SZLAKIEM WĘGIER SŁOWACJI I AUSTRII BAROK - FRANC ANTON PILGRAM

SZLAKIEM WĘGIER SŁOWACJI I AUSTRII

BAROK - FRANC ANTON PILGRAM

Podróżując po Europie Południowej w stronę Morawskiej [1] Słowackiej i Austriackiej [2] ziemi możemy odkryć zachowany jeszcze styl architektoniczny – barokowy. [3] Historia architektury barokowej sięga czasów końca XVI wieku do XVIII wieku.

Początkiem przemian stylu barokowego wywodzi się z Włoch i rozpowszechnił się po całej Europie. Zwróćmy uwagę na charakterystyczne cechy baroku to jest dynamika co ma oddawać wyrażenie ruchu, emocji bogactwo kształtów oraz dekoracji i wspaniałość. Zatrzymajmy się na chwilę nad słowem Barok. W języku Portugalskim na początku używano nazwy perles baroques [4] lub pérola Barrosa co oznacza perły o nieregularnych kształtach. Gdy sięgniemy czasów średniowiecza to by nazwano stylem nadętym i niepoprawnym. Dziś gdy przyglądamy się kulturze i stylowi baroku to możemy określić że jest bogactwem smaku tamtej epoki. Prekursorem do stylu barokowego możemy zaliczyć Michała Anioła chociaż cechy zakorzenione jeszcze w sztuce renesansu, to artysta w freskach sądu Ostatecznego zapowiada nowy styl czyli barok. Pod koniec renesansu sztuka  wymyka się nadając formę groteski, zabawy, złudzenia optycznego. Pojawienie się baroku było przezwyciężeniem tego stanu. Po soborze Trydenckim uregulował program myślenia, który w swojej formie zapoczątkował odrodzenie chrześcijaństwa w wielu dziedzinach sztuki, kultury i architektury. Tak też w sztuce baroku cechy zacierają się w różnych sztukach pięknych. Do perełek architektonicznych okresu baroku możemy zaliczyć Plac Świętego Piotra w Rzymie [5] to monumentalne dzieło architektury i miejskiego baroku. Do najważniejszych architektów barokowymi należą trzej Włosi: [6] architekt Gian Lorenzo Bernini, Francesco Borromini i Guarino Guarini. Inni znani architekci tego okresu, którzy zapisali się na karty historii to: Pietro da Cortona, Filippo Juvarra, Johann Bernhard Fischer von Erlach , Johann Lukas von Hildebrandt, Balthasar Neumann, Dientzenhoferów, której dwóch członków, ojciec Kryštof i syn Kilián Ignác,  pracowali głównie w Czechach. Przyjrzyjmy się samej architekturze sakralnej to artyści bazują na emocjach i wewnętrznym napięciu dające poczucie nieba przeniesionego na ziemię co sztukaterii ukazuje się jako bogactwo. Forma budynków i wnętrz wyznacza elipsa lub jest jego przecięciem  co daje wrażenie nieskończoności, a elementami wspólnymi są kopuły, putto [7] – czyli motyw dekoracyjny małego nagiego chłopca ,często też przedstawiająca uskrzydloną postać anioła – co odzwierciedla nawiązanie do antycznego bóstwa –Erosa. Wnętrza są bogato zdobione. Przedstawicielami malarstwa [8] barowego to Caravaggio, Diego Velázquez, Peter Paul Rubens, Rembrandt van Rijn, Giovanni Battista Tiepolo, Pietro da Cortona , Pieter Claesz i Andrea Pozzo. Karel Škréta , Petr Brandl i Václav Vavřinec Reiner pracowali w Czechach. W muzyce [9] to słynnych kompozytor Johann Sebastian Bach. Zatrzymajmy się jeszcze na innej postaci!

Kim był Fran Anton Pilgram ?

