od wieków wsławiona w cudownym wizerunku w Wąwolnicy,
oto dzisiaj w sposób szczególny oddaję się
Tobie
w macierzyńską opiekę i obieram Cię za
Opiekunkę i Przewodniczkę
w drodze do Ojca Niebieskiego.
W trudzie pogłębiania przyjaźni z Bogiem
wypraszaj mi u Swego Syna, Jezusa Chrystusa,
niezbędne łaski.
W chwilach utrapień,
doświadczeń i próśb przybądź mi z matczyną
pomocą.
Spraw,
abym kiedyś Cię ujrzał w niebie,
dziękując za Twoje prośby
i wstawiennictwo zanoszone do Twojego Syna
za mną
podczas mojej doczesnej pielgrzymki na ziemi.
Amen.
[1] Modlitwa Maryjna do
Matki cudownego wizerunku w Wąwolnicy – „Maryjo, Matko Boga i ludzi”. W 1278 roku
na ogromnym głazie w Kęble koło Wąwolnicy stała figura Matki Bożej –Tatarzy z
niej kpili. Tak zaczyna się historia Matki Bożej . W uroczystej procesji za
zgodą papieża Innocentego XII 8 września 1700 roku figura Matki Bożej została przeniesiona
z Kębła do kościoła parafialnego w Wąwolnicy.
Podróżując
po Europie Południowej w stronę Morawskiej [1]
i Austriackiej [2]
ziemi możemy odkryć zachowany jeszcze styl architektoniczny – gotycki. [3]
Historia architektury gotyckiej sięga późnego średniowiecza i czasów XIII wieku
do początków XVI wieku.
Architektura gotycka w swoim zamierzeniu ma odzwierciedlać
Boską naturę i wielbić Boga. Tak też przyglądając się stylowi zobaczymy
strzeliste ogromne bryły kościołów tworzą swoją formę delikatną ekspresyjną i
lekką. Gdy wejdziemy do środka to barwne światło wnikające do środka przez
wysokie witraże daje poczucie uduchowienia. Często człowiek zwracając uwagę na
sklepienie kieruje wzrok ku górze. Kolebką stylu gotyckiego jest Francja [4] jest rok 1144 wtedy opat
Sugeriusz podejmuje się przebudowy chóru w opactwie Saint Denis [5] jest to znane miejsce
pochówków królów Francji. Warto tu dodać że przebudowa miała związek z
odkryciem pism neoplatońskich Pseudodioziego. Powoli styl gotycki zaczął się rozwijać
w Europie najpierw około 1175 roku w Anglii po 1200 roku dotarł do Niemiec.
Sklepienia krzyżowo-żebrowe stały się symbolem wielu kościołów. Pierwszym
gotyckim obiektem jest Bazylika świętego Dionizego w Saint-Denis.
Charakterystyczne budynki ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym z XI i XII wieku
powstały w Normandii, oraz w północnych Włochach np. w Mediolanie. Kolejnym wyróżnieniem
jest tzw. łuk ostry, który możemy odkryć w Burgundii w sklepieniu kościoła benedyktynów
w Cluny. [6] Najbardziej znanym w stylu
łuków ostrych można zaliczyć bazylikę Saint Martin des Champ w Paryżu. Dziś
wiele sakralnych budynków we Francji zostało zniszczonych przez laicyzację społeczeństwa.
W wiele z nich pełni rolę muzeów lub bezpowrotnie zostało rozebranych. Konstrukcje
okresu gotyckiego charakteryzują się budowlami kościołów na planie trójnawowej bazyliki
ale też stylu halowego. Zatrzymując się w Brnie [7] jednym z gotyckich
kościołów trójnawowych może być bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny,[8] a ufundowana przez córkę Ryksę
Elżbietę króla Polskiego Przemysława II. Architektura okresu gotyckiego to też
budownictwo świeckie które wpisuje się w zabudowę miast. Są to ratusze i
siedziby władz miejskich, czy mosty i barbakany. Warto tu jeszcze zwrócić uwagę
na gotycki styl w szpitalach, a budowane przez bractwo Świętego Ducha. Ale przejdźmy
już do budowniczych stylu gotyckiego. Gdy będziemy wędrować po stolicy Moraw Brnie.
Na pewno zauważymy ciekawy portal starego ratusza. Jeden z symboli Brna niewątpliwie
oddaje kunszt rzeźbiarza.
Kim
był ten budowniczy?
