiedeńczyków. Gdy będziemy poznawali Wiedeń i ich kulturę to odkryjemy kawiarnie mające długie tradycje, jedne nowoczesne inne staroświeckie w wystroju. Ale jak to bywa Wiedeńczykami to lubią eksperymentować z parzeniem kaw stając się inną alternatywą dla młodego pokolenia i gości. Każdy mieszkaniec czy turysta dostanie w Wiedniu bez problemu kawy parzone po włosku – cappuccino, czy kremowe espresso, oraz kawę po turecku przygotowaną w tradycyjnym tygielku. Ale zajrzymy do kafejek, które są typowymi dla miasta Wiednia. Smakosze na pewno odkryją w kubkach smakowych drogocenny napój i tak możemy podzielić:[7]

Schwarzer to przypomina espresso i jest podawany w wersji Kleiner-mały i Grosser to podwójny. Brauner to Schwarzer podawany z dzbanuszkiem spienionego mleka, można go zamówić w wersji Kleiner i Grosser. Kolejna kawa - Mokka to mocna kawa z cremą na górze czyli Wiedeńska wersja espresso. Ach te Wiedeńskie kawy sięgnijmy do klasyka - czyli Melange w smaku jest mocną kawą jak espresso z odrobiną wody, z dodatkiem kapki ciepłego mleka i kleksem spienionego mleka. Bez cesarza kawa nie obejdzie się i tak mamy:

Kaisermelange to wersja melange mająca kawę z spienionym mlekiem które jest utarte z miodem żółtka plus kapka koniaku.

Verlängerter znana jako mocna kawa w stylu espresso zalana gorącą wodą, czyli coś jak wiedeńska wersja Café Americano. Jest podawana jako czarna kawa czyli Verlängerter Schwarzer lub z dzbanuszkiem mleka jako Verlängerter Brauner. Einspänner to dość ciekawy wiedeński kawowy pomysł gdzie w szklance dostaniecie mocną podwójną mokkę z dużą ilością bitej śmietany na górze to naddunajska wersja espresso con panna. Fiakier to bardzo słodka wersja Einspänner z kieliszkiem rumu aby się wzmocnić. Bez ukochanej Marii Teresy nie było by kawy z wzmacniaczem i tak prym wiedzie tu Maria Theresia , to podwójna przedłużona mokka z likierem pomarańczowym, zwieńczona bitą śmietaną. Pewnie się już pogubiliście w piciu kaw, więc sięgnijmy do ojca cappuccino, czyli Wiedeński Kapuziner. Jak pokolenia sobie przekazują w połowie XIX wieku w Mediolanie Austriacki oficer zamówił w kawiarni ulubionego Kapuzinera. Jest to mokka doprawiona gorącym mlekiem tak, by przybrała kolor habitu Kapucynów z odrobiną bitej śmietany na górze i oprószona czekoladą lub kakao. Gdy już sięgamy zakonów to jeszcze jedno bogactwo posiadają też Franciszkanie to kawa Wiedeńska zwana Franziskaner. Kubki smakowe wyczują że to mokka oraz gorące mleko i bita śmietana w równych proporcjach podane oczywiście w filiżance. Jak pewnie zauważyliście świat Wiedeńskich kaw to tylko mała lista bogactwa tutejszych kawiarni. Szukając kawiarni w Wiedniu pytajcie o das Kaffeehaus, bo kawiarnia to tu dom kawy.

Pokrótce wspomnę o charakterze samych kawiarni –Wiedeński styl wyróżnia w świecie to że każdy może godzinami siedzieć samotnie przy filiżance kawy i czytać lub przeglądać gazetę. Kiedy pobyt w kawiarni przedłuża się, kelner przynosi kolejną szklankę wody. Ma to oznaczać, że każdy gość ma prawo delektować się pobytem w kawiarni i nie może czuć presji opuszczenia jej po wypiciu swojej filiżanki kawy. Wiek XIX dla kafejek wniósł jeszcze jedno bogactwo atmosfery przyciągając pisarzy dziennikarzy, który wymieniali między sobą myśli tak zrodziła się poezja kawiarenkowa. [8] Znany dziennik Die Fackel Karla Krausa powstawał głównie w kawiarniach. Tu wspomnę kilku przedstawicieli poezji i dziennikarstwa kawiarenkowego: Arthura Schitzlera, Alfreda Polgara, Friedricha Torberga i Egona Erwina Kischa.