Podróżując po ziemi Czeskiej, Słowackiej, Węgierskiej, czy Austriackiej zobaczymy wiele perełek baroku, a przewodniczy wymieniają też nazwisko Pilgram. W samym Wiedniu wymienia się dwóch okresu gotyku to Anton Pilgram [10] żyjący w latach 1460-1515 budowniczy katedry świętego Szczepana. Nasz przedstawiciel stylu barokowego to Franz Anton Pilgram [11] który urodził się 7 czerwca 1699 roku Feldkichen in Kärnten. Swoje młode lata spędził w warsztacie budowlanym wuja Franza Jänggla i współpracował z nim w klasztorze w Göttweig oraz w Heiligenkreuz . W 1727 roku został przyjęty jako mistrz Wiedeński i kamieniarz w cechu, a w 1731 roku został Dolnej Austrii prowincjonalny architekt . Po jego śmierci w 1734 roku wyruszył do Włoch tam poznał twórczość Francesco Borromini, Pietro Cortona i Carlo Rainaldi. Jego udana kariera wkroczyła w czasy zmian pokoleniowych i narodowych. Franc Pilgram to był przedsiębiorcą budowlanym, znawcą swojego fachu. Ta umiejętność którą rozwinął z mieszczańskiego budownictwa uczyniła go na niezależnego architekta i projektanta budynków. Co w tamtych czasach dało mu poczucie spełnienia, oraz podjęcia wielkich wyzwań jako budowniczy kościołów. Tak też sprawdził się w służbie kościelnej arystokracji, opatów i biskupów, którzy zatrudniali go jako architekta, mistrza budowniczego, technika i dekoratora. Jego dzieła to trzydzieści kościołów i klasztorów w monarchii habsburskiej zbudował około trzydziestu kościołów i klasztorów. To kilka cennych perełek autorstwa Pilgrama Franca pracował dla cystersów w Sv. Gotthard w latach 1728 - 1755 i Heiligenkreuz w latach 1729 - 1755, dla Zakonu Premonstratensów w Louce i Jasovie w latach 1750 - 1766, dla kobiet Elżbietańskich w Bratysławie w latach 1739 – 1743. W Wiedniu i Linzu opracował plany i kierował budową Kamaldul klasztoru w Majk w latach 1734 – 1761, a wzorował się na klasztorze Kamaldul w Nitrze. (zobacz też) Franz Anton Pilgram jest autorem kilku reprezentacyjnych budowli, którymi przyniósł na Słowację elementy rzymskiego radykalnego baroku, ukształtowane przez austriackie środowisko artystyczne.

 Dzięki mecenatowi i działaniom inwestycyjnym arcybiskupa Esztergom Imrich Eszterházy został zrealizowany kościół i klasztor świętej Elżbiety na północno-wschodnich przedmieściach Bratysławy.(zobacz też) Pilgram przedstawił się tutaj jako syntetyzujący eklektyk genialnie komponującej się architektury z wysokiej jakości dekoracją artystyczną Paula Trogera i Ludvíka Godeta. Warto tu wspomnieć o Bratysławskim ratuszu,(zobacz też) której wieżę przebudował. Zmarł 28 października 1761 roku w Wiedniu. Po śmierci Wiedeńscy włodarze docenili jego barokowy wkład i w 1862 roku jedną z ulic nazwali Pilgramgasse znajdującej się na Margareten w 5 dzielnicy.

W niedługim czasie w 1867 roku nazwano jego imieniem most pilgram. 

Jest ojcem astronoma Antona Pilgrama.

JZ [12]

DO GALERII ZDJĘĆ

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/ https://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/bratyslawski-niebieski-kosciolek

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-austriackim-wieden

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Morawy Czeski: Morava, Łacinski: Moravia ,Niemiecki: Mähren – to znajdującą we wschodniej części Republiki Czeskiej - kraina historyczna. Kilka miast Morawskiej części: Ostrava, Ołomuniec, Zlin, Igława, Prościejów ,Kromieryż, Brzesław, Znojmo Hranice. Stolicą jest Brno.

[2] Austria -kraj w środkowej Europie.