Gdy podróżujemy i odwiedzamy różne zabytki często
spotkamy się z nazwiskiem Anton Pilgram. [9] Będąc w Znojmo [10] natrafiłem na rysunki
Pilgrama klasztoru Louka. [11] Historia Antona Pilgrama
wiąże się z dwoma miastami to Brno i przede wszystkim Wiedeń. Anton Pilgram
urodzony około 1460 roku w Brnie tam też rozpoczynał swoją przygodę jako
budowniczy i rzeźbiarz architektury gotyckiej. Anton to urodzony w rodzinie
malarzy i rzeźbiarzy osiadłej w Brnie i Igławie to Jihlava co najmniej od
połowy XIV wieku. W Brnie najważniejsze dzieła to portal starego Ratusza i
kościół świętego Jakuba. Wielcy przedstawiciele rzeźbiarstwa gotyckiego to niewątpliwie
pochodzą z Salzburga.
Czy Anton Pilgram w młodości otarł się o warsztat
wielkiego Nicolausa Gerhaerta van Leyden? Tego nie wiemy. Swoje
doświadczeniew młodości nabierał w
krajach Germańskich. Gdzie ślady jego dłuta poprowadzą nas do
Badenii-Wirtembergii: u świętego Kilana w Heilbronn i w kościele w
Schwieberdingen koło Stuttgartu. 30 lat później powraca do swojego miejsca
urodzenia Brna i w 1495 roku rzeźbi gmerka przy kręconych schodach w kościele
świętego Jakuba, a drugi miał powstać w 1502 roku i znajduje się przed wejściem
do kaplicy mariackiej tego kościoła. W bliskości kościoła odkryjemy kruchtę. Kolejna
perełka budowlana pochodzi z 1508 roku i była to brama Żydowska, dziś już nie
istnieje. Część rzeźb możemy zobaczyć w miejskim lapidarium. Ale najcenniejszym
rzeźbiarskim dziełem Antona Pilgrama jest portal Brneńskiego ratusza tzw.: Stará radnice, który powstał w 1511
roku.
Zatrzymajmy się na chwilę przy starym ratuszu. Tu trzeba
wspomnieć że ratusz jest w bocznej uliczce. Wejście do ratusza wyznacza portal
który jest smukły pełnoplastyczną konstrukcją. Patrząc na architektoniczną
perełkę zauważymy kamienne pnącze sięgające aż ponad drugiego piętra. Kunszt rzeźbiarza
wpisuje się w precyzję i misterną i rytmiczną sztukę dłuta. Czy dzisiaj rzeźby
odzwierciedlają myśl Pilgrama pewnie nie. Tak też dzisiejsza centralnaIutitia powstała później zastępując rzeźbę
Tronu Łaski to przedstawienie Trójcy Świętej: Bóg Ojciec trzymający Chrystusa
ukrzyżowanego, nad nimi widnieje gołębica Ducha Świętego. To często było
wpisane w styl kanonu architektury gotyckiej. Poniżej zobaczymy herb. Ach ten
kunszt!- przyściennych fial, gdzie cokoły figur niesione na grubych,
poskręcanych liściach, kunsztownie zaplecionych, łodygi płożące się po żebrach
i dramatycznie wędrujące ku licu muru, przypominając egzotyczne stwory, plątanina
żeber, skręcone, potargane sterczynki baldachimów – zachwyca widza. Ale emocje
nabierają sensu gdy patrzymy na środkowy pinakiel, którego iglica zgina się,
wije, cud. Jak mówią legendy to może zemsta mistrza za niedotrzymanie warunków
zapłaty. Ale to tylko legenda. To kunszt rzeźbiarza pokazuje jak skutecznie
wspierał się cyrklem i kątownicą nad materiałem.
Dziś podziwiane dzieło Pilgrama stało się zwięczeniem
dla Morawskiej ziemi i Brna. Tak też Anton wyrusza do Wiednia, aby stać się
budowniczym katedry świętego Szczepana. Gdzie w ciągu kilku lat wznosi chór
muzyczny w nawie północnej, tuż przed transeptem i kazalnicę przy filarze nawy
głównej. W Europie południowej w tym samym czasie powstają inne dzieła. Michał
Anioł wyrzeźbił już Dawida, zmaga się z Mojżeszem na nagrobek Juliusza II,
Bramante przymierza się do monumentalnej przebudowy bazyliki świętego Piotra – we
Włoszech renesans wkroczył w fazę dojrzałą. Ale w Europie środkowej gotyk
odgrywa ważną rolę w architekturze tamtego czasu. Nawiedzając katedrę Wiedeńską
poszukajmy sztuki rzeźbiarskie Antona Pilgrama.