Więc poznajmy kilka kafejek: [9]

Kaffee Alt Wien, Bäckerstraße 9, Café Bräunerhof, Stallburggasse 2 – ulubiona kawiarnia Thomasa Bernharda w Wiedniu

Café Central, w Pałacu Ferstel, wejście od Herrengasse 14 – ulubiona kawiarnia Petera Altenberg'a, Café Diglas, Wollzeile 10, Café Einstein, Rathausplatz 4, Café Frauenhuber, Himmelpfortgasse 6 – najstarsza w Wiedniu, ulubiona kawiarnia Mozarta, Café Griensteidl, Michaelerplatz 2 – otwarta w 1990 na miejscu klasycznej Café Griensteidl (1847–1897) Café Hawelka, Dorotheergasse 6,Kleines Café, Franziskanerplatz 3, Café Landtmann, Dr.-Karl-Lueger-Ring 4 – ulubiona kawiarnia Zygmunta Freuda, Café Mozart, Albertinaplatz 2, Café Museum, Operngasse 7

Café Prückel, Stubenring 24 Café Raimund, Museumstraße 6  Hotel Sacher, Philharmonikerstraße 4 tu warto jedno dodać do kawy nie może zabraknąć tortu Sachera - Original Sacher-torte with whipped cream non-alcoholic hot beverage, Römerquelle mineral water 0.33 l – € 16,90. 
Ceny kawy zależą od jej rodzaju i miejsca, w którym ją pijecie a zamykają się w przedziale od 1,5 do 5,5 euro.

JZ [10]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-austriackim-wieden

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Potrawy i napoje  narodowe Europy

[2] Włoskie kawy najpopularniejsza to espresso Italiano i cappuccino

[3] Austriackie kawy –Wiedeńskie dziedzictwo

[4] Król Jan Sobieski

[5] Jerzy Franciszek Kulczycki - herbu Sas urodzony 1640 w Kulczycach zmarł 20 lutego 1694 w Wiedniu to tłumacz z języka Tureckiego, dragon Kompanii Handlu Wschodniego, dyplomata, żołnierz Jana Sobieskiego, posłaniec z oblężonego w 1683 roku Wiednia, założyciel jednej z pierwszych kawiarni w Wiedniu.

[6] Kolschitzky Fest – festyn właścicieli kawiarni w październiku na cześć Jerzego Franciszka Kulczyckiego

[7] Najbardziej znane kawy Wiedeńskie występujące w kawiarniach w Wiedniu

[8] Kawiarenkowa poezja – w XIX i początku XX wieku w kawiarniach spotykali się pisarze dziennikarze w czasie picia kawy po wymianie  myśli powstawały różne teksty dziś wpisane w dziedzictwo Wiedeńskiej literatury

[9] Popularne kafejki Wiednia

[10] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – WIEDEŃ POMNIKI I FONTANNY AUGUSTIN BRUNNEN

SZLAKIEM AUSTRIACKIM – WIEDEŃ POMNIKI I FONTANNY AUGUSTIN BRUNNEN

Spacerując w Wiedniu po dzielnicy 7 Neubau [1] na Augustinplatz [2] zobaczymy fontannę z postacią trzymający dudę. Zanim zatrzymamy się nad postacią to zastanówmy się kiedy powstały studnie i jakie miały zadania.

Studnie publiczne [3] w Wiedniu służyły od czasów rzymskich do zaopatrzeniu społeczności w wodę i gaszeniu pożarów w dzisiejszej stolicy Austrii, Wiedniu. Z biegiem czasu studnie otrzymywały reprezentatywną funkcję w kształtach rzeźb i tryskających fontann. Pierwsze fontanny na publicznych placach w Wiedniu zostały zbudowane pod koniec średniowiecza i służyły przede wszystkim operacji zarobkowej, oraz poprawy walki z ogniem. 1310 roku o publicznej studni i fajce wodnej po raz pierwszy wspomniano pod Tuchlauben. Od XVI wieku powstawały reprezentacyjne studnie wykraczające poza czystą funkcjonalność. Najstarszą pochodząca z 1552 roku, wciąż istniejąca to studnia znajdująca się w szwajcarskim skrzydle Hofburg. W Wiedniu do połowy XIX wieku było aż 10000 studni. Jedną z najbardziej znanych Wiedeńskich studni domowych, [4] która według starej legendy z 1212 roku przy Schönlaterngasse była zamieszkana przez bazyliszka. Dziś Wiedeńskie fontanny pełnią funkcję już tylko zdobniczą i są atrakcją jak słynna fontanna Trevi w Rzymie. Wróćmy już do dzielnicy Neubau i Augustinplatz.