[3]Barok styl architektoniczny, ale i w kulturze europejskiej od końca  w XVI wieku do XVIII wieku . Styl ten wyróżnia dziwność nietypowość, co z Portugalskiego Barroco tłumaczy się jako „perła o nieuregulowanym kształcie”

[4] perles baroques lub pérola Barrosa z języka Portugalskiego Barok - co oznacza perły o nieregularnych kształtach.

[5] Plac Świętego Piotra w Rzymie –perła architektury baroku.

[6] Trzech Włoskich architektów przedstawicieli baroku to :architekt Gian Lorenzo Bernini , Francesco Borromini i Guarino Guarini.

[7] putto – czyli motyw dekoracyjny małego nagiego chłopca ,często też przedstawiająca uskrzydloną postać anioła – co odzwierciedla nawiązanie do antycznego bóstwa –Erosa.

[8] Przedstawicielami malarstwa barowego to Caravaggio, Diego Velázquez, Peter Paul Rubens, Rembrandt van Rijn , Giovanni Battista Tiepolo , Pietro da Cortona, Pieter Claesz i Andrea Pozzo. Karel Škréta, Petr Brandl i Václav Vavřinec Reiner pracowali w Czechach.

[9] Muzyka baroku to Johann Sebastian Bach.

[10] Anton Pilgram urodzony około 1460 roku w Brnie prawdopodobnie, zmarł 1515 roku w Wiedniu to Austriacki budowniczy i rzeźbiarz, przedstawiciel późnego gotyku. Jego ważne dzieła to portal starego Ratusza w Brnie, oraz Kościół świętego Jakuba. Budowniczy i rzeźbiarz katedry świętego Szczepana w Wiedniu - to ambona i chór.

[11] Franz Anton Pilgran to urodzony 7 czerwca 1699 Feldkichen in Karnten zmarł 28X 1761 w Wiedniu architekt Austriacki uczeń Johanna Lukasa von Hildebrandta działający w Monarchii Habsburgów. Jego dzieła to: Słowacja : Bratysława - Elżbietański klasztor, kościół św. Trójca, Ratusz Staromiejski. Nitra: Katedra św. Jimrama, Kolumna Marii Plagi. Galanta: Kaplica Matki Bożej Bolesnej. Jasov - Klasztor przedmonstratensów.

Austria: Furth bei Göttweig, klasztor benedyktynów Göttweig, Święty Krzyż, Klasztor cystersów, Kalwaria. Linz: Elżbietański klasztor, Riegersburg: pałac. Wiedeń: Rottal Palace. Węgry: Fertőrákos – pałac, Mikrofon - Klasztor Kamaldul , Szentgotthárd -Klasztor cystersów. Czechy: Znojmo- Klasztor przedmonstratensów Louka.

[12] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

Kahlenberg Narodowe sanktuarium patriotyzmu Polskiego

SZLAKIEM AUSTRIACKIM - KAHLENBERG DUCHOWA STOLICA NARODOWEGO PATRIOTYZMU POLAKÓW I CHRZEŚCIJAŃSKIEJ EUROPY

SZLAKIEM AUSTRIACKIM - KAHLENBERG DUCHOWA STOLICA NARODOWEGO PATRIOTYZMU POLAKÓW

I CHRZEŚCIJAŃSKIEJ EUROPY

Zatrzymując się w Wiedniu [1] większość Polaków odwiedza Narodowe Polskie Sanktuarium na Kahlenbergu [2] leżące w 19 dzielnicy Wiednia Położone na wysokości 484 metrów n.p.m. na terenie lasu Wiedeńskiego. Chociaż historia okolicy tego miejsca sięga czasów margrabi Austrii Leopolda III Babenberga. [3] W 1101 roku margrabia przeniósł swoją siedzibę na wzgórze Leopoldsberg [4] sąsiadującej z Kahlenbergem. Samo wzgórze ma dość ciekawą historię. Pierwszymi właścicielami, którzy też władali przez 4 wieki byli Kanonicy Regularni z Klosterneuburg, [5] a pojawili się w 1246 roku. Po przybyciu Kamedułów [6] w 1627 roku wzgórze zostało przekazane w ich ręce. W krótkim czasie rozpoczęto budowę kościoła świętego Józefa i klasztoru. W 1629 roku budowę zapoczątkował nuncjusz apostolski Jan Palotta [7]w obecności cesarza Ferdynanda II,