Chór przypomina ekscentryczną roślinę o mocno
unerwionych liściach, uwieńczoną okazałym, pełnym kwiatem o naprzemian obłych i
kanciastych płatkach. Na dole umieścił architekt i rzeźbiarz swą podobiznę zaznaczając
że po wsze czasy chce uwiecznić swoje oblicze i imię.
Patrząc na wizerunek dostrzeżemy: na głowie akademicki
biret, w ręku kątownica i cyrkiel.
Co daje mu poczucie wiedzy i talentu, by unieść w powietrze
kamienną emporę i siły, by ją na swych barkach trzymać. Ta umiejętność wiedzy
łączy średniowiecze z renesansem. Dalsza część przygody to lata 1514-1515 wtedy
to powstaje słynna Wiedeńska ambona z przedstawieniami Ojców Kościoła:
naturalistyczne, ekspresyjne popiersia, przebogaty, mięsisty detal, kamienne
ażury i grubo łamane tafle. Gdzie zza okiennicy wygląda nasz Anton że tu
osiągnął tu szczyt swych możliwości jako rzeźbiarz. Wielkość tego architekta
możemy jeszcze dostrzec na sklepienia w licznych kościołach [12] pogranicza Czesko -Morawsko-Austriackiego
to między innymi: Freistadt, Rožmberk koło Czeskiego Krumlowa, Bad Zell,
Weißenkirchen an der Traun. To ostatni wielki mistrz gotyku w środkowej Europie,
który zmarł w 1515 roku w Wiedniu. Czas już powoli wyruszyć w meandry myśli i
okresu gotyku sięgając ku przeszłości.
[1] Morawy Czeski: Morava,
Łacinski: Moravia ,Niemiecki:Mähren – to znajdującą we wschodniej części Republiki
Czeskiej - kraina historyczna. Kilka miast Morawskiej części: Ostrava, Ołomuniec,
Zlin, Igława, Prościejów ,Kromieryż, Brzesław, Znojmo Hranice. Stolicą jest
Brno.
[5] Opactwo Saint Denis
miejsce pochówku królów Francuskich.
[6] Kościół benedyktynów
w Cluny charakterystyczny łuk ostry dla stylu gotyckiego
[7] Brno z Niemieckiego:Brünn,
Łacińska to Bruna, dawna Polska nazwa to Berno – stolica Moraw leżąca w
południowo –wschodniej części Czech u zbiegu rzek Svratki i Svitavy.
[8] Bazylika
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Brnie. Powstanie w 1323 roku, a
zakończenie w 1364 roku. Fundatorem była Królowa Czech księżniczka PolskaRyksa Elżbieta, budowla w stylu Gotyckim z 3
nawami i jedną kopułą. W 1335 roku królowa została tam pochowana i miejsce jej
pochówku zaznaczone jest w posadzce literą E z koroną królewską. Warto tu dodać
w czasie koronacji obrazu Czarnej Madonny w 1736 roku, Augustianie zlecili
wykonane „srebrnego ołtarza” w Augsburgu. Obraz Czarnej Madonny patronuje Brnu
i Morawom.
[9] Anton
Pilgram urodzony około 1460 roku w Brnie prawdopodobnie, zmarł 1515 w Wiedniu
to austriacki budowniczy i rzeźbiarz, przedstawiciel późnego gotyku. Jego ważne
dzieła to portal starego Ratusza w Brnie,oraz Kościół świętego Jakuba.
Budowniczy i rzeźbiarz katedry świętego Szczepana w Wiedniu - to ambona i chór.
[10]Znojmo miasto w Czechach – w krainie Południowo-
morawskiej.
[11]Klasztor Louka z Czeskiego Loucký klášter; z
Niemieckiego: Klosterbruck, w 1190 roku. Fundacja Konrad II Otto wraz z matką
zakładają klasztor. Najcenniejszym
zabytkiem klasztoru jest ukryta w podziemiach romańsko-gotycka kaplica
Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętego Wacława.
[12] Kilka kościołów ze
Sklepienie Pilgrama na pograniczu Czesko- Morawsko Austriackim: Freistadt,
Rožmberk koło Czeskiego Krumlowa, Bad Zell, Weißenkirchen an der Traun.
[13] Jacek Źróbek –
Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, -
udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej,
miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka
Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co
tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie
Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.
Autor
kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę
istnienia.
W
działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska –
współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych
inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości
państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe,
północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.