Kim jest postać z fontanny ?

To Marks Augustin [5] i był to piosenkarz ludowy ,który grał na dudach często opowiadał ballady. Rzeźba ta jest zwana „dobrym Augustinem ” Jak mówi historia Marks Augustin lub Der liebe Augustin urodził  1643 roku w Wiedniu, zmarł 11marca 1685 roku. Niewątpliwie Augustyn popularność zyskał za swoje poczucie humoru i śpiewy sprośnych piosenek, które śpiewał w czasie zarazy w 1679 roku. Legendy mówią o Augustynie że był synem gospodarza posiadającego knajpkę tam nauczył się dobrze pić oraz grać na  dudach. Później jako 36-letni Augustyn został upity w 1679 roku. Podczas epidemii dżumy i spał w rynsztoku. Chorzy mieszkańcy , którzy w tym czasie zbierali ofiary epidemii, znaleźli go, uważali za martwego i wywieźli ze zwłokami na wozach pod mur miasta. Tam wrzucili cały ładunek do otwartego masowego grobu.

 Miejsce zarazy znajdowało się w pobliżu kościoła St. Ulrich am Neubau,tuż obok placu, na którym dziś znajduje się fontanna Augustin.

W tamtym czasie masowy grób został pokryty wapnem, aby później pochłonąć więcej ofiar zarazy. Następnego dnia Augustyn skulił się pośród ciał i bawił się na dudach, aż ratownicy wyciągnęli go z dołu. Augustin został pochowany na cmentarzu Wiedeńskim Mikołaja , potem jego szczątki prawdopodobnie przeniesiono na cmentarz Sankt Sankt Marks. Ta część legendy stała się częścią ludowych pieśni, czy filmów o Augustinie z humorem Wiedeńczyków tak sobie przekazują z pokolenia na pokolenie słowach pieśni:[6]

„O drogi Augustynie, Augustinie, Augustinie,

O drogi Augustinie, wszystko się skończyło.

Nie ma pieniędzy, nie ma mężczyzny (dziewczyny),

wszystko, Augustin.

O, drogi Augustinie,

wszystko się skończyło.

Skała zniknęła, kij zniknął,

Augustin jest w błocie,

O drogi Augustinie,

wszystko zniknęło.

A nawet bogaty Wiedeń

jest jak Augustin!

Płacz w tym samym sensie,

wszystko zniknęło!

Każdy dzień był świętem,

a co teraz? Zaraza, zaraza!

Po prostu wielkie przyjęcie pogrzebowe,

To reszta….”

Na placu Neustiftgasse narożnej Kellermanngasse , powszechnie znany od wieków jako słomy Platzl, póżniej, jako Augustin Platzl n, wzniesiono pomnik ku czci Augustyna. Fontanna Augustyna została stworzona przez rzeźbiarza Hansa Scherpe [7] i odsłonięta 4 września 1908 roku przez Wiedeńskiego burmistrza Karla Luegera. [8] Fontanna Augustin składa się z podstawy missy i tytułowej postaci początkowo rzeźba Augustyna była wykonana z brązu. Podczas drugiej wojny światowej brązowy Augustin –zostaje przetopiony do produkcji materiałów wojennych.

 Na cokole został wyryty napis:

„UCIEKŁEM OD CZARNEJ PLAGI, BRĄZ ZABRAŁ MNIE ”

Obecną piaskowcową figurę Augustyna stworzył Josef Humplik [9] i uroczyście odsłonił 18 października 1952 roku radny miasta Johann Mandl. [10] Przyjrzyjmy się jeszcze fontannie pośrodku płytkiej miski z fontanną znajduje się kwadratowa podstawa z napisem

„AUGUSTIN BRUNNEN”

Co znaczy:

„ FONTANNA AUGUSTYNA ”.