Ferdynand II Habsburg
urodzony 9 lipca 1578 w Grazu, zmarł 15 lutego 1637 w Wiedniu
Cesarz Rzymski w latach 1619-1637

który poświęcił kamień węgielny pod budowę kościoła i klasztoru . Budowa trwała 10 lat. Trwająca wojna 30-letnia zmusiła w 1643 roku do opuszczenia przez zakonników swoich posiadłości. A w lipcu 1683 roku Turcy spalili zabudowania. 11 września 1683 roku armia cesarska pod dowództwem Karola Lotaryńskiego [8] zdobyła wzgórza Kahlenberg i Leopoldsberg .Wtedy tam też przybył król Jan III Sobieski ze swoim wojskiem. 12 września 1683 roku [9] o godzinie 4 00 rano uczestniczył w mszy świętej w ruinach kościoła, a celebrowanej przez legata papieskiego Marco d’Aviano . 

Dzień ten okazał się zwycięską bitwą dla wojsk Chrześcijańskiej Europy pod wodzą króla Jana III Sobieskiego. Niestety historia tego wzgórza jeszcze przez prawie wiek była dramatyczna z powodu zawieruch wojennych. Czas upadku powoli mijał i 1849 roku Jan i Józefina Finsterle [10] odkupują zabudowę Kahlenbergu i w krótkim czasie odbudowują świątynię, którą 12 września 1852 roku poświęcają. Dalsza część to już wzgórze i kościół powoli staje się sanktuarium Polskiego patriotyzmu. Wiedeńscy Polacy w XX wieku odnowili kaplicę Aniołów Stróżów [11] często nazywaną kaplicą Sobieskiego. 

Kahlenberg
 Wejście do kaplicy Aniółów Stróżów zwaną kaplicą Sobieskiego
13 września 1983 kaplicę poświęcił papież Jan Paweł II

Zakon Paulinów [12] podarował kościołowi cenny dar kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. 4 kwietnia 1906 roku kościół świętego Józefa został przekazany Zgromadzeniu Zmartwychstańców.

W 1930 roku z zakrystii otwarto małe muzeum „Odsieczy Wiedeńskiej”, [13] gdzie zobaczymy małą kopię obrazu Jana Matejki - „Zwycięstwo pod Wiedniem”, oraz monety tamtych czasów, czy obrazy i szable. Warto tu jeszcze zwrócić na kaplicę poświęconą papieżowi Innocentemu XI i królowi Janowi Sobieskiemu.

W 300-tną rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej 13 września 1983 roku na wzgórze przybył papież Jan Paweł II [14] odprawiając tam mszę i modląc się. Sama wizyta miała uroczysty charakter w kościele świętego Józefa papież odsłonił tablicę upamiętniającą zwycięstwo Polskiego króla.

W dalszej części poświęcił kaplicę Matki Bożej Częstochowskiej.

W słowach papież mówił o roli Maryi w drodze króla Sobieskiego : [15]

„(…) Jakże znamienną jest rzeczą, że król na swojej drodze do Wiednia zatrzymał się na Jasnej Górze, gdzie odbył spowiedź i uczestniczył we Mszach świętych. Klęczał w Krakowie w kościele ojców Karmelitów przed wizerunkiem „Pani Krakowa”,

a wymarsz z tego miasta ustawił na dzień Wniebowzięcia.

Modlił się przed cudownym obrazem w Piekarach Śląskich (zobacz też) (…)”.

Co jest uwiecznione tablicą pamiątkową przed kościołem świętego Józefa. 