W
czasie Wielkiego Postu [1] w parafii pod
wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i Świętego Maksymiliana
Kolbe w Mysłowicach [2](zobacz też) odbył się spektakl oparty
na poezji Amerykańskiego poety i dramaturga Edgara Lee Master.[3]
W wykonaniu młodzieży
z klubu Amerykańskiego przy II liceum Ogólnokształcącym im. Marii Konopnickiej
w Katowicach.[4] Autorem, który przygotował
i wybrał z 260 poezji był Jerzy Kosek.
Młodzież z klubu Amerykańskiego przedstawia poezję '' Umarli ze Spoon River " Edgara Lee Master
W przedstawieniu
uczestniczyło aż 20 młodych osób, którzy swoim kunsztem aktorskim przedstawili
jakże na czasie temat losu życia ,,chociaż już z poza grobu’’, tu przytoczyłbym
jedno z przesłań, jakie autor poezji Edgar Lee Master zostawił w swoim dorobku:[5]
„ Kochać to odnajdywać własną duszę przez
duszę ukochanej”
To przesłanie było
wprowadzeniem do spektaklu,ale zarazem wgłębieniem się ludzką postać.
Porównując te poezje można dostrzec bardzo podobne słowa do rodzinnej
inscenizacji „Dziadów” wieszcza Adama Mickiewicza.
Poezje powstały w 1915
roku. Rozmawiając z autorem byłem ciekawy co było inspiracją jak zaznaczył : są
to koleje losu człowieka grzesznego.
Zainteresowanie grupy Ameryką, oraz autora,
wśród wielu spraw jakie w dobie różnych wydarzeń, czy to wojennych, można też
odkryć piękno poezji ,czy to przyrody.
Zachęceniem widowni
było bardzo długie oklaskami, żeby jeszcze kiedyś młodzież wystąpiła, może z
inną poezją innych Amerykańskich autorów.
Tu muszę nadmienić osobą zapraszająca
była Pani Maria Szweda, (zobacz też) oraz ksiądz proboszcz Andrzej Hnida.
[2] Parafia pw
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i Świętego Maksymiliana Kolbe –
Mysłowice Janów.(zobacz też)
[3] Edgar Lee Master –
urodzony 23 sierpnia 1868 rokuw Garnett,
Kansas zmarł 5 marca 1950 roku w Melrose Park ,Pensylwania. Amerykański poeta i
dramaturg autor Spoon River Anthologypowstały w 1915 roku .Polskie przekład to Umarli ze Spoon River.
[4] II liceum
Ogólnokształcącym im. Marii Konopnickiej w Katowicach
[6] Jacek Źróbek –
Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, -
udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej,
miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka
Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co
tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie
Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.
Autor
kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę
istnienia.
W
działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska –
współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych
inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości
państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe,
północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.
[1] Modlitwa o
uproszenie łask za przyczyną Sługi Bożego Ojca Bernarda Łubieńskiego, oraz o
jego beatyfikację
Czcigodny
Sługa Boży o. Bernard Łubieński urodzony 9 grudnia 1846 roku w Guzowie koło
Warszawy zmarł 10 września 1933 roku w Warszawie. To Apostoł Polski ,
niestrudzony głosiciel słowa Bożego, oraz „ Apostoł kultu Matki Bożej
Nieustającej Pomocy”. Jako Redemptorysta misjonarz przez swoją działalność
przyczynił się do odrodzenia religijno –moralnego naszego społeczeństwa na
przełomie XIX i XX wieku.1909 roku dokonał wpisu do księgi pamiątkowej Archikonfraternii Literackiej. 2 czerwca 1961 roku za zgodą Sługi Bożego Prymasa
Polski Stefana Wyszyńskiego rozpoczął się proces informacyjny, a 14 września 1982
roku dokonano ekshumacji zwłok o. Bernarda i przeniesiono z cmentarza Wolskiego
do kościoła Świętego Klemensa w Warszawie. 30 marca 1998 roku Kongregacja Spraw
Kanonicznych w Rzymie zatwierdziła ważność dokumentów. W marcu 2018 roku papież
Franciszek zatwierdził dekret o heroiczności cnót o. Bernarda Łubieńskiego.
Tradycje
winiarstwa Moraw [1]
i okolic Znojmo [2]
sięga dość odległych czasów kiedy to w klasztorze Louka. [3]Ukształtowanie
terenu przyczyniło się do uprawy winorośli co też do dzisiaj odrywa ważną rolę
w produkcji wina z krainy Znojmo.