 Poniżej widnieje napis:

„VON DER GEMEINDE WIEN

ERRICHTET UNTER BURGER

MEISTER DR KARL LEGER JARRE 1908 ”

Co znaczy:

„ZBUDOWANA PRZEZ MIASTO WIEDEŃ

POD BURMISTRZEM

DR INŻ. KARL LUEGER W 1908 ROKU ”.

Warto jeszcze zwrócić uwagę na napis na odwrocie który brzmi:

„ Nie było mnie, teraz znów jestem sobą,

a teraz słucham moich piosenek ”.

Wyloty wody z przodu, lewej i prawej strony podstawy są ozdobione ornamentami, winoroślami. Na cokole stoi postać drogiego Augustyna, który stoi ze skrzyżowanymi nogami i trzyma dudę. Gdy już wsłuchamy się w plusk wody wyruszmy dalej do kościoła Mechitarytów [11] i wyjątkowego muzeum rękopisów dzieł Ormiańskich.

Jak podróżować komunikacją publiczną?

Do fontanny dotrzemy z głównego dworca kolejowego -Hauptbahnhof S+U autobusem linii 13A do Kellermanngasse. Metrem U1 do Karlsplatz potem U2 do Volkstheater i spacerkiem do fontanny.

JZ [12]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-austriackim-wieden

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Neubau 7 dzielnica Wiednia

[2] Augustinplatz plac Augustyna Neustiftgasse 32-34, 1070 Wien, Austria

[3] Studnie publiczne – w Wiedniu późniejsze fontanny -pierwsze powstały w średniowieczu pierwotnie służyły do gaszenia pożarów i gospodarki rynkowej

[4] Ciekawostką to studnie domowe

[5] Marks Augustin –to ludowy grajek i piosenkarz urodzony w1643 roku zmarł 11 marca 1685 roku, w czasie zarazy 1679 roku bawił swoim humorem mieszkańców Wiednia.

[6] Pieśń o „ dobrym Augustinie” - Pieśń ludowa została po raz pierwszy udokumentowana w Wiedniu około 1800 roku. Melodia jest starsza i pochodzi z 1720 roku w rękopisie muzycznym

[7] Hans Scherpe-  rzeźbiarz urodził 15 grudnia 1855 roku w Wiedniu, zmarł 15 lutego 1929 roku Ibid

[8] Karl Lueger burmistm Wiednia w 4 września 1908 roku odsłonił fontannę Augustyna  pierwotnie rzeźba była wykonana z brązu

[9] Josef Humplik rzeźbiarz artysta Wiedeński

[10] Johann Mandl radny miasta  Wiednia  który 18 października  1952 roku odsłonił piaskową rzeźbę i fontannę Augustina

[11] Kościół Mechitarystów- Mechitharistenkirche- kościół unicki Ormian Neustiftgasse 4, 1070 Wien, Austria. Zakon Mechitarystów wystąpił do cesarza Józefa II o pozwolenie budowy kościoła i klasztoru w Wiedniu. Józef II pozwolił na budowę nowego kościoła pod warunkiem, że będzie on zbudowany w istniejącym już kościele. Tak powstał kościół Mechitarystów. Józef II dokonał kasety dóbr kościelnych i nie pozwolił w ogóle na budowę nowych kościołów zmieniał istniejące w budowle innego przeznaczenia. Klasztor Mechitarystów słynie mianowicie jego drukarnia szczyciła się posiadaniem czcionek wszystkich pisanych języków świata. W muzeum klasztornym zobaczymy  aż 3000 starodruków Ormiańskich. -m.in. z kolekcją numizmatyczną obejmującą 30 tys. cennych monet, oraz biblioteka jest bogato zaopatrzona w zabytki piśmiennictwa ormiańskiego -ponad 170 tysięcy woluminów. W posiadaniu zakonu znajduje się zbiór ponad 5 tysięcy cennych manuskryptów. Drukarnia zakonna wydaje zarówno periodyczne, jak i zwarte prace filologiczne, filozoficzne, historyczne. Zakon posiada od 1889 roku niewielką wytwórnię alkoholi w Wiedniu, produkującą szczególny zakonny likier, którego recepturę przywiózł z Konstantynopola ponoć sam założyciel zakonu. W tym kościele też głosił swoje płomienne kazania patron Wiednia święty Klemens Hofbauer

[12] Jacek Źróbek – pracownik w jednostce samorządowej. członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.