W duchu patriotyzmu wiele pielgrzymek podróżujących na szlakach Maryjnych, czy szlakiem świętych zatrzymuje się tu na Eucharystii.
  
w 330 rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej wyruszyła pieszo 3 osobowa  grupa szlakiem króla Jana III Sobieskiego 
 Między innymi 15 marca 2007 roku w 500-letnią rocznicę istnienia bractwa Archikonfraterni Literackiej [16] wspólnota zatrzymała się i uczestniczyła w Eucharystii. Gdy już w Narodowym Sanktuarium Patriotyzmu oddamy się w duchową więź z Matką Częstochowską i wsłuchamy chwały w korzenie zwycięstwa chrześcijańskiej Europy tamtych czasów. Popatrzmy na wzgórze tam zobaczymy panoramę dzisiejszego Wiednia. (pobierz PDF)

Jak dojechać z Wiednia ? [17]

Autobusem linii 38A ze stacji końcowej 4 linii metra Heiligenstadt U4

Ale trzeba zwrócić uwagę na oznaczenia rozkładów, gdyż część kursów z nich kończy przed Kahlenbergem. Dojazd z centrum zajmuje około godziny. Do Heiligenstadt z centrum dotrzemy też tramwajem

Taxi to koszt około 18 do 22 Euro

JZ[18]

DO GALERII FOTOGRAFII

http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/szlakiem-austriackim-wieden

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Wiedeń – stolica Austrii.

[2] Kahleberg – wzgórze z Sanktuarium Narodowym Polaków w Austrii.

[3] Leopold III Babenberg – urodzony 1073roku w Gars nad rzeką Kamp, zmarł 15 listopada 1136 roku w Wiedniu, margrabia Austrii, Święty kościoła i patron Austrii od 1663 roku

[4] Leopoldsberg -wzgórze które tworzy północno-wschodni zakątek Alp. Charakterystycznym punktem jest kościół poswięcony świętemu Leopodowi.

[5] Kanonicy Regularni z Klosterneuburg- to zakon przestrzegający regułę świętego Augustyna tzw. Ordo Monasterii wywodzącej się  IV wieku.

[6] Kameduli – zakon Włoski utworzony w 1012 lub 1027 roku przez świętego Romualda. Po śmierci Romualda, w 1072 roku papież Aleksander II wyodrębnił kamedułów z Benedyktynów, zatwierdzając zgromadzenie jako osobny zakon.

W Polsce znajdują się wyłącznie kameduli kongregacji Monte Corona.

[7] Jan Palotta- to Pietro Vidoni urodzony 8 listopada 1610 roku w Cremonie, zmarł 5 stycznia 1681roku w Rzymie to włoski biskup i kardynał, nuncjusz apostolski w Polsce w latach 1652–1660.

[8] Karol V Leopold Lotaryński -urodzony 3 kwietnia 1643 roku w Wiedniu, zmarł 18 kwietnia 1690 w Wels – książę Lotaryngii w latach 1675–1690, przedstawiciel dynastii z Vaudémont.

[9] 12 wrzesień 1683 roku - zwycięska bitwa króla Jana III Sobieskiego nad Turkami

[10] Jan i Józefina Finsterle – w 1849 roku odkupują zabudowania Kalhenbergu i odbudowują kościół świętego Józefa.

[11] Kaplica aniołów stróżów – zwana też kaplicą Sobieskiego została odnowiona w XX wieku przez Wiedeńskich Polaków.

[12] Zakon Paulinów przekazuje kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej

[13] W 1930 roku w zakrystii kościoła zostaje udostępnione małe muzeum „Odsieczy Wiedeńskiej”.

[14] 13 września 1983 roku na wzgórze przybywa papież Jan Paweł II w 300 rocznicę Odsieczy Wiedeńskiej wtedy tez odsłonił tablicę pamiątkową i kaplicę Matki Bożej Częstochowskiej.

[15] Fragment cytatu z pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Kalhebergu  w 300 rocznicę odsieczy Wiedeńskiej 13 wrzesień 1983 rok

[16] Archikonfraternia Literacka Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny nawiedza 15 marca 2007 roku Sanktuarium w Kahlebergu pielgrzymując dalej do Wiednia kościoła Maria am Gestade i swojego patrona świętego Klemensa Hofbauera ,dziękując za 500 lecie istnienia.