Tak też możemy wyruszyć na szlak winny [4] kosztując różne wina
zatrzymując się w różnych piwnicach, gdzie składowane są czerwone, czy białe napoje.
Rejon Tasovice [5]
obejmuje powierzchnię prawie 100 hektarów i jest w obrębieKamenný
vrch, Stara Hora iStaré vinohrady.
Krhovice - ta wieś jest usytuowana na przedpolach
Karpat. Tasovickie winnice to część masywu Czeskiego.
Jaka jest tajemnica uprawy winorośli?
Różne warunki klimatyczne, wysokość, nachylenie, oraz
nasłonecznienie wpływają na otrzymany charakter winnego trunku. Tasovicka
winiarnia [6] sięga roku 1959 kiedy to Karel
(Karol) Sikora otwiera małą winiarnię znajdującą się w pięknym miejscu na
środku wsi Tasovice w bliskości kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi
Panny. [7] Gdy zatrzymamy się tam to
zobaczymy oprócz winiarni też piwnice, gdzie fermentują i leżakują wina. Winogrona
są zbierane ręcznie potem delikatnie mielone i wyciskane na prasie
pneumatycznej. Jak możemy dowiedzieć się od producenta to roczna produkcja z
winnic wynosi około 30 tysięcy butelek. Przy ścianie budynku wejścia do piwnicy
winiarni Tasovice odkryjemy popiersie Karola Sikory [8] żyjącego w latach 1917-
1999 który na przełomie lat 60 i 70 odniósł sukces na międzynarodowych i
światowych wystawach. 26 marca 2011 roku w lokalnej winiarni w czasie wystawy
wina Tasovickego [9]
została odsłonięta pamiątkowa rzeźba popiersie szefa farmy Karola Sikory. Autorem
popiersia jest rzeźbiarz Milan Kupkár [10] z Tasovic, a napisy wykonał
Antonin Benešovský. [11] Lokalna spółdzielnia
rolnicza była prowadzona przez Karola Sikorę w latach 1959 – 1977. Gdy
przypatrzymy się herbowi [12] wsi to możemy zobaczyć na
czerwonym tle nóż do wina i winorośl w godle wioski oraz na niebieskim tle kłos
zboża i nóż.
[1] Morawy Czeski Morava , Łacinski: Moravia ,Niemiecki :Mähren – to znajdującą
we wschodniej części Republiki Czeskiej - kraina historyczna.
[2] Znojmo miasto w
Czechach – w krainie Południowo- morawskiej.
[3] Klasztor Louka z
Czeskiego Loucký klášter; z Niemieckiego Klosterbruck, w 1190 roku. Fundacja
Konrad II Otto wraz z matką zakładają klasztor- obecnie muzeum Wina i Produkcja
win.
[4] Szlak Winny okolic
Znojmo. To jeden z najdłuższych szlaków winnych na Morawach i łączy pięćdziesiąt wiosek
winiarskich Zdominowanyjest przez
aromatyczne białe wino. Szlak zaczyna się od Morawskiego Krumlowa i rozciąga
się na romantyczną krętą część pobliżu rzeki Dyji i Parku Narodowego Podyji. Najbardziej
znane kolonie win z tamtych regionów to Hranice ,Šaldorf –
Sedlešovice i Šatov.
[5] Tasovice nad Dyją
koło Znojmo – wieś rolnicza i też z upraw winorośli.
[6] Tasovicka winiarnia
z piwnicą założona została w 1959 roku przez Karla Sikorę.
[7] Zabytkowy kościół w
Tasovicach pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
[8] Karel (Karol) Sikora
żyjący w latach 1917-1999 Mistrz winiarski założyciel lokalnej spółdzielni w 1959
roku.
[9] Wystawa wina z
Tasovic – 26 marca 2011 roku w czasie ceremonii została odsłonięta tablica
pamiątkowa z popiersiem Karola Sikory właściciela farmy i winiarni.
[11] Antonin Benešovský -
wykonawca napisów na tablicy pamiątkowej.
[12] Herb wsi Tasovice –
to po lewej stronie na niebieskim tle znajduje się kłos zboża i nóż , po prawej
stronie na czerwonym tle zobaczymy nóż do winorośli i gałązkę winorośli. Na środku
u góry zobaczymy koronę.
[13] Jacek Źróbek –
Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, -
udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej,
miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka
Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co
tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie
Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.
Autor
kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę
istnienia.
W
działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska –
współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych
inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości
państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne,
zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.