[17] Informacja o dojedzie na wzgórze Kahleberg.

[18] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.

„THE SIEGE AND THE BATTLE OF VIENNA’’ POEZJA SZKOCKA

„THE SIEGE AND THE BATTLE OF VIENNA’’ POEZJA SZKOCKA

Literatura Europejska [1] w kształtowaniu dziedzictwa narodowego i ducha oręża wolnościowego. W wielu dziedzinach kultury i sztuki możemy poznać różne wydarzenia dotyczące wojen. W malarstwie [2] często ukazuje się bitwy, czy zwycięstwa. Do najbardziej znanych obrazów należy „Bitwa pod Racławicami” [3], a we Włoszech to: „Bitwa o Loretto” [4].

W muzeum Watykańskim [5] możemy odkryć ciekawe dzieło namalowane w latach 1882-1883 przez Jana Matejkę [6] jest to:

„ZWYCIĘSTWO POD WIEDNIEM”– „JAN SOBIESKI POD WIEDNIEM”. [7]

KAHLENBERG - KOPIA OBRAZU MATEJKI  -
 ZWYCIĘSTWO POD WIEDNIEM 

Niewątpliwie zwycięska wiktoria dla Austriaków w tamtych czasach miała duże znaczenie tak też i obraz Matejki był pokazany w 200 rocznicę zwycięskiej bitwy 12 września 1883 roku. (zobacz też) Zwróćmy uwagę że artysta podkreślił zasługi Polskiego króla Jana III Sobieskiego [8] i oręża Polskiego. 

Zatrzymajmy się na obrazie.

Scena przedstawia króla Jana III Sobieskiego siedzącego na koniu wręczającego list kanonikowi Janowi Kazimierzowi Denhoffowi [9] wysłannikowi papieża Innocentego XI [10] z wiadomością, że wojska Tureckie zostały pokonane u bram Wiednia. List zaczynał się od słów:

„VENIMUS, VIDIMUS , ET DEUS VICIT” [11]

„PRZYBYLIŚMY, ZOBACZYLIŚMY I BÓG ZWYCIĘŻYŁ”

Obraz Matejki w grudniu 1883 roku został podarowany papieżowi Leonowi XIII [12] jako dar narodu Polskiego. Tak też zwycięstwo króla Jana III Sobieskiego znalazło się w malarstwie Europejskim.

Inną dziedziną to literatura, jaką rolę odgrywała w tamtych czasach.

Tu możemy sięgnąć do Wiedeńskich ludowych poetów i śpiewaków to: Marx Augustin [13], (zobacz też) który reprezentował uroczy humor. Żyjący w czasach zarazy. Znany dla Wiedeńczyków ludowy twórca był symbolem nadziei zwycięstwa od zarazy, tak też jest często ukazywany w melodyjnej piosence „ Ach du Lieber Augustin” - autorstwa kaznodziei Abrahama a Sancta Clara, czy „ Lieber Augustin” – Drogi Augustin. Też w Wiedniu zobaczymy pomniki poświęcone temu ludowemu twórcy. Zwycięstwo w różnych dziedzinach staje się pewnym wypracowanym rodzajem sztuki wsławiające różne rodzaje życia, która dociera do zakątków Europy. Niewątpliwie XVII wieczna Austria stała się ważnym punktem literackim. A wieść o zwycięstwie króla Jana III Sobieskiego zawędrowała do protestanckiej Anglii i Szkocji. Poszukując literackich dzieł Anglików i Szkotów zauważymy że oręż wojsk Polskich odbił się w piśmiennictwie poetów [14] Bayrona , Campbella i innych, którzy pisali o powstaniu Kościuszkowskim, Listopadowym, czy Styczniowym.

Ciekawy poemat bohaterstwa z Wiednia odkryjemy w literaturze Szkockiej. Autorem poematu „The Siege and the Battle of Vienna” [15] jest duchowny Aleksander Tyler [16] wysławiający zasługi króla Jana III Sobieskiego nad armią Kara Mustafy.

W strofie XII poematu przeczytamy:

„To chrześcijaństwa triumf , głoszą Wiednia mury

Chwałą tej chluby królów, podziwu natury,

Sławę, męstwo i łupy i pieśni dziękczynne,

Królowi Polski oraz Starbergowi winne”

Dwusetna rocznica odsieczy Wiedeńskiej miała jeszcze wkład w poezji Stanów Zjednoczonych. Dzieła literackie odwołują się jeszcze do chrześcijaństwa. I tu zauważymy jakże ważną rolę ma Maryja. Od dawna na chorągwiach, sztandarach jest umieszczany wizerunek Matki Bożej [17], czy słowa-„ BÓG ,HONOR ,OJCZYZNA” [18]. Jak ważną rolę odgrywają te słowa to sięgnijmy do naszych bohaterów narodowych z XX wieku kiedy to na sztandarach wolności swoją posługę niósł ksiądz Ignacy Skorupko [19], chociaż historia jest dramatyczna bo zginął na polu chwały to zwycięstwo ma swój wymiar narodowy i duchowy. Znaczenie wymiaru duchowego nabiera jeszcze jeden wątek „MARYJA I KRZYŻ” - są symbolem walki oraz zawierzenia losów narodów. W literaturze możemy wiele przeczytać o obecności Maryi w dziełach zwycięstwa. Tak jak król Jan III Sobieski zatrzymał się w Piekarach Śląskich [20], aby zawierzyć Matce bitwę jaka miała się rozegrać w Wiedniu.

„ Siege of Vienna Raised by John Sobieski”

„Przez Boga zwyciężył, a Bóg poprzez niego”

Poszukując dzieł sztuki o zwycięstwie uświadamiamy sobie jak ważne znaczenie mają korzenie chrześcijaństwa i Maryja. Dziś gdy cały świat boryka się z pandemią korona wirusa, jakże ważne jest zawierzenie narodów Maryi. Tak jak to przez pokolenia zawierzali papieże, królowie, prymasi, władza i mieszkańcy. Na zakończenie sięgnijmy do wotywnego pomnika Trójcy Świętej [21] w Wiedniu znajdującego się w bliskości katedry Świętego Stefana na placu Graben. W XVII wieku szalała epidemia dżumy. W podzięce Bogu za pokonanie epidemii cesarz Leopold I [22] ufundował pomnik wotywny pierwotnie był wykonany z drewna, dziś wykonany w stylu barokowym z marmuru. Pomnik odwołuje się do zwycięstwa i zawierzenia Trójcy Świętej i tak zobaczymy: Deo Parti Creatori – co znaczy Bóg Ojciec, Deo Filio Redemptori - to Syn Boży i Deo Spiritui Sanctificatori, czyli Duch Święty. W zamyśle autora było pokazanie trzech godł:

Austrii, Węgier i Czech – co daje mocarską ideę Austrii w jedności Trójcy Świętej, w tamtym czasie pod panowaniem Habsburgów. Dalsza część to grupa figurek chmur, amorków, aniołków i postaci wznoszących się ku niebu – to symbol wiary zwyciężającej zarazę.

Poniżej zobaczymy klęczącego cesarza Leopolda I.

Zwróćmy jeszcze na jedną postać staruchy jako zarazy, która symbolizuje strącanie do piekła przez aniołów.

JZ [23]

Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową

https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97

---

[1] Literatura Europejska jako kształtowanie w dziedzictwo narodowych zwycięstw wolnościowych.

[2] Malarstwo w sztuce wojennej.

[3] Obraz „Bitwa pod Racławicami”- znany też jako panorama Racławicka obraz powstał w 1893- 1894 pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka Obraz olejny zobaczymy w muzeum sztuki we Wrocławiu. Inny obraz to Kościuszko pod Racławicami – wybitnego malarza Jana Matejki – dzieło to znajduje się na Wawelu w Krakowie.

[4] Obraz „ Bitwa pod Loretto” – bazylika w Loretto, Włochy.

[5] Muzeum Watykańskie –najbogatsza kolekcja dzieł sztuki z całego świata. Pierwsze dzieła związane są z papieżami Sykstusem IV i Julianem II. Dla publiczności muzeum zostało otwarte w 1787 roku.

[6] Jan Alojzy Matejko urodzony 24 czerwca 1838 roku w Krakowie tam też zmarł 1 listopada 1893 rok to Polski twórca obrazów historycznych i batalistycznych.

[7] Obraz Jana Matejki „ Zwycięstwo pod Wiedniem”.

[8] Król Jan III Sobieski herbu Janina- urodzony 17 sierpnia 1629 roku w Olesku dzisiejsza Ukraina, zmarł 17 czerwca 1696 roku w Wilanowie. Król Polski od 1674 roku.

[9] Jan Kazimierz Denhoff herbu dzik – urodzony 6 czerwca 1649 roku w Warszawie zmarł 20 czerwca 1697 roku w Rzymie Włochy to kanonik Krakowski, Warszawski późniejszy kardynał od 1686 biskup Ceseny, jest też autorem kilku dzieł teologicznych.

[10] Papież Innocenty XI Benedetto Odescalchi - urodzony 19 maja 1611 roku w Como, zmarł 12 sierpnia 1689 roku w Rzymie. To 240 papież sprawujący władzę w okresie 21 września 1676 roku do 12 sierpnia 1689 roku.

[11] Cytat z Listu Króla Jana III Sobieskiego  „Venimus , Vidimus, et Deus Vicit”.

[12] Papież Leon XIII – Gioacchino Vincenzo Raphaelo  Luigi Pecci - urodzony 2 marca 1810 roku w Carpineto, zmarł 20 lipca 1903 roku w Watykanie. Papież od 20 lutego 1878 roku do 20 lipca 1903 roku.

[13] Marx Augustin – ludowy śpiewak Wiedeński legenda mówi że podczas epidemii dżumy miał być wrzucony do zborowego grobowca na przedmieściach Wiednia ,gdy się obudził zaczął grać i śpiewać. Mieszkańcy go wyciągnęli.

[14] Poeci Anglii i Szkocji – Bayron,Campbell i inni.

[15] „The Siege and the Battle of Vienna” –Szkocki poemat duchownego Aleksandra Tyler.

[16] Aleksander Tyler -Szkocki duchowny z Buchan w Aberdeenshire żyjący w latach Króla Jana Sobieskiego. Ciekawe dzieło o zwycięstwie Wiedeńskim ogłosił w 1685 roku w ponad stustronicowym poemacie zatytułowanym „Memoires of the life and action of the most invincibe….”

[17] Wizerunki Matki Bożej na sztandarach.

[18] Cytat „ Bóg ,Honor ,Ojczyzna” –  symbol zawierzenia się  Bogu – przez oręż wojsk słowa te często znajdują się sztandarach wojskowych czy to kościelnych .

[19] Ksiądz Ignacy Skorupko – Kapelan walczącej Warszawy w czasie wojny Bolszewickiej zginął postrzelony kulą.

[20] Piekary Śląskie – miasto na Śląsku w której znajduje się Bazylika z obrazem „Matki Bożej Sprawiedliwości i Miłości Społecznej”. Tam też w maju i sierpniu pielgrzymują mężczyźni i kobiety ze Śląska. Przed cudownym obrazem modlił się król Jan III Sobieski wyruszając z Piekar do Wiednia. Warto tu dodać że król zostawił tu w darze kielich i patenę, które są używane po dziś dzień podczas wielkich uroczystości.

[21] Kolumna morowa w Wiedniu - znajdująca się na placu Graben – wotum dziękczynne cesarza Leopolda I za pokonanie epidemii dżumy.

[22] Cesarz Leopold I Habsburg urodzony 9 czerwca 1640 roku w Wiedniu tam też 5 maja 1705 roku zmarł.

[23] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, - udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.

Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.

W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.